Dzień na żywo. Europa układa się po wyborach

Poprzedni tydzień upłynął pod znakiem kolejnych rewelacji w sprawie potężnych nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości, o których OKO.press pisze od 2017 roku. W środę 22 maja Tomasz Mraz, były dyrektor departamentu w Ministerstwie Sprawiedliwości, który zajmował się Funduszem Sprawiedliwości, złożył sensacyjne zeznania na posiedzeniu tzw. zespołu ds. rozliczeń.

Zeznania Mraza bezpośrednio obciążają ministra sprawiedliwości prokuratura generalnego Zbigniewa Ziobrę z Suwerennej Polski (na zdjęciu powyżej – zdjęcie archiwalne), który miał być głównym decydentem w sprawie ustawiania konkursów na środki z Funduszu Sprawiedliwości. Dotacje miały być przekazywane z góry określonym podmiotom, które dostawały instrukcje z ministerstwa, jak o nie aplikować. Beneficjentami były często osoby powiązane z politykami Suwerennej Polski.

Tomasz Mraz postanowił pójść na współpracę z organami ścigania i ujawnić mechanizmy funkcjonowania Funduszu Sprawiedliwości. Mraz pracował w ministerstwie od 2019 roku, a w 2020 został dyrektorem departamentu Funduszu Sprawiedliwości. Okazuje się, że przez dwa lata nagrywał pracujących w ministerstwie ziobrystów. Zapis jednej z taśm ujawnił w czwartek 24 maja Onet, a dzień później OKO.press.

O sprawie rozmawiali politycy w programie „Kawa na Ławę” w TVN24.

Piotr Müller, były rzecznik rządu Zjednoczonej Prawicy, z którego pochodził Zbigniew Ziobro, podkreślał w programie, że owszem „sprawa powinna zostać wyjaśniona”, ale prokuratura powinna w pierwszej kolejności sprawdzić, czy Tomasz Mraz „jest w ogóle wiarygodny”.

„Chcę, żeby ta sprawa została bardzo dobrze wyjaśniona, ale prokuratura musi też sprawdzić, czy ten pan [Tomasz Mraz – red.] jest w ogóle wiarygodny (...)” – mówi o korupcji w Funduszu Sprawiedliwości Piotr Müller. „To on sam [Tomasz Mraz – red.] był dyrektorem w departamencie, który nadzorował Fundusz Sprawiedliwości, więc sam był w ten proces bardzo zaangażowany i dzisiaj może mówić wszystko, by od siebie odciągnąć odpowiedzialność za te działania” – mówił Müller.

W czwartek 23 maja Suwerenna Polska wydała oświadczenie, w którym zarzuca parlamentarnemu zespołowi ds. rozliczeń, a przede wszystkim jego szefowi Romanowi Giertychowi, „pokaz gangsterskich metod”. Giertych jest oskarżany o to, że „z pomocą zastraszonego sygnalisty dokonał linczu na chorym Zbigniewie Ziobro i współpracownikach ministra" – stwierdziła Suwerenna Polska w oświadczeniu.

Zdaniem Bartosza Arłukowicza, posła Koalicji Obywatelskiej, problemem nie są ujawnione metody zdobywania dowodów, lecz to, że politycy Suwerennej Polski kradli.

„Problemem w tej sprawie nie jest to, że dyrektor departamentu [nadzorującego FS – przyp. red.] wyszedł i opowiedział o tym, jak kradli, lecz to, że kradli (…). To jest cały system zbudowany przez Jarosława Kaczyńskiego, który zgodził się na to, by Ziobro był szefem ministerstwa sprawiedliwości. To Jarosław Kaczyński zgodził się na to, by minister Czarnek [były szef resortu edukacji – red.] miał narzędzia do rozdawania willi, to Jarosław Kaczyński oddał miliardy w ręce Kurskiego w telewizji [chodzi o miliardowe dotacje z budżetu państwa na funkcjonowanie TVP, która za rządów Zjednoczonej Prawicy stała się narzędziem rządowej propagandy – red.], to Jarosław Kaczyński zbudował to państwo i powinien ponieść odpowiedzialność” – mówił poseł KO.

Prowadzący program Konrad Piasecki pytał też o odpowiedzialność prezydenta, który podpisał ustawę rozszerzającą możliwości wydawania pieniędzy z Funduszu Sprawiedliwości i nie reagował na doniesienia o nieprawidłowościach. Tą kwestię komentował Wojciech Kolarski, doradca prezydenta.

„Prezydent podpisuje setki ustaw (...), podpisał tą ustawę, a za jej poprawną realizację są odpowiedzialni inni” – powiedział Kolarski.

Zasugerował też, że sprawa jest przez obecną koalicję rządzącą wykorzystywana w kampanii do przykrycia problemów rządu.

Politycy PiS-u i Suwerennej Polski słusznie podnoszą jednak, że w sprawie zachodzi poważny konflikt interesów: Roman Giertych pełni jednocześnie funkcję szefa parlamentarnego zespołu ds. rozliczeń oraz obrońcy Tomasza Mraza, co nie powinno mieć miejsca.

Trwa wyjaśnianie okoliczności śmierci 27-letniego mężczyzny, który zmarł po policyjnej interwencji w Inowrocławiu w środę 22 maja. Sprawę bada prokuratura okręgowa z Bydgoszczy. Dwóch policjantów, którzy brali udział w interwencji – posterunkowy i starszy sierżant, w sobotę 25 maja usłyszało zarzuty przekroczenia uprawnień. Grozi im 15 lat więzienia. Tuż po wydarzeniu zostali zawieszeni w czynnościach, a dzień później zwolnieni ze służby.

Kontrolę na komendzie w Inowrocławiu prowadzą policjanci z Wydziału Kontroli KWP w Bydgoszczy, Biuro Kontroli Komendy Głównej Policji oraz Biuro Spraw Wewnętrznych Policji. W wyniku wewnętrznego śledztwa w sobotę 25 maja podjęto decyzję o natychmiastowym zwolnieniu Pierwszego Zastępcy Komendanta Powiatowego Policji w Inowrocławiu, z uwagi na niewłaściwy sposób realizacji zadań związanych z nadzorem nad pracą policjantów. Ponadto wszczęto postępowanie dyscyplinarne wobec policjanta dyżurnego z uwagi na m.in. niewłaściwy obieg informacji dotyczący przebiegu interwencji.

Do tragedii w Inowrocławiu doszło w środę 22 maja. Dwóch policjantów interweniowało w jednym z mieszkań w bloku przy ul. Błażka. Jak relacjonuje Gazeta.pl, 27-letni mężczyzna miał demolować lokal i wyrzucać meble przez okno. Policjanci użyli wobec niego kilkukrotnie paralizatora, mężczyzna stracił przytomność, był reanimowany. Zmarł po przewiezieniu do szpitala. Wewnętrzne postępowanie wykazało, że dwaj funkcjonariusze przekroczyli uprawnienia i zastosowali nieuzasadnioną przemoc.

W sobotę przed inowrocławską komendą odbył się milczący protest przeciwko przemocy policji. W proteście wzięło udział około 100 osób. Jak relacjonował PAP, ludzie trzymali transparenty z napisami „Zabiliście mi syna” czy „Stop bezkarności w mundurach”. „To nie jest pierwszy raz. Oni myślą, że mogą wszystko” – przytaczał wypowiedź jednego z uczestników demonstracji PAP.

Komenda Powiatowa Policji w Inowrocławiu zapewnia, że w pełni współpracuje z prokuraturą okręgową w Bydgoszczy, która bada sprawę.

„Nie ma i nigdy nie będzie zgody na brutalne i nieuzasadnione działania policjantów, polegające na przekraczaniu uprawnień czy nieuzasadnionym stosowaniu środków przymusu bezpośredniego” – czytamy w komunikacie KPP w Inowrocławiu z 24 maja.

W niedzielny poranek polska armia odnotowała wzmożoną aktywność Rosji, która wystrzeliła kolejne pociski w stronę zachodniej Ukrainy. Celem ewentualnego przechwycenia rosyjskich rakiet i ochrony terytorium, wojsko zdecydowało się poderwać sojusznicze myśliwce.

„W przestrzeni powietrznej operują polskie i sojusznicze statki powietrzne, co może wiązać się z występowaniem podwyższonego poziomu hałasu ” – poinformowało Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych w komunikacie.

Akcja zakończyła się o 5:40, nie doszło do bezpośredniego zagrożenia polskich granic.

Jak przypomniano w komunikacie, ostatnią aktywność rosyjskiego lotnictwa związaną z uderzeniami na teren zachodniej Ukrainy zanotowano w nocy z 7 na 8 maja.

„Ten atak to kolejna manifestacja szaleństwa Rosji. Jeden chory człowiek, Putin, jest w stanie terroryzować i zabijać” – tak wczorajszy atak cele w Charkowie skomentował Wołodymyr Zełenski, prezydent Ukrainy.

Tego samego dnia rosyjska rakieta uderzyła także w centrum miasta i zabiła kolejnych 8 osób.

Ataki na cele cywilne są niezgodne z międzynarodowymi konwencjami dotyczącymi prawa humanitarnego i stanowią zbrodnie wojenne. Rosyjskie rakiety od 27 miesięcy niemal codziennie spadają na ukraińskie miasta, niszcząc domy, szkoły, sklepy, szpitale czy obiekty infrastruktury cywilnej.

Słabość ochrony przeciwlotniczej Ukrainy wynika z tego, że Kijów wciąż nie dysponuje wystarczającą liczbą systemów obrony przeciwlotniczej. „Potrzebujemy jeszcze 5-7 systemów Patriot (...). Przy takiej skali wojny, nasza obrona przeciwlotnicza jest niewystarczająca” – mówił w kwietniu przed spotkaniem ministrów obrony narodowej NATO Dmytro Kuleba, minister spraw zagranicznych Ukrainy.

Jak dodał, sojusznicy NATO dysponują ponad setką zestawów Patriot, ale nie są gotowe do przekazania kilku z nich do Ukrainy.

Ukraina od tygodni apeluje o dodatkowe zestawy obrony przeciwlotniczej, które mogłyby skutecznie chronić ukraińskie miasta przed pociskami balistycznymi. W połowie maja amerykańska administracja poinformowała, że pracuje nad tym, by przekazać Ukrainie jeden zestaw.

Pod koniec kwietnia Pentagon ogłosił też nowy pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości 6 mld dolarów, w którym jednak zamiast całych zestawów Patriot ma się znaleźć amunicja do nich. Nad dostarczeniem nowych Patriotów dla Ukrainy mają też pracować europejscy sojusznicy.

Oto najważniejsze wydarzenia z soboty 25 maja 2024 roku:

OKO.press publikuje zapis rozmowy, jaka odbyła się 22 marca 2022 w ministerstwie sprawiedliwości, w gabinecie wiceministra Marcina Romanowskiego z Suwerennej Polski z zakonnikiem ojca Tadeusza Rydzyka. Tematem spotkania jest koncert z udziałem gwiazd — zespołu Sound'n'Grace oraz Roksany Węgiel. Koncert miał być finansowany z Funduszu Sprawiedliwości. OKO.press: "Fundusz, z którego MS wydawało rocznie nawet ok. 400 mln zł, miał służyć osobom pokrzywdzonym wskutek przestępstw i w wypadkach, a stał się narzędziem korupcji politycznej i wzmacniania pozycji Ziobry i jego partii.

Więcej w OKO.press w artykule Dominiki Sitnickiej.

NFZ publikuje mapę aptek, gdzie będzie można kupić tabletkę „dzień po”

W bazie jest na razie 400 placówek, ale do pilotażu ministerstwa zdrowia, który trwa do 30 czerwca 2026 roku, zgłosiło się 770 aptek. Tabletka „dzień po” będzie mogła być sprzedawana pacjentkom od 15 roku życia na receptę od farmaceuty.

Kto zastąpi Trzaskowskiego, jeśli ten wystartuje w wyborach na prezydenta?

Donald Tusk powiedział, że w przyszłym roku nie wystartuje w wyborach na prezydenta RP. Wskazał, że kandydatem powinien być Rafał Trzaskowski. Prezydent Warszawy wskazał na swoją potencjalną następczynię Renatę Kaznowską. Kim jest ta urzędniczka z 30-letnim doświadczeniem? Więcej w OKO.press.

Kolejny atak Rosji na Ukrainę

W rosyjskim ataku na centrum handlowe w Charkowie zginęły dwie osoby. W sklepie było 200 osób, które w sobotnie popołudnie wybrali się do sklepu na zakupy. Ogromny pożar wybuchł na powierzchni 15 tys. metrów kwadratowych.

Szymon Hołownia: zmieniłem zdanie o budowie CPK

„Jak wiecie byłem bardzo sceptyczny wobec budowy CPK ze względu na bardzo wysokie koszty społeczne tego projektu” – mówił dzisiaj szef Polski 2050 podczas wydarzenia w formule TEDx. Jakie jeszcze Hołownia przedstawił priorytety rozwoju Polski? Opisujemy je w relacji z jego wystąpienia.

Co jeszcze dziś w OKO.press?

• Czy internet nas unieszczęśliwia? Internet spłyca więzi międzyludzkie, bo zamiast się spotkać, piszemy, dzwonimy lub prowadzimy wideorozmowy. Ale też podkopuje naszą samoocenę i zamyka nas w bańkach. Jednak nowe badanie pokazuje, że nie ma wielu dowodów na to, by korzystanie z internetu nas unieszczęśliwiało. O tym jak jest przeczytacie w artykule Michała Roleckiego.
• A jeśli o internecie mowa, to w OKO.press piszemy również o Telegramie — czy ten komunikator, który promuje się jako „szyfrowany”, „prywatny” i „bezpieczny” jest taki rzeczywiście? O tym dowiecie się z artykułu Michała Ryśka Woźniaka.
• „W mediach pojawiają się doniesienia, iż przykładowo generatywna SI zdała egzamin prawniczy, maturę z polskiego czy nawet oszukała ludzi w debacie, sugerujące, iż może ona dysponować intelektem nie gorszym od ludzkiego”. Na ile inteligentna jest sztuczna inteligencja? Na to pytanie stara się odpowiedzieć Jacek Mańko.