Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło?

Premier Hiszpanii Pedro Sánchez zaapelował w poniedziałek o wykluczenie Izraela z międzynarodowych zawodów sportowych na czas działań wojennych w Strefie Gazy – podaje serwis POLITICO. „Dlaczego Rosja została wykluczona z imprez sportowych po inwazji na Ukrainę, a Izrael może w nich uczestniczyć po inwazji na Gazę?” – pytał retorycznie podczas spotkania posłów Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej w parlamencie. Według szefa rządu „dopóki trwa barbarzyństwo, Izrael nie może wykorzystywać wydarzeń międzynarodowych do wybielania swojego wizerunku”.

Słowa premiera padły w kulminacyjnym momencie narastającego sporu dyplomatycznego z Izraelem. Dzień wcześniej pro-palestyńscy demonstranci zablokowali wjazd do Madrytu podczas finałowego etapu wyścigu kolarskiego Vuelta a España, protestując przeciwko udziałowi drużyny Israel-Premier Tech. Wskutek chaosu organizatorzy skrócili etap. Izraelski minister spraw zagranicznych Gideon Sa’ar oskarżył Sáncheza i jego gabinet o „podburzanie tłumów” oraz nazwał ich „wstydem” dla Hiszpanii.

Sánchez podkreślił, że „zawsze odrzuca przemoc” i darzy „głębokim szacunkiem” sportowców, ale jednocześnie wyraził uznanie dla „społeczeństwa, które mobilizuje się pokojowo przeciw niesprawiedliwości”. Konserwatywny lider opozycji Alberto Núñez Feijóo zarzucił jednak rządowi narażenie bezpieczeństwa policji i kolarzy poprzez publiczne poparcie dla demonstrantów.

To kolejne napięcie w relacjach Madryt–Tel Awiw. W ubiegłym tygodniu Hiszpania ogłosiła stałe embargo na sprzedaż broni do Izraela.

Jaki jest kontekst?

Propozycja premiera pojawia się także w kontekście szerszej europejskiej dyskusji o dopuszczaniu Izraela do wydarzeń kulturalnych, w tym Eurowizji. Minister kultury Hiszpanii Ernest Urtasun powiedział w poniedziałek, że hiszpańska telewizja publiczna powinna – podobnie jak Irlandia czy Holandia – zbojkotować przyszłoroczny Konkurs Piosenki Eurowizji, jeśli Izrael zostanie dopuszczony do udziału. „Musimy doprowadzić do tego, by Izrael nie uczestniczył w kolejnym konkursie. Jeśli się nie uda – Hiszpania nie powinna brać udziału” – oznajmił na antenie radia publicznego.

Zgodnie z regulaminem ostateczną decyzję w sprawie uczestnictwa Izraela podejmuje Europejska Unia Nadawców (EBU), która w lipcu zapowiedziała konsultacje z członkami, jak postępować w warunkach napięć geopolitycznych. Nadawcy publiczni mają czas do połowy grudnia na potwierdzenie udziału w edycji 2026, którą po wygranej JJ zorganizuje Austria.

W Malmo i Bazylei już w tym roku odbywały się masowe protesty przeciw obecności Izraela na Eurowizji. Teraz podobne demonstracje dotknęły hiszpańską Vuelta a España, nadając sporowi o sport i kulturę nowy, wyraźnie polityczny wymiar.

Przeczytaj teksty OKO.press na podobny temat:

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

W poniedziałek w podwarszawskim Helenowie odbyło się spotkanie ministra spraw zagranicznych Polski Radosława Sikorskiego z szefem dyplomacji Chin Wangiem Yi. To pierwsza od sześciu lat wizyta chińskiego ministra spraw zagranicznych w Polsce. W programie pobytu Wang Yi znalazło się także spotkanie z prezydentem Karolem Nawrockim w Pałacu Prezydenckim.

Rozmowy obu ministrów, które trwały od godz. 11 do 14, miały – jak podkreślił rzecznik MSZ Paweł Wroński – „bardzo konkretny, szczery i przyjazny” charakter. Polska i Chiny potwierdziły wolę kontynuowania dialogu na najwyższym szczeblu. Minister Sikorski przyjął zaproszenie do złożenia wizyty w Chinach. Strona chińska zadeklarowała też, że poprze starania Polski o członkostwo w grupie G20, jeśli pojawi się taka propozycja.

Podczas rozmów poruszono również kwestie bezpieczeństwa. Polska zwróciła uwagę na destrukcyjne działania Rosji, naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony oraz prowokacje na granicy z Białorusią. Szef polskiego MSZ podkreślił, że decyzje o zamknięciu przejść granicznych podyktowane są względami bezpieczeństwa. Obie strony w konkluzjach wyraziły poparcie dla porządku międzynarodowego opartego na Karcie Narodów Zjednoczonych i poszanowaniu suwerenności terytorialnej – relacjonuje Polska Agencja Prasowa.

Ważnym elementem wizyty było podpisanie umowy o stosowaniu regionalizacji w eksporcie polskiego mięsa drobiowego do Chin. Porozumienie zawarte przez ministra rolnictwa Stefana Krajewskiego i wiceministra administracji celnej ChRL Zhao Zengliana pozwoli na szybkie wznowienie sprzedaży polskiego drobiu na rynek chiński, wstrzymanej od 2020 r. Regionalizacja zakłada wyłączanie z eksportu jedynie regionów dotkniętych ogniskami grypy ptaków, a nie całego kraju.

Jak podkreślił minister Krajewski, to efekt wielomiesięcznych negocjacji i największe osiągnięcie ostatnich lat w sektorze rolno-spożywczym w relacjach z Chinami. Przed wprowadzeniem zakazu polski eksport drobiu do ChRL osiągał wartość 55 mln euro rocznie. Wznowienie wysyłek ma przyczynić się do bardziej zrównoważonej wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi.

Wizyta Wang Yi w Polsce jest częścią europejskiej podróży obejmującej Austrię, Słowenię i Polskę i stanowi kolejny etap ożywienia dialogu polsko-chińskiego po czerwcowej wizycie prezydenta Andrzeja Dudy w Pekinie.

Przeczytaj teksty OKO.press na podobny temat:

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Ambasada Rosji w Rumunii zaprzeczytał w niedzielę, by drony, które w weekend naruszyły rumuńską przestrzeń powietrzną, były rosyjskie – podaje The Moscow Times. Incydent nazwano „celową prowokacją ze strony reżimu w Kijowie”. Oskarżono również władze w Bukareszcie o to, że nie odpowiedziały „konkretnie i przekonująco” na pytania Moskwy dotyczące naruszenia.

W niedzielę szefowa rumuńskiej dyplomacji Oana Toiu wezwała rosyjskiego ambasadora w Bukareszcie na rozmowę protestacyjną. Na Twitterze (X) zapowiedziała też poruszenie sprawy na forum ONZ: „Będę apelować o ścisłe przestrzeganie sankcji i prawa międzynarodowego” – napisała.

Rumunia potwierdziła w sobotę wieczorem, że rosyjski dron wleciał w jej przestrzeń powietrzną w czasie gdy Rosja przeprowadzała atak na ukraińską infrastrukturę nad Dunajem.

Ministerstwo obrony w Bukareszcie poinformowało, że o godz. 18:05 czasu lokalnego poderwano dwa myśliwce F-16 w ramach misji Air Policing. O 18:23 wykryły one rosyjskiego drona w rejonie Chilia Veche na wschodzie kraju i śledziły go do momentu utraty kontaktu radarowego 12 mil od granicy. Resort podkreślił, że dron nie przelatywał nad terenami zabudowanymi i „nie stanowił bezpośredniego zagrożenia dla ludności cywilnej”.

W oświadczeniu ministerstwo nazwało działania Moskwy „nieodpowiedzialnymi” i „nowym wyzwaniem dla bezpieczeństwa regionu Morza Czarnego” oraz „dowodem braku poszanowania prawa międzynarodowego przez Federację Rosyjską”.

Jaki jest kontekst

Do incydentu z udziałem rosyjskich dronów w Rumunii doszło zaledwie kilka dni po naruszeniu polskiej przestrzeni powietrznej przez Rosję.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen napisała w niedzielę, że „wtargnięcie Rosji w rumuńską przestrzeń powietrzną to kolejna rażąca napaść na suwerenność UE”. Szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas oceniła incydent jako „nieakceptowalny akt lekkomyślnej eskalacji”.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podkreślił we wpisie na Twitterze (X), że „trasy rosyjskich dronów są zawsze kalkulowane” i nie można ich tłumaczyć pomyłką. „To oczywiste rozszerzanie wojny metodą małych kroków” – dodał.

Przeczytaj teksty OKO.press na podobny temat:

Przeczytaj także:

O decyzji poinformowało Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. Postanowienie ma charakter niejawny. Operacja NATO „Eastern Sentry” („Wschodnia Straż”), ma zwiększyć bezpieczeństwo wschodniej flanki sojuszu. O jej uruchomieniu sekretarz generalny NATO Mark Rutte poinformował w piąte. Podkreślił wtedy, że skala ostatnich zdarzeń osiągnęła najwyższy poziom od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

W ramach operacji „Eastern Sentry” do Polski oraz innych krajów regionu zostaną skierowane siły m.in. z Danii, Francji oraz Wielkiej Brytanii. Wsparcie ma być dostosowane do bieżących, nowych zagrożeń, szczególnie do wykorzystywania dronów. Decyzja o rozpoczęciu operacji nastąpiła po spotkaniu Rady Północnoatlantyckiej, kiedy Polska wezwała do konsultacji na mocy artykułu 4 Traktatu Waszyngtońskiego.

Tymczasem MSWiA zaczyna w mediach społecznościowych kampanię informacyjną o tym, jak się zachować w przypadku alarmu.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

„Narasta fala prorosyjskich nastrojów i niechęci do walczącej Ukrainy” – napisał 14 września premier Donald Tusk na platformie X. Wskazał, że za zmianę nastrojów odpowiedzialny jest Kreml. A działa na bazie „autentycznych lęków i emocji”.

„Rolą polityków jest zatrzymanie tej fali, nie płynięcie na niej. To test na patriotyzm i dojrzałość całej polskiej klasy politycznej” – wskazał szef polskiego rządu.

Jaki jest kontekst

W nocy z 10 na 11 sierpnia polska przestrzeń powietrzna została naruszona przez rosyjskie drony. Po tym incydencie w sieci pojawiło się tysiące komentarzy obwiniających Ukrainę za obecność bezzałogowców po polskiej stronie granicy.

Jak pisała w OKO.press Anna Mierzyńska, te narracje były niezgodne z faktami. Wskazywały, że drony to ukraińska prowokacja, reakcja Ukrainy na deklarację prezydenta Nawrockiego, iż nie wyśle on polskich wojsk do Ukrainy. Sugerowano też, że drony nie były rosyjskie, a nawet jeśli były, to na pewno wystrzeliły je wojska ukraińskie. Podkreślano, że Rosja nie miałaby żadnego interesu w atakowaniu Polski dronami, za to Ukraina – i owszem.

„Nie będziemy wrażliwi na manipulacje i dezinformacje ze strony Rosji. Polska ma pewność co do źródeł, miejsca startu i intencjonalności tego działania” – mówił w piątek 12 września premier Donald Tusk.

Zaapelował również do Polaków o ostrożność i kierowanie się w swoich ocenach i komentarzach wyłącznie informacjami pochodzącymi bądź potwierdzonymi przez polskie instytucje – przede wszystkim wojsko, inne służby oraz media publiczne.

Inne teksty OKO.press na ten temat

Przeczytaj także: