Ostatni dzień kampanii samorządowej

To tylko formalność, bo związkowcy chcieli wykorzystać moment konsultacji rozporządzenia płacowego do większej dyskusji, nie przedłużając jednocześnie momentu wejścia w życie kluczowej dla nauczycieli i nauczycielek decyzji o podwyżkach.

ZNP chciało przyspieszenia terminu wypłaty podwyżek o miesiąc – z kwietnia na marzec.

Drugim postulatem było podniesienie wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli mianowanych tak, by zarabiali widocznie więcej niż nauczyciele początkujący. Po podwyżkach ta różnica skurczy się do 149 zł. Ministra Barbara Nowacka przekazała, że propozycja związkowców jest niemożliwa do wprowadzenia od stycznia 2024 ze względu na ograniczenia budżetowe. ZNP oczekuje powrotu do dyskusji nad spłaszczeniem wynagrodzeń 1 września 2024.

Negocjacje były też szansą, by porozmawiać o długoterminowych celach ZNP. „Oczekujemy zmiany zasady wynagradzania nauczycieli, tak by płace mogły rosnąć niezależnie od procesu ustalania kwoty bazowej, ale by [red. – ten proces] był zobiektywizowany przez dane GUS” – mówił Sławomir Broniarz po spotkaniu z kierownictwem MEN.

Chodzi o pomysł powiązania wynagrodzeń nauczycieli ze średnią w gospodarce narodowej. Nad obywatelską inicjatywą ZNP prace rozpoczął już Sejm. Projekt „Godne płace i prestiż nauczycieli” po pierwszym czytaniu trafił do sejmowej Komisji Edukacji. Ministerstwo, na spotkaniach ze związkowcami, miało wyrażać umiarkowane poparcie dla pomysłu. Podkreślając jednocześnie, że kluczowe są koszty rewolucji płacowej. Broniarz zapowiedział, że ZNP będzie walczyć także o podwyżki od stycznia 2025 roku (niezależnie od losów obywatelskiego projektu) oraz wyłączenie ze średniej płacy godzin ponadwymiarowych (praca ponad 18-godzinne pensum).

Do rozporządzenia ws. zmian w obowiązkowych pracach domowych ZNP złoży uwagi w toku konsultacji społecznych. Pisaliśmy o tym więcej tutaj:

Szymon Hołownia zorganizował po południu w Sejmie konferencję prasową. Podczas spotkania z dziennikarzami przekazał, że dostał odpowiedź z Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie mandatu Mariusza Kamińskiego. Przytoczył zdania, w których PKW twierdzi, że nie zamierza opowiadać się za konkretnymi stanowiskami w sporze na temat wygaśnięcia mandatu posła. Komisja, zgodnie z art. 251 par. 1 kodeksu wyborczego, przekazała jednak marszałkowi nazwiska kolejnych osób z listy PiS, które mogłyby objąć mandat.

„Ja w tej sprawie i chyba nie tylko ja nie mam żadnych wątpliwości, dlatego, że przypominam państwu postanowienie Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2024 roku” – mówił Hołownia. „Sąd Najwyższy w swoim postanowieniu nie uwzględnił odwołania pana byłego posła Mariusza Kamińskiego, w związku z powyższym ja w oparciu o te informacje, które otrzymałem z Państwowej Komisji Wyborczej wystąpię najpewniej w dniu jutrzejszym z pismem do pani Moniki Pawłowskiej z pytaniem, czy korzysta ze swojego prawa do pierwszeństwa w objęciu mandatu po panu byłym pośle Mariuszu Kamińskim. Po siedmiu dniach będziemy mieli odpowiedź, jeżeli będzie pozytywna, to będziemy dalej procedować, jeżeli będzie negatywna, to będziemy wysyłać korespondencję do kolejnej osoby z listy przekazanej przez Państwową Komisję Wyborczą”.

Polska 2050 popiera ustawy w sprawie TK

Szymon Hołownia odniósł się także do doniesień medialnych na temat przygotowywanych przez rząd uchwał oraz ustaw w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Uchwały miałyby dotyczyć m.in. sędziów-dublerów oraz sędziów Krystyny Pawłowicz i Stanisława Piotrowicza i głosić, że cała piątka została wybrana do TK z naruszeniem przepisów. W dalszej kolejności rząd miałby zająć się ustawą, która zmieniałaby zasady wyboru sędziów Trybunału, sposób zarządzania nim, a także przepisy dotyczące procedur dyscyplinarnych.

„Rozmawiamy z panem ministrem Bodnarem stale, obecny tutaj dyrektor Zakroczymski, ale też i w różnych innych formatach. Praca trwa i nie jest sztuką położyć rozwiązanie, o które później wszyscy będą się kłócili i spierali, tylko jak już wychodzić z rozwiązaniem, to mieć takie, co do którego będzie można szybko wypracować porozumienie” – mówił Hołownia. „My, ja, Polska 2050 stoimy na stanowisku, że jeżeli rzeczywiście Sejm miałby stawiać diagnozę w sprawie TK, to powinien też jednocześnie postawić na stole receptę. Jaką receptę? W moim odczuciu, jeżeli diagnozą jest uchwała, to receptą powinny być projekty ustaw i projekt zmiany Konstytucji. Ten projekt, który dzisiaj jest dyskutowany, negocjowany, on jest bardzo uczciwą polityczną propozycją”.

Ograniczenie prac domowych, okrojenie podstaw programowych, podwyżki i podniesienie prestiżu nauczycieli, odpartyjnienie kuratoriów, likwidacja HIT-u — to działania, którymi w 2024 roku zajmie się Ministerstwo Edukacji Narodowej. Rodzice, uczniowie i nauczyciele nie powinni spodziewać się więc rewolucji.

„Dalekosiężne plany będą przygotowane na kolejne lata. My dziś sprzątamy, kontrolujemy i robimy rzeczy najważniejsze. Natomiast naszą pracę koncepcyjną nad dużą reformą rozpoczniemy na początku czerwca przyszłego roku” – mówiła ministra Barbara Nowacka podczas posiedzenia sejmowej Komisji Edukacji. „Musimy zacząć nadążać za XXI wiekiem, a do tego potrzebne są badania naukowe, spotkania z ekspertami i szerokie konsultacje” – dodała.

I podkreślała, że MEN nie przesądza kierunku zmian w oświacie.

„Komisja finansów wnosi o uchwalenie przez Sejm projektu ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. To projekt niezwykle potrzebny, wychodzący naprzeciw oczekiwaniom zarówno tych obywateli Ukrainy, którym kończy się pobyt w Polsce i musi być przedłużony. Jak i naprzeciw dyrektywie UE. To projekt, który nadrabia zaległości poprzedniego rządu, który nie przygotował administracji na rozpatrywanie tak dużej liczby wniosków” – Krystyna Sibińska, posłanka KO podczas posiedzenia Sejmu.

Oznacza to, że nowelizacja specustawy o pomocy Ukrainkom i Ukraińcom prawdopodobnie zostanie przyjęta. Przypomnijmy, że rząd chce przedłużyć do 30 czerwca 2024 roku wszystkie świadczenia dla Ukrainek i Ukraińców. Tym ruchem spełniłby decyzję UE i zapewnił pomoc dla ponad miliona uchodźców. Na ten cel przeznaczy około 2 mld zł. Obóz rządzący i PiS są w tej sprawie jednomyślni.

Sprawa jest ważna i pilna. Przede wszystkim dlatego, że dzięki specustawie Ukrainki i Ukraińcy mogli od razu zacząć nowe życie w kraju, do którego uciekli – podjąć legalnie pracę, mieć dostęp do opieki zdrowia czy posłać dzieci do szkoły. Przepisy, które im to umożliwiają, obowiązują do 4 marca 2024 roku. Pisaliśmy o tym tutaj:

Jeżeli nie zostaną przedłużone, ponad milion Ukraińców i Ukrainek nie będzie mogło już legalnie żyć w Polsce.

Paweł Szefernaker, poseł PiS i były szef MSWiA przekonywał, że specustawa nie nadrabia zaległości poprzedniego rządu. „To przedłużenie projektu, który razem pisaliśmy. Chcemy wam w tym pomóc, bo jeżeli ten projekt nie zostanie wydłużony, to pobyt blisko miliona osób na terenie RP, zostanie uznany za nielegalny. Trzeba by było wchodzić w inne reżimy prawne w związku z osobami, które uciekają przed wojną. Spowodowałoby to też utratę dostępu do bazy PESEL obywateli Ukrainy. Musimy się zastanowić, jak pomóc osobom, które mieszkają już w Polsce” – mówił Szefernaker.

Bez specustawy milion osób bez pomocy

„Koalicja Obywatelska jest za tym, by jeszcze na tym posiedzeniu uchwalić projekt ustawy. Jest niezbędny, by uregulować sytuację osób z Ukrainy. Wiele z nich pracuje zawodowo, dzieci uczęszczają do szkoły. Analizując ten projekt i kontaktując się z wojewodami okazało się, że wydziały ds. cudzoziemców mają duże zaległości. Dolny Śląsk posiada 50 tys. nierozpatrzonych spraw cudzoziemców, co oznacza trzy lata pracy. Nie można by było rozpatrywać żadnych innych wniosków bez specustawy. Przedłużenie terminu to najważniejsza sprawa” – mówiła Zofia Czernow, posłanka KO.

Dzięki specustawie pobyt obywateli Ukrainy na terytorium RP jest uznawany za legalny, a z tym wiążę się szereg uprawnień.

Chodzi, m.in. o:

• uzyskanie numeru PESEL;
• swobodny dostęp do rynku pracy;
• prawo do korzystania świadczeń rodzinnych;
• dostęp do opieki zdrowotnej;
• możliwość wykonywania działalności gospodarczej;
• przyznawanie świadczeń dla pomagających Ukrainkom i Ukraińcom do 120 dni.

Konfederacja wnosi o wycofanie świadczeń

Za przedłużeniem ustawy jednogłośnie wypowiadają się zarówno posłowie PiS, jak i Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi czy Lewicy. Mimo tego, że wcześniej PiS zapowiadał, że nie przedłuży wszystkich przepisów, które mówią o pomocy dla uchodźczyń i uchodźców z Ukrainy. Przeciwko przedłużeniu ustawy jest jednak Konfederacja, która chce wycofania świadczeń dla Ukrainek i Ukraińców w Polsce. I kontynuuje swoją antyukraińską narrację.

„Wnoszę poprawki do rządowego projektu. Postulujemy wycofanie świadczeń rodzinnych, zasiłku, rodzinnego, zapomogi z powodu urodzenia dziecka” – mówił Grzegorz Płaczek, poseł Konfederacji.

„Chcemy wycofania świadczenia opiekuńczego, zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia 800 plus, rodzinnego kapitału opiekuńczego. A także wycofania jednorazowego zasilenia 300 zł dla osób uciekających z Ukrainy. Chcemy końca bezpłatnego dostępu do systemu zdrowia, zasiłku szkolnego i chcemy wypowiedzenia umowy emerytalnej dla Ukraińców. Nie zgadamy się na finansowanie Ukrainy przez polskich podatników” – mówił Grzegorz Płaczek, poseł Konfederacji. Grzegorz Braun złożył wniosek o odrzucenie w całości projektu ustawy.

Rząd zapowiada prace nad polityką migracyjną

„Polska ma najwyższy wskaźnik w UE, jeżeli chodzi o zatrudnienie na rynku pracy obcokrajowców. To aż 67 proc. Dla porównania w Niemczech to niecałe 30 proc. To pokazuje, jak duża liczba uchodźców wojennych z Ukrainy pracuje w Polsce. W ZUS jest ich ponad 750 tys.” – mówił wiceminister Maciej Duszczyk, odpowiedzialny w MSWiA za politykę migracyjną.

Podkreślał, że wkład Ukrainek i Ukraińców w gospodarkę jest ogromny. A Rada Europejska przeznaczyła kolejne dodatkowe środki na politykę migracyjną. „To 2 mld euro na wsparcie granic zewnętrznych UE, do tego dojdą odblokowane środki z KPO i funduszy unijnych” – mówił Duszczyk. Zapowiedział też, że rząd pracuje nad polityką migracyjną.

