Ostatni dzień kampanii samorządowej

„Z koreańskimi zakupami pojawił się problem, nie wiem, kto kogo wprowadził błąd, czy źle to skalkulował minister Błaszczak, czy Koreańczycy się wycofali, ale istotną część zakupów koreańskich miał sfinansować kredyt, który miała udzielić Korea. Okazało się w finale, że doszło do jakiegoś nieporozumienia. Nie chcę teraz zrzucać na nikogo winy, ale okazało się, że nie ma tego kredytu koreańskiego, więc jeśli pojawiają się wątpliwości co do kontraktów koreańskich, to wynika to z tego, co ujawniło się jeszcze zanim wygraliśmy wybory” – tak mówił o tym Tusk.

Rząd PiS zamówił w Korei Południowej czołgi K2, armatohaubice K9, samoloty FA-50 i będące odpowiednikami amerykańskich HIMARS-ów wieloprowadnicowe wyrzutnie rakietowe K239 Chunmoo. Rządzący bardzo długo nie ujawniali wartości kontraktów ani szczegółów związanych z ich finansowaniem. Najważniejszego dowiedzieliśmy się dopiero z... koreańskiej prasy.

Pod koniec lipca dziennik The Korea Times poinformował że Polska zwróciła się do rządu Korei Południowej o kredyt w wysokości 20 bilionów wonów na finansowanie kontraktów zbrojeniowych. To równowartość 15,6 miliarda dolarów, czyli – po dzisiejszym kursie – około 60 miliardów złotych. Pod koniec czerwca koreańska prasa informowała z kolei o zaciąganiu przez Polskę w Korei zobowiązań o łącznej wartości około 76 miliardów złotych – kredyty te miały pokryć aż 70 procent wartości zawartych w Korei Płd kontraktów zbrojeniowych.

Jeśli to do tych kredytów odnosił się dziś Tusk, to skala problemu wydaje się być znaczna.

Podczas tej samej konferencji premier zapowiedział przegląd kontraktów zbrojeniowych zawartych przez rząd PiS.

„Przez ostatnie półtora roku prosiłem, żeby pokazano, na czym polega każdy z dużych kontraktów, niezależnie z jakim krajem zawartych, czy wszystko jest OK, czy nie ma gdzieś pułapek. Nie udało nam się zdobyć tych informacji. Biorąc pod uwagę skalę wydatków i kwestie bezpieczeństwa, będziemy starali się zrobić uczciwy i błyskawiczny przegląd dotychczasowych kontraktów. Z intencją ich kontynuowania, żeby nie było wątpliwości” – mówił Tusk.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz postawił TVP w stan likwidacji.

„W związku z decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wstrzymaniu finansowania mediów publicznych podjąłem decyzję o postawieniu w stan likwidacji spółek Telewizja Polska S.A., Polskie Radio S.A. oraz Polskiej Agencji Prasowej S.A. W obecnej sytuacji takie działanie pozwoli na zabezpieczenie dalszego funkcjonowanie tych spółek, przeprowadzenie w nich koniecznej restrukturyzacji oraz niedopuszczenie do zwolnień zatrudnionych w ww. spółkach pracowników z powodu braku finansowania. Stan likwidacji może być cofnięty w dowolnym momencie przez właściciela.” – komunikat o takiej treści ukazał się w środę 27 grudnia przed 18 na profilu resortu Sienkiewicza na platformie X (wcześniej Twitter).

Postawienie TVP w stan likwidacji na mocy decyzji ministra kultury było przez rządzącą koalicję partii demokratycznych rozważane jeszcze przed wyborami. Ta opcja dawała nowej władzy możliwość szybkiego dokonania zmian personalnych w zarządzanej przez powołanego przez ministra likwidatora telewizji publicznej. Jednocześnie zaś redukowała niebezpieczeństwo wejścia w prawne kolizje z ustawami o KRRiT i Radzie Mediów Narodowych. Stan likwidacji miałby potrwać aż do momentu wejścia w życie nowej ustawy o mediach publicznych – co wobec braku woli współpracy ze strony Andrzeja Dudy de facto może być możliwe dopiero po wyborach prezydenckich i w wypadku wygranej kandydata obecnej koalicji rządzącej.

Ostatecznie nowa koalicja zdecydowała się na dokonanie zmian we władzach TVP, PAP i Polskiego Radiach na mocy Kodeksu Spółek Handlowych i uprawnień właścicielskich sprawującego nad nimi nadzór w imieniu skarbu państwa ministra kultury. Powołani zostali nowi prezesi i szefowie rad nadzorczych tych mediów.

Prawo i Sprawiedliwość utrzymuje, że to działanie bezprawne – i tym właśnie motywuje okupowanie przez swych posłów niektórych budynków TVP i PAP. Jednocześnie wciąż kontrolowana przez PiS Rada Mediów Narodowych dokonała wyboru nowego „antyprezesa” TVP – został nim dotychczasowy czołowy propagandysta „Wiadomości” Michał Adamczyk. PiS może w tej kwestii liczyć na poparcie prezydenta Andrzeja Dudy, który by utrudnić nowej władzy przejęcie mediów publicznych, zawetował ustawę zapewniającą możliwość ich dofinansowania ze środków publicznych.

Publikowaliśmy już w OKO.press rozmowę Piotra Pracowicza z dwoma profesorami prawa – Tomaszem Siemiątkowskim i Aleksandrem Kappesem – według których minister kultury miał prawo skorzystać ze swych uprawnień właścicielskich wobec niekonstytucyjności przeforsowanej przez PiS ustawy o RMN i przy jednoczesnym wygaszeniu części uprawnień KRRiT.

Podobnego zdania jest też profesor Ewa Łętowska, pierwsza polska Rzeczniczka Praw Obywatelskich.

Niemniej gorący spór polityczny i prawny o legalność zmian we władzach mediów publicznych pozostaje faktem. Dzisiejsze postawienie TVP w stan likwidacji może być próbą postawienia kropki nad „i” w tej sprawie przez nową koalicję. W obecnej sytuacji prawnej o przyszłości TVP może bowiem przesądzić decyzja referendarza sądowego w sądzie rejestrowym, o tym, którego z nowych prezesów wpisać do KRS. Stan likwidacji pozwala zaś ministrowi kultury powołać w miejsce zwykłych władz spółki jej likwidatora.

Wcześniej w środę, po posiedzeniu Rady Ministrów, o sytuacji wokół TVP wypowiadał się Donald Tusk. Zapowiedział daleko idącą restrukturyzację telewizji publicznej i ograniczenie jej wydatków. Zasugerował także możliwość jej dofinansowania ze środków znajdujących się w budżetowej rezerwie do dyspozycji premiera.

„Obrońca chce umorzenia postępowania wykonawczego, bo uważa, że skuteczne jest ich ułaskawienie przez prezydenta Andrzeja Dudę w 2015 roku. Sąd na rozpoznanie tego wniosku ma 14 dni. Obrońca skazanych złożył też wniosek alternatywny. Chce by sąd nie wszczynał wykonania wyroku do czasu publikacji w Monitorze Polskim postanowienia Marszałka Sejmu Szymona Hołowni o wygaszenia mandatów poselskich Kamińskiego i Wąsika. Na rozpoznanie tego wniosku sąd też ma 14 dni.” – pisze w OKO.press Mariusz Jałoszewski.

Kamiński i Wąsik zostali skazani w procesie apelacyjnym przed Sądem Okręgowym w Warszawie za nadużycie władzy i przekroczenie uprawnień w związku z tzw „aferą gruntową” z 2007 roku. Obaj stali wtedy na czele Centralnego Biura Antykorupcyjnego, które przeprowadziło bezprawną i politycznie motywowaną, jednak kompletnie nieudaną operację specjalną wymierzoną w Andrzeja Leppera, ówczesnego wicepremiera, koalicjanta i zarazem rywala Prawa i Sprawiedliwości.

W pierwszym procesie, zakończonym w 2015 roku, Kamiński i Wąsik zostali skazani na 3 lata więzienia, a ich współpracownicy z CBA na 2 i pół roku. Prezydent Andrzej Duda ułaskawił ich jednak jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku. Choć Sąd Najwyższy w czerwcu tego roku nakazał powtórzenie procesu, uznając, że ułaskawienie przed uprawomocnieniem się wyroku nie ma mocy prawnej, Duda wciąż utrzymuje, że jego akt łaski pozostaje ważny. Z kolei Kamińskiemu i Wąsikowi od dnia wydania wyroku w powtórzonym procesie groziło natychmiastowe doprowadzenie do zakładu karnego. Ze względu na to, że proces miał charakter apelacji, wyrok stał się bowiem prawomocny już w momencie ogłoszenia.