Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

„Jeśli chodzi o przywracanie ładu konstytucyjnego, fundamentów liberalnej demokracji to napotykamy sytuację, w której dysponujemy narzędziami prawnymi, które nie dają możliwości naprawy. Mamy dziś potrzebę działania w kategorii demokracji walczącej. Pewnie nie raz popełnimy błędy, czyny, które będą niezgodne z zapisami prawa, ale nic nas nie zwalnia z obowiązku działania” – mówił premier Donald Tusk podczas spotkania z polskimi sędziami i konstytucjonalistami.

10 września 2024 debatę pod tytułem „Droga wyjścia z kryzysu konstytucyjnego” zorganizowali marszałek Sejmu Szymon Hołownia i marszałkini Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska. Udział w niej potwierdzili przedstawiciele resortu sprawiedliwości, w tym minister Adam Bodnar, a także prawnicy m.in. prof. Leszek Garlicki, prof. Irena Lipowicz, prof. Ewa Łętowska, sędzia Jerzy Stępień, prof. Adam Strzembosz oraz prof. Andrzej Zoll.

Działać przyzwoicie czy zgodnie z prawem?

Spotkanie odbywa się za zamkniętymi drzwiami, a wnioski z narady mają zostać opracowane i przedstawione opinii publicznej w najbliższych dniach. Podczas wstępu, otwartego dla mediów, marszałek Szymon Hołownia podkreślał, że kryzys konstytucyjny dotyka nie tylko prawników i legislatorów, ale wszystkich obywateli. „Skargi konstytucyjne z obywatelskiej inicjatywy czekają teraz 41 miesięcy na rozpatrzenie, podczas gdy posłowie PiS i inne organy, które mają VIP-owską ścieżkę, tam orzeczenia sypią się z rękawa” – mówił Hołownia. „Trybunał Konstytucyjny to organ niewydolny, którego umocowanie budzi poważne wątpliwości, który mnoży problemy, a nie je rozwiązuje”.

Marszałek Sejmu podkreślił, że przywracanie praworządności powinno odbywać się w sposób „twardy, jasny, prosty, bez kluczenia”.

Premier Donald Tusk stwierdził, że wiele autorytetów prawniczych ma dziś różne pomysły na wyjście z kryzysu. „Toniemy w szarościach, luzach interpretacyjnych. W pewnym sensie każdy ma rację, gdy wypowiada opinie, co należy zrobić” – mówił szef rządu. „Nie sądzę, żeby wyjściem z sytuacji było sformułowanie propozycji prawnych, legislacyjnych, kiedy scena jest zaludniona politycznymi aktorami, dla których te zapisy nie mają żadnego znaczenia, dla których wola polityczna jest ważniejsza od ładu prawnego” – mówił Tusk.

I podkreślał, że w codzienności politycznej tam, gdzie nie da się działać zgodnie z literą prawa, powinno działać się przyzwoicie.

Były szef Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych został zatrzymany przez brytyjską policję 2 września 2024 roku.

Kilka dni wcześniej udzielił wywiadu portalowi wpolityce.pl, w którym ujawnił, że przebywa właśnie w Londynie, gdzie szuka pracy, a do Polski wróci dopiero wtedy, kiedy otrzyma " zapewnienie, że jego proces będzie uczciwy. Michał K. złożył wniosek o list żelazny, czyli gwarancję odstąpienia przez organy ścigania od tymczasowego aresztowania tak, aby mógł odpowiadać przed sądem z wolnej stopy.

Sąd wniosek odrzucił, a prokuratura wystawiła za nim Europejski Nakaz Aresztowania, obejmującego także Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Ponieważ jednak Wielka Brytania nie jest już członkiem Unii Europejskiej, aby móc odpowiadać przed polskim sądem, były szef RARS musi przejść przez procedurę ekstradycyjną. Poczeka na nią w londyńskim areszcie.

Trybunał Julii Przyłębskiej w składzie Zbigniew Jędrzejewski, Stanisław Piotrowicz, Jarosław Wyrembak (sędzia-dubler) orzekli niezgodność art. 2 uchwały powołującej do życia komisję ds. Pegasusa z art. 2 polskiej Konstytucji, czyli zasadą demokratycznego państwa prawa.

“Jakie będzie orzeczenie trybunału JP wszyscy wiedzieliśmy już zanim ono zapadło. Oznacza to,że TK kolejny raz zrealizował polityczne zlecenie. Próba zablokowania prac komisji podyktowana jest strachem przed odpowiedzialnością. Orzeczenia z udziałem sędziów dublerów nie są wiążące” – skomentowała na platformie X przewodnicząca komisji ds. Pegasusa, Magdalena Sroka.

Komisja ma przestać pracować

Trybunał Julii Przyłębskiej zajął się komisją ds. Pegasusa na wniosek grupy posłów PiS.

Ich zdaniem zakres działania komisji został określony nieprecyzyjnie, „niepoprawnie z punktu widzenia logiki”. Ponadto w ich ocenie „afera Pegasusa” nie jest sprawą do zbadania w rozumieniu przepisów Konstytucji, ponieważ „obejmuje bardzo wiele postępowań w odrębnych sprawach”, zbyt obszerny horyzont czasowy, a do tego w nieuprawniony sposób stawia sobie za cel ocenę legalności działań poszczególnych organów państwa, podczas gdy powinna ograniczać się jedynie do ustalenia stanu faktycznego.

8 maja 2024 roku na posiedzeniu niejawnym Trybunał zdecydował się „zabezpieczyć wniosek grupy posłów przez zobowiązanie Komisji Śledczej (…) do powstrzymania się od dokonywania jakichkolwiek czynności faktycznych lub prawnych do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny ostatecznego orzeczenia w sprawie o sygn. Akt U 4/24”.

Innymi słowy, Trybunał Julii Przyłębskiej domagał się wstrzymania prac komisji do czasu rozpatrzenia wniosku grupy posłów PiS i wydania wyroku.

Kolumbijska populacja hipopotamów liczy obecnie 166 osobników, choć współcześnie zwierzęta te występują naturalnie jedynie w środkowej i południowej Afryce.

Wszystkie kolumbijskie hipopotamy pochodzą od czterech osobników sprowadzonych nielegalnie przez Pablo Escobara w latach 80-tych. Oprócz hipopotamów, w prywatnym zoo barona narkotykowego mieszkały także tygrysy, żyrafy i antylopy.

Po śmierci Escobara w 1993 r. hipopotamy wydostały się z terenu posiadłości i uciekły na łono natury, gdzie bujna roślinność i brak drapieżników, pozwoliły im na stworzenie największej populacji żyjącej poza Afryką.

Sterylizacja, wywiezienie, w końcu wyrok śmierci

Przez lata kolumbijskie władze próbowały ograniczyć, a nawet wytępić populację “escobarskich” hipopotamów.

Jako gatunek inwazyjny, wywierają ogromny wpływ na lokalne środowisko, intensywnie zjadając roślinność, niszcząc dziką przyrodę i zmieniając lokalne krajobrazy. Donoszono też o przypadkach ataków hipopotamów na rybaków w rejonie rzeki Magdalena.

W 2023 roku kolumbijskie ministerstwo środowiska ogłosiło plany sterylizacji części osobników i eutanazji innych. Sterylizacje przebiegały jednak powoli, nie przeprowadzono też ani jednego zabiegu eutanazji.

Plany przewiezienia zwierząt do Meksyku, Indii czy na Filipiny – których koszt szacuje się na około 3,5 miliona dolarów – również się nie powiodły.

Urzędnicy uznali, że „kontrolowane polowanie i sterylizacja” to ostatnia szansa na wytępienie tych inwazyjnych zwierząt.

Protestują obrońcy praw zwierząt i branża turystyczna

W piątek 6 września sąd administracyjny w Cundinamarca wydał zgodę na legalne polowania na żyjące w Kolumbii hipopotamy.

Przeciwko decyzji sądu protestują jednak obrońcy praw zwierząt oraz branża turystyczna, ponieważ żyjące od 30 lat na wolności dzikie zwierzęta zdążyły stać się lokalną atrakcją.

Zabicie jednego z tych hipopotamów, zwanego Pepe, wywołało w 2009 roku falę ulicznych protestów, które ostatecznie doprowadziły do ​​wprowadzenia zakazu polowań na hipopotamy w 2012 r.

Żródło: ABC

Co najmniej cztery izraelskie rakiety spadły na obóz namiotowy dla przesiedlonych Palestyńczyków w południowej Strefie Gazy. Chodzi o namioty rozbite w pobliżu Chan Junus w rejonie Al-Mawasi, który Izrael wyznaczył na bezpieczną strefę humanitarną. Na terenie obozu schroniły się rodziny, którym izraelskie wojsko nakazało ucieczkę z innego miejsca na terytorium Gazy.

Według palestyńskich służb ratunkowych, w wyniku ataku w ogniu stanęło co najmniej 20 namiotów. Uderzenie rakiet spowodowało także powstanie kraterów głębokich na dziewięć metrów.

Biuro prasowe rządu Gazy (zarządzane przez Hamas) poinformowało o ponad 40 ofiarach śmiertelnych, wśród których mają być kobiety i dzieci. Co najmniej 60 osób zostało rannych.

Obóz dla uchodźców czy centrum dowodzenia Hamasu?

Izraelska armia wydała oświadczenie, w którym twierdzi, że uderzyła “w znaczących terrorystów Hamasu, którzy działali w centrum dowodzenia i kontroli znajdującym się na obszarze humanitarnym w Khan Younis”.

Hamas zaprzecza, aby miał wykorzystywać obszary cywilne do celów wojskowych.

„To oczywiste kłamstwo, które ma na celu usprawiedliwienie tych obrzydliwych zbrodni. Ruch oporu kilkakrotnie zaprzeczał, jakoby którykolwiek z jego członków przebywał w miejscach gromadzenia się ludności cywilnej lub wykorzystywał te miejsca do celów wojskowych” – stwierdził Hamas w oświadczeniu.

Wojna między Izraelem a Hamasem rozpoczęcia się 7 października 2023 roku od ataku Hamasu na Izrael, w którym zginęło 1200 osób, a 250 osób zostało wziętych na zakładników. Według ministerstwa zdrowia Gazy w późniejszych atakach odwetowych Izraela na Gazę zginęło ponad 40 tys. Palestyńczyków.

Niemal każdy z 2,3 miliona mieszkańców Gazy został przynajmniej raz zmuszony do opuszczenia swojego domu. Niektórzy Palestyńczycy musieli uciekać aż 10 razy.

Żródło: Reuters