Ostatni dzień kampanii samorządowej

Ukraiński Sztab Generalny poinformował, że obrońcy wycofują się z części pozycji w ruinach położonej w Donbasie Awdijiwki. Doszczętnie zrujnowane miasto zostało niemal całkowicie objęte przez Rosjan pierścieniem okrążenia. Utrzymywany przez Ukraińców pas ziemi pozwalający na zaopatrywanie obrońców ma już tylko kilka kilometrów szerokości, prowadzi przez niego jedynie jedna polna droga – regularnie ostrzeliwana przez Rosjan. Rośnie prawdopodobieństwo, że Ukraińcy będą zmuszeni do całkowitego wycofania się z Awdijiwki – co rozstrzygnie się w ciagu najbliższych godzin i dni.

"Jest ryzyko, że Awdijiwka przejdzie pod rosyjską kontrolę. Ukraińcom kończy się tam amunicja artyleryjska. Rosja wysyła kolejne fale poborowych żołnierzy, by atakować ukraińskie pozycje. Ponieważ Kongres nie przyjął jeszcze dodatkowej ustawy, nie byliśmy w stanie zapewnić Ukrainie pocisków artyleryjskich, których desperacko potrzebuje, aby udaremnić rosyjskie ataki. Obecnie Rosjanie docierają już do ukraińskich okopów i przełamują linie obronne – poinformował z kolei rzecznik amerykańskiej Rady Bezpieczeństwa Narodowego John Kirby.

Bitwa o Awdijiwkę trwa od pierwszych dni rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę. To 30-tysięczne przed wybuchem wojny miasto położone było tuż za „linią rozgraniczenia” w Donbasie – wytyczoną między terytorium kontrolowanym przez rząd Ukrainy a samozwańczą „Doniecką Republiką Ludową” utworzoną przez utrzymywanych przez Rosję separatystów. Awdijiwka była więc regularnie atakowana i ostrzeliwana przez Rosjan prawie 2 lata. W ostatnich miesiącach – od momentu opanowania przez Rosjan ruin Bachmutu – to właśnie tam przeniósł się główny ciężar walk w Donbasie.

Rosjanie szturmują miasto nie licząc się z kosztami – zarówno jeśli chodzi o skalę wykorzystanych środków, jak i strat w ludziach na skutek ataków falami w stylu sowieckim. Oprócz artylerii w szerokim zakresie stosowane są tam drony oraz bomby szybujące zrzucane przez rosyjskie lotnictwo spoza zasięgu ukraińskiej obrony przeciwlotniczej.

Na skutek wielomiesięcznego ostrzału zabudowa Awdijiwki została doszczętnie zrujnowana. Krajobraz wokół miasta przypomina pola bitwy I wojny światowej.

Nowy prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych Mirosław Wróblewski w podcastowej rozmowie dla fundacji Panoptykon zapowiedział, że UODO przeprowadzi postępowanie w sprawie ujawnienia w grudniu 2022 roku przez media publiczne (TVP Info i Radio Szczecin) danych syna posłanki Magdaleny Filiks.

Atak zaczęły TVP Info i publiczne Radio Szczecin, które „przypomniały” o 06:00 rano 29 grudnia 2022 historię działacza PO, który w sierpniu 2020 skrzywdził dzieci, za co został skazany i odsiaduje długi wyrok w więzieniu. Sposób podania informacji jednoznacznie wskazywał, kim były ofiary pedofila. Poszła za tym cala fala hejtu. Media publiczne wprost oskarżały posłankę Filiks, że przyczyniła się do krzywdy dzieci. 17 lutego 2023 roku Mikołaj Filiks, nastoletni syn posłanki KO, popełnił samobójstwo.

Prezes UODO poinformował, że za rządów PiS urząd w ogóle nie zajmował się tą sprawą – będącą jednym z najbardziej bulwersujących przypadków bezprawnego ujawnienia danych osobowych w ostatnich latach.

Metsola w Polsce

Roberta Metsola, szefowa Parlamentu Europejskiego, przebywa z dwudniową wizytą w Polsce na zaproszenie premiera Donalda Tuska. W czwartek 15 lutego 2024 przewodnicząca PE spotkała się z premierem Donaldem Tuskiem, marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią, ministrem spraw zagranicznych Radosławem Sikorskim oraz ministrem sprawiedliwości – prokuratorem generalnym Adamem Bodnarem.

W piątek 16 lutego szefowa PE będzie w Gdańsku. Spotka się m.in. z prezydentką Gdańska Aleksandrą Dulkiewicz oraz z byłym prezydentem Lechem Wałęsą.

W czwartek 15 lutego Roberta Metsola wygłosiła przemówienie w Senacie. Metsola mówi w nim o tym, za co podziwia polską Solidarność, co ważnego udało się dokonać Parlamentowi Europejskiemu w tej kadencji oraz dlaczego te wybory są tak ważne.

Protesty rolników nie ustają

Rolnicy domagają się zamknięcia granicy z Ukrainą. W czwartek 15 lutego przed Urzędem Wojewódzkim we Wrocławiu rolnicy spalili opony i słomę. Budynek obrzucili jajkami. Jajka poleciały też w kierunku wrocławskiej siedziby Parlamentu Europejskiego.

Zobacz, czego domagali się rolnicy i jak na ich postulaty odpowiedział minister rolnictwa Czesław Siekierski.

Cameron w Polsce o NATO

Z ważną wizytą przebywał dziś w Polsce także szef brytyjskiego MSZ David Cameron. Spotkał się z Radosławem Sikorskim oraz prezydentem Andrzejem Dudą. Podczas wspólnej konferencji prasowej po spotkaniu z Sikorskim dwaj szefowie MSZ wezwali amerykański Kongres do podjęcia uchwały w sprawie pakietu pomocy dla Ukrainy. Sprawa tkwi w amerykańskim Kongresie już od kilku miesięcy, a bez ustawy administracja prezydenta nie jest w stanie przekazywać Ukrainie militarnego wsparcia

Więcej o wizycie Camerona w Polsce tutaj:

Nie milkną też echa kuriozalnych wypowiedzi byłego, a być może i przyszłego prezydenta USA Donalda Trumpa. Polska prawica twierdzi, że to tylko sposób na mobilizację sojuszników? Czy na pewno?

Biden zaprasza Dudę i Tuska na 25-lecie wstąpienia Polski do NATO

Ciekawa odpowiedź na słowa Trumpa przyszła ze strony administracji prezydenta Bidena. Biden zaprasza prezydenta Andrzeja Dudę oraz premiera Donalda Tuska na łączoną wizytę państwową 12 marca do Waszyngtonu. Za jednym zamachem Biden daje prztyczka w nos i Trumpowi, i Dudzie.

Bodnar chce zamknąć art.7 wobec Polski

Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar poinformował, że na najbliższym posiedzeniu Rady ds. Ogólnych UE przedstawi państwom członkowskim plan, który pozwoli zamknąć wobec Polski procedurę art. 7 o uchybieniu zobowiązaniom państwa członkowskiego. Chce, by udało się to zrobić jeszcze przed wyborami europejskimi.

Rzecznicy Bodnara przejmują dyscyplinarki

Bodnar nie zwalnia tempa w sprawie przywracania praworządności w Polsce. Minister powołał już trzech nadzwyczajnych rzeczników dyscyplinarnych. Ich celem jest przejęcie spraw wytoczonych niezależnym sędziom przez rzeczników Ziobry, czyli Schaba, Radzika i Lasoty. Ten wybieg to sposób na zgodne z prawem naprawienie skutków prześladowania sędziów przez upolityczniony przez PiS wymiar sprawiedliwości.

Inflacja 3,9 proc.

Inflacja w Polsce w styczniu wyniosła 3,9 proc. rok do roku. I chociaż wiedzieliśmy, że w najbliższych miesiącach będzie dalej spadać, to tempo tych spadków zaskakuje. Nie jest jednak szokujące – konsensus ocen rynkowych na styczeń wynosił 4,2 proc. W drugiej połowie roku inflacja może znów wzrosnąć, ale tempo dezinflacji pozytywnie zaskakuje.

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski spotkał się dziś z szefem MSZ Wielkiej Brytanii Davidem Cameronem. Tematem rozmów było umacnianie potencjału obronnego Ukrainy, wymiana doświadczeń w sprawie egzekwowania sankcji na Rosję oraz współpraca sojusznicza w ramach NATO.

Powstrzymać rosyjski imperializm

„Najważniejszym tematem naszej dzisiejszej rozmowy była sprawa najpilniejsza, czyli zachowanie pokoju w Europie i na świecie oraz trwająca od dwóch lat agresja Rosji przeciwko Ukrainie i wynikające z niej zagrożenie dla porządku bezpieczeństwa w Europie” – mówił Sikorski na wspólnej konferencji prasowej z Cameronem.

„Pana ministra Camerona nie trzeba przekonywać do tego, że agresywna polityka Putina stanowi zagrożenie nie tylko dla państwowości Ukrainy, ale dla bezpieczeństwa całego kontynentu” – dodał.

„Powstrzymanie rosyjskiego imperializmu stanowi podstawowy warunek dla wolności i systemu wartości cywilizowanego świata” – podkreślił.

Sikorski powiedział, że on i David Cameron rozmawiali o „konkretnych działaniach”, które chcą podjąć w najbliższych tygodniach celem umocnienia potencjału obronnego Ukrainy.

Sikorski wspomniał też, że przedstawił Cameronowi postulaty, jakie podnosi na forum Unii Europejskiej na rzecz zwiększenia zdolności produkcyjnych przemysłu zbrojeniowego państw członkowskich.

„Wymieniliśmy się też doświadczeniami narodowymi w dziedzinie egzekwowania sankcji, jakie i nasze państwa i Unia Europejska nałożyły na Rosję” – mówił.

Minister spraw zagranicznych w rządzie Donalda Tuska dodał też, że Wielka Brytania „jest jednym z najważniejszych sojuszników Polski w Europie i na świecie”.

„Mamy zbliżone, a w wielu sprawach tożsame stanowiska w najważniejszych obszarach polityki bezpieczeństwa i polityki wschodniej. Wspólnie opowiadamy się za utrzymywaniem silnych relacji transatlantyckich oraz wzmacniania odstraszania i obrony Sojuszu Północnoatlantyckiego. Ściśle współpracujemy w zwalczaniu terroryzmu, przestępczości zorganizowanej i dezinformacji. Współdziałamy na forach międzynarodowych na rzecz promocji demokracji, poszerzania sfery bezpieczeństwa” – powiedział.

Cameron: Musimy wspierać Ukrainę

Po Sikorskim głos zabrał David Cameron.

Szef brytyjskiego MSZ powiedział, że „bardzo ważnym jest, żebyśmy wspierali się w sprawie pomocy Ukrainie„. ”To jest wyzwanie dla naszego pokolenia" – podkreślił.

Mówiąc o sytuacji w Ukrainie i niebezpieczeństwie płynącym z Rosji Putina, Cameron przywołał sytuację Polski z okresu II wojny światowej,

„Stoi tu dzisiaj dwóch ministrów spraw zagranicznych jak w latach 30., kiedy mieliśmy do czynienia z podobnym wyzwaniem w przypadku agresywnego dyktatora, który starał się zmienić świat siłą i ignorował suwerenność, nienaruszalność granic innych państw. Z tym właśnie mamy do czynienia w przypadku Putina” – zaczął.

Cameron podkreślił, że „wyzwanie polega na tym, czy mamy wystarczającą wolę polityczną, by stawić temu czoła”. Wspomniał, że chodzi o siłę „wojskową, ekonomiczną, dyplomatyczną”.

„Zbiorowo nasze gospodarki przekraczają siłę gospodarczą Rosji. Pytanie jest takie, czy mamy wolę polityczną. Wiem, że Polska i Wielka Brytania taką wolę mają” – podkreślił.

„Zrobimy wszystko, co możliwe, żeby przekonać naszych sojuszników, by zaangażowali się w pomoc dla Ukrainy tak, jak robimy to my. Ostatnim razem, gdy pozwoliliśmy na to, by dyktator w Europie najechał na inne kraje, Polska poniosła największe konsekwencje. Polska została tak naprawdę w pełni wyzwolona dopiero po upływie kolejnych 50 lat” – mówił.

„Wszyscy powinniśmy o tym pamiętać, kiedy patrzymy na niebezpieczeństwo związane z tym, co czyni Putin w Ukrainie. Musimy wspierać ten kraj” – dodał.

Apel do Kongresu USA

Na koniec wspólnej konferencji prasowej obaj politycy wygłosili apel do amerykańskiego Kongresu, który wciąż jeszcze nie przyjął ustawy umożliwiającej administracji prezydenta Bidena przekazywanie dalszego wsparcia militarnego i finansowego dla Ukrainy.

Sprawa utknęła teraz w zdominowanej przez Republikanów Izbie Reprezentantów, po tym jak dwa dni temu przegłosował ją ostatecznie zdominowany przez Demokratów Senat.

Ustawa, która wyszła z Senatu, nie zawiera jednak zapisów dotyczących ochrony południowej granicy USA, w związku z czym szanse na to, że Republikanie ją zaakceptują są niewielkie,

„Z uwagi na siłę i potęgę USA bardzo nam zależy, żeby Kongres amerykański zatwierdził pakiet pomocy, aby wesprzeć Ukrainę finansowo, ale przede wszystkim militarnie w tych nadchodzących miesiącach” – powiedział brytyjski minister.

Cameron podkreślił też, że „obecnej sytuacji przyglądają się wszystkie kraje na świecie, w tym Chiny czy Iran, (…) aby sprawdzić, czy my, jako kraje zachodnie, jesteśmy wiarygodnymi sojusznikami”.

Z tym podobnym apelem do Kongresu USA zwrócił się też Radosław Sikorski.

„Chciałbym, aby państwo to potraktowali jako nasz wspólny apel do Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych i osobiście do pana marszałka Mike'a Johnsona, aby poddał pod głosowanie pakiet pomocy dla Ukrainy. To jest (...) epokowa decyzja, która wpłynie na wiarygodność amerykańską na całym globie” – powiedział Sikorski.

Po spotkaniu ministra Adama Bodnara z szefową Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą, Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało komunikat, w którym informuje, że na przyszłotygodniowym posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych przedstawiony zostanie plan działania, który doprowadzi do zakończenia wobec Polski procedury przewidzianej w art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej.

Minister Bodnar ma nadzieję, że stanie się to jeszcze przed wyborami do PE.

To bardzo istotna informacja. Także w kontekście szans na wypłaty środków z funduszy spójności oraz KPO dla Polski.

Co Komisja zarzucała Polsce?

Procedura z artykułu 7 TUE została uruchomiona wobec Polski w 2017 roku na wniosek Komisji Europejskiej. Otwarcie procedury antynaruszeniowej wobec Polski poparł także Parlament Europejski.

Mija zatem już ponad siedem lat, kiedy Polska objęta jest procedurą uznawaną w UE za „opcję atomową”.

Powodem uruchomienia wobec Polski artykułu 7 były dokonane przez rząd Zjednoczonej Prawicy zmiany w prawie, mające na celu demontaż niezawisłości sądów: zmiany w Krajowej Radzie Sądownictwa, Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym i ustawie o sądach powszechnych.

Komisja Europejska kilkukrotnie wzywała rząd Zjednoczonej Prawicy do zaprzestania łamania prawa, ale ten nie zastosował się do tych wezwań.

W tym stanie prawnym funkcjonujemy niemal do dziś: z upolitycznionym Trybunałem Konstytucyjnym, nielegalną KRS, wadliwymi izbami Sądu Najwyższego oraz niezgodnym z prawem europejskim systemem dyscyplinarnym sędziów.

To także z tego powodu przez cały okres rządów PiS, Polsce nie były wypłacane środki z Krajowego Planu Odbudowy ani z funduszy spójności na lata 2021-2027.

Nowe władze – a zwłaszcza Ministerstwo Sprawiedliwości – usiłują praworządność przywrócić.

Artykuł 7 – gdzie jesteśmy?

Procedura z art. 7 Traktatu o UE przewiduje sankcje wobec państwa członkowskiego za naruszenie podstawowych wartości Unii wymienionych w art. 2 TUE. Składa się z kilku etapów. W przypadku Polski (oraz Węgier, wobec których ta sama procedura została uruchomiona na wniosek Parlamentu Europejskiego) poczyniono tylko pierwszy krok.

W pierwszym etapie Rada (czyli ministrowie państw członkowskich), na uzasadniony wniosek jednej trzeciej państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego lub Komisji Europejskiej (w przypadku Polski był to wniosek Komisji Europejskiej), stwierdzają, stanowiąc większością czterech piątych głosów oraz po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, „istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwo członkowskie wartości, o których mowa w artykule 2”.

Owo „stwierdzenie ryzyka” poprzedza procedura wysłuchania państwa członkowskiego, w ramach której wnioskujący, czyli Komisja Europejska, przedstawia rekomendacje i daje szansę na zaniechanie i naprawienie naruszeń.

Choć zdaniem wielu, m.in. członków Parlamentu Europejskiego było to zasadne.

Krok dalej to już etap, w którym Rada Europejska, stanowiąc jednomyślnie na wniosek jednej trzeciej państw członkowskich lub Komisji Europejskiej (i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego), może stwierdzić poważne i stałe naruszenie przez to państwo członkowskie wartości, o których mowa w artykule 2.

A to już pociąga za sobą punkt 3 – nałożenie sankcji.

Podpunkt 3 artykułu 7 mówi właśnie o tym. Po dokonaniu stwierdzenia owego naruszenia, Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, może zdecydować o zawieszeniu niektórych praw wynikających ze stosowania Traktatów dla tego państwa członkowskiego. Łącznie z prawem do głosowania w Radzie.

Wobec Polski nigdy tego podpunktu nie zastosowano. Rząd PiS zachował prawo głosu w Radzie. Państwa członkowskie zatrzymały się na pierwszym kroku z art. 7.

Jak zakończyć procedurę art. 7?

Żeby zakończyć procedurę artykułu 7, państwo członkowskie, wobec którego stwierdzono „ryzyko naruszeń”, musi przedstawić Radzie dowody na to, że owych naruszeń zaniechało. Wówczas Rada może, stanowiąc większością kwalifikowaną, „zdecydować o zmianie lub uchyleniu środków (jeśli jakieś zostały podjęte), w przypadku zmiany sytuacji, która doprowadziła do ich ustanowienia”.

Czyli decyzję o zamknięciu procedury art. 7 wobec Polski mogą podjąć państwa członkowskie stanowiąc większością kwalifikowaną. A to oznacza co najmniej 15 państw reprezentujących co najmniej 65 proc. ludności UE.

To zatem poszczególne państwa członkowskie będą oceniać sytuację w Polsce i podejmować decyzję, czy ich zdaniem Polska już praworządność naprawiła.

Wynika z niej bowiem, że Ministerstwo Sprawiedliwości planuje uporać się z przywracaniem praworządności i naprawą wymiaru sprawiedliwości do czerwca, przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Jak minister sprawiedliwości ma zamiar tego dokonać, przy tym, że prezydent Andrzej Duda zapowiada odsyłanie wszelkich ustaw zatwierdzonych przez Sejm do Trybunału Konstytucyjnego – tego jeszcze nie wiemy.

Wiemy jednak, że zrealizowanie działań, które mogą zamknąć art. 7 wobec Polski, oznacza de facto naprawę wymiaru sądownictwa, a więc i zrealizowanie wymogów dotyczących odblokowania funduszy spójności oraz wypełnienie wymagań tzw. super kamieni milowych. To wszystko to zatem trzy pieczenie na jednym ogniu.

Polska ma zablokowanych 59,8 mld euro środków z KPO oraz 76,5 mld środków z funduszy spójności.

O czym jest artykuł 7 TUE?

Artykuł 7 Traktatu o Unii Europejskiej mówi o ochronie podstawowych wartości Unii Europejskiej – „szacunku dla ludzkiej godności, wolności, demokracji, równości, poszanowania praworządności, praw człowieka oraz praw mniejszości”, i o tym, co robić, jeśli państwo członkowskie je narusza.

Taki charakter miały zmiany w Trybunale Konstytucyjnym i ustawy sądowe – dotyczące Krajowej Rady Sądownictwa, sądów powszechnych i Sądu Najwyższego. Komisja domagała się od Polski wycofania tych ustaw, albo ich zmiany – tak, by były zgodne z Konstytucją RP i europejskimi standardami ochrony sędziowskiej niezawisłości.

W polskim systemie prawnym zasada praworządności stanowi zasadę naczelną i została uregulowana w art. 7 Konstytucji RP z 1997 roku: „Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.” Jest również podstawową zasadą prawną Unii Europejskiej, dwukrotnie wymienioną w Preambule i bezpośrednio w artykule 2 Traktatu o Unii Europejskiej (dalej TUE).