Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Napastnicy przeprowadzili wczoraj wieczorem ataki w dwóch miastach kaukaskiego Dagestanu jednocześnie: Darbencie i Machaczkale. Zaatakowano synagogi, cerkwie i posterunek policji. Według oficjalnych informacji zabito przynajmniej kilkanaście osób. Ofiarą został między innymi 66-letni pop z Derbentu Nikołaj Kotelnikow. Napastnicy poderżnęli mu gardło.

Podpalone zostały synagogi w obu miastach. Rabin Machaczkały Rami Dawidow powiedział, że w atakach na żydowskie świątynie szczęśliwie nie było ofiar śmiertelnych. W październiku zeszłego roku. Machaczkała również była miejscem antysemickiej przemocy. Tłum wykrzykujący antyżydowskie slogany przedarł się przez ochronę na tamtejszym lotnisku na wieść o przylocie samolotu z Izraela.

Dagestan to najbardziej na południe wysunięty region Rosji. Graniczy z Azerbejdżanem i Gruzją, leży na zachodnim brzegu Morza Kaspijskiego. Większość mieszkańców Dagestanu to wyznawcy islamu.

Wymiana ognia między terrorystami i lokalnymi służbami bezpieczeństwa trwała cały wieczór. O godzinie 2:30 w nocy szef regionu Siergiej Mielikow w nagraniu wideo opublikowanym na swoim kanale Telegram oznajmił: „Na tę godzinę zakończyła się aktywna faza operacyjnych działań bojowych w miastach Machaczkała i Derbent, wyeliminowano sześciu bandytów”.

Mielikow ogłosił najbliższe trzy dni czasem oficjalnej żałoby w Dagestanie.

Na początku obecnego wieku i w latach 90. XX wieku rosyjskie służby toczyły w regionie wojnę z terroryzmem islamistów. W 2017 roku Federalna Służba Bezpieczeństwa ogłosiła zwycięstwo nad terrorystami, a ataki w ostatnich latach były rzadkością. Obecnie jednak cała Rosja obserwuje wzrost działalności terrorystycznej islamistów. W marcu bojownicy Państwa Islamskiego zabili w Moskwie 145 osób. Zwiększenie aktywności terrorystycznej wewnątrz Rosji może wynikać z dużego zaangażowania rosyjskich służb specjalnych w wojnę w Ukrainie. Zarówno w Dagestanie jak i w marcu w Moskwie napastników miało być zaledwie kilku.

Dotychczas żadna grupa terrorystyczna nie przyznała się do przeprowadzenia ataku. Amerykański Instytut Badań nad Wojną uważa jednak, że za atak odpowiedzialna jest kaukaska odnoga Państwa Islamskiego.

Prezydent Andrzej Duda (na zdjęciu powyżej) przebywa z czterodniową wizytą w Chinach. Duda przyleciał do Pekinu w sobotę 22 czerwca, powrót jest zaplanowany na środę 26 czerwca. Towarzyszy mu żona, Agata Kornhauser-Duda.

Najważniejsze spotkania zaplanowane są na poniedziałek 24 czerwca. Dopiero po 16 czasu polskiego Duda z żoną zostaną oficjalnie przywitani przez przewodniczącego Chińskiej Partii Ludowej Xi Jinpinga.

W niedzielę Duda z żoną uczestniczyli w wydarzeniu zorganizowanym przez polską ambasadę w Pekinie. Duda wręczył odznaczenia działaczom Polonii w Chinach.

Duda wspominał, że Chiny były jednym z pierwszych kierunków jego podróży zagranicznych jako prezydenta w 2015 roku („Nigdy nie zapomnę tego, że wtedy właśnie podpisaliśmy porozumienie o przystąpieniu Polski do koncepcji Pasa i Szlaku, a ja nawiązałem – śmiało mogę powiedzieć – przyjazne relacje z przewodniczącym, z panem prezydentem Xi Jinpingiem” – mówił prezydent).

Dodał, że to spotkanie zaowocowało rok później wizytą Xi Jinpinga w Polsce („Nikomu nie trzeba tłumaczyć, co oznacza wizyta prezydenta Chin, jednego z wielkich przywódców świata, w kraju” – zachwycał się Duda).

Duda stwierdził też, że „stosunki pomiędzy Polską a Chinami są i były zawsze pozytywne” niezależnie od „wszystkich trudności” i od „wichrów, które wieją w przestrzeni politycznej, światowej”.