Przypomnijmy, że nadal nam jej brakuje. A celem polityki migracyjnej powinno być to, żeby osoby, które tu przyjeżdżają i chcą się osiedlić, miały prawo zachowania własnej tożsamości. Tymczasem – jak pisaliśmy już w OKO.press – dotychczasowy program (za rządów PiS) zakładał przede wszystkim ich asymilację.

„Musimy pamiętać, że zmieniliśmy się z kraju emigracyjnego na kraj migracyjny. Jeszcze po wejściu do UE zastanawialiśmy się, ilu Polaków wyjedzie. Teraz rozpoczęliśmy głęboki proces myślenia o tym, jak powinna wyglądać polityka migracyjna. Powinna być przede wszystkim odpowiedzialna, bezpieczna i kompleksowa. Współpracujemy ze środowiskiem naukowym i mamy nadzieję, że w tym roku program polityki migracyjnej zostanie przyjęty przez Radę Ministrów” – mówił Duszczyk.

W czwartek Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji poinformowało, że Polska będzie przeciw poszczególnym aktom legislacyjnym wchodzącym w skład Paktu o Migracji i Azylu. Głosowania w Parlamencie Europejskim i w Radzie UE odbędą się wiosną 2024, ale rząd przedstawił już swoje stanowisko 8 lutego podczas posiedzenia Komitetu Stałych Przedstawicieli państw członkowskich w Radzie Unii Europejskiej.

W komunikacie resort podkreśla, że negocjacje w sprawie Paktu zakończyły się 20 grudnia 2023 roku, czyli tydzień po zaprzysiężeniu rządu Donalda Tuska. Oznacza to, że obecny rząd nie uczestniczył w pracach nad projektem, wobec którego jest krytyczny.

„Poprzedni Rząd, na wcześniejszych etapach negocjacji, wbrew powszechnie głoszonym deklaracjom, popierał stanowiska Rady Unii Europejskiej do niektórych aktów legislacyjnych wchodzących w zakres Paktu lub wstrzymywał się od głosu nad nimi. Stanowisko to nie zostało podtrzymane przez Rząd Koalicji 15 października” – czytamy w komunikacie.

Obecny rząd argumentuje, że Pakt w niewystarczającym stopniu uwzględnia specyficzną sytuację państw graniczących z Białorusią i Rosją, które są obiektem generowanej przez reżimy presji migracyjnej. Stwierdzono także, że projekt „nie zapewnia odpowiedniej równowagi między odpowiedzialnością a solidarnością, a więc potencjalnie może stanowić w przyszłości pole sporu pomiędzy instytucjami UE oraz państwami członkowskimi”.

Pakt zaostrza politykę migracyjną UE

Negocjacje wokół Paktu o Migracji i Azylu trwały trzy lata i przebiegały w burzliwej atmosferze. Najważniejsze ustalenia dotyczą m.in. rozpatrywania wniosków o azyl, postępowania w przypadkach nagłych kryzysów migracyjnych, procedur na zewnętrznych granicach UE oraz „mechanizmów solidarnościowych”.

„Reformy mają umożliwić krajom na południowych granicach UE (Grecja, Włochy, Francja, Hiszpania) usprawnienie procedur azylowych i powrotowych. Na przykład, będą mogły zdecydować, że wnioski o ochronę osób z tzw. krajów bezpiecznych (czyli takich, których obywatelom rzadko udziela się ochrony międzynarodowej, np. Tunezji, Indii, czy Egiptu) będą automatycznie odrzucane. Na czas trwania takich przyspieszonych procedur, osoby te przebywałyby w detencji przy granicy” – wyjaśniała na łamach OKO.press Małgorzata Tomczak.

Pakt zawiera także zestaw rozwiązań, które mogą zastosować kraje poddane „presji migracyjnej” ze strony państw sąsiednich. W takich nagłych wypadkach państwo mogłoby zawiesić przyjmowanie wniosków azylowych na cztery tygodnie. Oprócz w projekcie znajdują się także dotyczące usprawniania procedur powrotowych, czyli np. o rozpatrywaniu wniosków na granicy bez udzielenia zezwolenia na wjazd na terytorium kraju.

Projekt, który jest wyraźnym zaostrzeniem unijnej polityki migracyjnej był krytykowany przez organizacje pomocowe i prawnoczłowiecze.