Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Śledztwo ws. zleceń Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych dla spółki Pawła Szopy – Red is Bad – prowadzi śląski wydział przestępczości zorganizowanej i korupcji Prokuratury Krajowej w Katowicach. Według śledczych firma na zamówienie z RARS dostarczyła Ukrainie agregaty prądotwórcze po zawyżonych cenach – za 350 mln zł.

Głównymi podejrzanymi są były szef RARS Michał K. oraz właśnie Paweł Szopa. Obaj opuścili Polskę na początku lipca. Michał K. 2 września został zatrzymany w Londynie, przebywa w areszcie. Trwają procedury związane z jego ekstradycją do kraju. Sprawa jest bardziej skomplikowana w przypadku Pawła Szopy, który według „Rz” przebywa w Ameryce Południowej. Kraje, które nie mają umowy ekstradycyjnej z Polską to Kolumbia, Urugwaj, Boliwia i Paragwaj.

Prawnicy Michała K. i Pawła Szopy złożyli w prokuraturze wnioski o tzw. listy żelazne, czyli dokumenty gwarantujące podejrzanym pozostanie na wolności do czasu zakończenia procedury karnej. W zamian za list żelazny podejrzani zobowiązują się do stawiania się na wezwania sądu i prokuratury. Rzecznik Prokuratury Krajowej przekazał „Rzeczpospolitej”, że wnioskiem Michała K. sąd zajmie się 1 października, terminu ws. Pawła Szopy jeszcze nie ma, bo wniosek zwrócono do uzupełnienia.

Z informacji „Rz” wynika, że Paweł Szopa do wniosku o list żelazny załączył poświadczenie notarialne, że przebywa w Niemczech. Ma ono jednak być już nieaktualne. Na pytania dziennikarzy o wyjazd Szopy do Ameryki Południowej mec. Jacek Dubois, jego obrońca, stwierdził, że „nie ma wiedzy na ten temat”, a nawet „nie chciałby wiedzieć”.

Wg ustaleń „Rz” Szopa jest obecnie namawiany na współpracę z prokuraturą, w ramach której zostałby objęty procedurą małego świadka koronnego.

„Wg aktualnej prognozy stanu wody na wodowskazie Trestno, zgodnie ze scenariuszem VI Planu Operacyjnego Ochrony Przed Powodzią Wrocławia 2024, który zakłada stan wody w przedziale od 658 do 705 cm, może wystąpić konieczność uruchomienia przerzutu wód z Odry do kanału Odra-Widawa” – poinformował dziś po godz. 8.00 Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.

Z ostatnich pomiarów publikowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wynika, że poziom wody obserwowany na stacji Trestno, położonej tuż przed Wrocławiem, wciąż rośnie, choć powoli się stabilizuje. Ostatnie dane mówią o wysokości 638 cm. To 8 cm więcej niż prognozowano przed kilkoma godzinami.

O możliwości uruchomienia kanału Odra-Widawa mówiła dziś podczas posiedzenia sztabu kryzysowego we Wrocławiu dyrektorka Wód Polskich Joanna Kopczyńska. 2,5-kilometrowy kanał znajduje się na wschodzie Wrocławia, między osiedlami Swojczyce i Strachocin. Pozwala przerzucić część wody z wezbranej Odry do rzeki Widawa.

Obecnie jedyną stacją, na której Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej notuje trend rosnący, jest ta w miejscowości Trestno, tuż przed Wrocławiem. Według ostatnich danych poziom wody wynosi tam 636 cm. Wzrost jest jednak bardzo powolny. Na dzisiejszym posiedzeniu sztabu kryzysowego dyrektor prof. dr hab. Robert Czerniawski mówił o „delikatnych spadkach” w Opolu, Brzegu i Oławie. Co rodzi optymizm dla Wrocławia.

Donald Tusk dopytywał, dlaczego notowane dziś rano stany są wyższe niż te prognozowane wczoraj wieczorem. Ostrzegał przed „nieuzasadnionym stanem euforii”. „Poziom wody, jeśli dobrze rozumiem, ciągle jednak minimalnie, ale rośnie” – wskazał premier. Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk stwierdził, że miasto przygotowuje się na najbardziej pesymistyczny scenariusz. W nocy ludzie pracowali nad umacnianiem wałów na wrocławskich Marszowicach, gdzie udało się zabezpieczyć przesiąki. Uruchomiono też polder Oławka, z którego odbywa się obecnie kontrolowany zrzut wody.

Szef IMGW podkreślił, że najważniejszą informacją jest ta o stabilizowaniu się fali powodziowej.

„Notujemy spadek w na każdej stacji pomiarowej powyżej Wrocławia. Więc ten spadek też tutaj będzie za chwilkę. W ciągu w ciągu doby powinniśmy to widzieć” – zaznaczył.

„Na ten moment trzeba się przygotować na sytuację w Brzegu Dolnym, tam należy się spodziewać ok. 950 cm dziś wieczorem, stan alarmowy będzie przekroczony o ponad 3 metry. Ale to też nie powinno przynieść istotnego zagrożenia, chociaż stan jest niepokojący. Na szczęście tutaj też woda Odry minie się z wodą wpływającą do Odry z rzeki Bóbr” – wyjaśnił Czerniawski.

Dyrektorka Wód Polskich Joanna Kopczyńska dodała, że Wrocław ma jeszcze w odwodzie uruchomienie kanału Odra-Widawa. Zrobi to, jeśli fala powodziowa podniesie się 0 kolejne 26 cm. „Jesteśmy w kontakcie z miejskim biurem kryzysowym. To pozwoli obniżyć poziom wody w mieście. Mamy tutaj zapas, pracują dwa poldery przed Wrocławiem i gromadzą wodę. O godz. 2.30 robiliśmy inspekcję i wszystko było w porządku. Zbieramy wodę, zanim wpłynie do Wrocławia” – mówiła Kopczyńska.

Dyrektorka Wód Polskich wspomniała też o sytuacji w dwóch newralgicznych zbiornikach wodnych: Mietków i Racibórz.

„Jeśli chodzi o zbiornik Mietków, który przysparzał nam tyle trosk w ostatnim czasie, to mamy tam spadek wody na samym zbiorniku. Oznacza to, że nie dopływa już do niego nadmiarowa woda. Prognozujemy, że ten trend się utrzyma i będziemy starali się obniżać wartość zrzutu. W tej chwili ten zrzut wynosi 80 m³, jest podwyższony w stosunku do normalnego. Chcemy zacząć obniżać go do 40 m³, żeby fala ze zbiornika Mietków nie dołożyła się do Odry” – mówiła Kopczyńska.

„Jeśli chodzi o polder Racibórz: pracuje normalnie. Gromadzi i trzyma wodę. Ta woda nie dopłynie do Wrocławia, więc musimy sobie poradzić z tą wodą, która w tej chwili jest na wodowskazie. Aktualne napełnienie zbiornika to około 65 proc., to jest stan na czwartą rano” – dodała.

Około północy w nocy ze środę na czwartek 19 września do Wrocławia dotarła fala wezbraniowa na Odrze. Stan wody w podwrocławskim punkcie pomiarowym Trestno ok 1.00 wyniósł 600 cm. Na tym mniej więcej poziomie wody Odry mają się utrzymywać przez najbliższe dni – maksymalny prognozowany poziom to ok 610 cm.

Umacniane do ostatniej chwili przez mieszkańców Wrocławia, żołnierzy i strażaków wały przeciwpowodziowe wytrzymują napór wody. Brak doniesień o ewentualnych przeciekach czy rozszczelnieniach. Główną obawą pozostaje sytuacja w pobliżu wrocławskich ujść dopływów Odry – mogą tam wystąpić tzw „cofki” powodujące lokalne zalania.

Woda w Odrze ma zacząć we Wrocławiu opadać dopiero od soboty 21 września. Przez najbliższe 3 dni sytuacja w mieście pozostanie zatem napięta. Na opublikowanym w nocy nagraniu prezydent Wrocławia Jacek Sutryk zapewnia, że stan wałów i innych urządzeń hydrotechnicznych jest przez cały czas na bieżąco monitorowany przez miejskie i ogólnopolskie służby.

W środę późnym wieczorem Wody Polskie podjęły decyzję o zalaniu dwóch polderów pod Wrocławiem – chodzi o poldery zalewowe Oławka i Blizanowice-Trestno. Razem są one w stanie pomieścić około 16 mln metrów sześciennych wody. Poldery zalano by nieco spłaszczyć falę wezbraniową zbliżającą się do Wrocławia. W punkcie pomiarowym Trestno około 22 odnotowano 590 cm wody, a więc o ok 40 cm więcej niż przewidywano w wieczornych prognozach Wód Polskich i Służby Hydrometeorologicznej Sił Zbrojnych. O północy stan wody w Trestnie wynosił 596 cm

Wieczorem najnowszą prognozę podał IMGW. Według niej w Trestnie najwyższy stan wody tej nocy może wynieść 610 cm. To nadal dużo mniej niż w 1997 roku – taki stan wody oznacza umiarkowane zagrożenie dla Wrocławia.

Polder Oławka po raz ostatni zalano podczas powodzi w 1997 roku.