Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło

„[Trump] zaproponował „Zostańmy tam, gdzie jesteśmy i zacznijmy rozmowę”. Myślę, że to byłby dobry kompromis, ale nie jestem pewien, czy Putin to poprze, i powiedziałem to prezydentowi” – powiedział dziś prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podczas wizyty w Norwegii. Ukraiński przywódca ma tutaj na myśli zawieszenie broni i zamrożenie linii frontu na czas rozmów.

Zełenski odbywa wizytę w krajach nordyckich. Pierwszym przystankiem jest Norwegia.

„Wsparcie Norwegii dla Ukrainy jest silne i trwałe. Kluczowe jest utrzymanie bliskiego dialogu z władzami Ukrainy, aby zapewnić, że ta pomoc odpowiada potrzebom na miejscu w Ukrainie” – przekazał premier Norwegii Jonas Gahr Støre. Norwegia ogłosiła niedawno zwiększenie swojej pomocy dla Ukrainy.

Po wizycie w Oslo Zełenski poleci do Sztokholmu, gdzie spotka się z premierem Szwecji, Ulfem Kristerssonem.

Jaki jest kontekst

Wołodymyr Zełenski spotkał się w Waszyngtonie z Donaldem Trumpem 17 października. Spotkanie miało według mediów przebiegać w napiętej atmosferze, a strona ukraińska opisywała wynik spotkania jako rozczarowujący. Donald Trump rozmawiał też w zeszłym tygodniu telefonicznie z Władimirem Putinem. Trump ogłosił po niej: „Uważam, że dzisiejsza rozmowa telefoniczna przyniosła wielki postęp”.

Rosjanie posuwają się na froncie do przodu, ale bardzo powoli. Rosjanie w 2022 roku do rosyjskiego prawa wpisali aneksję czterech ukraińskich obwodów: chersońskiego, donieckiego, ługańskiego i zaporoskiego. Nigdy jednak nie kontrolowali ich wszystkich w całości. Stąd Putin nie może zgodzić się na nic innego, jak tylko oddanie przez Ukrainę wszystkich tych obwodów. Jednocześnie ich faktyczne zdobycie jest bardzo trudne, żmudne i kosztowne. To jeden z kluczowych powodów pata w sprawie rozpoczęcia ewentualnych rozmowach o końcu wojny.

Przeczytaj inne teksty na ten temat w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

„Mogę potwierdzić jedynie, że pani Katarzyna Tusk-Cudna została już przesłuchana przez prokuraturę w charakterze osoby pokrzywdzonej w sprawie dotyczącej uchylenia immunitetu panu Bogdanowi Święczkowskiemu i panu prokuratorowi Pawłowi Wilkoszewskiemu” – powiedział w rozmowie z Onetem prokurator Józef Gacek.

Na przesłuchanie wezwana została także żona premiera, Małgotzata Tusk.

Zespół w prokuraturze, który przesłuchał Katarzynę Tusk-Cudną, zajmuje się sprawą wyprowadzania pieniędzy ze spółki Polnord. Jej pełnomocnikiem był adwokat Roman Giertych, obecny poseł Koalicji Obywatelskiej. Śledztwo wobec Giertycha w sprawie Polnordu zostało umorzone. X wcześniejszych ustaleń wiemy, że Roman Giertych był wcześniej podsłuchiwany przy pomocy oprogramowania szpiegowskiego Pegasus, W czasach rządów PiS Giertych reprezentował też Donalda Tuska i jego rodzinę. Według ustaleń Onetu to właśnie dlatego córka premiera otrzymała status osoby pokrzywdzonej.

„Okazuje się, że PiS podsłuchiwał przy pomocy Pegasusa moją żonę i córkę. Wnuczki i wnuków też, podpalaczu z Żoliborza?” – skomentował te wiadomości w mediach społecznościowych premier Donald Tusk.

W tekście Onetu nie ma jednak bezpośredniej informacji, że córka i żona premiera były podsłuchiwane.

Jaki jest kontekst

30 września 2025 roku Prokuratura Krajowa skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o uchylenie immunitetu prezesowi TK Bogdanowi Święczkowskiemu. Wniosek rozpozna Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK, ma na to miesiąc.”Giertych i spółka realizowali swoje interesy niezgodne z prawem. Organy doszły do wniosku, że Giertych jest złodziejem, który wyprowadzał pieniądze ze spółki".

Święczkowski jako były szef prokuratury odpowiada za to, co działo się w niej za rządu PiS. Odpowiada m.in. za wykorzystanie do śledztw narzędzia totalnej inwigilacji, oprogramowania Pegasus i mniej inwazyjnego programu Hermes. Prokuratura zarzuca Świeczkowskiemu bezprawną kontrolę i skopiowanie materiałów z kontroli operacyjnej Pegasusem wobec Romana Giertycha.

29 września przed komisją sejmową do spraw Pegasusa zeznawał były minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. Przyznał, że zdecydował o zakupie Pegasusa ze środków Funduszu Sprawiedliwości. Jego zdaniem inwigilacja Giertycha miała związek tylko z aferą Polnord. ”Giertych i spółka realizowali swoje interesy niezgodne z prawem. Organy doszły do wniosku, że Giertych jest złodziejem, który wyprowadzał pieniądze ze spółki" – mówił Ziobro.

21 października prokuratura skierowała do sądu akt oskarżenia przeciwko byłemu wiceministrowi sprawiedliwości Michałowi Wosiowi. Jest oskarżany m.in. o nieprawidłowości w wydaniu 25 mln zł na Pegasusa ze środków Funduszu Sprawiedliwości.

Przeczytaj inne teksty na ten temat w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Pierwsze eksplozje rozległy się około godziny 1:10 czasu lokalnego, chwilę po wydaniu ostrzeżenia o nadchodzącym ataku rakietowym. Władze stolicy podają, że alarmy ogłaszano trzykrotnie — ostatni z nich przed godziną 4 rano czasu lokalnego. Nad częścią miasta unosił się gęsty dym.

Witalij Kliczko, mer Kijowa, poinformował, że jeden z dronów uderzył w 17-piętrowy blok mieszkalny w rejonie (dzielnicy) dnieprzańskim, na wysokości szóstego piętra. Na Telegramie pisał o jednej ofierze, jednak niedługo później szef władz wojskowych miasta Tymur Tkaczenko podał, że tragiczny bilans wzrósł. Na razie wiemy o dwóch ofiarach śmiertelnych.

Na zdjęciu: blok w Kijowie zniszczony po rosyjskim ataku z 10.10.2025 r.

Pożary wybuchły również w rejonach pieczerskim, desniańskim i darnickim. Reuters zauważa, że w rejonie pieczerskim znajduje się klasztor Ławra Peczerska – symbol ukraińskiej historii duchowej i kulturalnej. W Charkowie Rosjanie uderzyli w przedszkole. W wyniku tego ataku zginęła jedna osoba.

Rosyjskie rakiety uderzyły również w Zaporoże. „Ucierpiały bloki i domy prywatne” – przekazał szef obwodowych władz wojskowych Iwan Fedorow. 13 osób jest rannych, a około 2 tys. mieszkańców nie ma dostępu do prądu.

„Całą noc wróg uderzał w infrastrukturę energetyczną kraju. Zmasowany atak trwa” – podało Ministerstwo Energetyki.

Jaki jest kontekst?

Do ataków doszło po tym, jak Ukraina uderzyła w Zakład Chemiczny w Briańsku, który jest ważnym element rosyjskiego kompleksu militarno-przemysłowego. W operacji wykorzystano m.in. brytyjskie pociski Storm Shadow, które przełamały rosyjską obronę przeciwlotniczą.

Siły Zbrojne Ukrainy podają, że w ciągu ostatniej doby odnotowano łącznie 167 starć bojowych. Rosja wystrzeliła dwie rakiety i 63 uderzenia lotnicze, używając sześciu pocisków. Dodatkowo przeprowadzono 4110 ostrzałów.

„W ciągu ostatnich 24 godzin wojsko lotnicze, rakietowe i artyleria Wojsk Obronnych uderzyły w pięć obszarów koncentracji personelu, uzbrojenia i sprzętu wojskowego wroga” – czytamy w komunikacie.

Pełnoskalowa wojna w Ukrainie trwa od 1337 dni.

Przeczytaj więcej w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się stało?

O przygotowaniu propozycji dla Ukrainy poinformował najpierw Bloomberg a potem Reuters – powołując się na czterech europejskich dyplomatów. Wysoki rangą dyplomata europejski powiedział, że przygotowywana propozycja zawiera istnienie rady pokojowej, której przewodniczyłby prezydent USA Donald Trump i która nadzorowałaby wdrażanie proponowanego planu. Rada miałaby być wzorowana na 20-punktowym planie USA dla Strefy Gazy.

Kiedy obie strony zgodzą się na zawieszenie broni, rozpoczną negocjacje terytorialne, ale ziemie okupowane przez Rosję nie zostaną uznane za rosyjskie – powiedział wysoki rangą dyplomata. „To wysiłek, który podejmowaliśmy również w maju i sierpniu. Rosja nie wykazuje oznak zmiany stanowiska” – powiedział inny europejski dyplomata.

Jaki jest kontekst?

Przywódcy państw europejskich zwrócili się we wtorek do Waszyngtonu z prośbą o zdecydowane żądanie natychmiastowego zawieszenia broni na Ukrainie, przy czym obecne linie frontu powinny stanowić podstawę wszelkich przyszłych rozmów.

Amerykański postulat natychmiastowego zawieszenia broni Moskwa odrzuciła. Cały czas domaga się od Ukrainy dodatkowych ustępstw terytorialnych. Chce też przejąć kontrolę nad Ukrainą i zmienić jej władze. Warunki te Moskwa powtórzyła 21 października.

W efekcie Amerykanie ogłosili, że „w najbliższej przyszłości” nie dojdzie do umówionego już spotkania Trumpa z Putinem.

To kolejny zwrot USA w sprawie wojny, 16 października Donald Trump rozmawiał przez telefon z Putinem. Wcześniej groził Moskwie, że przekaże Ukrainie Tomahawki. Po rozmowie z Putinem Trump zmienił zdanie i powiedział, że Tomahawków raczej nie da. Ale też zaczął ostro domagać się zawieszenia broni na linii frontu. Prezydent Zełenski na to się zgodził, a następnie poparli go europejscy sojusznicy. Zełenski podkreśla, że rozejm nie decyduje o losie okupowanych przez Rosję ziem Ukrainy.

W piątek 24 października 35 sojuszników Ukrainy spotka się w Londynie na szczycie krajów chętnych do udzielenia Kijowowi długoterminowego wsparcia.

Co się wydarzyło

„Sekretarz Rubio i minister spraw zagranicznych Ławrow odbyli owocną rozmowę. Dlatego dodatkowe osobiste spotkanie sekretarza z ministrem spraw zagranicznych nie jest konieczne i nie ma planów, aby prezydent Trump spotkał się z prezydentem Putinem w najbliższej przyszłości” – donosi Reuters oraz PAP.

Kluczowym powodem, dla którego Waszyngton odłożył spotkanie, wydaje się brak zgody Ławrowa na zawieszenie broni. To właśnie o rozejm – jak się okazało po rozmowie Trumpa z Zełenskim – toczy się gra. Podczas wcześniejszego spotkania na Alasce Trump ustąpił Putinowi i zgodził się na rozpoczęcie „rozmów pokojowych" bez wcześniejszego rozejmu. Dla Moskwy jednak rozwiązanie przyczyn konfliktu oznacza po prostu podporządkowanie sobie Ukrainy.

Siergiej Ławrow, minister spraw zagranicznych Rosji wyraził zdziwienie informacją Białego Domu. „Doniesienia amerykańskich mediów o możliwym przełożeniu szczytu Rosja–USA są zaskakujące” – powiedział rzecznik rosyjskiego MSZ, cytowany przez TASS. „Dziś z zaskoczeniem przeczytałem w CNN, że spotkanie między prezydentem Rosji Władimirem Putinem a prezydentem USA Donaldem Trumpem może zostać przełożone. Po mojej wczorajszej rozmowie z [sekretarzem stanu USA] Marco Rubio urzędnicy uznali, że stanowisko Rosji nie odeszło wystarczająco daleko od swojej postawy" – dodał.

Rosyjski szef MSZ podkreślił, że choć wybór miejsca przyszłych rozmów Putin–Trump ma znaczenie, to prawdziwy priorytet dla Kremla stanowią uzgodnienia w Anchorage:

Ustalenia te opierają się na porozumieniu zawartym wówczas, które prezydent Trump bardzo zwięźle sformułował, mówiąc, że „potrzebny jest długotrwały, trwały pokój, a nie natychmiastowe zawieszenie broni, które do niczego nie doprowadzi” a ”pożądane przez Europę i Wołodymyra Zełenskiego zawieszenie broni oznaczałoby, że „ogromna część Ukrainy pozostałaby pod kontrolą reżimu nazistowskiego”

Kreml mówi wprost: bez zmiany władzy i podporządkowania Ukrainy Rosji ta się nie cofnie.

Ławrow dodał, że „zawieszenie broni nie tylko pozwoliłoby Ukrainie na ponowne uzbrojenie się”, ale także zachęciłoby do "działań terrorystycznych – ataków na cywilną infrastrukturę i ludność Rosji, ataków na gazociągi Nord Stream i innych podobnych działań”.

Jaki jest kontekst

Do wstrzymania walk wedle obecnej linii frontu wezwał w piątek prezydent Donald Trump po spotkaniu z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, choć według doniesień m.in. „Financial Times” podczas samego spotkania próbował nakłonić Zełenskiego do oddania Donbasu Rosji.

Trump ogłosił w zeszłym tygodniu, że wkrótce spotka się z Putinem w Budapeszcie, aby spróbować zakończyć wojnę na Ukrainie. Putin jednak nie jest skłonny do ustępstw. Moskwa od dawna domaga się, aby Ukraina zgodziła się na oddanie większego terytorium przed zawieszeniem broni.

We wtorek minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski odniósł się w Radiu Rodzina do zapowiadanego spotkania prezydenta USA Donalda Trumpa z Władimirem Putinem w Budapeszcie. Polityk został zapytany m.in. o to, czy Putin mógłby przylecieć do Węgier samolotem przelatującym nad Polską – mimo obowiązującego zakazu dla rosyjskich maszyn.

Sikorski stwierdził, że Polska nie mogłaby zagwarantować, iż „niezawisły sąd nie nakaże zatrzymać takiego samolotu, w celu doprowadzenia podejrzanego do trybunału w Hadze”. Przypomniał przy tym, że Władimir Putin od 2023 roku jest objęty nakazem aresztowania wydanym przez Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) w Hadze w związku z podejrzeniem o popełnienie zbrodni wojennych.

Dla Ławrowa zatrzymanie samolotu Putina byłoby „aktem terrorystycznym”.

„Słyszałem, że pan Sikorski groził, iż bezpieczeństwo samolotu Putina nie będzie zagwarantowane w polskiej przestrzeni powietrznej”.

Premier Węgier Viktor Orbán zapowiedział, że mógłby umożliwić Władimirowi Putinowi wjazd do swojego kraju na planowany szczyt oraz bezpieczny powrót do Rosji.

Ponieważ przelot nad Ukrainą jest wykluczony, rosyjska delegacja musiałaby skorzystać z przestrzeni powietrznej co najmniej jednego państwa UE. Wszystkie kraje Unii są sygnatariuszami Międzynarodowego Trybunału Karnego, jednak Węgry są właśnie w trakcie procedury opuszczania tej instytucji.

Tymczasem bułgarski polityk Georg Georgiew, cytowany przez Reuters, zasugerował, że Bułgaria mogłaby pozwolić rosyjskiemu samolotowi na przelot nad swoim krajem, jeśli miałoby to pomóc w doprowadzeniu do pokoju na Ukrainie.

Bułgarskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych poinformowało jednak, że do tej pory nie otrzymało od Rosji żadnego oficjalnego wniosku dotyczącego przelotu.

Od ostatniego spotkania liderów na Alasce minęły ponad dwa miesiące. Zakończyło się ono bez porozumienia, mimo że obaj przywódcy chwalili się postępami.

Czytaj więcej tekstów OKO.press

Przeczytaj także: