Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Tematów do omówienia jest kilka: sytuacja na wschodniej granicy, strefa buforowa, pomoc dla przedsiębiorców w związku z jej wprowadzeniem, a także sytuacja uchodźców w Polsce. Wszystkie mają zostać omówione podczas narady premiera Donalda Tuska z wojewodami z całego kraju, które rozpoczęło się w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku.

„Nieprzypadkowo spotykamy się w Białymstoku, nie tylko dlatego, że wczoraj odbyło się tu posiedzenie rządu i Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Białystok stał się miejscem symbolicznym” – powiedział Donald Tusk, otwierając spotkanie z wojewodami. „Mówimy tu nie tylko o nielegalnej imigracji, ale także o innych napięciach i zagrożeniach, które wynikają z agresywnej polityki naszych wschodnich sąsiadów — Białorusi i Rosji. Ale nie chcę, żeby wojewodowie z innych województw myśleli, że pełna mobilizacja administracji państwowej dotyczy tylko województw przygranicznych od wschodniej strony” – dodał.

Tusk podkreślił również, że wojewodowie muszą sprawdzać się w sytuacjach kryzysowych – a taką, jak ocenił, mamy obecnie.

„Jesteśmy gotowi do wytężonej pracy w zakresie bezpieczeństwa, nie ma innego priorytetu. Tu na Podlasiu widać to z wyjątkową ostrością. Nie mówimy o ćwiczeniach czy lekcjach z teorii zagrożeń. Aresztowaliśmy w ciągu ostatnich dni 10 osób zaangażowanych w akty dywersji i sabotażu w Polsce. Mamy powody, by sądzić, że to nie są ostatnie tego typu zdarzenia” – mówił Tusk.

„Rada Ministrów przyjęła uchwałę, która wspiera funkcjonariuszy, żołnierzy, docenia postawę mieszkańców. A konsultacje w sprawie strefy zakończyliśmy dziś. Odbyło się spotkanie z organizacjami pozarządowymi i sądzę, że w środę będzie podpisane to rozporządzenie, a w czwartek wejdzie w życie” – mówił o strefie buforowej na granicy z Białorusią minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak, który był gościem poniedziałkowej (10.06) „Kropki nad i” w TVN24. „Na większości linii będzie to 200 metrów. W kilku miejscach, gdzie są ścisłe rezerwaty lub policja wskazuje, że tam przyjeżdżają przemytnicy ludzi, będzie ta odległość nieco wydłużona” – dodał.

Przypomnijmy: rząd przyjął uchwałę o utworzeniu strefy w poniedziałek, 10 czerwca, podczas wyjazdowego posiedzenia w Białymstoku.

Donald Tusk, ogłaszając powstanie strefy, mówił o tym, że miejscami może sięgać do 2 km w głąb Puszczy Białowieskiej. „Specjalna strefa nie będzie tak głęboka, jak niektórzy przedstawiali w swoich analizach” – podkreślał premier, odnosząc się do publikowanych w internecie map, według których może sięgać nawet 7 km w głąb Białowieskiego Parku Narodowego. Dotąd jednak nie poznaliśmy oficjalnej mapy strefy buforowej.

„Wtedy 400 km, dziś 60”

Siemoniak podkreślał, że strefa jest odpowiedzią na oczekiwania mieszkańców i ma zapewnić „bezpieczeństwo funkcjonariuszom, żołnierzom, mieszkańcom, ale z drugiej strony nie paraliżować życia”.

Zapowiedział, że od dziś (11.06) przy granicy pojawią się zwiększone siły prewencji policyjnej. „Dwie i pół kompanii to są siły, które działają w sposób zwarty, potrafią radzić sobie z agresywnymi tłumami, grupami ludzi. Musimy tę taktykę działania na granicy dostosowywać do sytuacji” – mówił.

Strefa — jak tłumaczył szef MSWiA — ma być krótsza niż ta, którą dwa lata temu wprowadził rząd Zjednoczonej Prawicy. „Wtedy było ponad 400 kilometrów, teraz jest 60” – komentował. „Mamy tam do czynienia z hybrydową agresją. Mamy do czynienia z imigrantami, którzy są sterowani przez białoruskie i rosyjskie służby. Żadne rozwiązanie legislacyjne czy zmiana taktyki nie jest rozwiązaniem na wszystkie problemy, ale musimy robić wszystko, by wspierać funkcjonariuszy, żołnierzy i to jest jedno z narzędzi” – dodał.

Oto najważniejsze wydarzenia poniedziałku, 10 czerwca:

Koalicja Obywatelska wygrała wybory do PE

Po zliczeniu wszystkich głosów przez PKW, co nastąpiło już w godzinach porannych 10 czerwca, podano do wiadomości publicznej następujące wyniki wyborów europejskich:

• Koalicja Obywatelska – 37,06 proc.
• Prawo i Sprawiedliwość – 36,16 proc.
• Konfederacja – 12,08 proc.
• Trzecia Droga – 6,91 proc.
• Nowa Lewica – 6,3 proc.
• Bezpartyjni Samorządowcy – 0,93 proc.

W wyborach do Parlamentu Europejskiego KO zdobyła 21 mandatów, PiS – 20, Konfederacja – 6, Trzecia Droga (PSL i Polska 2050) – 3, Lewica również 3.

Frekwencja była alarmująco niska

Ostateczna frekwencja w wyborach do Parlamentu Europejskiego wyniosła 40,65 proc. To najgorszy wynik w wyborach powszechnych w Polsce od wyborów europejskich 10 lat temu: wówczas do urn poszło zaledwie 23,83 proc. uprawnionych. W ostatnich wyborach europejskich w 2019 roku frekwencja wyniosła 45,68 proc.

Miasta głosowały chętniej niż wsie – 43,58 proc. do 35,90 proc. Im większa gmina, tym więcej głosujących. Z jednym wyjątkiem – w gminach od 20 tys. do 50 tys. mieszkańców i tych między 50 tys. a 100 tys. mieszkańców frekwencja jest niemal identyczna, ale z minimalną przewagą tych pierwszych (41,01 proc. do 40,89 proc.).

Donald Tusk ogłasza powstanie strefy buforowej wzdłuż granicy

Po posiedzeniu wyjazdowym rządu w Białymstoku Donald Tusk ogłosił, że Rada Ministrów przyjęła koncepcję strefy buforowej wzdłuż granicy z Białorusią. Podkreślał, że jej szerokość będzie wynosić od 200 m do 2 km. Odpowiednie rozporządzenie MSWiA ma zostać wydane jeszcze w tym tygodniu.

Tusk zapowiedział też nowelizację ustawy o obronie ojczyzny w celu daleko idącego zliberalizowania przepisów o użyciu broni na granicy. „Jeśli żołnierze w celu odparcia ataku na granicę państwową, przez osobę, która wymusza przekroczenie granicy państwa przy użyciu pojazdu, broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu, użyją broni palnej, to z zasady nie będzie to przestępstwem.” – mówił szef rządu.

Eksplozja w zakładach Mesko

Przed południem w poniedziałek 10 czerwca doszło do eksplozji w zakładach zbrojeniowych Mesko w Skarżysku-Kamiennej. W konsekwencji doszło do pożaru w centrum paliw rakietowych. Zginął 59-letni pracownik zakładów, a druga osoba trafiła do szpitala.

Po południu premier Donald Tusk odniósł się do tego zdarzenia, stwierdzając, że jak dotąd brak dowodów na to, by eksplozja została spowodowana celowo.

Izrael: Ganc opuścił koalicję

Członek gabinetu wojennego Beni Ganc ogłosił wczoraj, że opuszcza izraelski rząd. I chociaż jego siła w parlamencie to osiem mandatów w 120-osobowym Knesecie, to jego ruch wcale nie oznacza automatycznie przyspieszonych wyborów. Od wyborów parlamentarnych w listopadzie 2022 roku do 7 października 2023 roku Ganc był w opozycji. Gdy Izrael rozpoczął wojnę z Hamasem, Ganc i czterech innych polityków tamtejszego centrum weszło w skład gabinetu wojennego.

Po wczorajszym ruchu Ganca z tamtejszej piątki w rządzie nie został już nikt.

Zdaniem Ganca to Netanjahu powstrzymuje dziś Izrael przed „prawdziwym zwycięstwem”. Ogłaszając swoją decyzję, Ganc zaapelował też o rozpisanie nowych wyborów.

W ostatni czwartek czeska policja zatrzymała 26-letniego obcokrajowca z Ameryki Południowej, który usiłował podpalać pojazdy komunikacji miejskiej w Pradze. Sąd zgodził się na jego aresztowanie na podstawie zarzutów o terroryzm. W weekend w Czechach wprowadzono stan podwyższonej gotowości w związku z sygnałami o możliwości dokonania innych ataków o charakterze terrorystycznym.

„W ostatnich tygodniach pojawiły się informacje, że rosyjski wywiad może być zaangażowany w ataki w całej Europie” – mówił Fiala, wymieniając m.in. przykłady podpaleń z Polski. „I to Rosja jest najprawdopodobniej odpowiedzialna za niedawne próby podpaleń w Pradze” – podkreślał Fiala po posiedzeniu RBP. Wskazał, że dane zgromadzone w śledztwie dowodzą, że podpalacz z Pragi był finansowany przez podmioty z Rosji.