„One wiały zawsze, a stosunki pomiędzy Polską a Chinami są i były zawsze pozytywne. I to jest dla mnie wielka radość. Chciałbym, żeby te relacje trwały” – podkreślił Duda.

Wystarczy wspomnieć o brutalnych prześladowaniach Ujgurów w regionie Sinciang na zachodzie ChRL lub Tybetańczyków w Tybecie.

O tym, że stosunki rosyjsko-chińskie są „niepokojące”, mówił pięć dni temu w wywiadzie dla BBC News Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO. Stoltenberg wprost stwierdził, że „Chiny powinny ponieść konsekwencje za wspieranie wojny Rosji na Ukrainie, jeśli nie zmienią swojego postępowania”.

Stoltenberg podkreślił, że Pekin „gra na dwa fronty”, z jednej strony wspierając wysiłki wojenne Rosji, a z drugiej starając się utrzymać relacje z europejskimi sojusznikami. „To nie może działać na dłuższą metę” — powiedział Stoltenberg w wywiadzie.

Stoltenberg zdradził, że sojusznicy rozmawiają na temat wprowadzenia sankcji na Chiny za wspieranie Rosji. Chiny wspierają Rosję w prowadzeniu wojny poprzez sprzedaż Rosji wysokiej technologii kluczowej do budowy pocisków rakietowych i broni.

Pekin jest już objęty pewnymi sankcjami za wspieranie Rosji — donosi BBC News. W zeszłym miesiącu Stany Zjednoczone ogłosiły restrykcje, które obejmą około 20 firm z siedzibą w Chinach i Hongkongu.

Perspektywa wejścia Ukrainy do NATO to zdaniem Donalda Trumpa „szaleństwo” i miała „sprowokować Rosję do wojny”. Takie słowa padły z ust ubiegającego się o reelekcję byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa w podkaście „All in” 20 czerwca. Prowadzącym podkast jest David Sacks, inwestor w firmach Elona Muska.

„Przez 20 lat słyszałem, że NATO jest prawdziwym problemem dla Rosji (…). Myślę, że to jest powód, dla którego rozpoczęła się ta wojna” – stwierdził Trump.

Taka retoryka to usprawiedliwianie niezgodnej z prawem międzynarodowym agresji Rosji na Ukrainę. W świetle prawa międzynarodowego każdy kraj ma prawo samodzielnie wybierać uczestnictwo w sojuszach i organizacjach międzynarodowych, a żadne państwo, któremu się to nie podoba, bo uznaje to za sprzeczne ze swoim interesem narodowym, nie ma prawa do sięgania po przemoc, by takiemu przyłączeniu zapobiec.

Argument o prowokacji Rosji ze strony NATO można podważyć także od strony historycznej. Dominacja Ukrainy była jednym z istotnych celów rosyjskiej polityki już w XVII, XVIII i XIX wieku, kiedy NATO jeszcze nie istniało. Wielokrotnie mówił o tym sam prezydent Rosji Władimir Putin, gdy w różnych przemówieniach tłumaczył rzekomą przynależność Ukrainy do tzw. ruskiego miru, czyli rosyjskiego świata.

W podkaście „All In” zarówno Donald Trump, jak i znany z prorosyjskich poglądów David Sacks, oskarżali też obecnego prezydenta USA o doprowadzenie do eskalacji napięcia między Rosją a Ukrainą w miesiącach poprzedzających wybuch wojny.

„Jeśli spojrzeć na retorykę Bidena, to wielokrotnie powiedział on rzeczy, których moim zdaniem nie powinien był mówić (…) Powiedział i nadal mówi rzeczy, które są szalone” – stwierdził Trump.

Prowadzący zasugerował, że do rozpoczęcia inwazji na Ukrainę Rosję mogły pchnąć słowa amerykańskiego sekretarza stanu USA Anthony'ego Blinkena, który miał rzekomo powiedzieć swojemu rosyjskiemu odpowiednikowi Siergiejowi Ławrowowi, że "Ukraina ma zielone światło na przystąpienie do Sojuszu, a USA planują rozmieszczenie broni nuklearnej na jej terytorium”. Sacks nie przytoczył żadnego źródła tej informacji.

Nic nie wiadomo o tym, by takie słowa między Anthonym Blinkenem a Siergiejem Ławrowem kiedykolwiek padły. Wiadomo natomiast, że twierdzenie o tym, że USA planowały rozmieszczenie na Ukrainie broni nuklearnej, to jeden z głównych przekazów rosyjskich na temat wojny.

USA w żaden sposób nie dążyły do rewizji międzynarodowych traktatów o nuklearnym rozbrojeniu, m.in. memorandum budapesztańskiego podpisanego w 1994 roku, na podstawie którego doszło do nuklearnego rozbrojenia Ukrainy. W latach 90., w spadku po ZSRR Ukraina dysponowała trzecim największym arsenałem nuklearnym na świecie. To Rosja złamała postanowienia tej umowy, atakując Ukrainę w 2014 roku.

W rozmowie z Sacksem Trump powiedział też, że „gwarantuje”, że żaden amerykański żołnierz nigdy nie zostanie wysłany do Ukrainy. Dodał też, że „jedna z rzeczy, która jest szczególnie niesprawiedliwa to to, że USA dają znacznie więcej pieniędzy na pomoc Ukrainie niż Europa”, a gospodarki USA i UE są podobnego rozmiaru.

Dodał, że do rosyjskiej inwazji na Ukrainę „nigdy by nie doszło”, gdyby to on był prezydentem.

Jak donosi francuski dziennik Le Monde, prowadząc intensywną kampanię przed zbliżającymi się przyspieszonymi wyborami parlamentarnymi we Francji, skrajnie prawicowe Zjednoczenie Narodowe Marine Le Pen i Jordana Bardelli wkłada dużo wysiłku w zapewnianie, że nikt we Francji nie musi obawiać dyskryminacji, jeśli do władzy dojdzie skrajna prawica.

„Francuzi obcego pochodzenia lub narodowości nie muszą się obawiać regulacji, które chcemy wdrażać” – mówił 14 czerwca na antenie telewizji BMF szef partii Jordan Bardella. Podkreślił, że chodzi o tych, którzy „pracują, płacą podatki i kochają nasz kraj”.

Tylko że, jak zwraca uwagę Le Monde, już samo publiczne różnicowanie ludzi na „Francuzów obcego pochodzenia lub narodowości” i „Francuzów z urodzenia” budzi niepokój. Francuskie prawo pozwala na uzyskanie obywatelstwa bez konieczności zrzekania się dotychczasowego. Obywatele z podwójnym obywatelstwem w żaden sposób nie są więc „mniej francuscy” od osób posiadających tylko jedno obywatelstwo.

Tymczasem, jak zwraca uwagę Le Monde, to rozróżnienie jest bardzo mocno obecne w narracji Zjednoczenia Narodowego i ma wpływ na proponowane przez tą partię regulacje.

Np. w przedstawionym w styczniu 2024 roku projekcie ustawy o migracji, którą partia chce poddać pod głosowanie w ogólnokrajowym referendum, znajduje się m.in. propozycja wpisania do francuskiej konstytucji „preferencji narodowej” w dostępie do zatrudnienia, mieszkalnictwa komunalnego oraz pomocy społecznej.

Ustawa proponuje także wpisanie do konstytucji, aby dostęp do niektórych posad rządowych czy urzędów publicznych był ograniczony dla osób posiadających obywatelstwo obcego państwa. Takie rozróżnienie to dyskryminacja i segregacja.

„Taki przepis, sprzeczny z republikańskim charakterem rządu i wszystkimi naszymi zobowiązaniami międzynarodowymi, zmieniłby samą naturę naszej konstytucji", ostrzegł Serge Slama, profesor prawa publicznego na Uniwersytecie Grenoble-Alpes, cytowany w omawianym artykule Le Monde. Podkreślił, że tego typu środki obowiązywały w kolaboracyjnym reżimie Vichy w czasie II wojny światowej, kiedy służba cywilna była zarezerwowana dla osób pochodzenia francuskiego, których ojcowie byli Francuzami.

Le Monde przytacza wiele wypowiedzi czołowych polityków Zjednoczenia Narodowego z przeszłości (gdy partia nosiła jeszcze nazwę Frontu Narodowego), w których pojawiały się takie propozycje jak zakazanie podwójnego obywatelstwa lub „obywatelstwo za punkty”, zgodnie z którym osoba o podwójnym obywatelstwie mogłaby zostać go pozbawiona w wyniku popełnienia poważnych wykroczeń lub przestępstw.

Dziennik przytacza też liczne kontrowersyjne wypowiedzi polityków ZN, w których mowa o „Francuzach na papierze” albo o „Francuzach obcego pochodzenia, którzy zachowują się jak obywatele obcego państwa”. Dziennik tym samym przestrzega przed powrotem do ostrej, ksenofobicznej retoryki, do której może dojść, jeśli Zjednoczenie Narodowe wygra przyspieszone wybory.

Francuzi pójdą do urn wyborczych 30 czerwca i 7 lipca. Obecnie w sondażach prowadzi skrajna prawica. Koalicja prezydenta Emmanuela Macrona plasuje się dopiero na trzecim miejscu, za skrajną lewicą.

Kandydatem na premiera z ramienia Zjednoczenia Narodowego jest 28-letni Jordan Bardella. Marine Le Pen szykuje się do walki o prezydenturę w 2027 roku.

Trzy osoby zginęły, a 56 zostało rannych w sobotnim (22 czerwca) rosyjskim ataku rakietowym na Charków, miasto w północno-wschodniej części Ukrainy, leżące zaledwie 40 kilometrów od granicy z Rosją.

Charków jest jednym z najczęściej ostrzeliwanych miast Ukrainy. Tylko w czerwcu rosyjska armia wystrzeliła w stronę Ukrainy ponad 2,4 tys. rakiet kierowanych, z czego aż 700 spadło na Charków — poinformował w sobotę wieczorem prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Ponadto w nocy z soboty na niedzielę (22 na 23 czerwca) rosyjskie rakiety manewrujące zostały wystrzelone w kierunku obwodu kirowohradzkiego, żytomierskiego, kijowskiego i czerkaskiego.

„Rosyjski terror z użyciem bomb kierowanych musi i może zostać powstrzymany” – powiedział Zełenski w swojej wieczornej odezwie do obywateli Ukrainy. Zełenski zaapelował do przywódców Zachodu o dalsze rozszerzenie zgody na przeprowadzanie ataków na terenie Rosji, w tym także na rosyjskie lotniska.

„Ukraina potrzebuje niezbędnych sił i środków, aby niszczyć nosicieli tych bomb, w szczególności rosyjskie lotnictwo bojowe. Ten krok jest konieczny” – powiedział Zełenski.

Prezydent Ukrainy podziękował zachodnim partnerom za zgodę na niszczenie rosyjskich wyrzutni rakietowych w pobliżu granicy oraz ostrzeliwanie pozycji koncentracji rosyjskich okupantów. Podkreślił, że przyczyniło się to do osłabienia rosyjskiego terroru rakietowego w obwodzie charkowskim.

„To pokazuje, że ochrona naszych miast i społeczności przed rosyjskimi bombami jest możliwa” – powiedział Zełenski.

Podkreślił, że do tego konieczne jest przekazywanie Ukrainie kolejnych zestawów nowoczesnych systemów obrony powietrznej Patriot oraz przyspieszenie szkolenia ukraińskich pilotów myśliwców F-16. Zaapelował też o zgodę na dalsze rozszerzanie zasięgu użycia broni dostarczanej przez zachodnich sojuszników.

„Rosyjski terror musi zostać pokonany. Leży to w interesie każdego, kto chce żyć w świecie bez wojny, którą terroryści będą wywoływać zawsze, gdy nie zostaną pokonani” — powiedział Zełenski.

Jak wynika z najnowszej analizy amerykańskiego think tanku Instytut Studiów nad Wojną, obecnie maleje zaangażowanie Rosjan w obwodzie charkowskim, a rośnie w obwodzie donieckim.

„Siły rosyjskie zintensyfikowały ataki w kierunku Toreck-Gorłówka, na południowy zachód od Czasiw Jaru i na północny wschód od Awdijiwki” – poinformował Instytut.

Rosjanie wykorzystują fakt, że w wyniku czasowego zwiększenia tempa ofensywy w obwodzie charkowskim, do którego doszło w maju 2024, część wojsk ukraińskich została przeniesiona z Doniecka na Charków. Rosjanie mają nadzieję wykorzystać to tymczasowe osłabienie ukraińskiej obrony, by zrobić postęp w tej części ukraińskiego terytorium.