Dzień na żywo. Sejm debatuje o specustawie powodziowej

W 1997 roku, podczas wielkiej powodzi, poziom Odry w Cigacicach pod Zieloną Górą wynosił 682 cm. We wtorkowy poranek, 24 września 2024, jest to 645 cm. Stan alarmowy jest przekroczony o 245 cm, jednak służby informują, że nie ma konieczności ewakuacji mieszkańców.

Posesje nie zostały podtopione, zalewane są przede wszystkim lasy i tereny w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki. Nadodrzańska Przystań Tu, bar, restauracja i miejsce spotkań kulturalnych od kilku dni publikuje w mediach społecznościowych zdjęcia z przygotowań do powodzi. Według ostatnich aktualizacji, bar znalazł się pod wodą.

Fala kulminacyjna, od kilku dni przechodząca przez woj. lubuskie, jutro ma dotrzeć do Krosna Odrzańskiego.

Według prognoz IMGW poziom wody w Cigacicach będzie opadał — jutro ma wynieść 636 cm, a w czwartek 582 cm. Stan Odry w Nietkowie wynosi 637 cm, w Połęcku 514 cm, w Nowej Soli to 644 cm.

Stany alarmowe na 21 stacjach

Instytut podaje, że stany alarmowe są obecnie przekroczone na 21 stacjach w dorzeczu Odry. Stan ostrzegawczy – na 11. Na Wiśle stan ostrzegawczy zanotowano na stacji Jawiszowice w woj. małopolskim. „Widoczne jest tendencja spadkowa na górnej Odrze oraz jej dopływach, maleje liczba stacji z przekroczeniami stanów ostrzegawczych i alarmowych oraz opada poziom wody do strefy wody wysokiej i średniej” – czytamy w informacji IMGW.

Podczas posiedzenia sztabu kryzysowego w Warszawie szef IMGW prof. Robert Czerniawski podał, że wysokość fali powodziowej jest niższa, ale przez to jej przejście przez kolejne miejscowości trwa dłużej. IMGW spodziewa się także opadów, ale nie wpłyną one na zagrożenia hydrologiczne. Wojewoda dolnośląski dotychczasowe straty szacuje na 5,4 mld zł

Donald Tusk zapowiedział przedstawienie zmian ustawowych, które mają ułatwić proces odbudowy po powodzi. Mają przybrać formę specustawy. Rząd będzie nad nią debatował we wtorek.

"Z całą pewnością powódź zwiększa prawdopodobieństwo nowelizacji budżetu w tym roku. Również trzeba powiedzieć jasno, że konieczne będzie na przykład zwiększenie specjalnych rezerw w budżecie na rok 2025 i takie działania będą podejmowane” – powiedział w wywiadzie dla Radia Zet minister finansów Andrzej Domański.

W poniedziałek rozpoczęło się posiedzenie Państwowej Komisji Wyborczej, podczas którego odbędzie się rozliczenie sprawozdań finansowych partii politycznych za 2023 rok. W pierwszej kolejności PKW zajmie się sprawozdaniami mniejszych partii, które nie brały udziału w podziale mandatów parlamentarnych. W dalszej kolejności Komisja musi zdecydować też, czy PiS przysługuje jakakolwiek subwencja. Zdaniem szefa PKW sprawa jest właściwie przesądzona.

„Gazeta Wyborcza” dotarła do nieopublikowanego jeszcze raportu Najwyższej Izby Kontroli w sprawie afery wizowej. Kontrolerzy NIK analizowali dokumenty Ministerstwa Spraw Zagranicznych i korespondencję departamentu konsularnego MSZ z poszczególnymi placówkami. Przesłuchiwano także pracowników resortu. Prace nad raportem zostały zakończone w lipcu 2024 roku.

Łukasz Ż. sprawca zabójstwa drogowego na Trasie Łazienkowskiej, prawdopodobnie usłyszy zarzuty spowodowania katastrofy w ruchu lądowym albo zabójstwa z zamiarem ewentualnym.

W poniedziałek Izrael przeprowadził atak rakietowy na południowy i wschodni Liban oraz południową dzielnicę Bejrutu. W wyniku ostrzału zginęło niemal 500 osób, ponad 1600 zostało rannych.

Brandenburgia nie padła jednak łupem skrajnie prawicowej AfD. SPD tryumfuje, zdobywając 30,9 proc., ale problemy pozostają – AfD zdobyła rekordowy odsetek głosów (29,2 proc.).

Libańskie ministerstwo zdrowia przekazało, że liczba ofiar śmiertelnych izraelskich ataków na Liban sięgnęła 492. Rannych zostało co najmniej 1645 osób. Wśród zabitych było 35 dzieci i 58 kobiet. To najwyższa dzienna liczba ofiar w Libanie od czasu wojny domowej w latach 1975-1990 – podaje Reuters.

Izrael ostrzelał południowy i wschodni Liban dziś rano. W godzinach popołudniowych rakiety spadły także na południowe przedmieścia Bejrutu. Dziesiątki tysięcy ludzi ucieka z południowego Libanu na północ kraju.

Wieloletni konflikt Izraela z Hezbollahem wchodzi w nową, intensywną fazę. Hezbollah rozpoczął ostrzał Izraela po 7 października 2023 w ramach wsparcia walczącego na południu Hamasu. Od tamtej pory na granicy libańsko-izraelskiej regularnie prowadzony jest ostrzał przez obie strony, z którego powodu wielu Izraelczyków przeniosło się na południe kraju. W zeszłym tygodniu Izraelczycy przeprowadzili ataki na członków Hezbollahu przy użyciu ich własnych urządzeń elektronicznych. W wyniku wybuchów zginęło ponad 40 osób, a 3,5 tysiąca zostało rannych. W tym także cywile.

Minister obrony Izraela Jo'aw Galant zapowiedział, że kampania będzie kontynuowana, dopóki Izrael „nie osiągnie celu, jakim jest bezpieczny powrót mieszkańców północy do ich domów„. Galant stwierdził także, że w atakach izraelskiej armii udało się zniszczyć ”dziesiątki tysięcy rakiet, które Hezbollah wyprodukował w ciągu ostatnich 20 lat".

Premier Izraela Benjamin Netanjahu wysłał oświadczenie wideo, w którym zwraca się do Libańczyków, mówiąc, że wojna toczy się z Hezbollahem, który wykorzystuje mieszkańców Libanu „jako żywe tarcze”.

Reakcje międzynarodowe

Rzecznik sekretarz generalnego ONZ przekazał prasie, że Antonio Guterres jest „poważnie zaniepokojony” eskalacją konfliktu.

„Wiadomość dla stron, które ostrzeliwują się nawzajem przez Błękitną Linię, dla wszystkich stron zaangażowanych w ten konflikt, brzmi: Odejdźcie od krawędzi”, „Zatrzymajcie eskalację” – przekazał rzecznik.

Eskalację potępiły także władze Egiptu, wzywając Radę Bezpieczeństwa ONZ do podjęcia interwencji. Tureckie MSZ wydało stanowisko, w którym stwierdzono, że „Izraelski atak na Liban wskazuje na nową fazę w wysiłkach wciągnięcia w konflikt całego regionu”. W podobnych słowach wypowiedział się dziś w Nowym Jorku prezydent popierającego Hezbollah Iranu, mówiąc, że rozszerzanie się konfliktu, miałoby nieodwracalne skutki.

„Komisja pod koniec lipca wystąpiła do Prokuratury Krajowej z prośbą o powołanie biegłego celem ustalenia możliwości przesłuchania byłego ministra sprawiedliwości pana Zbigniewa Ziobro. Trafiła do nas opinia biegłego w zakresie stanu zdrowia Zbigniewa Ziobry i nie będzie już dłużej mógł unikać stawiennictwa przed komisją. Będziemy wyznaczać termin na jego przesłuchanie” – powiedziała w rozmowie z TVP Info Magdalena Sroka (Trzecia Droga – PSL), przewodnicząca Komisji ds. Pegasusa.

TVP Info podaje też, że zgodnie z opinią biegłego Ziobro może być przesłuchiwany w Sejmie, ale maksymalnie może to trwać dwie godziny. Powinien mieć też zapewnione szczególne warunki w czasie przesłuchania.

Magdalena Sroka zapowiada, że przesłuchanie Zbigniewa Ziobry dojdzie do skutku jeszcze w tym roku.

Choroba byłego ministra

Komisja ds. Pegasusa działa od lutego 2024 roku. Od początku jasne było, że jednym z kluczowych świadków powinien być szef resortu sprawiedliwości w rządzie PiS, czyli Zbigniewa Ziobro. Ten jednak zniknął z polityki i z ław sejmowych tuż po przegranych przez Zjednoczoną Prawicę wyborach 15 października 2023.

Na początku marca Ziobro wrócił do publikowania wpisów w mediach społecznościowych, informując, że przeszedł operację usunięcia nowotworu z przełyku i przerzutów do żołądka. Opublikował także zdjęcie ze szpitala.

Pod koniec marca, w związku z krążącymi wciąż pogłoskami, że jego stan nie jest tak zły i że polityk próbuje uchronić się od odpowiedzialności oraz od przesłuchań, wystąpił z pismem do marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Domagał się w nim powołania biegłego w ramach prac komisji śledczej, który zbadałby jego stan zdrowia i potwierdził diagnozy i przebyte zabiegi, a także wskazał „najbliższy przewidywalny termin, w którym Ziobro będzie mógł być przesłuchany, bez szkody dla jego zdrowia i procesu leczenia, a zarazem w warunkach pozwalających na zachowanie swobodnej wypowiedzi”.

„W tej chwili trwają prace z udziałem odpowiednich ministrów nad zmianami ustawowymi, które ułatwią nam proces odbudowy i postaramy się jutro wieczorem we Wrocławiu zaprezentować to, do czego przekonaliśmy różnych partnerów. W środę rano też mielibyśmy możliwość spotkania się tam, na miejscu, zanim będziemy wygłaszali informację późnym popołudniem w Sejmie na temat sytuacji powodziowej” – zapowiedział Donald Tusk w poniedziałek podczas sztabu kryzysowego w Warszawie.

Co w pakiecie powodziowym?

Pakiet powodziowy, którym we wtorek ma zająć się rząd, najprawdopodobniej będzie jedną specustawą. Nad konkretnymi rozwiązaniami pracują od kilku dni różne ministerstwa.

Według informacji dziennikarzy portalu money.pl projekt ma liczyć ponad 100 stron. Część z rozwiązań tam zaproponowanych była już przez członków rządu zapowiada. To m.in. pomoc dla kredytobiorców – Ministerstwo Finansów chce, by Fundusz Wsparcia Kredytobiorców pokrył 12 rat kredytu osób, które w wyniku powodzi czasowo utraciły możliwość korzystania z domu lub mieszkania. Jak podają dziennikarze, ta pomoc będzie bezzwrotna i mają się na nią zrzucić same banki.

Oprócz tego MSWiA ma zaproponować m.in. przepisy, które dają możliwość szybkiej zmiany planu finansowego Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, czy przepisy, które wymogą, by na terenach popowodziowych pracowali jedynie zaszczepieni funkcjonariusze straży pożarnej i policji.

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej ma z kolei przedstawić propozycje zmian przepisów, które pozwolą na przesunięcie i większą elastyczność wydawania środków unijnych na terenach popowodziowych.

Operacja „Feniks”

Podczas posiedzenia sztabu Donald Tusk poinformował także, że podpisał nominację dla europosła KO Marcina Kierwińskiego, który będzie członkiem Rady Ministrów odpowiedzialnym za koordynację akcji odbudowy.

Również w poniedziałek odbyła się specjalna konferencja prasowa z udziałem wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza, sekretarza stanu w MON Cezarego Tomczyka oraz gen. Wiesława Kukuły, Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Rządzący opowiadali o operacji „Feniks” realizowanej przez Siły Zbrojne RP. Jej celem jest łagodzenie skutków powodzi dla społeczności lokalnych — sprzątanie mieszkań i domów — oraz przyspieszenie odbudowy infrastruktury takiej jak szkoły, żłobki, parki, place zabaw, czy wały przeciwpowodziowe.

„Operacja Feniks to jest wieloetapowa i wielomiesięczna operacja związana z naprawianiem skutków powodzi i podtopień na całym obszarze objętym klęską żywiołową, ale również w miejscach, w których oddziaływanie powodzi nastąpiło. Wojska będą obecne tam do momentu, do kiedy będzie to potrzebne. Pan generał w swoim rozkazie dotyczącym operacji Feniks określił czas jej trwania do końca tego roku, ale zawarliśmy tam możliwość jej przedłużenia. Cały czas w operacji będzie zaangażowanych nie mniej niż 5 000 żołnierzy. Dziś mamy wydzielonych prawie 26 000, żołnierzy, a 20 000 w bezpośredniej akcji, ale przez te najbliższe miesiące cały czas będzie to nie mniej niż 5 000 żołnierzy” – mówił Władysław Kosiniak-Kamysz.