Ostatni dzień kampanii samorządowej

To kolejne decyzje kadrowe ministra sprawiedliwości Adama Bodnara. W piątek odwołał 16 sędziów z delegacji, w tym ludzi zaangażowanych w aferę hejterską. W poniedziałek, 15 stycznia 2024, poinformował, że zawieszonych w pełnieniu czynności zostało dwóch wiceprezesów i prezes sądu apelacyjnego w Poznaniu. Chodzi o nominatów Ziobry: Mateusza Bartoszyka, Przemysława Radzika i Sylwię Dembską. Bodnar chce ich też odwołać, dlatego wystąpił do SA w Poznaniu w prośbą o opinię w tej sprawie.

Prawo pozwala na odwołanie prezesów i wiceprezesów sądów w dwóch przypadkach. W związku z rażącym lub uporczywym niewywiązywaniem się z obowiązków służbowych lub gdy pełnienia funkcji nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Ekspert od nękania sędziów

Najdłuższa lista zarzutów dotyczy Przemysława Radzika nazywanego „egzekutorem Ziobry”. Pełni on także funkcję zastępcy rzecznika dyscyplinarnego, a przez ostatnie lata zajmował się nękaniem niezależnych sędziów.

Ministerstwo Sprawiedliwości zarzuca mu wielokrotne nadużycie władzy, między innymi wydając decyzję o przeniesieniu sędzi Marzanny Piekarskiej-Drążek i sędzi Ewy Grajtas z wydziału karnego do wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych SA w Warszawie. „Jednocześnie odbierając im 88 spraw apelacyjnych, w tym również najcięższego kalibru, co w sposób znaczący przedłużyło czas ich trwania” – stwierdza ministerstwo.

Decyzję o zawieszeniu prezesa SA w Poznaniu Mateusza Bartoszka ministerstwo tłumaczy szeregiem zaniechań i nietrafnych działań, w tym decyzji personalnych, które skutkowały pogorszeniem wyników oraz dezorganizacji pracy w sądzie. Podobne zarzuty stawia jego zastępczyni, Sylwii Dembskiej.

Ministerstwo sprawiedliwości podkreśla, że wyeliminowanie samorządu sędziowskiego z procesu wyboru prezesów i wiceprezesów sądów, doprowadziło do sytuacji, w której stanowiska obejmowały osoby nie posiadające wystarczającego doświadczenia orzeczniczego i menedżerskiego. „Zdarzył się nawet przypadek wyznaczenia na takie stanowisko osoby karanej dyscyplinarnie” – podkreśla resort Bodnara.

„Podpisanie przez niemal wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego w Poznaniu wniosków o odwołanie wymienionych osób z funkcji wskazuje, że utraciły one zaufanie i autorytet wśród podległych im służbowo sędziów, co dodatkowo uniemożliwia im wykonywanie funkcji” – czytamy w komunikacie.

Zniesienie recept na tabletki „po”, kontrola wypłat 800 plus i ogłoszenie daty wyborów samorządowych – Donald Tusk spotkał się z dziennikarzami, żeby zapowiedzieć najbliższe decyzje rządu. Skomentował również swoje spotkanie z Andrzejem Dudą. Zaznaczył, że ostatnie tygodnie są bardzo intensywne. „Początek rządzenia po PiS-ie nie mógł inaczej wyglądać” – powiedział Tusk. Podkreślał, że jest otwarty na współpracę z prezydentem. „Jeśli nie będzie woli i innego wyjścia, to będziemy po prostu starali się nie zaostrzać konfliktu. To tylko kilkanaście miesięcy” – dodawał.

Tabletka „po” bez recepty

Co dokładnie zapowiedział Donald Tusk?

• Antykoncepcja awaryjna, czyli tabletka „po”, będzie dostępna bez recepty. „Obok Węgier jesteśmy jednym krajem, który wprowadził takie obostrzenie” – mówił Tusk. Jak podkreślił, ustawa została zaakceptowana przez koalicję rządzącą. Jeśli Duda zawetuje tę ustawę – rząd ma plan „B”, czyli rozporządzenie, które ułatwi dostęp do tej formy antykoncepcji.
• Premier zapowiedział również dokładne sprawdzenie wypłat 800 plus. Jak poinformował, niektóre osoby uprawnione do tego świadczenia, dostały starą kwotę – 500 zł. „Będą wypłacone rekompensaty” – obiecał Tusk.
• Wybory samorządowe odbędą się 7 i 21 kwietnia. Daty musi zatwierdzić PKW, jednak, jak mówił premier, „to tylko formalność”.

Tusk: prezydent może ułaskawić Wąsika i Kamińskiego

Tusk odniósł się również do spotkania z Andrzejem Dudą, o które poprosił w związku z planowaną wizytą w Kijowie. „Oczywiście w rozmowie poruszyliśmy sprawy krajowe” – powiedział. Z prezydentem rozmawiali o przebywających w więzieniu Mariuszu Kamińskim i Macieju Wąsiku, a także o zmianach na stanowisku prokuratora krajowego.

Tusk podkreślał, że nikt nie jest ponad prawem, a posłowie są tak samo sądzeni, jak inni obywatele. „Mam wrażenie, że każdy z nas został przy swoich opiniach. Jeśli prezydent jest przekonany o ułaskawieniu, to nie będę tego komentował – to jego prawo. Jeśli zdecyduje się na ułaskawienie, to tego samego dnia [Kamiński i Wąsik] powinni zostać uwolnieni. Ale czy prezydent jest gotów i chce ułaskawić?” – mówił. „Ja potwierdziłem, że będziemy przestrzegać prawa, konstytucji i wyroków sądowych. Nie ma tu pola na negocjacje” – dodał.

Prawo łaski

Wyjaśnijmy: Prezydent może ułaskawić więźniów na podstawie artykułu 139 Konstytucji, który mówi, że ma prawo łaski. Uważa jednak, że nadal obowiązuje jego akt łaski z 2015 roku (jest on nieskuteczny, bo prezydent ułaskawił ich w trakcie procesu, czym przekroczył swoje kompetencje). Dlatego Duda wszczął postępowanie ułaskawieniowe na podstawie artykułu 567 paragraf 2 kodeksu postępowania karnego. Przepis mówi: „Prokurator Generalny przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej akta sprawy lub wszczyna z urzędu postępowanie o ułaskawienie w każdym wypadku, kiedy Prezydent tak zadecyduje”.

Jak wyjaśniał w OKO.press Mariusz Jałoszewski, to skrócona ścieżka. Nie potrzebna jest tu opinia sądów, które skazały polityków. Wystarczy, że Bodnar prześle prezydentowi akta sądowe sprawy, ze swoją opinią. I tylko na tej podstawie prezydent wyda decyzję.

„Dewastacja rządów prawa”

Tusk podkreślał również, że poruszyli sprawę zmian kadrowych w prokuraturze krajowej. W piątek 12 stycznia Adam Bodnar odsunął od obowiązków Dariusza Barskiego, uznając, że jego przywrócenie do służby czynnej w 2022 było niezgodne z prawem. Andrzej Duda podkreśla, że w jego ocenie Barski nadal jest prokuratorem krajowym.

„Nie jest tak, że w momencie, w którym zostałem premierem, mam zawsze rację. Mamy taki pogląd, oceniamy konsekwencje prawne, podejmujemy decyzje. Jeśli ktoś uważa, że one są w konflikcie z prawem, może dochodzić na drodze prawnej możliwości rewizji tych decyzji”- mówił.

„Prezydent ma swój udział w dewastacji rządów prawa” – dodał. „Odniosłem wrażenie, że prezydent, jeśli chodzi o swoje działania wymierzone w sądownictwo, nie zmienił zdania”.

„Prezes Rady Ministrów poprosił o to spotkanie zapowiadając, że będzie chciał rozmawiać o kwestiach międzynarodowych” – powiedział Andrzej Duda po spotkaniu z Tuskiem. Rozpocząłem rozmowę od tematów bardzo ważnych, które dziś dzieją się w Polsce. Nie mam wątpliwości, że są to kwestie związane z bezpieczeństwem i porządkiem w naszym kraju" – dodał.

Duda poinformował Tuska o porannym spotkaniu z prokuratorami, w tym odsuniętym od pracy Dariuszem Barskim. „Powiedziałem, że nie odbyto ze mną żadnych konsultacji w kwestii zmian w prokuraturze krajowej. Ustawa stanowi jasno: odwołanie może nastąpić wyłącznie po konsultacji między premierem i prezydentem. Wymaga zgody prezydenta” – mówił Duda.

Przypomnijmy: Adam Bodnar odsunął Barskiego od pracy, bo jego przywrócenie do służby czynnej w 2022 odbyło się niezgodnie z prawem. Jest więc nieważne. Barski nie może w takiej sytuacji pełnić funkcji prokuratora krajowego.

„Pismo, jakie minister Bodnar przekazał prokuratorowi krajowemu, nie ma żadnej wartości prawnej” – uważa Duda. „Zaapelowałem o przywrócenie sytuacji zgodnej z prawem” – dodał.

Co z Wąsikiem i Kamińskim?

Temat dwóch polityków PiS, którzy po prawomocnym wyroku trafili do więzienia, był kolejnym tematem rozmowy Dudy z Tuskiem. „Zaapelowałem, aby prokurator generalny, minister sprawiedliwości Adam Bodnar spełnił wniosek, z którym się do niego zwróciłem ws. uwolnienia z zakładu karnego Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika. Pełnią oni ważne funkcje publiczne, mają mandat powierzony przez wyborców” – mówił.

Przypomnijmy: Wąsik i Kamiński zostali pozbawieni mandatów poselskich. Opisywaliśmy to w OKO.press:

„Podjąłem tę decyzję, żeby uspokoić emocje. Dlatego zwróciłem się od jedynego władnego podmiotu, jakim jest prokurator generalny. Apeluję, żeby skorzystał z prawa i dokonał zawieszenia wykonania tej kary” – mówił Duda.

Rozmowa przed Davos

Duda odniósł się również do przejęcia mediów publicznych. Jak mówił w swoim oświadczeniu, „rozwiązania ustawowe, co do przyszłości mediów publicznych, powinniśmy spokojnie i konsekwentnie wypracować”.

Premierowi i prezydentowi udało się również porozmawiać o sytuacji w Ukrainie. Donald Tusk wybiera się z wizytą do Kijowa. Poprosił Dudę o spotkanie przed wyjazdem.

„Przed nami Światowe Forum Ekonomiczne w Davos. Będziemy mówić o kwestiach ekonomicznych, ale i bezpieczeństwie. Podobnie jak w roku ubiegłym, temat wojny na Ukrainie zdominuje dyskusje. Będę rozmawiał z naszymi sojusznikami o wzmocnieniu naszego bezpieczeństwa” – oświadczył prezydent Duda.