Dzień na żywo. Zwycięstwo Partii Pracy w Wielkiej Brytanii

„W środę (26 czerwca 2024 r.) Rada Północnoatlantycka podjęła decyzję o mianowaniu holenderskiego premiera Marka Rutte na stanowisko kolejnego Sekretarza Generalnego NATO, który zastąpi Jensa Stoltenberga. Pan Rutte obejmie stanowisko Sekretarza Generalnego od 1 października 2024 r., kiedy to kadencja pana Stoltenberga wygaśnie po dziesięciu latach u steru Sojuszu” – brzmi oficjalny komunikat po posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej.

Ustępujący Sekretarz Generalny Jens Stoltenberg napisał na swoim profilu na platformie X:

Nominacja Ruttego oznacza utrzymanie obecnego kursu Sojuszu. Sam Rutte we wpisie na X dziękował za wybór:

Sekretarze wybierani są za zgodą wszystkich 32 krajów członkowskich. Na drodze do objęcia stanowiska przez Marka Rutte stały tylko trzy kraje: Węgry, Słowacja i Rumunia.

Viktor Orbán ogłosił tydzień temu gotowość poparcia Rutte, co jest wynikiem negocjacji, w których obiecano mu, że węgierskie wojsko ani węgierskie pieniądze nie zostaną wykorzystane do pomocy Ukrainie. Tego samego dnia swoje zastrzeżenia wobec holenderskiej kandydatury wycofał także prezydent Słowacji Peter Pellegrini. Opór Rumunii miał brać się z faktu, że na stanowisko sekretarza liczył prezydent Klaus Iohannis. W związku jednak z brakiem poparcia dla jego kandydatury Rumunia wycofała sprzeciw.

NATO liczy 32 państwa członkowskie. Najmłodszym państwem członkowskim jest Szwecja, która przystąpiła do sojuszu 7 marca 2024 roku. Kandydatem do członkostwa w sojuszu jest Bośnia i Hercegowina.

Kim jest Rutte?

Nowy sekretarz generalny NATO Mark Rutte to najdłużej urzędujący premier Holandii. Ma reputację „teflonowego”, bo mimo licznych afer w holenderskiej polityce nic się do niego „nie przykleiło”. Rutte zasłynął też z dobrych kontaktów zarówno z obecnym prezydentem USA Joe Bidenem, jak i byłym Donaldem Trumpem.

57-letni Rutte jest premierem Holandii od 2010 roku i nadal tymczasowo pozostaje na stanowisku, podczas gdy skrajna prawica Geerta Wildersa, która wygrała ubiegłoroczne wybory parlamentarne w Holandii, negocjuje z koalicjantami (wśród nich jest zresztą partia Ruttego) skład nowego rządu.

W polityce międzynarodowej – pisze w depeszy PAP – Rutte ma opinię opanowanego sprawnego negocjatora. W 2018 roku zyskał przydomek „zaklinacza Trumpa”. Podczas jednego ze spotkań szefów państw NATO w Brukseli z ówczesnym prezydentem USA, kiedy Trump zarzucił sojusznikom niewystarczające składki na obronność i zaczął straszyć wyjściem z NATO, Rutte miał rozładować atmosferę, mówiąc, że składki wzrosły właśnie dzięki naciskom Trumpa. Były prezydent Stanów Zjednoczonych miał być po tym zachwycony Ruttem i chwalić „wspaniały” czas spędzony w Brukseli. Ruttemu dobrze układa się też współpraca z obecnym prezydentem USA Joe Bidenem, który z kolei chwali sobie pasję i zdolności negocjacyjne Holendra.

W Holandii Rutte słynie również z tego, że niemal wszędzie jeździ rowerem, nadal mieszka w niewielkim domu w Hadze, w którym się wychował, nie ma żony ani dzieci.

Pod koniec maja prokurator generalny, minister sprawiedliwości Adam Bodnar poinformował o skierowaniu do marszałka Sejmu Szymona Hołowni wniosku o uchylenie immunitetu posłowi PiS, politykowi Suwerennej Polski Michałowi Wosiowi. Chodzi o wydatkowanie środków na zakup systemu Pegasus z Funduszu Sprawiedliwości, a także zakup licencji na korzystanie z oprogramowania szpiegowskiego. Śledztwo w tej sprawie prowadzi Prokuratura Krajowa.

W środę, 26 czerwca opinię w tej sprawie wyda sejmowa komisja regulaminowa. W czwartek wieczorem wnioskiem Prokuratury Krajowej o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej Michała Wosia zajmie się Sejm. Do głosowania może dojść w piątek rano.

Bartłomiej Sienkiewicz, europoseł KO w programie „Graffiti Polsat News” stwierdził, że uchylenie immunitetu Wosia pozwoli prokuraturze wnieść sprawę do sądu. „To normalna działalność w państwie prawa. Pegasus złamał wszystkie prawa obywatelskie w Polsce, był bronią, rodzajem karabinu w internecie, potrafił wgrywać i zgrywać, zastępować SMS-y innymi, był więcej niż inwigilacją” – mówił Sienkiewicz.

