Ostatni dzień kampanii samorządowej

Wydarzeniem dnia były dziś protesty rolnicze w całej Polsce. Rolnicy w Polsce i całej Europie protestują od tygodni przeciwko europejskiemu Zielonemu Ładowi. A w Polsce dodatkowo przeciwko importowi produktów rolnych z Ukrainy, który – zdaniem rolników – niszczy polski rynek i stawia wiele polskich gospodarstw na granicy bankructwa.

Protesty przyjęte ze zrozumieniem

Niestety na protestach pojawiły się z tego powodu treści antyukraińskie. Na szczęście skandalicznym transparentem, na którym nawoływano, by Putin zajął się Ukrainą, Unią i polskim rządem, szybko zajęła się policja.

Rolnicy zatrzymali na granicy pociąg z ukraińskim zbożem i wysypali je na tory. Incydent sprowokował wiele skrajnie negatywnych komentarzy ze strony ukraińskiej. Rządzący muszą teraz uważać, jak zarządzić gniewem rolników tak, by jednocześnie nie psuć dobrych stosunków z Ukrainą.

Szczególnie, że politycy wszelkich opcji wypowiadają się o protestujących pozytywnie, wspierają ich i wyrażają zrozumienie. Szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz mówi, że najważniejsze decyzje trzeba podjąć na forum UE i apeluje do rolników o cierpliwość. Wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak próbuje balansować między dotychczasową rolą lidera rolniczego i dzisiejszymi obowiązkami w rządzie.

Trudna sytuacja na froncie

Nie mamy niestety dobrych wieści z frontów w Ukrainie. W najnowszym odcinku Sytuacji na Froncie pułkownik Piotr Lewandowski pisze, że Rosjanie po czterech miesiącach szturmów zdobyli Awdijiwkę. I pokazuje, że konferencja Monachijska nie „obudziła” Europy. Czy rosyjska ofensywa wkracza w decydującą fazę? Ukraińcy zadają za to kolejne straty flocie Czarnomorskiej.

Sytuację w Awdijewce można prześledzić też na zdjęciach Piotra Sobika:

O trudnym budowaniu normalnego życia w czasach wojny pisze dziś na naszych łamach Krystyna Garbicz. „Codzienne świętowanie życia nie jest grzechem, jest potrzebą w najciemniejszych czasach” – pisze nasza autorka.

Śledztwo OKO.press

Dziś opublikowaliśmy też wyniki wspólnego śledztwa OKO.press i TVN24. Nasza dziennikarka Maria Pankowska ustaliła, że fundacja Profeto, na której czele stoi ks. Michał Olszewski, do 2025 roku miała otrzymać z Funduszu Sprawiedliwości prawie 100 mln zł na budowę centrum pomocy dla ofiar przestępstw. Nowe władze Ministerstwa Sprawiedliwości wstrzymały dotacje i prowadzą obecnie audyt funduszu, na konto Profeto zdążyło trafić 66 mln zł.

Komisja śledcza i wybory o tydzień zbyt późno

W polskiej polityce obserwowaliśmy kolejny dzień przesłuchań przed komisją śledczą do spraw wyborów kopertowych. Przesłuchanie byłych szefów Poczty Polskiej pokazało przerażający proceder wydawania publicznych pieniędzy bez podstaw prawnych – tak jakby były to prywatne biznesowe sprawy. Władza organizowała te wybory na... 17 maja, bo od początku było jasne, że w konstytucyjnym terminie 10 maja to niemożliwe.

Plan Bodnara

Adam Bodnar przedstawił Komisji Europejskiej plan na naprawę wymiaru sprawiedliwości po rządach PiS. To pakiet 10 ustaw, które mają pomóc wygasić spory z Brukselą, odblokować miliardy z KPO i prawdziwie zreformować sądy i prokuraturę. W OKO.press poznaliśmy szczegóły planu Bodnara. Można o nich przeczytać w tekście Mariusza Jałoszewskiego:

Powrót Pawłowskiej

„Objęłam mandat poselski. Wierzę, że będę w klubie PiS-u” – powiedziała dziś w Sejmie Monika Pawłowska. Przejęła ona mandat po Mariuszu Kamińskim z PiS, który został w grudniu skazany prawomocnym wyrokiem sądu. Pawłowska nie jest jednak mile widziana w klubie PiS, ponieważ partia Jarosława Kaczyńskiego uznaje jej mandat za nielegalny. I stoi na stanowisku, że Mariusz Kamiński nadal jest posłem. Pawłowska będzie musiała więc szukać nowych kolegów i koleżanek w Sejmie. A w tym ma pewne doświadczenia. Do Sejmu poprzedniej kadencji dostała się z list Lewicy, przed połączeniem Wiosny i SLD działała w Wiośnie. W Sejmie przeszła najpierw do Porozumienia, a następnie do PiS. Kto przygarnie teraz Pawłowską? Na razie nikt się do tego nie garnie.

Rolnicy zablokowali dziś drogi i ulice w całej Polsce, a także wszystkie przejścia graniczne z Ukrainą. Ogromne protesty w kilkuset miejscach mają zaskakujące poparcie z wewnątrz rządu i koalicji.

Jest tak, ponieważ większość gniewu rolników skierowana jest przeciwko Unii Europejskiej. Rolnicy chcą rezygnacji z Zielonego Ładu. To zestaw europejskich ustaw, które mają pomóc ograniczyć emisję dwutlenku węgla i walkę z ociepleniem klimatu. Po drugie rolnicy protestują przeciwko importowi produktów rolnych z Ukrainy. Ale Polska jest częścią wspólnego, europejskiego rynku, a ewentualne rozwiązania również można znaleźć na forum europejskim.

Kosiniak-Kamysz: to UE musi podjąć inne decyzje

„Unia Europejska musi podjąć inne decyzje. Musi być nie tylko ograniczenie wwożenia i sprzedaży zboża, ale takich produktów, jak jaja, drób, cukier, mrożonki owoców, musimy to wywalczyć na poziomie europejskim” – mówił dziś szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz w TVN24.

„Trzeba podpisać umowę bilateralną i wynegocjować umowę bilateralną z Ukrainą. Teraz to robimy, tylko to nie jest możliwe do wykonania w jeden tydzień, bo nasi poprzednicy nie zostawili w tej sprawie nic. […] Powinna Unia Europejska też dokonać skupu interwencyjnego. Kto jest komisarzem ds. rolnictwa?” – kontynuował.

Jednocześnie apelował do rolników:

„Potrzebny jest nam czas i o to bym chciał prosić rolników, do tego, żebyśmy wynegocjowali to w Unii Europejskiej i to się już dzieje”.

Kołodziejczak: jestem z rolnikami

Znany z protestów rolniczych z ostatnich lat Michał Kołodziejczak dziś jest posłem z Koalicji Obywatelskiej i wiceministrem rolnictwa. W mediach wypowiada się jednak tak, jakby był dziś przede wszystkim rolnikiem.

„Jestem z rolnikami, ta skala nie przeraża, ona pokazuje ogrom problemów, jakie są w rolnictwie. To jest coś normalnego. Gdyby było dobrze przez ostatnie lata, to dzisiaj by tego nie było […]. Ja też jestem sfrustrowany, ta frustracja we mnie budowała się przez wiele lat. Kiedy stałem na ulicy, kiedy organizowałem protesty, kiedy ujawniałem import zboża technicznego z Ukrainy do Polski. Kiedy pierwszy stanąłem na torach, kiedy jako jeden z pierwszych powiedziałem w ogóle, że ten import nam zagraża” –mówił Kołodziejczak w „Gościu Wydarzeń” Polsat News.

I kontynuował: „Problem polega na tym, że nikt problemów w polskim rolnictwie nie rozwiązywał systemowo. Bo dzisiaj łatwo byłoby nam wyłożyć 10 czy 12 miliardów złotych. Dopłacić rolnikom do czegoś, powiedzieć: nie ma problemu, ale jestem w rządzie ja i mówię tak: chwila, nie będziemy tak robić i nie będziemy dawać rozgrywać polskiego rolnictwa ukraińskim oligarchom”.

Pytanie, jak długo protestujący rolnicy będą uważać Kołodziejczaka za swojego.

Marsz na Warszawę miał odbyć się dzisiaj, został jednak przełożony o tydzień. Dziś rolnicy blokowali jednak drogi w całej Polsce. A w wielu miejscach widać radykalizację przekazu i jawnie antyukraińskie nastawienie.

Czego domagają się rolnicy?

„Liberalizacja polityki importowej produktów rolno-spożywczych spoza Unii Europejskiej oraz Zielony Ład skazują na wyniszczenie nasze rolnictwo oraz jego rynki zbytu. Polska powinna wprowadzić regulacje cen płodów rolnych, stosując się do zasady cen niewyrządzających szkody wzorem innych sektorów UE” – mówił dziś podczas protestu w Szczecinie koordynator protestów na Pomorzu Zachodnim Sebastian Sahajdak.

Ceny niewyrządzające szkody to takie, które nie przynoszą rolnikom strat.

Drugi główny postulat rolników to ograniczenie importu żywności i produktów rolnych z Ukrainy. Ich zdaniem destabilizuje to polski rynek i uderza w polskich rolników. I to ten temat dziś dominuje wśród protestujących.

Protesty w całym kraju

Rolnicy protestowali dziś w całym kraju, w wielu miejscach protesty jeszcze trwają. Miejsca, gdzie odbywały się demonstracje, można zobaczyć na mapie, którą udostępniła rolnicza „Solidarność”.

„Na dzień 20 lutego, w ramach 30-dniowego strajku generalnego rolników ogłaszamy, że wszystkie działania protestacyjne, będą skoncentrowane na całkowitej blokadzie wszystkich przejść granicznych Polski z Ukrainą i protestów w terenie. Będą blokowane nie tylko przejścia graniczne, ale i również węzły komunikacyjne i drogi dojazdowe do przeładunkowych stacji kolejowych oraz portów morskich” – czytamy w komunikacie rolniczej „Solidarności”.

Formy protestu były bardzo różne, rolnicy nie są koordynowani przez jedną centralę.

• w całej Polsce blokowano drogi, skrzyżowania, ważne arterie miejskie, ronda,
• blokowano węzeł autostrad A1 i A2, do utrudnień doszło też na A4,
• w Budzyniu w Wielkopolsce rolnicy wysypali na jezdnię obornik

Najpoważniejszy dziś incydent dotyczył wschodniej granicy. Zablokowane zostały wszystkie przejścia graniczne między Polską i Ukrainą. Rano rolnicy wysypali ukraińskie zboże z wagonów pociągu stojącego na przejściu w Medyce.

Reakcja Ukrainy na wysypane zboże i blokady

„Zdecydowanie potępiamy wysypanie ukraińskiego zboża przez protestujących w Medyce. Policja powinna stanowczo reagować i ukarać tych, kto łamie prawo. To także brak szacunku do pracy ukraińskich rolników w warunkach rosyjskiej agresji, do siebie i innego człowieka. Wstyd i hańba, panowie!” – napisał w komentarzu w mediach społecznościowych ambasador Ukrainy w Polsce Wasyl Zwarycz.

Mocne oświadczenie wydał też rzecznik ukraińskiego MSZ Ołeh Nikolenko:

„Granice lądowe pozostają ważne w obliczu rosyjskiej agresji. Działania polskich protestujących i niektórych radykalnych polskich polityków podważają ukraińską gospodarkę i odporność na odparcie agresji Rosji. Granica między Polską a Ukrainą jest również granicą UE. Nie powinna być ona zakładnikiem jakichkolwiek interesów politycznych” – czytamy w mediach społecznościowych ukraińskiej dyplomacji.

Sugerował też, że rolnikom chodzi nie tylko o własny interes ekonomiczny:

„Antyukraińskie hasła wygłaszane na granicy potwierdzają politycznie motywowany charakter akcji. Jej celem jest sprowokowanie dalszego pogorszenia stosunków dwustronnych. Protestujący nie wspominają natomiast o zagrożeniach związanych z importem zboża i innych produktów rolnych z Rosji oraz innych krajów”.

Prorosyjski transparent

Niestety na protestach widziano transparenty, które sugerują, że przynajmniej w przypadku części protestujących ukraińscy dyplomaci mogą mieć rację. Sieć obiegło dziś zdjęcie traktora, który wiózł transparent z napisem:

„Informacyjnie — skandaliczny transparent, którego zdjęcie obiegło sieć, został od razu usunięty i zabezpieczony przez Polską Policję i prokuratura prowadzą czynności wobec jego autora. Nie będzie zgody na takie przestępcze działania” – poinformował w mediach społecznościowych szef Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Marcin Kierwiński, odnosząc się właśnie do tego transparentu.

Na relacjach z protestów jawnie prorosyjskie treści to jednak wciąż margines. Transparenty uderzają głównie w Unię Europejską.

Zełenski: erozja solidarności

Prezydent Ukrainy odniósł się do protestów polskich rolników już wczoraj.

„To sytuacja, która każdego dnia pokazuje erozję solidarności. To, co dzieje się na naszej zachodniej granicy – granicy z Polską – nie może być postrzegane jako coś normalnego i zwyczajnego. Potrzebujemy sprawiedliwości, prostej i jasnej” – mówił Wołodymyr Zełenski w przemówieniu opublikowanym w sieci.

„Tak naprawdę sytuacja nie dotyczy zboża, ale najprawdopodobniej polityki. A w pobliżu Kupiańska, niedaleko granicy z Rosją, gdzie nie ustaje ostrzał artylerii wroga, wieści z granicy z Polską brzmią po prostu jak kpina” – dodawał ukraiński prezydent.

Reakcja Zełenskiego (jeszcze sprzed dziś, czyli sprzed wysypania zboża i skandalicznego transparentu) pokazuje, że protesty polskich rolników mogą być potężnym problemem w relacjach polsko-ukraińskich. Szczególnie, że wiele osób w koalicji rządowej otwarcie wyrażało zrozumienie dla protestujących rolników.

Rolnicy nie ustępują

W zeszłym tygodniu rolnicy spotkali się z ministrem rolnictwa Czesławem Siekierskim. Minister poinformował ich, że Polska negocjuje dwustronne porozumienie z Ukrainą, by ustalić wielkości kontyngentów poszczególnych towarów, jakie mogą wjeżdżać z Ukrainy na polski rynek, by jednocześnie go nie zdestabilizować. Jak widać w żadnym stopniu nie uspokoiło to polskich rolników i dziś przeszli do ostrej akcji protestacyjnej.

Ministerstwo Rolnictwa po południu opublikowało odpowiedź na postulaty rolnicze:

Trudno jednak spodziewać się, by to rolnikom wystarczyło. Po dotychczasowych ustępstwach nie było ze strony protestujących żadnych reakcji. Wciąż domagają się całkowitej rezygnacji z Zielonego Ładu. A to jest dziś zupełnie nierealne.