Krótko i na temat: najnowsze wiadomości z Polski i ze świata

Co się wydarzyło

Jak podało RMF FM, poseł PiS Łukasz Mejza został zatrzymany przez policję po tym, jak na drodze ekspresowej S3 pędził swoim samochodem z prędkością 200 km/h. Do zatrzymania doszło koło Polkowic na Dolnym Śląsku. Policjanci poinformowali posła, że za takie przekroczenie prędkości (na drogach ekspresowych prędkość jest ograniczona do 120 km/h) należy mu się mandat w wysokości 2,5 tys. zł. Poseł odmówił jednak przyjęcia mandatu i zasłonił się immunitetem poselskim.

Jeśli poseł ma zostać ukarany, konieczna będzie procedura uchylenia mu sejmowego immunitetu.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Marcin Kierwiński napisał w mediach społecznościowych:

„Nie odpuścimy. Policja zrobiła swoje. Mejza odpowie za ten barbarzyński rajd”.

Jaki jest kontekst

Mejza jest posłem drugą kadencję z rzędu. W 2019 roku startował z list PSL, do Sejmu wszedł po śmierci Joanny Fedak, która zdobyła więcej głosów od niego. W 2023 roku dostał się do Sejmu z list PiS. Prowadził też kontrowerwyjną działalność biznesową.

W listopadzie 2021 roku Wirtualna Polska ujawniła, że jego Vinci NeoClinic oferowała terapie za pomocą „pluripotencjalnych komórek macierzystych”. Miały być ratunkiem dla chorych na nowotwory, stwardnienie rozsiane, chorobę Parkinsona, dzieci z porażeniem mózgowym czy osób w spektrum autyzmu. To jednak metoda wciąż badana, wokół której jest wiele znaków zapytania. Lekarze stanowczo jej odradzają. „Żaden odpowiedzialny naukowiec czy lekarz nie zaproponuje przeszczepu pluripotencjalnych komórek macierzystych” – mówiła w OKO.press dr Karolina Archacka, biolog w Zakładzie Cytologii Wydziału Biologii UW. Firma Mejzy oferowała zdesperowanym chorym fałszywą nadzieję, za krórą płacili tysiące złotych.

Przeczytaj inne teksty na podobny temat w OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Hamas uwolnił ostatnich dwudziestu żyjących izraelskich zakładników, zgodnie z warunkami rozejmu wynegocjowanego przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa. W zamian Izrael wypuścić ma blisko dwa tysiące palestyńskich więźniów i zatrzymanych. Część z nich, jak donoszą media, już znalazła się na wolności. Ponad 150 z nich będzie jednak przymusowo deportowanych. Porozumienie ma zakończyć trwającą dwa lata wojnę w Strefie Gazy.

Hamas zobowiązany jest także do wydania ciał pozostałych 28 zakładników, ale przekazał, że proces ten potrwa dłużej, ponieważ nie udało się jeszcze zlokalizować wszystkich ofiar. W poniedziałek wydano tylko cztery ciała zakładników. Izraelski minister obrony Jo’aw Galant odniósł się do tej zapowiedzi, określając ją jako „niespełnienie zobowiązań”. „Każde opóźnienie lub celowe unikanie będzie uznane za rażące naruszenie porozumienia i spotka się z odpowiednią reakcją” – napisał w oświadczeniu opublikowanym w serwisie X (Twitter).

Wystąpienie Trumpa w Knessecie

W poniedziałek do Izraela przyleciał Donald Trump, by wystąpić przed izraelskim parlamentem. W przemówieniu określił dzień podpisania porozumienia jako „świt nowego Bliskiego Wschodu”.

„Po dwóch straszliwych latach ciemności i niewoli, 20 odważnych zakładników powraca do chwalebnych objęć swoich rodzin. I to jest chwalebne. 28 kolejnych ukochanych osób wraca do domu, by spocząć w tej świętej ziemi na wieczność” – powiedział Trump.

Prezydent USA podziękował premierowi Izraela Benjaminowi Netanjahu:

„Dziękuję człowiekowi o wyjątkowej odwadze i patriotyzmie, którego partnerstwo uczyniło ten doniosły dzień możliwym”.

Podziękował również państwom arabskim i muzułmańskim, które uczestniczyły w negocjacjach:

„Mieliśmy dużo pomocy od ludzi, po których byście się tego nie spodziewali.”

Trump wyróżnił także swojego wysłannika, Steve’a Witkoffa, mówiąc:

„Nazywam go Henrym Kissingerem, który nie wymięka. Jest świetnym negocjatorem, bo jest świetnym facetem.”

W czasie przemówienia Trump zwrócił się do prezydenta Izaaka Herzoga z sugestią, by rozważył ułaskawienie Netanjahu, przeciwko któremu toczy się proces w związku z zarzutami korupcyjnymi.

„Hej, mam pomysł, Panie Prezydencie, dlaczego by mu nie dać ułaskawienia? Dość kontrowersji jak na jeden dzień, prawda? Szczerze mówiąc, nie sądzę, żeby to było takie kontrowersyjne. Cygara i szampan — kogo to obchodzi?” – powiedział Trump.

Podczas wystąpienia dwóch członków Knesetu zostało usuniętych z sali po tym, jak rozwinęli transparent z napisem „Recognize Palestine” („Uznajcie Palestynę”).

Po wystąpieniu w Knessecie Trump wsiadł w samolot i poleciał do Egiptu, gdzie odbywa się dziś spotkanie ponad 20 światowych przywódców, którzy mają omówić wdrażanie tzw. 20-punktowego planu zakończenia wojny. Na miejscu obecni są między innymi: prezydent Turcji Tayyip Erdogan, prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmoud Abbas emir Kataru Tamim ibn Hamad Al Thani, premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer, prezydamaent Francji Emmanuel Macron, kanclerz Niemiec Friedrich Merz i premier Włoch Minister Giorgia Meloni.

Przeczytaj teksty OKO.press na podobny temat:

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła w poniedziałek 13 października, że przyznaję Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla 2025 Joelowi Mokyrowi, Philippe'owi Aghionowi i Peterowi Howittowi „za wyjaśnienie wzrostu gospodarczego napędzanego innowacjami”. Połowa nagrody wynoszącej 11 milionów koron szwedzkich przypadła Joelowi Mokyrowi z z amerykańskiego Northwestern University w Evanston „za zidentyfikowanie warunków wstępnych zrównoważonego wzrostu poprzez postęp technologiczny”. Drugą połowę nagrody przyznano wspólnie Philippe'owi Aghionowi (Collège de France i INSEAD oraz London School of Economics and Political Science) oraz Peterowi Howittowi (Brown University) „za teorię zrównoważonego wzrostu poprzez twórczą destrukcję”.

„W ciągu ostatnich dwóch stuleci, po raz pierwszy w historii, świat doświadczył zrównoważonego wzrostu gospodarczego. To wydźwignęło ogromną liczbę ludzi z ubóstwa i położyło podwaliny pod nasz dobrobyt. Tegoroczni laureaci w dziedzinie nauk ekonomicznych, Joel Mokyr, Philippe Aghion i Peter Howitt, wyjaśniają, jak innowacje napędzają dalszy postęp" – czytamy na oficjalnej stronie.

Joel Moker, bazując na źródłach historycznych, opisał, w jaki sposób od czasów rewolucji przemysłowej ludzkość wytworzyła umiejętność systemowego wykorzystywania i rozwijania innowacji. Philippe Aghion i Peter Howitt są autorami matematycznego modelu tzw. kreatywnej destrukcji, czyli sytuacji, w której na rynku pojawia się nowy, lepszy produkt, a firmy sprzedające starsze produkty tracą. W ocenie Komitetu Nagrody Nauk Ekonomicznych prace badaczy na różne sposoby pokazują, „w jaki sposób twórcza destrukcja tworzy konflikty, którymi należy zarządzać w sposób konstruktywny”.

Przeczytaj teksty OKO.press na podobny temat:

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

W sobotę podczas marszu organizowanego przez Prawo i Sprawiedliwość jedną z osób przemawiających (obok Jarosława Kaczyńskiego, Beaty Szydło, Przemysława Czarnka) był Robert Bąkiewicz.

„Nie bójcie się tego, że oni próbują nas zastraszyć. Nie bójcie się prokuratur, sądów. Ci ludzie zapłacą za to cenę. I ta droga na Grunwald musi być taka, że sprawiedliwość musi zapaść. Że te chwasty trzeba z polskiej ziemi powyrywać i napalm na tę ziemię rzucać, żeby nigdy nie odrosły! Tu jest Polska!” – mówił działacz skrajnej prawicy i kandydat do Sejmu z list PiS.

Słowa Bąkiewicza to cytat z Tadeusza Wencla, mordercy skazanego w czasach PRL na karę śmierci. O jednej ze swoich ofiar powiedział: „uwolniłem społeczeństwo do tej kanalii”, „wyrwałem chwasta”. Słowa te pojawiają się także w filmie „Psy 2. Ostatnia krew” Władysława Pasikowskiego. Postać, która je wypowiada była wzorowana na Tadeuszu Wenclu.

W poniedziałek 13 października dziennikarz Wirtualnej Polski pokazał wypowiedź Bąkiewicza Michałowi Dworczykowi.

„Nie wiem, nie zrozumiałem tej wypowiedzi, szczerze mówiąc. Nie słyszałem tej wypowiedzi” – stwierdził polityk PiS. Dziennikarz ponownie odtworzył wideo z sobotniej manifestacji.

„Nie słyszałem tej wypowiedzi, do czego ta końcówka o chwastach się odnosiła” – mówił dalej Michał Dworczyk.

„Oczywiście zgadzam się ze sformułowaniem, że nie należy bać się upolitycznionej prokuratury, której rząd Donalda Tuska używa do walki z opozycją. Natomiast, jeżeli pan wcześniej poruszył temat nawoływania do przemocy, to jestem jej zdecydowanej przeciwnikiem. Sam widziałem, jak wiele złego może zrobić przemysł pogardy, który został rozkręcony przez Platformę Obywatelską po 2010 roku (…)" – dodał.

Aktualizacja: W poniedziałek rzecznik Priokuratury Okręgowej Piotr Skiba poinformował, że Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście-Północ z urzędu podjęła czynności w związku z wypowiedziami Roberta Bąkiewicza.

„Sprawa została zarejestrowana w prokuraturze, zaś materiały przekazane do Komendy Stołecznej Policji, celem wszczęcia dochodzenia o czyn z art. 255 par. 2 Kodeksu karnego i przeprowadzenia niezbędnych czynności dowodowych" – przekazał prokurator.

To przepis mówiący o tym, że osoba publicznie nawołująca do popełnienia zbrodni podlega odpowiedzialności karnej do lat 3.

Przeczytaj teksty OKO.press na podobny temat:

Przeczytaj także:

Aktualizacja: Około godziny 10.00 izraelskie media podały informację, że wszyscy z 20 zakładników zostali uwolnieni.

Informacje o przekazaniu przez Hamas pierwszych zakładników podały rano izraelskie media. Ok. 8 rano polskiego czasu Siły Obronne Izraela potwierdziły, że Czerwony Krzyż przyjął siedmiu zakładników z rąk Hamasu w Strefie Gazy

Czerwony Krzyż przekazał już zakładników oddziałom Sił Obronnych Izraela w Strefie Gazy. Jak podają izraelskie media, zakładnicy zostaną teraz przewiezieni do bazy wojskowej w pobliżu kibucu Re’im w zachodniej części pustyni Negew, w pobliżu Strefy Gazy. Przejdą tam wstępne badania fizyczne i psychiczne oraz spotkają się z rodzinami.

Pozostałych 13 żywych zakładników zostanie dziś uwolnionych z różnych rejonów Gazy. Na Placu Zakładników w Tel Awiwie gromadzą się dziesiątki tysięcy ludzi, aby śledzić na żywo i świętować uwolnienie zakładników. Do Izraela przylatuje dziś prezydent USA Donald Trump.

Izraelski śmigłowiec wojskowy czeka, aby przetransportować zakładników uwolnionych przez Hamas w Strefie Gazy do szpitali w Izraelu po ich przybyciu do bazy wojskowej w Re'im 13 października 2025 roku. Fot. Maya Levin / AFP

Jak informują izraelskie media, 1966 Palestyńczyków, którzy mają zostać zwolnieni z izraelskich więzień w ramach rozejmu, są już w autobusach przed wyjściem na wolność.

Jaki jest kontekst?

Wymiana zakładników to pierwszy etap rozejmu między Hamasem a Izraelem. Porozumienie, które weszło w życie w piątek, zakłada też wstrzymanie walk i częściowe wycofanie się wojsk izraelskich ze Strefy Gazy (nastąpiło to już w piątek), oraz zwiększenie napływu pomocy humanitarnej do całkowicie zniszczonej Strefy Gazy.

W Szarm el-Szejk w Egipcie zaczyna się dziś szczyt pokojowy poświęcony zakończeniu wojny. Wezmą w nim udział przywódcy ponad 20 państw świata. Obradom mają przewodniczyć prezydenci Egiptu w USA, Abd al-Fattah as-Sisi i Donald Trump.

Przeczytaj także: