Dzień na żywo. Sejm debatuje o specustawie powodziowej

Na zdjęciu: były szef MSZ Zbigniew Rau przesłuchiwany przez komisję śledczą ds. afery wizowej

„Gazeta Wyborcza” dotarła do raportu Najwyższej Izby Kontroli w sprawie afery wizowej. Szczegóły nieopublikowanego oficjalnie dokumentu opisała w poniedziałek (23 września), o czym informowaliśmy w OKO.press:

Dziś dziennikarze podają szczegóły dotyczące wydawania wiz obywatelom Rosji, nawet już po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Kontrolerzy NIK w ujawnionym raporcie zaznaczają, że „po dniu 1 marca 2022 roku, mimo ograniczenia w udzielaniu wiz obywatelom Federacji Rosyjskiej, nadal udzielano im wizy w ramach programu Poland Business Harbour”. To program — jak przypomina „GW” – który we wrześniu 2020 roku ogłosiła ówczesna wicepremier i minister rozwoju Jadwiga Emilewicz. Miał przyciągnąć do Polski pracowników IT z Białorusi, a w rzeczywistości stał się najłatwiejszą drogą do uzyskania możliwości wjazdu na teren całej Unii Europejskiej. „Rola konsula w procesie rozpatrywania wniosku o wizę została sprowadzona praktycznie do jej udzielenia” – pisze NIK.

„Dopiero na początku miesiąca [marca 2022] MSZ wysłało do wszystkich konsulów claris, czyli oficjalną korespondencję między MSZ a pracownikami służby dyplomatycznej, o ograniczeniu przyjmowania wniosków wizowych od Rosjan” – pisze „GW”. To znaczy, że korespondencja dotarła do konsulów kilka dni po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie.

Dziennikarze wyliczają, że od 22 lutego 2022 do końca 2023 roku udzielono Rosjanom 1838 wiz.

NIK zapytał o to byłego ministra spraw zagranicznych Zbigniewa Raua, który odpowiedział: „Jeśli chodzi o Federację Rosyjską to już pod koniec 2023 roku MSZ przedstawiło dane statystyczne obrazujące radykalny spadek wydawania wiz obywatelom Rosji”. Izba zauważa jednak, że po wybuchu wojny wizy były wciąż wydawane Rosjanom deklarującym się jako specjaliści z branży IT , a także ich rodzinom. „Nie były to sytuacje jednostkowe, mogące być ewentualnie podyktowane szczególnymi względami” – napisano w raporcie.

W 1997 roku, podczas wielkiej powodzi, poziom Odry w Cigacicach pod Zieloną Górą wynosił 682 cm. We wtorkowy poranek, 24 września 2024, jest to 645 cm. Stan alarmowy jest przekroczony o 245 cm, jednak służby informują, że nie ma konieczności ewakuacji mieszkańców.

Posesje nie zostały podtopione, zalewane są przede wszystkim lasy i tereny w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki. Nadodrzańska Przystań Tu, bar, restauracja i miejsce spotkań kulturalnych od kilku dni publikuje w mediach społecznościowych zdjęcia z przygotowań do powodzi. Według ostatnich aktualizacji, bar znalazł się pod wodą.

Fala kulminacyjna, od kilku dni przechodząca przez woj. lubuskie, jutro ma dotrzeć do Krosna Odrzańskiego.

Według prognoz IMGW poziom wody w Cigacicach będzie opadał — jutro ma wynieść 636 cm, a w czwartek 582 cm. Stan Odry w Nietkowie wynosi 637 cm, w Połęcku 514 cm, w Nowej Soli to 644 cm.

Stany alarmowe na 21 stacjach

Instytut podaje, że stany alarmowe są obecnie przekroczone na 21 stacjach w dorzeczu Odry. Stan ostrzegawczy – na 11. Na Wiśle stan ostrzegawczy zanotowano na stacji Jawiszowice w woj. małopolskim. „Widoczne jest tendencja spadkowa na górnej Odrze oraz jej dopływach, maleje liczba stacji z przekroczeniami stanów ostrzegawczych i alarmowych oraz opada poziom wody do strefy wody wysokiej i średniej” – czytamy w informacji IMGW.

Podczas posiedzenia sztabu kryzysowego w Warszawie szef IMGW prof. Robert Czerniawski podał, że wysokość fali powodziowej jest niższa, ale przez to jej przejście przez kolejne miejscowości trwa dłużej. IMGW spodziewa się także opadów, ale nie wpłyną one na zagrożenia hydrologiczne. Wojewoda dolnośląski dotychczasowe straty szacuje na 5,4 mld zł

Donald Tusk zapowiedział przedstawienie zmian ustawowych, które mają ułatwić proces odbudowy po powodzi. Mają przybrać formę specustawy. Rząd będzie nad nią debatował we wtorek.

"Z całą pewnością powódź zwiększa prawdopodobieństwo nowelizacji budżetu w tym roku. Również trzeba powiedzieć jasno, że konieczne będzie na przykład zwiększenie specjalnych rezerw w budżecie na rok 2025 i takie działania będą podejmowane” – powiedział w wywiadzie dla Radia Zet minister finansów Andrzej Domański.

W poniedziałek rozpoczęło się posiedzenie Państwowej Komisji Wyborczej, podczas którego odbędzie się rozliczenie sprawozdań finansowych partii politycznych za 2023 rok. W pierwszej kolejności PKW zajmie się sprawozdaniami mniejszych partii, które nie brały udziału w podziale mandatów parlamentarnych. W dalszej kolejności Komisja musi zdecydować też, czy PiS przysługuje jakakolwiek subwencja. Zdaniem szefa PKW sprawa jest właściwie przesądzona.

„Gazeta Wyborcza” dotarła do nieopublikowanego jeszcze raportu Najwyższej Izby Kontroli w sprawie afery wizowej. Kontrolerzy NIK analizowali dokumenty Ministerstwa Spraw Zagranicznych i korespondencję departamentu konsularnego MSZ z poszczególnymi placówkami. Przesłuchiwano także pracowników resortu. Prace nad raportem zostały zakończone w lipcu 2024 roku.

Łukasz Ż. sprawca zabójstwa drogowego na Trasie Łazienkowskiej, prawdopodobnie usłyszy zarzuty spowodowania katastrofy w ruchu lądowym albo zabójstwa z zamiarem ewentualnym.

W poniedziałek Izrael przeprowadził atak rakietowy na południowy i wschodni Liban oraz południową dzielnicę Bejrutu. W wyniku ostrzału zginęło niemal 500 osób, ponad 1600 zostało rannych.

Brandenburgia nie padła jednak łupem skrajnie prawicowej AfD. SPD tryumfuje, zdobywając 30,9 proc., ale problemy pozostają – AfD zdobyła rekordowy odsetek głosów (29,2 proc.).

Libańskie ministerstwo zdrowia przekazało, że liczba ofiar śmiertelnych izraelskich ataków na Liban sięgnęła 492. Rannych zostało co najmniej 1645 osób. Wśród zabitych było 35 dzieci i 58 kobiet. To najwyższa dzienna liczba ofiar w Libanie od czasu wojny domowej w latach 1975-1990 – podaje Reuters.

Izrael ostrzelał południowy i wschodni Liban dziś rano. W godzinach popołudniowych rakiety spadły także na południowe przedmieścia Bejrutu. Dziesiątki tysięcy ludzi ucieka z południowego Libanu na północ kraju.

Wieloletni konflikt Izraela z Hezbollahem wchodzi w nową, intensywną fazę. Hezbollah rozpoczął ostrzał Izraela po 7 października 2023 w ramach wsparcia walczącego na południu Hamasu. Od tamtej pory na granicy libańsko-izraelskiej regularnie prowadzony jest ostrzał przez obie strony, z którego powodu wielu Izraelczyków przeniosło się na południe kraju. W zeszłym tygodniu Izraelczycy przeprowadzili ataki na członków Hezbollahu przy użyciu ich własnych urządzeń elektronicznych. W wyniku wybuchów zginęło ponad 40 osób, a 3,5 tysiąca zostało rannych. W tym także cywile.

Minister obrony Izraela Jo'aw Galant zapowiedział, że kampania będzie kontynuowana, dopóki Izrael „nie osiągnie celu, jakim jest bezpieczny powrót mieszkańców północy do ich domów„. Galant stwierdził także, że w atakach izraelskiej armii udało się zniszczyć ”dziesiątki tysięcy rakiet, które Hezbollah wyprodukował w ciągu ostatnich 20 lat".

Premier Izraela Benjamin Netanjahu wysłał oświadczenie wideo, w którym zwraca się do Libańczyków, mówiąc, że wojna toczy się z Hezbollahem, który wykorzystuje mieszkańców Libanu „jako żywe tarcze”.

Reakcje międzynarodowe

Rzecznik sekretarz generalnego ONZ przekazał prasie, że Antonio Guterres jest „poważnie zaniepokojony” eskalacją konfliktu.

„Wiadomość dla stron, które ostrzeliwują się nawzajem przez Błękitną Linię, dla wszystkich stron zaangażowanych w ten konflikt, brzmi: Odejdźcie od krawędzi”, „Zatrzymajcie eskalację” – przekazał rzecznik.

Eskalację potępiły także władze Egiptu, wzywając Radę Bezpieczeństwa ONZ do podjęcia interwencji. Tureckie MSZ wydało stanowisko, w którym stwierdzono, że „Izraelski atak na Liban wskazuje na nową fazę w wysiłkach wciągnięcia w konflikt całego regionu”. W podobnych słowach wypowiedział się dziś w Nowym Jorku prezydent popierającego Hezbollah Iranu, mówiąc, że rozszerzanie się konfliktu, miałoby nieodwracalne skutki.

„Komisja pod koniec lipca wystąpiła do Prokuratury Krajowej z prośbą o powołanie biegłego celem ustalenia możliwości przesłuchania byłego ministra sprawiedliwości pana Zbigniewa Ziobro. Trafiła do nas opinia biegłego w zakresie stanu zdrowia Zbigniewa Ziobry i nie będzie już dłużej mógł unikać stawiennictwa przed komisją. Będziemy wyznaczać termin na jego przesłuchanie” – powiedziała w rozmowie z TVP Info Magdalena Sroka (Trzecia Droga – PSL), przewodnicząca Komisji ds. Pegasusa.

TVP Info podaje też, że zgodnie z opinią biegłego Ziobro może być przesłuchiwany w Sejmie, ale maksymalnie może to trwać dwie godziny. Powinien mieć też zapewnione szczególne warunki w czasie przesłuchania.

Magdalena Sroka zapowiada, że przesłuchanie Zbigniewa Ziobry dojdzie do skutku jeszcze w tym roku.

Choroba byłego ministra

Komisja ds. Pegasusa działa od lutego 2024 roku. Od początku jasne było, że jednym z kluczowych świadków powinien być szef resortu sprawiedliwości w rządzie PiS, czyli Zbigniewa Ziobro. Ten jednak zniknął z polityki i z ław sejmowych tuż po przegranych przez Zjednoczoną Prawicę wyborach 15 października 2023.

Na początku marca Ziobro wrócił do publikowania wpisów w mediach społecznościowych, informując, że przeszedł operację usunięcia nowotworu z przełyku i przerzutów do żołądka. Opublikował także zdjęcie ze szpitala.

Pod koniec marca, w związku z krążącymi wciąż pogłoskami, że jego stan nie jest tak zły i że polityk próbuje uchronić się od odpowiedzialności oraz od przesłuchań, wystąpił z pismem do marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Domagał się w nim powołania biegłego w ramach prac komisji śledczej, który zbadałby jego stan zdrowia i potwierdził diagnozy i przebyte zabiegi, a także wskazał „najbliższy przewidywalny termin, w którym Ziobro będzie mógł być przesłuchany, bez szkody dla jego zdrowia i procesu leczenia, a zarazem w warunkach pozwalających na zachowanie swobodnej wypowiedzi”.