Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło

W niedzielę 20 lipca Japończycy głosowali w odbywających się co trzy lata wyborach do Izby Radców, wyższej izby japońskiego parlamentu (odpowiednik naszego Senatu). Co trzy lata wybiera się połowę składu Izby na sześcioletnie kadencje.

Wybory można uznać za porażkę urzędującego od 10 miesięcy premiera Shigeru Ishiby. Jego rządząca Partia Liberalno-Demokratyczna razem ze swoim partnerem koalicyjnym Komeito utraciła 19 z 66 miejsc, których broniła. Koalicja kierowana przez Ishibę utraciła przez to większość w 248-osobowej izbie. I zaliczyła spadek wobec ostatnich wyborów o niemal 13 punktów procentowych, do 21,6 proc. Dwie trzecie miejsc, o które walczono, trafiło do partii opozycyjnych.

To wzmocni apele do premiera, by ustąpił ze stanowiska. Koalicja w Izbie Reprezentantów (odpowiednik naszego Sejmu) również nie dysponuje większością. Premier Ishiba objął stanowisko po wywalczeniu pozycji lidera Partii Liberalno-Demokratycznej we wrześniu 2024 roku. Następnie zarządził wybory do Izby Reprezentantów. PLD straciła wówczas 68 miejsc w Izbie i nie mogła samodzielnie rządzić.

We wczorajszych wyborach partia Ishiby obniża stan posiadania w Izbie Radców ze 119 do 101 miejsc. To dodatkowo osłabia jego mandat i możliwość prowadzenia skutecznej polityki.

Jaki jest kontekst

Partia Liberalno-Demokratyczna jest hegemonem nowoczesnej japońskiej sceny politycznej. Przez ostatnie 70 lat nie rządziła jedynie przez pięć. Obecny stan posiadania w Izbie Radców nie jest jednak bezprecedensowy. Po 2007 roku PLD miała 83 miejsca, po 2010 – 84, a w latach 2009-2012 radcy PLD nie weszli w żadną koalicję i działali jako mniejszość.

Zeszłoroczny wynik w wyborach do Izby Reprezentantów był drugim najgorszym w historii partii. PLD ma wprawdzie doświadczenie w podnoszeniu się po porażkach, ale dwa słabe wyniki w ciągu dziewięciu miesięcy muszą dać do myślenia kierownictwu partii.

Szczególnie, że wczorajsze wyniki sugerują możliwe zmiany w politycznym krajobrazie Japonii. Spora część głosów sprzeciwu wobec PLD nie trafiła do tradycyjnej opozycji, a do nowych partii prawicowych i nacjonalistycznych. Jednym z wygranych jest utworzona w 2020 roku partia Sanseito z 12,5 proc. (wzrost o ponad dziewięć punktów). Jej liderem jest 47-letni Sohei Kamyia, który w Izbie Radców zasiada od 2022 roku i jego kadencja kończy się w 2028 roku.

Kamyia nawiązuje w polityce do metod i wartości Donalda Trumpa. Mówi o stawianiu Japonii na pierwszym miejscu, o niewpuszczaniu do Japonii imigrantów i umiejętnie nawiązuje do nacjonalistycznych symboli.

Premier Ishiba na razie zapewnia, że ma przed sobą wiele wyzwań i nie zamierza ustępować. Po dwóch dotkliwych porażkach z rzędu trudno będzie mu się jednak utrzymać na stanowisku.

Przeczytaj inne teksty na podobny temat w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

Pełniąca obowiązki pierwszej prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska w wywiadzie z money.pl deklaruje chęć do rozmów z ministrem sprawiedliwości Adamem Bodnarem na temat rozwiązania kryzysu w polskim sądownictwie.

„Mogę z panem ministrem Bodnarem za pięć minut zacząć poważnie rozmawiać — bez żadnego żalu do niego” – mówi w wywiadzie Manowska. Nie zdradza jednak w rozmowie, jaki dokładnie ma pomysł na unormowanie sytuacji w Sądzie Najwyższym.

Manowska odnosi się też do trzech zarzutów, jakie chce jej postawić Prokuratura Krajowa. Dotyczą one:

• manipulowania wynikami głosowania Kolegium Sądu Najwyższego,
• niewykonania wyroku ws. sędziego Juszczyszyna,
• niezwołania posiedzenia Trybunału Stanu.

Manowska odrzuca wszystkie trzy zarzuty. Deklaruje też, że nie zamierza zrzec się immunitetu. Jednocześnie deklaruje otwartość na dialog i zapowiada próbę podjęcia dialogu na temat naprawy systemu sprawiedliwości z różnymi środowiskami politycznymi:

„Zamierzam wysłać listy otwarte do marszałków Sejmu i Senatu oraz prezydenta po 6 sierpnia, już po zaprzysiężeniu. Myślę, że rozszerzę to na szefów klubów poselskich” – mówi pierwsza prezes SN.

Jaki jest kontekst

W środę 16 lipca Prokuratura Krajowa złożyła wniosek o uchylenie immunitetu Małgorzaty Manowskiej. Wniosek trafił on do Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN, ponieważ, jak w OKO.press pisze Mariusz Jałoszewski „Małgorzata Manowska jest neo-sędzią na stanowisku I prezeski SN (na zdjęciu u góry). Drugi, identyczny wniosek – z ostrożności procesowej – trafił do Trybunału Stanu, bo Manowska z mocy konstytucji jest przewodniczącą tego Trybunału”.

Śledztwo trwało od 2024 roku, a prokuratura wstrzymywała się z wnioskiem o uchylenie ummunitetu ze względu na trwające wybory prezydenckie.

Spór między Manowską a Bodnarem dotyczy również statusu Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. W niedawnym liście Adam Bodnar stwierdził, że, w świetle polskiej Konstytucji i prawa unijnego izba ta nie może być uznana za sąd. A to w konsekwencji oznacza, że może też wydać uchwały w przedmiocie ważności wyborów prezydenckich.

Małgorzata Manowska odpowiedziała Bodnarowi, że „nieprawdą jest gołosłowne insynuowanie przez Prokuratora Generalnego, jakoby podjęcie uchwały w przedmiocie ważności wyboru Prezydenta RP przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego stanowiło jakąkolwiek nieprawidłowość”.

Przeczytaj inne teksty na ten temat w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

„Jeśli decydujecie się uczestniczyć w dyskusjach – a już zwłaszcza publicznych – na temat właściwej relacji do uchodźców i migrantów – to chciejcie to czynić w głębokim zjednoczeniu z rzeczywistą nauką Chrystusa i Kościoła. Jeśli zaś nie – to proszę: miejcie odwagę przynajmniej w takich wpadkach zamilknąć i nie dokładać ognia do tak rozpalonej rzeczywistości” – przekazał w liście czytanym wczoraj w diecezji łódzkiej biskup arcybiskup łódzki i kardynał Grzegorz Ryś.

Choć list jest dostępny w sieci już od czwartku 17 lipca, uwaga opinii publicznej zwróciła się ku niemu dopiero po odczytaniu w kościołach łódzkiej diecezji. Wierni usłyszeli wczoraj:

"(...) katolicka nauka społeczna (na którą tak wielu się powołuje…) wyraźnie stwierdza, że KAŻDY CZŁOWIEK ma prawo wybrać sobie miejsce do życia; i ma prawo w tym miejscu być uszanowanym w swoich przekonaniach, kulturze, języku i wierze. Chrześcijaństwo nie jest religią plemienną, lecz — jak uczy Sobór — objawieniem „jedności całego rodzaju ludzkiego”.

Autor listu podkreśla, że jego zdaniem apel ten nie jest polityczny — jego zdaniem to apel o powrót do nauki Kościoła w temacie migracji.

Kardynał Ryś poruszył też inny kontrowersyjny temat w liście i zapowiedział powołanie komisji do zbadania zjawiska wykorzystania seksualnego osób małoletnich w diecezji łódzkiej.

„Będzie to komisja prawdziwie niezależna — prowadzona przez ekspertów (prawników, historyków, psychologów), którzy zarówno dobiorą sobie samodzielnie współpracowników, jak i wypracują reguły działania. Ze strony diecezji gwarantujemy każdą pożądaną otwartość i konsultacje (archiwalne, kanonistyczne etc.). Mam głęboką nadzieję, że prace tej Komisji ruszą na jesieni”.

Jaki jest kontekst

Tydzień wcześniej, w niedzielę 13 lipca w Częstochowie biskup senior diecezji wrocławskiej Wiesław Mering mówił w homilii skierowanej do uczestników 34. pielgrzymki Radia Maryja:

„Granice naszego kraju tak samo z zachodu, jak i wschodu są zagrożone. A jeden z polityków mówi: więcej niesie z sobą zła Ruch Obrony Granic, niż imigranci, o których nic nie wiemy. W moim województwie kujawsko-pomorskim w ostatnim krótkim czasie dokonały się dwa morderstwa: młodej kobiety i właściwie młodego mężczyzny. Rządzą nami ludzie, którzy samych siebie określają jako Niemców. Jak świat światem, mówił w XVIII wieku jeden z polskich poetów Wacław Potocki, jak świat światem nie będzie Niemiec Polakowi bratem”.

Kardynał Ryś w swoim liście nie odnosi się do słów Meringa. Łatwo jednak zinterpretować jego wypowiedź jako reakcję na głęboko polityczne kazanie, z którym abp Ryś ewidentnie się nie zgadza. To też wyraz głębokich podziałów w temacie migracji i uchodźców, jakie przebiegają wśród polskich biskupów.

Przeczytaj inne teksty na ten temat w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

Dziś w nocy Rosja przeprowadziła kolejny zmasowany atak na Ukrainę. W Kijowie zginęła co najmniej jedna osoba. Uszkodzone zostało wejście do wejścia stacji metra Łukjaniwśka, gdzie podczas ataków gromadzą się ludzie i wykorzystują stacje jako schrony. Na samej stacji nikt jednak nie ucierpiał.

Ukraińska armia przekazała, że Rosja wystrzeliła 426 dronów i 24 rakiety.

„Rosyjskie ataki zawsze są zamachem na człowieczeństwo — w Kijowie zapaliło się przedszkole, a także budynki mieszkalne i inna infrastruktura cywilna. Zwykłe budynki mieszkalne zostały uszkodzone w Charkowie, Iwano-Frankiwsku i regionie” – napisał w mediach społecznościowych prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Jaki jest kontekst

Rosja od tygodni niemal codziennie przeprowadza zmasowane ataki na Ukrainę, w tym na Kijów. W międzyczasie cierpliwość do Władimira Putina stracił prezydent USA Donald Trump. W poniedziałek 14 lipca ogłosił, że jeśli w ciągu 50 dni nie dojdzie do porozumienia z Rosją w sprawie wojny w Ukrainie, nałoży 100-proc. cła na Moskwę i wtórne sankcje na jej partnerów handlowych.

Trump przyznał, że Putin mimo pozorów negocjacji, wciąż dotkliwie bombarduje ukraińskie miasta. „Nie chcę mówić, że jest zabójcą, ale oszukał wielu ludzi” – stwierdził prezydent USA. W amerykańskim kongresie trwają prace nad pakietem zakładającym m.in. 500-proc. cła na towary z krajów, które świadomie kupują surowce z Rosji.

Jednocześnie Amerykanie ponownie wzmacniają pomoc dla Ukrainy. We wtorek 15 lipca Trump powiedział, że pociski do systemów obrony powietrznej Patriot są już w drodze do Ukrainy. Za doposażenie ukraińskiej armii zapłaci Europa, a koordynacją dostaw zajmie się NATO. Koszt jednego systemu Patriot to ok. 1 mld dolarów. „Mamy jedno państwo, które przygotowuje 17 systemów Patriot do wysyłki – duża część z nich trafi na pole walki” – mówił Trump w poniedziałek 14 lipca po spotkaniu z sekretarzem NATO Markiem Rutte.

Przeczytaj inne teksty na ten temat w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Prezes PiS podczas wiecu w Lublinie odniósł się do ostatnich wypowiedzi Grzegorza Brauna dotyczących Holocaustu. Skrajnie prawicowy europoseł zakwestionował w rozmowach z mediami fakt, że dokonywano ludobójstwa w komorach gazowych w Auschwitz podczas II wojny światowej.

„To, co robi Braun, to jest uderzenie w nasze najbardziej elementarne interesy. Mówienie, że nie było Holokaustu, po pierwsze jest haniebnym kłamstwem historycznym, ale też niszczy nasze stosunki ze Stanami Zjednoczonymi” – powiedział Kaczyński. Dodał, że w USA nie było administracji tak mocno związanej ze środowiskami żydowskimi, jak obecna. Prezes PiS dodał: „To są rzeczy nie tylko haniebne, ale także skrajnie szkodliwe i chyba robione jednak z pewnym przemyśleniem, z pewną koncepcją”.

Kaczyński odniósł się również do tego, że Braun jest wciąż – w świetle prawa – osobą niekaraną. „Gdyby ktoś z tutaj siedzących albo na przykład ja wpadł z gaśnicą i rozgonił święto Chanuki w Sejmie, to już dawno byłoby po wyroku. A tu co prawda niby proces się zaczyna, ale jakoś to wszystko bardzo wolno i mało energicznie idzie” – powiedział, odnosząc się do wydarzeń z grudnia 2023, kiedy Braun uruchomił gaśnicę, żeby zgasić świece chanukowe w Sejmie.

Jaki jest kontekst?

10 lipca 2025 r. Braun wypowiadał się w radiu Wnet. „Mord rytualny to fakt, a dajmy na to Auschwitz z komorami gazowymi to niestety fake. I kto o tym mówi, ten zostaje oskarżany o straszne rzeczy, odsądzany od czci i wiary” – powiedział wtedy.

Cztery dni później był gościem youtubowego kanału Jana Pospieszalskiego. Prowadzący dopytywał polityka, czy ten twierdzi, że „w obozie koncentracyjnym Auschwitz i Auschwitz-Birkenau nie było komór gazowych”.

„Stwierdzam, że hipoteza ich istnienia, w tym i w szeregu innych miejsc, jest hipotezą wątłą, nieopartą na faktach zweryfikowanych zgodnie ze standardami warsztatu historyczno-naukowego i dla mnie osobiście ta hipoteza z biegiem lat jest coraz mniej przekonująca” – mówił Braun. Dodał też, że „budyneczek, który tam [w Auschwitz] się prezentuje jako komorę gazową wraz z krematorium, to, co nam pokazano, to dekoracja”.

Przeczytaj więcej w OKO.press

Przeczytaj także: