Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

GUS opublikował w środę, 31 lipca, najnowsze dane dotyczące inflacji. Jak podał urząd, ceny towarów i usług konsumpcyjnych według szybkiego szacunku wskaźnika wzrosły w lipcu 2024 r. o 4,2 proc. w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku" – informuje Rzeczpospolita.

W ujęciu rocznym „najmocniej wzrosły ceny nośników energii – aż o 10 proc., żywność zdrożała o 3,2 proc., a paliwa – 1,2 proc. W ujęciu miesięcznym, w lipcu – w porównaniu z czerwcem – inflacja ogółem wyniosła 1,4 proc., ale energia zdrożała aż o 11,8 proc. Ceny paliw pozostały średnio bez zmian, a ceny żywności spadły miesiąc do miesiąca o 0,5 proc”.

Jeden z ekspertów, Rafał Benecki, główny ekonomista ING BSK, powiedział Rzeczpospolitej, że „za cały wzrost rocznego wskaźnika inflacji odpowiadało wycofanie działań osłonowych w ramach tzw. tarczy energetycznej”. Również „częściowe odmrożenie cen gazu i energii elektrycznej (tu do końca 2025 r. obowiązuje cena maksymalna PLN500/MWh) podbiły roczną inflację o ok. 1,4 pkt. proc. względem czerwca”.

„W kolejnych miesiącach inflacja bazowa prawdopodobnie przestanie wyraźnie zwalniać, jej tempo wzrostu dalej będzie wysokie, głównie za sprawą szybkiego wzrostu cen usług. Powrót do poziomu 2,5 proc. prawdopodobnie zajmie ok. półtora roku” – powiedział Rzeczpospolitej Jakub Rybacki, kierownik zespołu makroekonomii PIE.

Bank Pekao, który należy do grupy PZU „sponsorował (finansował) podmioty, inicjatywy i wydarzenia, które były związane z PiS, łącznie przeznaczył na to 23 mln zł” – piszą dziennikarze „19:30” TVP, cytując raport, do którego dotarli.

Zarząd banku Pekao miał mieć „aż 18 doradców, których pensje kosztowały 30 mln zł„. Według dziennikarzy ”najwięcej – jak wynika z audytu – bo aż 4,6 mln zł, zainkasował brat Zbigniewa Ziobry – Witold Ziobro. O kontrolę nad bankiem w czasach rządów Zjednoczonej Prawicy ścierały się obozy Ziobry i Morawieckiego" – czytamy.

Należący do PZU Alior bank „finansował inicjatywy środowiska Suwerennej/Solidarnej Polski”.

W raporcie wspomniany jest również ubezpieczyciel Link4, który otrzymał „nakaz, by koncentrować się na skali przychodów, nie adekwatności składki ubezpieczenia, co prowadziło do powstania strat finansowych – w 2023 r. aż 30 mln zł".

Audytorzy zarzucają — według dziennikarzy „19:30” — że finansowanie „celów politycznych Zjednoczonej Prawicy sporo kosztowało spółkę PZU Zdrowie, a jej strata finansowa w 2023 roku sięgnęła 75 mln zł”.

Co więcej, raport również donosi, że „prowadzone działania sponsoringowe i marketingowe miały wspierać wynik wyborczy Prawa i Sprawiedliwości”, a w tym podejmowanie "działań – jak się wydaje – nakierowanych na wyprowadzenie środków pieniężnych PZU/PZUZ (Zdrowie – red.), tak, by w przypadku przegranych przez tę formację wyborów parlamentarnych środowisko Prawa i Sprawiedliwości miało pieniądze na dalsze działanie”.

„Istnieje podejrzenie, że środki wypłacone przez PZU na rzecz Fundacji Polska Wielki Projekt były faktycznie przeznaczone do prowadzenia kampanii wyborczej Prawa i Sprawiedliwości” – mozna przeczytać w raporcie. ”Za przykład podano sponsorowanie przez PZU konferencji na Wawelu „Jan Paweł II, Inspiracja dla świata”, która odbyła się niedługo przed wyborami parlamentarnymi, brali w niej udział Beata Szydło czy Przemysław Czarnek".

Ustalenia, dziennikarzy „19:30”, to kolejny przykład wątpliwości związanych z finansami Prawa i Sprawiedliwości, który w środę weźmie pod uwagę Państwowa Komisja Wyborcza, decydując „o przyznaniu bądź pozbawieniu PiS subwencji z budżetu państwa, a mowa o kwocie 25,9 mln zł”.

„W przypadku PiS to ok. 100 mln zł, które partia miała dostać w bieżącej kadencji Sejmu. Żadna polska partia nie jest w stanie utrzymać się ze składek, a jednocześnie partie mają zakaz prowadzenia działalności gospodarczej — w tej sytuacji subwencja jest ich podstawowym źródłem przychodów” – donosi Onet.

Pieniądze z subwencji są kluczowe dla polityków Prawa i Sprawiedliwości, ponieważ bez nich partia może zbankrutować, a to może przeszkodzić im w najbliższych wyborach prezydenckich w 2025 roku oraz parlamentarnych w 2027 roku.

„Dzięki subwencji odkładanej w latach 2001-2005, PiS mogło jesienią 2005 wygrać podwójne wybory — prezydenckie i parlamentarne. Także przetrwanie w opozycji w latach 2007-15 było możliwe tylko dzięki przelewom z budżetu państwa” – czytamy.

Partii grozi kara za złamanie prawa. „Państwowa Komisja Wyborcza — rozliczająca partyjne finanse — bada wykorzystywanie przez PiS publicznych pieniędzy na prowadzenie kampanii wyborczych za rządów Mateusza Morawieckiego. Chodzi przede wszystkim o wykorzystywanie środków z Funduszu Sprawiedliwości, z którego swe kampanie finansowali politycy Suwerennej Polski. Ziobryści kandydowali jednak z list PiS, a zatem konsekwencje może ponieść Jarosław Kaczyński” – czytamy w Onecie.

Prokurator Generalny Adam Bodnar wysłał zawiadomienie w tej sprawie do PKW. Minister Adam Szłapka dołożył kolejne, podparte wyrokiem sądu — że kampanijne pikniki promujące 800+ były imprezami partyjnymi i była to nielegalna forma finansowania kampanii wyborczej z pieniędzy publicznych przez PiS.

„W tej sytuacji PKW postanowiła bliżej przyjrzeć się rozliczeniom wyborczym Zjednoczonej Prawicy i wystąpiła do rządu z wnioskiem o dodatkowe dokumenty” – pisze Onet.

Według dokumentów, do których dotarł Onet, „ziobryści korzystali na potęgę nie tylko z pieniędzy Funduszu Sprawiedliwości, ale także Funduszu Leśnego, zarządzanego przez Lasy Państwowe”.

Jak się okazuje, z pieniędzy leśnych finansowana była także kampania Michała Romanowskiego, byłego wiceministra sprawiedliwości bohatera afery Funduszu Sprawiedliwości. Ale z tych pieniędzy miał skorzystać również inny polityk Suwerennej Polski, Michał Woś, były minister środowiska nadzorującym Lasy Państwowe.

W swym doniesieniu do PKW rząd opisuje także wydatki ministerstwa cyfryzacji za rządów PiS. „Chodzi podejrzenie wykorzystywania NASK w kampanii. NASK to państwowy instytut badawczy, który zajmuje się rozwojem Internetu w Polsce, także pod kątem bezpieczeństwa”. Jak wynika z rządowego raportu, NASK miał m.in. monitorować fake newsy na temat Krajowego Planu Odbudowy czy cen energii. „Natomiast od 20 września 2023 r. do 15 października 2023 r. [dzień wyborów — przyp.red.] ministerstwo cyfryzacji zlecało przygotowanie raportów na temat wiarygodności Prawa i Sprawiedliwości”.

Za rządów PiS, jak pisze Onet, „Kaczyński zmienił zasady wyłaniania Państwowej Komisji Wyborczej, tak żeby większość składu wskazywał Sejm”. Dziś w PKW większość ma nowa władza. "Mimo to nawet prawnicy jednoznacznie antypisowscy — tacy jak reprezentant Lewicy w PKW Ryszard Kalisz, były minister Aleksandra Kwaśniewskiego — sceptycznie wypowiadają się na temat odrzucenia sprawozdania PiS.

„Politycznie sytuacja jest jasna. Przecież to oczywiste, że Zjednoczona Prawica wykorzystywała pieniądze publiczne do prowadzenia kampanii. Problem polega na tym, że PKW nie ma uprawnień śledczych i trudno będzie to prawnie udowodnić” — mówi Onetowi jeden z rozmówców z PKW.

Źródło: Onet

„Brat, przywódca, mudżahedin Ismail Hanije, szef ruchu, zginął w syjonistycznym ataku na siedzibę w Teheranie po tym, jak wziął udział w inauguracji nowego (irańskiego) prezydenta” – podał Hamas w oświadczeniu. Irańska Gwardia Rewolucyjna poinformowała, że Hanije zginął „męczeńską śmiercią” wraz z ochroniarzem w wyniku uderzenia w jego rezydencję w Teheranie.

"Zabójstwo przywódcy jest tchórzliwym aktem i nie pozostanie bez odpowiedzi” – powiedział w oświadczeniu członek biura politycznego Hamasu Musa Abu Marzuk.

Hanije pełnił funkcję szefa biura politycznego Hamasu od 2017 roku. Do grupy dołączył w 1987 roku podczas wybuchu pierwszej palestyńskiej intifady — powstania przeciwko izraelskiej okupacji, które trwało do 1993 roku. Był dobrze znaną postacią, ponieważ od 2006 roku przewodził rządowi Palestyny po niespodziewanym zwycięstwie ugrupowania Hamasu w wyborach parlamentarnych. Hanije miał dobre relacje z szefami różnych palestyńskich frakcji, w tym z rywalami Hamasu.

Hamas jest częścią „osi oporu”, grup powiązanych z Teheranem, takich jak Hezbollah w Libanie i Huti w Jemenie, które walczą z Izraelem. Iran uczynił wsparcie dla sprawy palestyńskiej centralnym elementem swojej polityki zagranicznej od czasu rewolucji islamskiej w 1979 roku. Kraj pozytywnie ocenił atak Hamasu na Izrael z 7 października, ale zaprzeczył jakiemukolwiek udziałowi w tym wydarzeniu.

Wojna w strefie Gazy

Premier Izraela Benjamin Netanjahu przyrzekł zniszczyć Hamas i odbić wszystkich zakładników wziętych podczas ataku 7 października 2023 roku, który wywołał obecną wojnę w Strefie Gazy. Atak przeprowadzony przez Hamas na południowy Izrael spowodował śmierć 1 197 osób, głównie cywilów, według danych AFP opierających się na oficjalnych danych publikowanych przez Izrael. Bojownicy Hamazu uwięzili 251 zakładników, z których 111 nadal jest przetrzymywanych w Strefie Gazy, a 39 według wojska nie żyje. W izraelskiej kampanii odwetowej w Strefie Gazy zginęło wg źródeł palestyńskich co najmniej 39 400 osób

Źródło: AFP

Podsumowujemy wydarzenia z wtorku, 30 lipca 2024 roku.

Kaczyński ostrzega PKW

Prezes PiS powiedział dziś, że środa, 31 lipca, będzie „dniem próby” dla polskiej demokracji. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza zadecyduje, czy przyjmuje sprawozdania finansowe komitetów wyborczych po wyborach parlamentarnych z października 2023 roku. Ważą się losy sprawozdania PiS – o nieprawidłowościach przy finansowaniu kampanii poinformowała PKW ostatnio Kancelaria Premiera.

Jarosław Kaczyński bronił dziś rozliczeń złożonych przez jego partię. Zdaniem prezesa PiS, nie ma podstaw do odrzucenia sprawozdania. Wg niego jest za to „wola polityczna wynikająca z poczucia słabości obecnej koalicji”.

„Ta słabość to nie tylko jej [koalicji rządzącej – red.] niespójność, ale to wszystko, co się dzieje w kraju: gigantyczny bałagan, zwinięcie wszystkich przedsięwzięć prorozwojowych, ostentacyjne podporządkowywanie się Niemcom” – mówił Kaczyński.

Afera korupcyjna w RARS

W ciągu czterech lat między 2019-2023 firmy związane z Dominikiem Basiorem, który dbał o kampanię wyborczą Morawieckiego w wyborach parlamentarnych w 2019 roku, sprzedały Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych sprzęt za co najmniej 147 mln zł. W tym materiały do walki z pandemią koronawirusa: półmaski, rękawiczki i agregaty prądotwórcze – poinformował dziś Onet.

Kontrakty dla spółek powiązanych z Basiorem to kolejny wątek afery korupcyjnej w RARS. Śledztwo w sprawie nieprawidłowości w RARS prowadzi od grudnia śląski pion Prokuratury Krajowej do spraw przestępczości zorganizowanej i korupcji. W sprawie zabezpieczone zostało już ponad 122 mln zł. Jak dotąd zarzuty usłyszały dwie osoby, kierowniczki działu zakupów RARS.

RPO interweniuje ws. Babiarza

„Wolność wypowiedzi dziennikarskiej podlega szczególnej ochronie na podstawie art. 54 Konstytucji RP i art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Do jej szczególnego poszanowania zobowiązany jest m.in. nadawca publiczny, który powinien zapewnić możliwość nieskrępowanego wypowiadania się przez dziennikarzy oraz pluralizm poglądów” – napisał Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek w piśmie do dyrektora generalnego TVP S.A. w likwidacji Tomasza Syguta.

Wiącek zainterweniował w sprawie zawieszonego komentatora sportowego Przemysława Babiarza. Decyzję o zawieszeniu władze TVP podjęły po tym, jak w piątek 26 lipca, podczas ceremonii otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Paryżu, Babiarz stwierdził, że słowa piosenki „Imagine” Johna Lennona to „wizja komunizmu, niestety”.

Kamiński i Wąsik do jesieni z immunitetami

W poniedziałek 29 lipca minister sprawiedliwości prokurator generalny Adam Bodnar skierował do Parlamentu Europejskiego wniosek o uchylenie immunitetów europosłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika. Bodnar chce, by politycy Prawa i Sprawiedliwości odpowiedzieli za niedostosowanie się do zakazu pełnienia funkcji publicznych, który ciążył na nich w związku z wcześniejszymi wyrokami.

Rozpatrzenie wniosku może zająć nawet kilka miesięcy. Przewodnicząca PE Roberta Metsola odczyta je w trakcie wrześniowej sesji plenarnej, tym samym przekazując je do rozpoznania w komisji prawnej PE, czyli JURI. Komisja zajmie się wnioskiem nie wcześniej niż 14 października, z pewnością poprosi też posłów o dodatkowe wyjaśnienia. Dopiero po przyjęciu sprawozdania przez JURI wniosek trafi pod głosowanie całego PE.

Represje po wyborach w Wenezueli

Na ulice wenezuelskich miast i miasteczek wyszli zwolennicy opozycji, którzy uważają, że niedzielne wybory prezydenckie w kraju zostały sfałszowane. Z wynikiem 51 proc. wygrać miał urzędujący prezydent Nicolas Maduro, który autorytarnie rządzi krajem od śmierci Hugo Cháveza w 2013 roku. Narodowa Rada Wyborcza poinformowała w niedzielę, że przeciwnik Maduro – Edmundo Gonzalez – zdobył 44 proc. głosów. Ale badania exit polls wskazywały na wyraźne zwycięstwo Gonzaleza.

Jak informuje na platformie X organizacja broniąca praw człowieka Foro Penal, rząd Wenezueli rozpoczął represje wobec protestujących. Aresztowane miały zostać jak dotąd 132 osoby, 9 osób zginęło z rąk funkcjonariuszy. Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka Volker Turk w oficjalnym komunikacie wyraził zaniepokojenie doniesieniami z Wenzezueli.

Izrael zaatakował Bejrut

Izraelska armia poinformowała, że przeprowadziła atak na południowy Bejrut w odpowiedzi na śmierć 12 druzyjskich dzieci w miasteczku Madżal Szams, na północy Wzgórz Golan. Do ataku na Madżal Szams doszło w sobotę 27 lipca na stadionie piłkarskim. Izrael od tego czasu prowadzi w Libanie akcję odwetową.

Pojawiły się już nieoficjalne informacje, że w dzisiejszym ataku w stolicy Libanu zginął Fuad Szukr. To jeden z liderów Hezbollahu, który ma być odpowiedzialny za ataki rakietowe tej organizacji wymierzone w Izrael. Hezbollah, czyli proirańska partia radykalnych szyitów działająca w Libanie, podała, że w Bejrucie śmierć poniosły dwie osoby.