Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

32-letni Evan Gershkovich został aresztowany 29 marca 2023 roku na Uralu po tym, jak rozmawiał z urzędnikami o sytuacji w okolicznych fabrykach. Rozmowy odbywały się w biały dzień, w restauracji. Na tym „gorącym uczynku” nakryła go Federalna Służba Bezpieczeństwa, prawdopodobnie zawiadomiona przez jednego z rozmówców Gershkovicha.

Dziennikarz został przewieziony do Moskwy, gdzie sąd postanowił aresztować go na dwa miesiące. Następnie Evan Gershkovich trafił do więzienia w Lefortowo pod zarzutem szpiegostwa.

Sąd w Jekaterynburgu skazał go w piątek 19 lipca na 16 lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze. Gershkovich do końca nie przyznawał się do zarzucanego mu czynu.

„Ten haniebny, fikcyjny wyrok zapadł po tym, jak Evan spędził 478 dni w więzieniu, bezprawnie przetrzymywany z dala od rodziny i przyjaciół, pozbawiony możliwości relacjonowania, a wszystko to za wykonywanie swojej pracy dziennikarskiej” – napisał w oświadczeniu „The Wall Strett Journal”, gdzie pracował Gershkovich.

„Będziemy nadal robić wszystko, co w naszej mocy, aby nalegać na uwolnienie Evana i wesprzeć jego rodzinę. Dziennikarstwo nie jest przestępstwem i nie spoczniemy, dopóki nie zostanie zwolniony. To musi się teraz skończyć”.

Zbieranie informacji na polecenie USA, czyli...

Evan Hershkovich był od 1986 roku pierwszym przypadkiem, gdy aresztowano dziennikarza amerykańskiego w Moskwie pod zarzutem szpiegostwa.

„Według FSB, na polecenie Stanów Zjednoczonych, Gershkovich zbierał informacje stanowiące tajemnicę państwową »o działalności jednego z przedsiębiorstw rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego«" – uzasadniała zatrzymanie rosyjska propaganda.

BBC w swojej depeszy opisującej tę sprawę cytował rosyjską politolożkę Tatianę Stanowaja, która wyjaśniała, że w rozumieniu FSB „zbieranie informacji” może oznaczać po prostu zbieranie komentarzy od ekspertów, podczas gdy „działanie na polecenie USA” może po prostu odnosić się do realizowania zleceń od redaktorów w “The Wall Street Journal”.

W oświadczeniu majątkowym opublikowanym na stronach Parlamentu Europejskiego Daniel Obajtek zamieścił swoje dochody z racji wykonywania funkcji prezesa Orlenu w latach 2021, 2022, 2023 i 2024, członka rady nadzorczej Orlen Synthos Green Eenergy za lata 2022-2024 oraz rady nadzorczej Globe Trade Centre za rok 2022.

Obajtek wykazał w oświadczeniu także, że jest zatrudniony jako Dyrektor Rozwoju Biznesu Międzynarodowego w firmie Bayer Construct Zrt., gdzie jego miesięczna pensja wynosi 15 tysięcy euro.

"Spółka jest powiązana ze środowiskiem premiera Węgier Viktora Orbána. Jej założycielem i prezesem jest Attila Balázs, partner biznesowy zięcia Orbána – Istvana Tiborcza (...)

Co ciekawe, to właśnie w luksusowym apartamencie, którego współwłaścicielem jest Balázs, Obajtek miał mieszkać w ostatnich miesiącach w trakcie kampanii wyborczej do PE oraz w czasie posiedzeń komisji ds. afery wizowej, na których się nie pojawił" – podaje Rzeczpospolita, która jako pierwsza opisała treść oświadczenia majątkowego Obajtka.

Węgierski penthouse

Na początku czerwca wspólne śledztwo VSquare.org, FRONTSTORY.PL oraz Radia Zet ujawniło, że Daniel Obajtek korzysta z ekskuzywnego penthouse’u o powierzchni 147 metrów na ulicy Andrássy'ego w stolicy Węgier. Lokal na poddaszu kamienicy warty jest od 1,6 do 2 mln euro. Oficjalnym właścicielem apartamentu jest BBID Ltd, firma deweloperska, która przekształciła podupadły budynek w luksusowe mieszkania. Właściciele firmy są blisko związani z rządem Viktora Orbána.

Były prezes Orlenu od miesięcy zaprzeczał doniesieniom, jakoby miał się ukrywać za granicą przed polskimi organami ścigania. Dziennikarze odkryli jego prawdziwą lokalizację, analizując nagrania, publikował w mediach społecznościowych.

Daniel Obajtek zna też osobiście Viktora Orbána: w 2022 r., kiedy Orlen i węgierski koncern naftowy MOL zawarły umowę dotyczącą przejęcia stacji benzynowych w obu krajach, został oficjalnie przyjęty przez premiera Węgier.

Światowe media powołują się na ekspertów wskazujących, że zakłócenia mogą wynikać z problemów CrowdStrike, firmy, która zajmuje się bezpieczeństwem cybernetycznym.

Jeden z najważniejszych produktów firmy – CrowdStrike Falcon – to platforma zajmująca się wykrywaniem i odpieraniem cyberataków. Program sprzedawany jest od ponad dekady wielkim korporacjom, podmiotom rządowym, bankom, firmom z branży zdrowia, energetyki, transportu. Jego klientem jest także Microsoft.

CNN cytuje profesora Salila Kanthere z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii w Sydney, który wskazał, że globalna awaria ma związek właśnie z CrowdStrike Falcon.

„Wygląda na to, że miało to wpływ na urządzenia z systemem Windows, na których zainstalowano to oprogramowanie, powodując ich awarię (błąd niebieskiego ekranu) i utknięcie w pętlach rozruchowych” – ocenił prof. Kanthere. „Wygląda na to, że aktualizacja ich oprogramowanie została wdrożona na całym świecie bez odpowiednich testów”.

Władysław Kosiniak-Kamysz, lider Polskiego Stronnictwa Ludowego był w piątkowy poranek gościem RMF FM. Rozmowa, którą prowadził Tomasz Terlikowski, dotyczyła między innymi przegranego przez koalicję rządową głosowania w sprawie depenalizacji aborcji. Projekt ustawy poparło 215 posłów i posłanek, przeciwko niemu zagłosowało 218 osób. Do posłów PiS i Konfederacji, którzy byli przeciwnikami ustawy, dołączyła większość klubu PSL-Trzecia Droga.

„Do skutku PSL będzie zachowywał się tak, jak ma w zasadzie od ponad 100 lat, czyli w sprawach światopoglądowych jest u nas wolność. Nikogo nie łamiemy kołem, nie zmuszamy do głosowania" – wyjaśniał Władysław Kosiniak-Kamysz.

Szef PSL został zapytany także o to, co sądzi na temat zapowiedzi koalicjantów, że ponownie złożą ustawę w Sejmie.

„Powielanie tego samego projektu i czekanie na efekt finalny jest błędem. To głosowanie projektu Lewicy zostało przegrane” – odpowiedział.

„Nasze biura są atakowane”

Tomasz Terlikowski zasugerował, że Lewica liczy na to, że wywalczy poparcie dla ustawy przy pomocy „ataku medialnego”.

„To nie tylko atak medialny. Nasze biura są oblewane farbą” – odpowiedział minister.

Dodał też, że pod biurami PSL organizowane są demonstracje i że robią to „osoby związane z Lewicą”.

„Są tam flagi partii, które są w koalicji i biorą udział w tych demonstracjach. Zresztą nie tylko z Lewicy. Posłowie wyrażają satysfakcję z takich demonstracji. Również z Koalicji Obywatelskiej słyszałem takie wypowiedzi publiczne” – opowiadał.

Został zapytany, jak partia na to reaguje.

„Zgłaszamy, to niszczenie mienia. Tam są pracownicy, którzy mają prawo czuć się bezpiecznie, a polska ma obowiązek zapewnić im bezpieczeństwo tak jak każdemu pracownikowi” – mówił.

„Przecież jest tolerancja. To jest tak popularne słowo związane z Lewicą. I ona ma być dwukierunkowa” – dodawał.

Władysław Kosiniak-Kamysz stwierdził też, że nie rozmawiał jeszcze z Donaldem Tuskiem na temat głosowania nad ustawą, ani kolejnymi wydarzeniami.

„My nie zachowaliśmy się inaczej, niż obiecywaliśmy. Nikt nie miał prawa sądzić, że ta ustawa znajdzie większość” – mówił.

I zapowiadał, że PSL będzie szukał poparcia dla swojej ustawy, mającej przywrócić tzw. „kompromis aborcyjny”, czyli zakaz aborcji z wyjątkami dotyczącymi wad płodu.

„Gdyby ktoś chciał naprawić te zasady, dać większe poczucie bezpieczeństwa, to by głosował za naszym projektem” – stwierdził.

W czwartek wieczorem Donald Trump oficjalnie przyjął nominację Partii Republikańskiej na kandydata na prezydenta USA w wyborach, które odbędą się 5 listopada 2024 roku.

„Kandyduję na prezydenta całej Ameryki, nie połowy Ameryki, bo nie jest zwycięstwem wygranie połowy Ameryki” – mówił.

Podczas najdłuższej w historii przemowy akceptującej partyjną nominację w wyborach Trump odniósł się do także sobotniego zamachu na swoje życie.

„Nie powinno mnie tu być” [I'm not supposed to be here tonight]- powiedział. „Powinieneś” [yes you are] – skandował w jego stronę tłum.

„Dziękuję. Ale nie powinienem. I powiem wam, że stoję przed wami na tej arenie tylko dzięki łasce najwyższego Boga” – odpowiedział. Podzielił się także ze zgromadzonymi szczegółami wydarzeń. „Usłyszałem głośny świst i poczułem, jak coś naprawdę mocno uderzyło mnie w prawe ucho”. Powiedziałem sobie: «Wow, co to było? To może być tylko kula» (...)

Obietnice zakończenie wojny i zatrzymania migracji

W dalszej części wystąpienia Trump odniósł się także do swoich zarzutów karnych, twierdząc, że to część spisku Demokratów. Powtórzył również swoje twierdzenia o tym, że wybory w 2020 zostały „ukradzione”. Wskazywał, że ubiegający się o reelekcję Joe Biden to najgorszy prezydent w historii. Oskarżył go także o zmierzanie do rozpętania „Trzeciej Wojny Światowej”

„Zakończę każdy kryzys międzynarodowy wywołany przez obecną administrację, w tym straszliwą wojnę Rosji z Ukrainą, do której nigdy by nie doszło, gdybym był prezydentem” – stwierdził. I mówił o tym, że jest w stanie zakończyć każdy konflikt zbrojny jednym telefonem.

W jego przemowie nie zabrakło także tematu migracji. „W tej chwili w naszym kraju ma miejsce największa inwazja w historii. Przybywają z każdego zakątka ziemi, nie tylko z Ameryki Południowej, ale z Afryki, Azji i Bliskiego Wschodu” – mówił. „Nadciągają z intensywnością, jakiej nigdy wcześniej nie widzieliśmy. To rzeczywiście jest inwazja, a ta administracja nie robi nic, aby ich powstrzymać”.

Kandydat Republikanów stwierdził, że zamknie granicę pierwszego dnia swojej kadencji, skończy budowę muru na południowej granicy oraz rozpocznie „największy program deportacyjny w historii kraju”.

W sprawach gospodarczych Trump obiecał zakończenie inflacji, obniżenie kosztów energii, przywrócenie opłacalności produkcji w USA m.in. poprzez ulgi dla przedsiębiorców, a także ogólne obniżenie podatków.