Ukraiński sztab koordynacyjny ds. wymiany jeńców wojennych poinformował, że wśród żołnierzy, którzy wrócili do domu, jest 32 żołnierzy Gwardii Narodowej, 18 strażników granicznych, 17 przedstawicieli Marynarki Wojennej, 15 żołnierzy Sił Zbrojnych i 8 osób z obrony terytorialnej.

Większość (59) żołnierzy to obrońcy Mariupola. Do domu wróciło też pięciu żołnierzy, którzy strzegli elektrowni atomowej w Czarnobylu.

Trafili do niewoli wiosną 2022 roku. Spędzili w rosyjskiej niewoli ponad dwa lata.

Strona ukraińska wyraziła wdzięczność Zjednoczonym Emiratom Arabskim za ich aktywną pomoc w uwolnieniu ukraińskich żołnierzy.

„Jestem wdzięczny rodzinom za cierpliwość! Apeluję do rodzin, które wciąż czekają na swoich bliskich w domu: nie traćcie wiary! Ukraina pracuje nad sprowadzeniem wszystkich naszych obywateli do domu!” – napisał Rzecznik Praw Obywatelskich Ukrainy Dmytro Łubineć.

Według rzecznika od początku rosyjskiej inwazji Ukraina sprowadziła do domów 3 300 obrońców i obrończyń. Władze nie podają, ile Ukraińców i Ukrainek nadal znajduje się w rosyjskich więzieniach. Może to być nawet kilka tysięcy osób.

Ostatnia wymiana jeńców odbyła się miesiąc temu. Wtedy Ukrainie udało się uwolnić 75 żołnierzy.

Wielka Izba Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu ogłosiła we wtorek wyrok w połączonych sprawach dotyczących Krymu. Ukraina zarzuciła w nich Rosji wielokrotne i zorganizowane państwowo naruszenia Konwencji na Krymie, a także prześladowania Ukraińców za postawy polityczne i działalność proukraińską na Krymie, w innych częściach Ukrainy oraz w Federacji Rosyjskiej od lutego 2014 roku.

Rząd ukraiński zarzucił, że te naruszenia praw człowieka były częścią kampanii represji, które obejmowały w szczególności zaginięcia; złe traktowanie; bezprawne zatrzymanie; brak możliwości rezygnacji z obywatelstwa rosyjskiego; tłumienie mediów ukraińskich i ukraińskiego języka w szkołach; areszt tymczasowy w przeludnionych warunkach; śledztwa i skazanie na podstawie sfabrykowanych oskarżeń, bez sprawiedliwego procesu, w odwecie za jakiekolwiek proukraińskie stanowisko; transfery z Krymu do więzień w Rosji.

Wielka Izba uznała dowody przedstawione w sprawie za wystarczające i jednomyślnie orzekła, że doszło do następujących naruszeń Konwencji:

• artykułu 2 (prawo do życia),
• art. 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania),
• art. 5 (prawo do wolności i bezpieczeństwa),
• art. 6 (prawo do sprawiedliwego procesu),
• art. 7 (zasada odpowiedzialności karnej tylko za czyn zabroniony),
• art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego),
• art. 9 (wolność wyznania),
• art. 10 (wolność słowa),
• art. 11 (wolność zgromadzeń),
• art. 14 (zakaz dyskryminacji)
• art. 18 (ograniczenie stosowania ograniczeń praw),
• art. 38 (obowiązek zapewnienia narzędzi niezbędnych do rozpoznania sprawy)
• art. 1 Protokołu nr 1 (ochrona majątku) do Konwencji,
• art. 2 Protokołu nr 1 (prawo do nauki)
• art. 2 Protokołu nr 4 (wolność przepływu).

Trybunał jednomyślnie orzekł także na podstawie artykułu 46 (moc wiążąca i wykonanie wyroków), że Rosja musi jak najszybciej podjąć środki w celu bezpiecznego powrotu więźniów przenoszonych z Krymu do zakładów karnych znajdujących się na terytorium Federacji Rosyjskiej.

ETPCz stwierdził jeszcze, że zbyt wcześnie na wyznaczenie zadośćuczynienia.

Ponad 7 tysięcy skarg czeka na rozpatrzenie

Ukraina wytoczyła Rosji cztery sprawy międzypaństwowe, w tym jedną wspólnie z Holandią. Na rozpatrzenie przez Trybunał czeka jeszcze ok. 7400 skarg indywidualnych dotyczących wydarzeń na Krymie, we wschodniej Ukrainie i na Morzu Azowskim, a także dotyczących pełnoskalowej wojny na terytorium Ukrainy od 24 lutego 2022 r.

16 marca 2022 roku Komitet Delegatów Ministrów Rady Europy podczas sesji specjalnej w Strasburgu przyjął jednogłośnie rezolucję o wykluczeniu Federacji Rosyjskiej z Rady Europy. Kilka miesięcy później rosyjski parlament przegłosował ustawę mówiącą o tym, że orzeczenia ETPCz, które zapadły po 22 marca 2022 roku, nie będą w Rosji wykonywane.