Dzień na żywo. Sejm debatuje o specustawie powodziowej

W wyniku powodzi ucierpiało 57 tys. mieszkańców. Ponad 6,5 tys. osób musiało zostać ewakuowanych. Zniszczonych zostało ponad 11. tys. budynków — to szacunkowe dane, jakie podali przedstawiciele władz.

Stanem klęski żywiołowej objętych jest 749 miejscowości — czyli 2 mln 390 tys. mieszkańców

Na Dolnym Śląsku straty szacuje się na około 3 mld 655 mln zł. Dane te obejmują 25 powiatów i dwa miasta na prawach powiatu – wojewoda dolnośląski Maciej Awiżeń zastrzegł, że część powiatów nadal walczy z żywiołem i trudno oszacować straty.

Najbardziej ucierpiał Lewin Brzeski, gdzie stoi cały czas woda. Tam cały czas trwa akcja ratunkowa" – mówiła Monika Jurek wojewoda opolski.

„Walka z powodzią się nie zakończyła” – mówił premier Tusk na spotkaniu z wojewodami. „W sytuacji, w której będziemy musieli uruchomić miliardy złotych i euro do odbudowy terenów popowodziowych, to sytuacja po powodzi musi być lepsza również od tej sytuacji przed powodzią. Mowa nie tylko o zabezpieczeniach, ale też o całej zniszczonej infrastrukturze” – dodał.

Spotkanie premiera z wojewodami służy zebraniu wstępnych szacunków strat i kosztów, jakie trzeba ponieść w związku z odbudową miejsc dotkniętych tragedią. Uczestniczył w nim szef MSWiA Tomasz Siemoniak oraz były europoseł Marcin Kierwiński, którego szef rządu wskazał na pełnomocnika rządu ds. odbudowy po powodzi.

Tusk podkreślał, że chodzi nie tylko o zabezpieczenia przeciwpowodziowe, ale też o całą infrastrukturę, która została zniszczona.

Dodał, że jutro ministerstwo edukacji zaproponuje plan zielonych szkół dla dzieci z terenów dotkniętych powodzią. „Z powodu powodzi ucierpiało w samym Dolnym Śląsku 54 szkoły, 10 placów zabaw, 39 boisk, 20 żłobków i przedszkoli. Trzeba będzie tam natychmiast ruszyć z akcją. Jutro ministra edukacji przedstawi plan zielonych szkół. Przedstawimy mapę, gdzie dzieci będą mogły pojechać i otrzymają pełną opiekę wraz z zajęciami” – mówił.

Premier zapowiedział też, że prawdopodobnie jeszcze w sobotę przedstawiciele rządu odwiedzą Głogów, gdzie istnieje ryzyko przelania się wody z Odry przez wały przeciwpowodziowe.

Pomoc dla powodzian

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa zamieściło na swojej stronie adresy magazynów, do których można dostarczyć pomoc dla powodzian. Są one we Wrocławiu, Wałbrzychu i Kłodzku.

Magazyn we Wrocławiu mieści się w Dolnośląskim Centrum Druku 3D (ul. Tyniecka 2, telefon 508-256-535). Wałbrzyski magazyn jest na ul. Villardczyków 17 (telefon 505- 894-830). Kłodzki magazyn zlokalizowany jest w Twierdzy Kłodzkiej (ul. Nowy Świat, telefon 885-987-001).

Prokuratura Krajowa przekazała, że wszczęto śledztwo w sprawie osób przebranych w mundury, które miały prowadzić dezinformację na temat rzekomego planu wysadzenia wału przeciwpowodziowego — informuje PAP. W tej sprawie w czwartek, 19 września ABW zatrzymało dwie osoby, w tym Jakuba L.

„Prokurator przedstawił Jakubowi L. zarzut przeszkadzania akcji ratowniczej i przywłaszczenia funkcji publicznej (żołnierza)” – przekazał w sobotę PAP rzecznik prasowy Prokuratury Krajowej prok. Przemysław Nowak.

„A konkretnie zarzut o to, że w okresie od 16 do 19 września 2024 r. w gminie Czernica w województwie dolnośląskim przeszkadzał działaniom mającym na celu zapobieżenie niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia wielu osób i mieniu w wielkich rozmiarach prowadzonym w ramach akcji ratowniczej realizowanej w wyniku wystąpienia zagrożenia powodziowego na terenie Dolnego Śląska” – przekazał prok. Nowak. Podał też, że Jakub L. – będąc ubrany w mundur wojskowy i podając się za żołnierza Służby Kontrwywiadu Wojskowego — rozpytywał o słabe miejsca zabezpieczeń wałów przeciwpowodziowych i dokonywał nocnych oględzin wałów.

„Prokurator przedstawił Jakubowi L. zarzut przeszkadzania akcji ratowniczej i przywłaszczenia funkcji publicznej (żołnierza)” – podał w sobotę PAP rzecznik prasowy Prokuratury Krajowej prok. Przemysław Nowak.

Jakub L. został przesłuchany w charakterze podejrzanego, przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia. Drugi mężczyzna został przesłuchany w charakterze świadka i zwolniony — informuje Prokuratura Krajowa.

O sprawie informował w czwartek podczas sztabu przeciwpowodziowego we Wrocławiu premier Donald Tusk. Odnosił się do informacji, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała osobę, która przebrana w mundur dezinformowała mieszkańców o rzekomym planie wysadzenia wału przeciwpowodziowego.

Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie „podejmowania od 16 do 19 września we wsi w województwie dolnośląskim w gminie Czernica czynności polegających na przeszkadzaniu w działaniach mających na celu zapobieżenie niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia wielu osób i mieniu w wielkich rozmiarach w związku z akcją ratowniczą prowadzoną na skutek wystąpienia zagrożenia powodziowego”. Ponadto śledztwo dotyczy podawania się za funkcjonariusza publicznego i wykonywania w związku z tym czynności związanych z funkcją.

Zgodnie z Kodeksem karnym „kto przeszkadza działaniu mającemu na celu zapobieżenie niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Z kolei „kto, podając się za funkcjonariusza publicznego albo wyzyskując błędne przeświadczenie o tym innej osoby, wykonuje czynność związaną z jego funkcją, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Donald Tusk apelował już w czwartek rano, by nie wierzyć nikomu, kto opowiada o planach wysadzenia wałów przeciwpowodziowych, podając się za przedstawiciela władz czy służb, i natychmiast informować policję lub wojsko o takim przypadku. Dodawał, że rząd przy pomocy ABW będzie się starał jak najszybciej eliminować i neutralizować takie zachowania.

„W niektórych miejscach jesteśmy ciągle w środku akcji zapobiegawczej powodzi i ratunkowej” – mówił rano w sobotę podczas posiedzenia sztabu powodziowego premier Donald Tusk.

Dyrektor IMGW Robert Czerniawski przekazał podczas posiedzenia sztabu powodziowego, że maksymalna wartość poziomu wody na Odrze — 710 cm — pojawi się w Głogowie w poniedziałek rano. Podkreślił, że to miasto, jak i Nowa Sól znajdują się w dość niepokojącym stanie.

Podkreślał, że na zagrożenie narażone są małe miejscowości. „Było to widać w Prawikowie, gdzie zarządzono odejście od uszczelniania wałów” – mówił.

W nocy na Dolnym Śląsku w miejscowości Prawików koło Wołowa nie chcieli ewakuować się mieszkańcy. Ewakuację zasegurowano mieszkańcom z 16 domów, tylko dwa z nich się ewakuowało.

Trudna sytuacja jest w Ścinawie (powiat Lubin), gdzie woda powoli wdziera się na posesje. Woda zalała targowisko i kilka ulic, a poziom Odry może wzrosnąć o ok. 10 cm.

Stany alarmowe zostały przekroczone na 31 stacjach hydrologicznych w dorzeczu Odry i na jednej w dorzeczu Wisły, maksymalnie o 313 cm na stacji Brzeg Dolny na Odrze — poinformował w sobotę rano IMGW-PIB. Na 20 stacjach w dorzeczu Odry przekroczony został stan ostrzegawczy.

"Przesuwamy siły i środki na województwo lubuskie i zachodniopomorskie. Raporty, które odebrałem od komendantów wojewódzkich, nie mówią jednak o wielkim zagrożeniu — mówił w radiu RMF FM komendant główny PSP nadbryg. Mariusz Feltynowski.

Bardzo trudna sytuacja była w Szprotawie, gdzie fala powodziowa już przeszła. Jak informował wojewoda lubuski Marek Cebula, zalanych zostało 11 budynków gospodarczych, 60 mieszkalnych, 12 przepompowni, 14 dróg, 3 zabytkowe mosty, 5 placów zabaw, 3 przystanie i jeden park.

Wrocław pod kontrolą

„Zasadnicze niebezpieczeństwo mija” – napisał w mediach społecznościowych prezydent Wrocławia Jacek Sutryk. „Odra opada, pozostałe rzeki też. Ciągle jednak jesteśmy w wysokiej gotowości i czujność musi być zachowana. W mieście jest sporo pełnych piasku i suchych worków, które zostały rozłożone w celu zabezpieczenia restauracji, kamienic, budynków”.

Hydrolodzy informują, że we Wrocławiu trend na rzekach jest malejący. Jak informuje „Gazeta Wyborcza”, około północy Wody Polskie zdecydowały o zamknięciu śluzy wpuszczającej wodę powodziową do polderu Oławka i na tereny wodonośne, na których są zlokalizowane ujęcia wody dla Wrocławia. Woda wcześniej odcięła tam osiedla Nowy Dom i Opatowice (z tego osiedla ewakuowano cztery osoby).

Na parkingu stadionu we Wrocławiu napełniane i rozwożone są do miejsc zagrożonych powodzią worki z piaskiem.

Wojewoda dolnośląski Maciej Awiżeń poinformował w sobotę, że wstępne straty wskutek powodzi w woj. dolnośląskim szacowane są na 3 mld 655 mln zł.

Wartość pomocy Caritas dla powodzian wynosi już ponad 1,5 mln zł.

W Bystrzycy Kłodzkiej trwa wielkie sprzątanie po powodzi. „Potrzebne będą środki czystości, myjki ciśnieniowe, trzeba będzie przeprowadzić dezynfekcję. Niektórzy mieszkańcy będą musieli zbić tynki i podłogi w swoich domach, bo wszystko może być skażone. Potrzebne będą także materiały budowlane, a nawet meble — mówiła w podcaście Polskiego Radia ”Strefa Wpływów" burmistrz Bystrzycy Kłodzkiej Renata Surma.

Na godz. 13 zaplanowane jest spotkanie z wojewodami w celu zebrania wstępnych szacunków strat i kosztów, jakie trzeba będzie ponieść w związku z odbudową dotkniętych tragedią miejsc. Ma w nim wziąć udział m.in. były szef MSWiA i europoseł Marcin Kierwiński. W piątek premier zapowiedział, że obejmie on funkcję pełnomocnika rządu ds. odbudowy po powodzi.

Rozszerzenie stanu klęski żywiołowej zapowiedział podczas porannego posiedzenia sztabu kryzysowego szef MSWiA Tomasz Siemoniak. Wkrótce na stronach Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt rozporządzenia wprowadzającego stan klęski żywiołowej w powiatach bolesławieckim, jaworskim, legnickim i złotoryjskim na terenie województwa dolnośląskiego.

Wcześniej minister podkreślał, że rozporządzenie będzie nowelizowane „tyle razy, ile trzeba”.

Od 20 września stan klęski żywiołowej obejmuje zatem 24 powiaty i 3 miasta na prawach powiatu:

• województwo dolnośląskie – powiaty kamiennogórski, karkonoski, kłodzki, lwówecki, wałbrzyski, ząbkowicki, lubański, dzierżoniowski, świdnicki, bolesławiecki, jaworski, legnicki, złotoryjski oraz miasta na prawach powiatu Wałbrzych i Jelenią Górę;
• województwo opolskie – powiaty głubczycki, nyski, prudnicki, opolski, krapkowicki, brzeski i kędzierzyńsko-kozielski,
• w województwo śląskie – powiaty bielski, cieszyński, pszczyński i raciborski oraz miasto na prawach powiatu Bielsko-Biała.

Na czym polega stan klęski żywiołowej?

W poniedziałek 16 września 2024 rząd wprowadził stan klęski żywiołowej w części województwa dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Szef Komitetu Stałego Rady Ministrów zaznaczył, że rząd wprowadził stan klęski żywiołowej po raz pierwszy od uchwalenia konstytucji.

Jego ogłoszenie pozwala na sprawniejsze niwelowanie zagrożeń związanych z powodzią i usuwanie jej skutków, ale umożliwia też uruchomienie zasobów w ramach unijnego mechanizmu RescUE.

Więcej o prawnych aspektach wprowadzania stanu klęski żywiołowej pisała na łamach OKO.press Anna Wójcik:

Służby proszą, aby nie przyjeżdżać na własną rękę na tereny dotknięte powodzią. Wąskie drogi prowadzące do poszkodowanych przez powódź miejscowości są blokowane przez prywatne samochody wiozące dary.

„Duże natężenie ruchu powoduje opóźnienia w dotarciu do Lądka-Zdroju czy Stronia Śląskiego służb i ciężkiego sprzętu, który zjeżdża tam, aby pomóc mieszkańcom w usuwaniu skutków powodzi” – tłumaczą służby w komunikacie opublikowanym na Facebooku.

Jeśli ktoś chce przyjechać na ziemię kłodzką, aby pomóc, powinien skontaktować się najpierw z Festiwalem Górskim im. Andrzeja Zawady, który koordynuje pracę wolontariuszy na miejscu.

Służby apelują o rozsądne gospodarowanie siłami:

Nie kupować nic w ciemno

Urzędnicy apelują, aby nie działać na własną rękę. W dolnośląskim urzędzie wojewódzkim uruchomiono infolinię dedykowaną pomocy powodzianom. Pod numerem 71 340 69 91 i adresem: [email protected] można zarówno zgłaszać zapotrzebowanie, jak również oferować pomoc.

Ogłoszenia pomocowe można zamieszczać i przeglądać także w dwóch serwisach: pomoc24.pl oraz mapujpomoc.pl

- zwracają uwagę urzędnicy i apelują o przywożenie darów do hubów pomocowych zlokalizowanych w Wałbrzychu, Wrocławiu i Kłodzku.

Reporter RMF FM Mateusz Chłystun rozmawiał z jednym ze strażaków pracujących przy sprzątaniu zniszczeń w Lądku Zdroju. Na miejscu potrzebne są przede wszystkim:

• agregaty prądotwórcze
• osuszacze powietrza
• turystyczne kuchenki gazowe (na kartridże)
• szpadle
• łopaty
• miotły
• środki czystości