Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło?

To może być przełom w napiętej sytuacji pomiędzy oboma krajami. W niedzielny poranek Kambodża i Tajlandia wzajemnie oskarżyły się o przeprowadzenie ataków artyleryjskich na spornych terenach przygranicznych. Stało się to zaledwie kilka godzin po tym, jak prezydent USA Donald Trump ogłosił, że przywódcy obu krajów zgodzili się na rozmowy o zawieszeniu broni.

Kambodża zadeklarowała pełne poparcie dla apelu Trumpa o natychmiastowe zawieszenie broni. Z kolei władze Tajlandii stwierdziły, że przystąpi do rozmów dopiero po zaprzestaniu ataków na cele cywilne przez Kambodżę, do których nie przyznają się władze w Phnom Penh.

„Naszym warunkiem jest brak udziału trzeciego kraju, jednak jesteśmy wdzięczni za zaangażowanie (Trumpa)” – powiedział pełniący obowiązki premiera Tajlandii Phumtham Wechayachai podczas spotkania z dziennikarzami przed wizytą na obszarach przygranicznych. „Zaproponowaliśmy dwustronne spotkanie ministrów spraw zagranicznych, aby ustalić warunki zawieszenia broni oraz wycofania wojsk i broni dalekiego zasięgu”.

Kambodża oskarżyła Tajlandię o rozpoczęcie działań zbrojnych w niedzielny poranek, twierdząc, że siły tajlandzkie mobilizują się wzdłuż granicy. Tajlandia z kolei twierdzi, że jej działania były odpowiedzią na ataki ze strony Kambodży.

Jaki jest kontekst?

Starcia mają związek z wieloletnim konfliktem granicznym między Kambodżą a Tajlandią dotyczącym przebiegu granicy na odcinku tajlandzkich prowincji Ubon Ratchathani i Surin. Kolejna odsłona tego konfliktu rozpoczęła się w maju, gdy doszło do incydentów zbrojnych między armiami obu państw (zginął wtedy jeden kambodżański żołnierz).

Zarazem jednak tegoroczna eskalacja napięć wiąże się z kryzysem politycznym, który rozpoczął się w Tajlandii po ujawnieniu przez media fragmentu nagrania rozmowy premierki Tajlandii Paetongtarn Shinawatry z byłym przywódcą Kambodży Hun Senem. W rozmowie tej Shinawatra ostro krytykowała decyzje dowódców tajlandzkiej armii, zachowywała się względem Hun Sena w „uniżony sposób” i nazywała go „wujkiem”. W związku z tym skandalem tajski Trybunał Konstytucyjny 1 lipca zawiesił Shinawatrę w pełnieniu obowiązków premierki.

Przeczytaj więcej w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Badająca je kanadyjska Firma Central European Petroleum poinformowała w zeszłym tygodniu, że kilka kilometrów od wybrzeża w województwie zachodniopomorskim znajdują się duże ilości ropy i gazu ziemnego. Władze Świnoujścia obawiają się, że uprzemysłowienie przeszkodzi w turystycznym rozwoju miasta. Zwracają też uwagę na możliwe straty ekologiczne.

​„Musimy wziąć pod uwagę lokalny kontekst, ale przede wszystkim także środowiskowy. Świnoujście to miasto o wyjątkowych walorach krajobrazowych i turystycznych. Przede wszystkim wielkie uzdrowisko z olbrzymią renomą, którą budowaliśmy wspólnie z mieszkańcami przez dziesięciolecia” – powiedział w RMF FM Wojciech Basałygo z Urzędu Miasta Świnoujście.

Jaki jest kontekst?

Działająca w Europie od 2006 roku firma Central European Petroleum podała informację o odkryciu 21 lipca. Według jej w pobliżu wyspy Wolin znajduje się 22 mln ton ropy naftowej oraz 5 mld metrów sześciennych gazu o jakości handlowej. To duże liczby, jednak nie zmienią Polski w eksportową potęgę na rynku petrochemicznym.

Jak pokazują dane Głównego Urzędu Statystycznego, w latach 2019-2023 Polska zużywała rocznie od 25 do 27 milionów ton ropy naftowej. Przy obecnym poziomie wydobycia wynoszącym zaledwie około miliona ton rocznie, większość surowca musi być importowana, głównie z Arabii Saudyjskiej. Nawet pełne wykorzystanie nowego złoża nie zaspokoiłoby rocznego zapotrzebowania kraju, ale mogłoby zmniejszyć zależność od importu, w zależności od tempa eksploatacji.

Dla porównania, norweskie złoże Johan Sverdrup, uruchomione w 2019 roku, szacuje się na 370 milionów ton ropy. W 2023 roku Unia Europejska zaimportowała 471,5 miliona ton ropy, z czego 65 milionów ton pochodziło z Norwegii.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Przeczytaj także:

Co się wydarzy?

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ostrzega przed silnymi opadami. Alerty obejmują 12 województw, w tym całe województwo łódzkie oraz części województw: małopolskiego, śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, świętokrzyskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, mazowieckiego, warmińsko-mazurskiego i podlaskiego.

Ostrzeżenie najwyższego, trzeciego stopnia obowiązują w śląskim, małopolskim i opolskim. Tam na ziemię może spaść nawet 120 milimetrów deszczu, w czasie burz wiatr może osiągnąć nawet 80 km/h, możliwy jest również grad. „Prognoza wskazuje na to, że mogą wystąpić lokalne podtopienia” – mówił Wiesław Leśniakiewicz, wiceszef Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jak stwierdził, trudne warunki pogodowe mogą utrzymać się „przynajmniej 72 godziny”.

„Najgorsze są te lokalne opady, a zwłaszcza w górach, bo one mogą powodować duże podtopienia lokalne, a wiatry powodować będą zniszczenia, łamane konary, zniszczone budynki, dachy” – mówił Leśniakiewicz.

MSWiA apeluje o ewakuacje obozów harcerskich i rezygnację z campingów. „Rekomendujemy i wręcz apelujemy do organizatorów obozów. Historia nie tak dawna pokazuje, że niepodjęte działania w takich sytuacjach kończą się tragicznie. Oczywiście to są tylko prognozy, ale może to się skończyć różnie” – ostrzegał Leśniakiewicz.

Na godzinę 18:00 zaplanowane jest posiedzenie Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego – poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Przeczytaj także:

Była to tez wielka atrakcja dla Rosjan. W tym roku jednak parada się nie odbędzie: ukraińskie drony z powodzeniem sięgają dziś Petersburga i całego obwodu leningradzkiego. W dniu święta floty petersburskie lotnisko w Pułkowie musiało wstrzymać loty. Rano władze poinformowały o zniszczeniu „ponad tuzina” ukraińskich dronów nad obwodem (nad całą Rosją – 99).

„Główna parada morska została w tym roku odwołana. Wynika to z ogólnej sytuacji. Kwestie bezpieczeństwa są najważniejsze” – ogłosił rzecznik Putina Pieskow. Bo o bezpieczeństwo Putina tu rzeczywiście by szło. (na zdjęciu u góry Putin na paradzie w 2024 r.)

Wielkie święto propaganda obeszła w telewizji reportażami z morskich ćwiczeń rosyjskiej floty. Oczywiście odniosła ona w nich olbrzymi sukces, niszcząc wroga. Putin zwrócił się do marynarzy w przesłaniu wideo i nie było żadnego zbiorowego krzyczenia „Uraaaaaaa!”

Jaki jest kontekst?

Parada okrętów w Petersburgu była do tej pory propagandową atrakcją i rozrywką dla Rosjan. Prawie tak ważną jak defilada w Moskwie na 9 maja.

W zeszłym roku propaganda wykorzystała „parad” do szydzenia z ceremonii otwarcia igrzysk olimpijskich w Paryżu – petersburskie widowisko miało być wzorem, jak się celebruje potęgę państwa i władzy.

W tym roku także bezpieczeństwo defilady moskiewskiej stało pod znakiem zapytania. Ukraińskie drony spokojnie sięgają dziś Moskwy. I mimo że zdaniem propagandy są zestrzeliwane, to „odłamki” czynią szkody. Moskiewski spektakl uratowali jednak zagraniczni goście z chińskim Xi. Ukraińscy dostosowali się do ogłoszonego przez Putina zawieszenia broni.

Teraz sytuacja jest inna. Po trzech rundach bezpośrednich negocjacji w Stambule Moskwa gotowa jest zgodzić się najwyższej na krótkie zawieszenie ognia na samej linii frontu, w celu zabrania rannych i zabitych. Ofertę ukraińską natychmiastowego zawieszenia broni i wstrzymania ataków w głębi kraju odrzuca.

„Wielikij parad” musiał się do tego stanowiska dostosować. Propaganda przyznała to półgębkiem.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Izraelskie Siły Zbrojne zapowiedziały codzienne zawieszenie broni w niektórych częściach Strefy Gazy i utworzenie nowych korytarzy humanitarnych. Tel-Awiw twierdzi, że w ten sposób zmierza do opanowania kryzysu humanitarnego, do którego doszło w palestyńskiej enklawie przez izraelską operację zbrojną.

Według obietnic od 10:00 do 20:00 izraelska armia zaprzestanie ataków na Al-Mawasi, Deir al-Balah i miasto Gaza. Izraelskie wojska nie prowadziły jednak operacji lądowych we wszystkich z tych miejsc od wznowienia ataków na Gazę w marcu.

Bezpieczne korytarze dostarczania żywności mają działać codziennie od 7:00 do 23:00. Według bliskowschodnich mediów izraelskie siły w niedzielę wpuściły konwoje humanitarne od strony egipskiej granicy, a pomoc do Strefy Gazy zaczęła docierać również drogą powietrzną.

Jaki jest kontekst?

To efekt międzynarodowej presji po informacjach o kryzysie głodowym, który według organizacji humanitarnych dotyka 2,2 mln mieszkańców Strefy Gazy. O pauzy humanitarne apelował również ONZ. W marcu Izrael zablokował granice dla konwojów dostarczających żywność, by w maju wpuścić je ze znacznymi ograniczeniami. Relacje z palestyńskiej enklawy mówią też o ogniu, który izraelscy żołnierze otwierają do czekających na pomoc Palestyńczyków. Do tej pory rząd w Tel Awiwie twierdził, że w Strefie Gazy głód nie występuje, a zablokowanie pomocy miało wywrzeć presję na przetrzymujących izraelskich zakładników bojowników Hamasu.

23 lipca ponad sto organizacji międzynarodowych podpisało list, w którym jasno stwierdza, że w Strefie Gazy mamy do czynienia z powszechnym głodem, a winnym tego stanu jest Izrael. Pod listem podpisali się m.in. Lekarze bez Granic, Oxfam czy Amnesty International.

W liście czytamy:

„Lekarze zgłaszają rekordowe liczby przypadków ostrego niedożywienia, szczególnie wśród dzieci i osób starszych. Rozprzestrzeniają się choroby takie jak ostra biegunka wodnista, rynki są puste, śmieci się gromadzą, a dorośli padają na ulicach z głodu i odwodnienia. Dystrybucja pomocy w Gazie wynosi średnio tylko 28 ciężarówek dziennie, co jest zdecydowanie niewystarczające dla ponad dwóch milionów ludzi, z których wielu od tygodni nie otrzymało pomocy”.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Przeczytaj także:

Przeczytaj także: