Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

„Na ścieżce, którą wojska ukraińskie wytyczyły podczas ryzykownej inwazji na Rosję, przebijając się przez granicę i ostatecznie docierając do miasta Sudża, widać ogromne zniszczenia” – piszą w swojej relacji dziennikarze agencji AFP. Wzięli oni udział w objeździe prasowym, zorganizowanym przez ukraińską armię.

Piszą oni o zniszczonym pomniku Lenina w Sudży i podziurawionym kulami budynku administracyjnym. Rosjanie wciąż nie prowadzą kontrofensywy w obwodzie kurskim, a z zagrożonych terenów ewakuowali około 120 tys. osób. Populacja obwodu kurskiego to około 1,1 mln osób. Według ostatniego spisu powszechnego w Kursku mieszka 415 tys. osób. Z Sudży do Kurska jest około 100 km.

Ukraina stawia sprawę jasno: nie interesuje nas okupacja rosyjskich terytoriów. Wczoraj w poście w mediach społecznościowych doradca prezydenta Ukrainy Michajło Podoljak napisał:

„Ukraina prowadzi czysto obronną wojnę w ramach prawa międzynarodowego. Ale jeśli chodzi o potencjalne negocjacje pokojowe (podkreślam! potencjalne), to musimy zmusić Federację Rosyjską, by usiadła z nami przy stole. Nie zamierzamy o to błagać. Mamy za to sprawdzone, efektywne środki przymusu”.

Takim środkiem ma być właśnie ukraińska kampania wewnątrz Rosji. Podoljak podkreśla też, że Ukraina chce również wpłynąć na opinię publiczną w Rosji. Jego zdaniem wśród Rosjan o wojnie się właściwie nie dyskutuje. Ukraina próbuje Rosjanom o niej przypomnieć.

„Nie sądzę, że naprawdę trzeba na siłę robić coś, co na końcu jednak decyduje o przyszłości Polski i warto się porozumieć i nawet te wybory parlamentarne pokazały, że można było się porozumieć. Bardzo przepraszam, że mamy najwyższe notowania, ale tak jest, to jest fakt. Ja nikogo nie chcę właśnie degradować albo jakby minimalizować, wręcz odwrotnie. Uważam, że ten większy, jak gdyby z natury musi się cofnąć, ale mówimy o czymś, co jest fundamentalnie istotne dla naszej przyszłości” – powiedział wczoraj wieczorem w TVN24 europoseł Koalicji Obywatelskiej Andrzej Halicki.

Do wyborów pozostało jeszcze dziewięć miesięcy – odbędą się w maju 2025 roku. Z partii parlamentarnych jedynie Konfederacja de facto wybrała kandydata. Ma nim być Sławomir Mentzen. Konfederacja zaproponowała prawybory prezydenckie na całej prawicowej opozycji. Do tego z całą pewnością nie dojdzie, PiS wystawi swojego własnego kandydata. A w tej sytuacji, jak zapowiadał Krzysztof Bosak, koalicja skrajnej prawicy zaproponuje Sławomira Mentzena.

Były prezydent Bronisław Komorowski zaproponował w tym tygodniu, by wspólnym kandydatem koalicji rządzącej na prezydenta był Szymon Hołownia. Byłby to z pewnością ruch trudny do zaakceptowania przez obóz politczny, z którego wywodzi się Komorowski. Wśród najpoważniejszych kandydatów w gronie KO wymienia się Rafała Trzaskowskiego i Radosława Sikorskiego.

PiS także nie wie jeszcze, kogo wystawi w wyścigu prezydenckim. Na liście Jarosława Kaczyńskiego są znane nazwiska, takie jak Mateusz Morawiecki czy Mariusz Błaszczak. Dziś rano portal i.pl pisze, że według źródeł w partii największe szanse mają jednak mniej znani politycy – na dziś ma to być prezes IPN Karol Nawrocki lub poseł PiS i były wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki.

Przedstawiamy najważniejsze wydarzenia z piątku, 16 sierpnia.

Co dalej z ustawą o inwigilacji obywateli?

Agnieszka Jędrzejczyk pyta ministerstwa, kiedy zajmą się dostosowaniem prawa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. 28 maja, po skardze polskich obywateli – prawników i aktywistów, którzy mieli prawo podejrzewać, że są inwigilowani, ale nijak nie mogli tego sprawdzić – ETPCz wydał wyrok i przyznał im rację.

„Prawo do informacji o inwigilacji po tym, jak się ona zakończy, jest stosowaną w państwach cywilizowanych formą kontroli nad służbami. Ogranicza nadużycia. W Polsce takiego prawa nie mamy. Co zdaniem ETPCz oznacza, że każdy obywatel musi się mierzyć z ryzykiem inwigilacji” – pisze Jędrzejczyk.

Od razu po wyroku ministrowie Bodnar i Siemoniak obiecali, że wspólnie się za ten problem zabiorą. Do tej pory jednak „analizują” sprawę.

Małpia grypa w Szwecji

W Szwecji wykryto pierwszy europejski przypadek zachorowania na nową groźną odmianę mpox, czyli małpiej ospy, powodowaną przez wirusa z rodzaju Orthopoxvirus, z rodziny Poxviridae. To zarazem pierwszy przypadek wystąpienia tej odmiany choroby poza Afryką.

Szwedzkie władze informują jednak, że do zakażenia doszło w Afryce.

15 sierpnia WHO ogłosiła, że mpox stała się globalnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego. To wynik wybuchu epidemii w Demokratycznej Republice Konga. Od początku roku stwierdzono w krajach afrykańskich kilkanaście tysięcy przypadków choroby i 524 zgony.

Tusk chce Igrzysk w Polsce

„Od wielu miesięcy prowadzimy starania na rzecz urealnienia tego marzenia, jakim byłaby olimpiada w Polsce.Euro 2012 było wielkim cywilizacyjnym projektem i igrzyska mogą być jeszcze większym” – powiedział Tusk na konferencji prasowej na orliku w podwarszawskim Karczewie.

„Już nie jedną rzecz udało nam się zorganizować. Może nie w tej skali, ale Polska jak się uprze, to potrafi osiągnąć wielkie rzeczy, Realna perspektywa, biorąc pod uwagę wstępne decyzje i deklaracje MKOl-u, możemy mówić o roku 2040 lub 2044” – mówił premier.

Katastrofa trwa

Z jeziora Dzierżno Duże na rzece Kłodnicy wyłowiono już 71 ton martwych ryb.

„Przyczyną masowego śnięcia jest wysokie zasolenie wody, biogeny i chętnie rozwijająca się w takim środowisku »złota alga« (Prymnesium Parvum), której bardzo wysokie poziomy notujemy tu od tygodnia. Służby badają również inne potencjalne powody, bo zbiornik jest starym osadnikiem wód poprzemysłowych” – poinformowała wiceministra klimatu i środowiska, Urszula Zielińska, która jest na miejscu.

Złota alga była przyczyną katastrofy odrzańskiej – która, jak widać, wciąż trwa. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zleciło przeprowadzenie eksperymentu polegającego na dozowaniu nadtlenku wodoru (H2O2) do Kłodnicy, w odcinku za małą elektrownią wodną Pławniowice. Naukowcy sprawdzają, czy ten środek wpłynie na ograniczenie liczebności złotej algi.

We wtorek, 13 sierpnia, kierowca rozpędzonego SUV-a spowodował tragiczny wypadek na ulicy Woronicza w Warszawie. Najpierw uderzył w pieszą przechodzącą przez przejście, potem wjechał w przystanek autobusowy. Kobieta przechodząca przez jezdnię zginęła na miejscu, jedna z oczekujących na autobus w drodze do szpitala. Lekarze nadal walczą o życie potrąconego 3,5-letniego dziecka.

“Postanowiliśmy w tydzień po zdarzeniu zorganizować w jego miejscu pikietę, demonstrację, smutny spacer po jezdni Warszawiaków oburzonych poziomem bezpieczeństwa w mieście” – mówi nam jeden z organizatorów protestu, Krzysztof Gutkowski.

“Zaapelujemy do władz miasta o pilną przebudowę tej jezdni i poprawę bezpieczeństwa na wszystkich przejściach ocenianych w audytach na 0 lub 1” – wyjaśnia mieszkaniec stolicy. Chodzi o przejście dla pieszych, które w audycie sprzed siedmiu lat uzyskały najniższe oceny od naukowców, którym sprawdzenie “zebr” zlecił Ratusz. Mimo że audyt został zamówiony przez urzędników, do dziś Zarząd Dróg Miejskich nie zmodernizował wielu z przejść. Jednym z nich jest to, na którym we wtorek doszło do tragedii.

Opisywaliśmy to w OKO.press:

Warszawiacy zaprotestują we wtorek 20 sierpnia o godzinie 18:00 przy przejściu dla pieszych, na którym doszło do wypadku. Jak wyjaśniają organizatorzy, protestujący będą domagać się również wprowadzenia do prawa pojęcia zabójstwa drogowego. “To nie wypadek, ale zbrodnia” – zaznacza Gutkowski.

W opisie wydarzenia czytamy: „Państwo polskie niechętnie ściga niebezpiecznych kierowców. Po polskich drogach jeżdżą piraci z wielokrotnymi sądowymi zakazami – tak jakby szósty zakaz miał być bardziej skuteczny od piątego. Prokuratura rzadko, a sądy bardzo niechętnie używają pojęcia zabójstwa w zamiarze ewentualnym, choć polskie prawo na to pozwala. Pojęcia zabójstwa drogowego w polskich przepisach w ogóle nie ma”.