Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło?

„Jeśli naprawdę potrzebujecie, abym opuścił swoje stanowisko, żeby uzyskać pokój dla Ukrainy, to jestem gotowy. Mogę wymienić je na NATO. Jeśli są takie warunki. Od razu, bez przedłużających się dyskusji to zrobię„ – powiedział prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podczas niedzielnej konferencji prasowej. Jak zaznaczył, koncentruje się na bezpieczeństwie Ukrainy ”dzisiaj, nie za 20 lat„. Dodał, że nie zamierza ”być u władzy przez dekady".

"W każdym razie, czy ktoś tego chce, czy nie, czy popiera tę ideę, czy nie – ten temat jest na stole. Prawdopodobnie omówimy to z naszymi partnerami. (...) Zapraszamy naszych europejskich liderów, przede wszystkim dlatego, że na Ukrainie toczy się wojna, a my jesteśmy integralną częścią tego kontynentu – Europy, przyszłości Unii Europejskiej” – stwierdził ukraiński prezydent.

Jaki jest kontekst?

Na wymianę Zełenskiego na prezydenckim fotelu naciskają Amerykanie pod rządami administracji Donalda Trumpa. Sam prezydent USA sugerował (błędnie), że ukraiński przywódca ma 4-procentowe poparcie w społeczeństwie. We wpisie na własnej platformie społecznościowej Truth Social stwierdził, że Zełenski jest „dyktatorem” i nie chce przeprowadzić wyborów. Takiej ewentualności nie dopuszcza jednak prawo, według którego wybory są niemożliwe do zorganizowania w czasie stanu wojennego.

„Mamy przywódcę w Ukrainie, który – nie chcę tego mówić, ale ma 4 proc. poparcia. I ma kraj, który został rozwalony na kawałki” – argumentował Trump. W rzeczywistości jednak sondaże opinii publicznej wykazują, że Wołodymyr Zełenski jako prezydent Ukrainy może cieszyć się poparciem 52 proc. wyborców. To więcej, niż w przypadku Trumpa, którego rządy według sondaży popiera ok. 47 proc. wyborców.

Według politycznego kalendarza zarówno wybory prezydenckie, parlamentarne, jak i samorządowe powinny odbyć się w Ukrainie w 2024 roku, a kadencja prezydenta Zełenskiego powinna była zakończyć się w maju 2024. Prawo zabrania jednak przeprowadzania wyborów w czasie trwającego w Ukrainie stanu wojennego.

Mimo to, według ukraińskich dziennikarzy, przy nacisku amerykańskiej dyplomacji Kijów przygotowuje się do ich organizacji. Pisał o tym między innymi The Kyiv Independent. O potrzebie przeprowadzenia wyborów mówił nie tylko prezydent Trump, ale i Keith Kellog, specjalny wysłannik Waszyngtonu do spraw ukraińskiej wojny.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Co się wydarzyło?

Papież Franciszek jest w stanie krytycznym, ale miał „spokojną noc” – informuje w swoim komunikacie Watykan. Głowa kościoła znajduje się w szpitalu Gemelli w Rzymie od 14 lutego. Papież został tam przyjęty przez problemy z oddychaniem. Lekarze wykryli u niego obustronne zapalenie płuc. Przez ostatnią dwobę stan papieża miał się ustabilizować i poprawić, jednak 88-latek potrzebował transfuzji krwi i podania tlenu w czasie zapaści w sobotę.

Według komunikatu Franciszek jest przytomny. Infekcja ma być „złożona”, spowodowana przez dwa lub więcej patogenów. Wierni czuwają przed szpitalem Gemelli, przed wejściem do budynku zostawiają listy z modlitwami o zdrowie papieża.

Agencja Reutera podaje za anonimowym źródłem w Watykanie, że papież mimo wspomagania oddycha samodzielnie. Więcej informacji na temat jego stanu powinno pojawić się po dzisiejszych badaniach.

Franciszek drugi raz z rzędu nie pojawił się na coniedzielną modlitwę Anioł Pański na Placu Świętego Piotra. Zamiast niego przed wiernymi wystąpił arcybiskup Rino Fisichella. Zaapelował do wiernych o „mocniejszą i intensywniejszą” modlitwę, by papież miał „siłę niezbędną do przejścia przez ten moment próby”. Franciszek nie pojawił się również w Bazylice Świętego Piotra podczas mszy święceń diakonów. Również w tym przypadku zastąpił go arcybiskup Fisichella. Duchowny odczytał homilię napisaną przez papieża. „Aby wzrastać razem, dzieląc się wzajemnie blaskami i cieniami, sukcesami i porażkami, trzeba umieć przebaczać i prosić o przebaczenie, odbudowując relacje i nie wykluczając z naszej miłości nawet tych, którzy nas atakują i zdradzają” – brzmiały słowa kazania papieża.

Zajmujący się papieżem doktor Sergio Alfieri nie krył, że infekcja w obu płucach może w końcu doprowadzić do sepsy, co mocno pogorszyłoby już bardzo trudny stan Franciszka.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Co się wydarzyło?

Coroczne przemówienie Orbana ma dotyczyć najważniejszych spraw dla państwa. Tym razem premier Węgier skupił się na wątkach praw mniejszości i polityki międzynarodowej, przede wszystkim w kontekście wojny w Ukrainie.

Zdaniem Orbana Ukraina nie osiągnie celu dołączenia do NATO i powinna usunąć się na pozycję państwa neutralnego.

„Ukraina, lub to, co z niej pozostanie, ponownie stanie się strefą buforową. Nie zostanie członkiem NATO” – mówił premier Węgier. Co więcej, Orban jest sceptyczny wobec członkostwa naszego wschodniego sąsiada w Unii Europejskiej. Obiecał, że to Węgry zdecydują o możliwości przystąpienia Kijowa do Wspólnoty.

„Przystąpienie Ukrainy zniszczyłoby węgierskich rolników, i nie tylko ich, ale całą węgierską gospodarkę narodową” – stwierdził polityk. W dalszej części przemówienia stwierdził, że budapesztańska Parada Równości może się nie odbyć. „Sugeruję, aby tegoroczni organizatorzy Parady Równości nie zawracali sobie głowy przygotowaniami do tegorocznej parady. To strata czasu i pieniędzy” – mówił Orban. Parada Równości w Budapeszcie w 2025 roku ma odbyć się po raz 30. Orban zapowiedział jednak, że rząd będzie próbował zmienić prawo tak, by nie dopuścić do jej organizacji. Stwierdził też, że w konstytucji państwa powinien znaleźć się zapis, który ustanowi istnienie nie więcej niż dwóch płci.

Premier Węgier wyraził również zadowolenie z zablokowania finansowania organizacji pozarządowych przez amerykańską agencję USAID. Zapowiedział, że w końcu zostaną one rozliczone i „wyeliminowane” z Węgier. Orban ciepło wypowiedział się na temat nowej administracji w Waszyngtonie. „Prezydent Trump nie jest naszym wybawcą, lecz naszym towarzyszem broni” – stwierdził premier rządu w Budapeszcie. Jak dodał, USA zaczynają ”rebelię", która wynosi Węgry do politycznego głównego nurtu.

W ostatniej części przemówienia premier Węgier przedstawił listę obietnic związanych z podatkami i finansami państwa. Zapowiedział między innymi budowę i otwarcie stu nowych fabryk, obniżkę podatków, zwrot podatku VAT na warzywa, owoce i nabiał dla seniorów, jak również uznanie posiadania gotówki za prawo konstytucyjne.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Co się wydarzyło?

Trwają przedterminowe wybory do Bundestagu. Uprawnionych jest 59,2 mln wyborców, którzy zagłosują w 299 okręgach. W niemieckim systemie każdy wyborca może oddać dwa głosy: jeden bezpośrednio na kandydata z okręgu wyborczego, drugi na partyjną listę kandydatów startującą w jego kraju związkowym. W wyborach zarejestrowanych jest 29 partii, choć realną szansę na wejście do federalnego parlamentu ma tylko kilka z nich. To prowadząca w sondażach chadecja CDU/CSU, skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec (AfD), dotychczas największa w Bundestagu socjaldemokracja z SPD, liberałowie z FDP, lewicowe Die Linke oraz populistyczny Sojusz Sahry Wagenknecht – dla Rozsądku i Sprawiedliwości (BSW).

Sondaże wskazują na pewne zwycięstwo CDU/CSU. Chadecja będzie jednak musiała stworzyć rząd koalicyjny. Tak kształtowały się sondaże przed ciszą wyborcza:

• - Chadecja z CDU/CSU może liczyć na około 30 proc. głosów,
• Socjaldemokraci z SPD powinni otrzymać około 15 proc. głosów,
• Na Zielonych może zagłosować ok. 13 proc. wyborców.
• Nacjonalistyczna Alternatywa dla Niemiec (AfD) może dostać aż 20 proc. głosów,
• Lewicowa Die Linke, po znacznym wzroście notowań w sondażach w ostatnich tygodniach, może liczyć na 7,5 proc. To wzrost poparcia z poziomu 3-4 proc.
• O wejście do parlamentu walczą Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW), w sondażach oceniany na ok. 5 proc. głosów oraz liberałowie z FDP, których poparcie kształtuje się na poziomie 4-5 proc.
• Próg wyborczy wynosi 5 proc. głosów.

Przedterminowe wybory do Bundestagu odbywają się po upadku rządów koalicji SPD, Zielonych i FDP. Na nowego kanclerza typowany jest lider CDU/CSU Friedrich Merz, konserwatywny polityk zapowiadający między innymi zmianę polityki imigracyjnej. W swoich wypowiedziach wypowiadał się też za trwałym przywróceniem kontroli granicznych na przejściach z krajami sąsiadującymi. Merz najprawdopodobniej będzie musiał zawrzeć sojusz tak zwanej „wielkiej koalicji”, którą stworzy z socjaldemokracją z SPD. Druga w sondażach AfD do tej pory była izolowana na scenie politycznej i najprawdopodobniej nie ma szans na rozmowy z Merzem.

Alternatywa dla Niemiec rośnie jednak w sondażach na fali sceptycyzmu wobec uchodźców i migrantów, co wybrzmiewa również w wypowiedziach Friedricha Merza. AfD cieszy się poparciem miliardera i członka administracji Donalda Trumpa Elona Muska.

W ciągu ostatnich miesięcy kilkukrotnie doszło do ataków przeprowadzonych przez obcokrajowców, co mocno wpływa na nastroje wyborców. W grudniu w tłum na jarmarku bożonarodzeniowym w Magdeburgu wjechał obywatel Arabii Saudyjskiej, zginęło sześć osób, ponad 200 zostało rannych. W styczniu w grupę przedszkolaków w Bawarii wjechał Afgańczyk, zabijając dwuletniego chłopca i 41-letniego mężczyznę. W przeddzień międzynarodowego szczytu w Monachium w samochód prowadzony przez kolejnego Afgańczyka wjechał w demonstrantów. Rannych zostało 30 osób, dwuletnia dziewczynka i jej 37-letnia matka zmarły.

Lokale wyborcze są czynne do godziny 18:00. Tuż po ich zamknięciu znane będą nieoficjalne wyniki sondażu exit poll.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Aktualizacja z godziny 20.30. Z powodu spóźnienia prezydenta Trumpa jego spotkanie z Andrzejem Dudą trwało ok. 10 minut.

Co się wydarzyło

Prezydent Andrzej Duda udał się do USA na spotkanie z amerykańskim prezydentem Donaldem Trumpem. Według informacji PAP spotkanie ma się odbyć o godzinie 13:30 czasu lokalnego (19:30 w Polsce). PAP pisała wczoraj, że spotkanie może odbyć się w Białym Domu, albo podczas trwającej od czwartku konferencji Conservative Political Action Conference (CPAC), gdzie występował już m.in. Elon Musk i prezydent Argentyny Javier Millei. Dziś przemawiać ma na niej Donald Trump.

Dziś „Gazeta Wyborcza” przekazuje, że obaj prezydenci spotkają się na terenie centrum kongresowego Gaylord National Resort and Convention Center w Oxon Hill w stanie Maryland, czyli w miejscu, gdzie odbywa się CPAC. Rozmowa ma potrwać maksymalnie pół godziny.

Według nieoficjalnych informacji do Waszyngtonu z prezydentem udali się szef jego kancelarii Marcin Mastalerek, szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Wojciech Kolarski i zastępca Kolarskiego Nikodem Rachoń. Ostatni z nich jest bratem gwiazdy wspierającej PiS Telewizji Republika, Michała Rachonia.

Wizyta nie była pierwotnie planowana – prezydent miał odwiedzić Waszyngton po raz ostatni w marcu. Andrzej Duda chce się jednak spotkać z Trumpem już teraz, w obliczu zbliżających się rozmów w sprawie zakończenia wojny w Ukrainie. Według informacji „Wyborczej” spotkania nie udało się załatwić Mastalerkowi, a prezydent wobec jego porażki zwrócił się o pomoc do braci Rachoniów. To oni mieli załatwić spotkanie przez kontakt z małżeństwem Matta i Mercedes Schlappów, organizatorów CPAC.

Jaki jest kontekst

Spotkanie z Trumpem będzie miało miejsce dzień po rozmowie Dudy z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Polski prezydent mówił po niej:

„Zasugerowałem prezydentowi Zełenskiemu, aby pozostał oddany kursowi spokojnej i konstruktywnej współpracy z prezydentem USA Donaldem Trumpem. Ufam, że dobra wola i uczciwość stanowią fundament amerykańskiej strategii negocjacyjnej. Nie mam wątpliwości, że prezydent Trump kieruje się głębokim poczuciem odpowiedzialności za globalną stabilność i pokój”.

Donald Trump od kilku dni publicznie wyraża irytację podejściem Wołodymyra Zełenskiego do ewentualnych rozmów pokojowych z Rosją. Trumpowi nie podoba się też, że Ukraina odrzuciła podsuniętą przez Amerykanów umowę o eksploatacji ukraińskich złóż rzadkich metali. W tym tygodniu amerykański prezydent bez związku z prawdą stwierdził, że Zełenski jest dyktatorem, ma tylko 4 proc. poparcia i to on jest odpowiedzialny za rozpoczęcie wojny z Rosją.

Przeczytaj inne teksty na ten temat w OKO.press