Ostatni dzień kampanii samorządowej

„Pana współpracownik Edgar K., korzystając z pana pośrednictwa, doprowadził do tego, iż 607 osób wjechało do Polski, uzyskało wizy za łapówki. (...) W jaki sposób poznał pan Edgara K? Kto go panu przedstawił?” – pytał Piotra Wawrzyka przewodniczący komisji śledczej ds. afery wizowej Michał Szczerba.

Były szef MSZ, na którym wciąż ciążą zarzuty prokuratorskie, odpowiedział, że nigdy nie miał problemów z prawem. „Przez 5,5 roku pełniąc funkcję wiceministra MSZ, pełniąc mandat poselski zawsze przestrzegałem przepisów prawa. Tak samo w tak przyziemnej sprawie, jak przepisy ruchu drogowego, nie znajdziecie u mnie tego typu zdarzeń” – dodał. I potem powołał się na prawo do odmowy składania zeznań. To oznacza, że nie podzieli się z członkami komisji, ani opinią publiczną żadnymi dodatkowymi informacji.

„Pan Piotr Wawrzyk robił tournée po mediach, ale nie chce odpowiadać na pytania komisji śledczej” – skomentował decyzję Wawrzyka Michał Szczerba. I ogłosił przerwę w pracach komisji do godziny 15:00. Wtedy przesłuchany ma zostać współpracownik Wawrzyka, domniemany pomysłodawca mechanizmu korupcyjnego w procesie wydawania wiz, Edgar K.

11-osobowa komisja śledcza, która obraduje w poniedziałek, ma na celu do zbadanie „legalności, prawidłowości oraz celowości działań, a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 20 listopada 2023 r.”.

Poniedziałkowe posiedzenie komisji śledczej ds. afery wizowej rozpoczęło się od prezentacji stanowiska pierwszego biegłego dr Pawła Dąbrowskiego. Ekspert uznał, że w Polsce mamy do czynienia z bezprecedensową migracją napędzaną potrzebami rynku pracy. „Według danych Eurostatu 67 proc. wszystkich zezwoleń pobytowych jest udzielana ze względu na prawo do wykonywania pracy w Polsce” – stwierdził Dąbrowski.

Od 2013 roku liczba wydanych zezwoleń wzrosła trzykrotnie z ponad 300 tys. do 970 tys w 2022 roku. „Zezwolenie na pracę, w tym wiza dla cudzoziemca, jest dobrem wysoce pożądanym z punktu widzenia podmiotów powierzających pracę, niektóre segmenty są uzależnienie od pracy cudzoziemskiej” – mówł Dąbrowski. I dodał, że obowiązujące założenia do ustawy o cudzoziemcach nie były aktualizowane od 10 lat.

Według Dąbrowskiego, poza presją migracyjną Polska zmaga się też z problemem niewydolnego aparatu administracyjnego. Chodzi głównie o niedobry kadrowe i niskie płace w instytucjach odpowiedzialnych za kontrolę migracji: konsulatach, straży granicznej, urzędach wojewódzkich i urzędzie ds. cudzoziemców. „To tworzy szklarniowe warunki do powstawania zjawisk korupcyjnych” – ocenił ekspert.

Jego wypowiedzi kilkukrotnie przerywali posłowie PiS, stwierdzając, że biegły przekazuje luźne opinie, a nie fakty. Dziś komisja planuje przesłuchać także kluczowych świadków: byłego wiceszefa MSZ Piotra Wawrzyka i jego współpracownika Edgara K.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar przyznał, że zna listę osób podsłuchiwanych Pegasusem. Na antenie TVN24 zapowiedział, że na forum Sejmu przedstawi informację statystyczną na temat kontroli operacyjnej i podsłuchów. „Wydaje mi się, że opinia publiczna ma prawo wiedzieć o tej skali, to się odbędzie w sposób jawny” – tłumaczył.

Pytany, dlaczego nie pokazano pełnej listy inwigilowanych, tłumaczył, że to skomplikowane. „Mogło być tak, że nawet jeżeli ten Pegasus był używany w ramach kontroli operacyjnej, to na przykład służył identyfikowaniu jakiejś działalności szpiegowskiej. Teraz nie bardzo możemy to ujawnić, nawet jak byśmy uznali – a tak uważam – że Pegasus jest nielegalny” – mówił Bodnar.

Przeczytaj także:

Niejawna lista osób inwigilowanych jest do dyspozycji ministra koordynującego służby specjalne. „Lista jest szokująco długa” – dodał. „Osoby, które widziałem na tej liście, trudno mi sobie wyobrazić powody, dla których miałyby być objęte kontrolą”.