Dzień na żywo. Zawieszenie broni między Izraelem a Hezbollahem

Co się wydarzyło?

We wtorek 26 listopada Joe Biden ogłosił, że Izrael oraz libański Hezbollah zaakceptowały porozumienie o zawieszeniu broni, które wynegocjowały Stany Zjednoczone i Francja.

Porozumienie zakłada, że przez najbliższe 60 dni armia Libanu będzie przejmować kontrolę nad terenami na południu kraju, z którego będą wycofywać się siły izraelskie. Chodzi o to, aby Hezbollah nie odbudował tam swojej infrastruktury.

Minister spraw zagranicznych Libanu Abdallah Bou Habib powiedział, że libańska armia będzie w stanie rozmieścić co najmniej 5000 żołnierzy w południowym Libanie po wycofaniu się wojsk izraelskich.

Zdaniem Benjamina Netanjahu Hezbollah jest znacznie słabszy niż na początku konfliktu.

„Cofnęliśmy go o dziesięciolecia. Wyeliminowaliśmy jego czołowych przywódców (chodzi o Hasana Nasrallaha – przyp. red.) zniszczyliśmy większość jego rakiet, zneutralizowaliśmy tysiące bojowników i zniszczyliśmy wieloletnią infrastrukturę terrorystyczną w pobliżu naszej

Netanjahu zapowiedział jednak, że jeśli Hezbollah naruszy zawieszenia broni lub podejmie próbę zbrojenia, Izrael zdecydowanie odpowie.

Dziś rano, już po rozpoczęciu zawieszenia broni, izraelscy żołnierze zidentyfikowali agentów Hezbollahu powracających na obszary w pobliżu granicy i otworzyli ogień, aby uniemożliwić im zbliżenie się.

Izraelski minister obrony powiedział, że poinstruował wojsko, aby „działało zdecydowanie i bezkompromisowo”, jeśli taka sytuacja się powtórzy.

Dlaczego to ważne?

W ciągu ostatnich dwóch miesięcy walki pomiędzy Izraelem a Hezbollahem nasiliły się, zmuszając setki tysięcy Libańczyków do opuszczenia swoich domów.

Ogłaszając porozumienie o zawieszeniu broni, Joe Biden powiedział, że „cywile obu stron wkrótce będą mogli bezpiecznie wrócić do swoich społeczności”.

Libańska armia poprosiło mieszkańców przygranicznych miejscowości o opóźnienie powrotu do domu do czasu wycofania się izraelskiego wojska, które w trakcie trwania konfliktu z Hezbollahem przedarło się około 6 km w głąb Libanu.

Hussam Arrout, ojciec czwórki dzieci, który pochodził z przygranicznej wioski Mays al-Jabal, powiedział w rozmowie z Reutersem, że nie może doczekać się powrotu do domu swoich przodków.

„Izraelczycy nie wycofali się całkowicie. Postanowiliśmy więc poczekać, aż wojsko ogłosi, że możemy wejść. Wtedy wsiądziemy do samochodów i pojedziemy do wioski” – powiedział mężczyzna.

Także Izrael szykuje bezpieczny powrót ok. 60 tys. swoich obywateli, którzy uciekli ze swoich domów położnych w północnej części Izraela, przy granicy z Libanem. Po wybuchu konfliktu Hezbollah ostrzeliwał te tereny rakietami.

Jaki jest kontekst?

Benjamin Netanjahu zapowiedział, że zawieszenie broni z Hezbollahem pozwoli Izraelowi skoncentrować się na zagrożeniu ze strony Iranu, a także odizolować palestyński Hamas, który wywołał w 2023 konflikt w regionie.

Prezydent USA liczy jednak, że uda się zakończyć także konflikt między Izraelem a Hamasem. Joe Biden, który w styczniu odchodzi ze stanowiska, zapowiedział, że jego administracja będzie w dalszym ciągu nalegać na zawieszenie broni i uwolnienie zakładników przetrzymywanych w Gazie.

„Siła musi ustąpić miejsca dialogowi i negocjacjom. Udało się to już osiągnąć w Libanie i musi nastąpić jak najszybciej w Strefie Gazy” – powiedział radiu France Info francuski minister spraw zagranicznych Jean-Noel Barrot.

Jeden z urzędników Hamasu, Sami Abu Zuhri, powiedział agencji Reuters, że ugrupowanie „docenia” prawo Libanu do osiągnięcia porozumienia, które chroni jego lud, i ma nadzieję na porozumienie kończące wojnę w Gazie.

Inne teksty OKO.press na podobny temat:

Co się wydarzyło

Zawiadomienie do prokuratury złożyły Lasy Państwowe w październiku 2024. 20 listopada szczecińska prokuratura wszczęła śledztwo.

Czego dotyczyło zawiadomienie?

Od pierwszego czerwca 2020 Dariusz Matecki był zatrudniony na etacie w Lasach Państwowych — najpierw w Warszawie, a później w Szczecinie. Postępowanie dotyczy tylko okresu, kiedy Matecki był zatrudniony w Szczecinie. Po wyborach w 2023 roku w Lasach Państwowych przeprowadzono audyt. Wynikało z niego, że Matecki nie wykonywał swoich obowiązków.

„Przedmiot postępowania dotyczy mających miejsce w 2023 roku nieprawidłowości w zakresie zatrudnienia oraz świadczenia pracy na rzecz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie. Wstępna wartość szkody szacowana jest na kwotę nie mniejszą niż 160 tys. zł” – napisał w wiadomości cytowanej przez Onet prokurator Łukasz Błogowski.

Gdyby postawiono mu zarzuty, Mateckiemu groziłoby od sześciu miesięcy do ośmiu lat pozbawienia wolności.

Jaki jest kontekst

Onet opisuje szczegóły zawiadomienia do prokuratury.

Matecki „celem osiągnięcia przez siebie korzyści majątkowej, bez uzasadnionej merytorycznej i faktycznej potrzeby dla Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie, nie mając zamiaru faktycznie wykonywać pracy (...) i jej faktycznie nie wykonując,

mającą być wykonywaną w formie telepracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, przy uwzględnieniu przeciętnego 40-godzinnego tygodnia prac w przyjętym okresie rozliczeniowym, na specjalnie utworzone dla niego stanowisko kierownicze jako kierownik Zespołu ds. Współpracy z Otoczeniem Regionalnym".

Jak informuje Onet, Matecki zarabiał w Szczecinie 10,3 tys. zł brutto miesięcznie. „Oprócz wynagrodzenia otrzymał też m.in. ekwiwalent za drewno, pakiet medyczny, trzy nagrody motywacyjne, ekwiwalent za urlop, dodatkowe wynagrodzenie roczne”.

Matecki miał nie dokumentować swojego czasu pracy i tylko sporadycznie logować się do systemu informatycznego Lasów Państwowych. To inna pracowniczka ewidencjonowała za Mateckiego jego czas pracy.

Szczecińska siatka Mateckiego i Ziobry

„Serce Solidarnej Polski [poprzedniczki Suwerennej Polski Zbigniewa Ziobry] bije teraz w Szczecinie. To tutaj Dariusz Matecki i jego ludzie z organizacji dotowanych z Funduszu Sprawiedliwości koordynują kolejnymi kampaniami partii Zbigniewa Ziobry” – pisał w OKO.press w marcu 2023 Sebastian Klauziński.

W połowie listopada ABW zatrzymała współpracownika Dariusza Mateckiego, Grzegorza W., który ma usłyszeć zarzuty prania brudnych pieniędzy.

Grzegorz W. prowadzi firmę, „która wystawiała faktury na rzecz Stowarzyszenia Przyjaciół Zdrowia i zarabiała na działaniach promocyjnych. (...) Faktury, w których posiadaniu jest Prokuratura Krajowa, są opisane jako »kampania promocyjna Dariusza Mateckiego«” – informował portal TVN24.

Na temat działań Dariusza Mateckiego napisaliśmy w OKO.press niezliczone teksty.

Inne teksty OKO.press o Dariuszu Mateckim

Co się wydarzyło

„Podjąłem decyzję o przekazaniu 3,5 mld zł na projekt CPK w formie papierów skarbowych; te pieniądze dofinansują spółkę” – poinformował we wtorek 26 listopada 2024 premier.

Na co będą przeznaczone te pieniądze?

„To są papiery skarbowe i te pieniądze dofinansują spółkę. Będzie to związane z pracami projektowymi dla terminala, dworca kolejowego i węzła przesiadkowego transportu publicznego, strefy Air site i Land site oraz sieci przyłączy i prace przygotowawcze dla budowy portu lotniczego CPK” – powiedział przed posiedzeniem rządu Tusk.

Tusk dodał, że te decyzje powinny po części rozwiać „wątpliwości czy dezinformacje dotyczące przyszłości projektu”. Zapowiedział jeszcze jedną decyzję: o przeniesieniu Polskiej Grupy Lotniczej, Grupy LOT do Ministerstwa Infrastruktury.

Jaki jest kontekst

Centralny Port Komunikacyjny miał być największą inwestycją rozpoczętą za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Projekt zakładał budowę lotniska w Baranowie oraz sieci kolei, drug i autostrad.

Politycy ówczesnej opozycji krytykowali go za gigantomanię i opóźnienia w realizacji. Koalicja Obywatelska wpisała CPK na listę „100 konkretów”: „81. Zweryfikujemy projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego”. Biorąc pod uwagę wiele prześmiewczych wypowiedzi polityków obecnej Koalicji 15 października na temat CPK, opinia publiczna mogła sądzić, że „weryfikacja” równa się „rezygnacja”. Tak się jednak nie stało.

W czerwcu 2024 Tusk ogłosił, że jego rząd będzie budował CPK. Tyle że w okrojonej formie. Ma obejmować budowę trzypoziomowego lotniska o przepustowości 34 mln pasażerów oraz Kolei Dużych Prędkości.

Opozycja krytykowała zmiany wprowadzone do pierwotnego projektu. Na przykład Marcin Horała, Pełnomocnik ds. CPK w rządzie Mateusza Morawieckiego, pisał w październiku: „Dokonano zmian kluczowych elementów modelu biznesowego, co powoduje nieaktualność oferty inwestorów (to można ominąć po prostu bardziej obciążając finanse publiczne)”. Dawny pełnomocnik nazywa nowy projekt neo-CPK lub pseudo-CPK.

Również dziś Horała zabrał głos: „To mniej niż połowa środków, które powinny być przekazane w tym roku zgodnie z obowiązującym wieloletnim planem finansowym CPK”.

CPK a wybory prezydenckie

Dodatkowym kontekstem jest rozpoczynająca się właśnie kampania wyborcza. PiS-owi udało się upowszechnić wśród wyborców przekonanie, że

„Polacy kupili taką rozwojową opowieść” – mówił w OKO.press prof. Przemysław Sadura. Socjolog zwracał uwagę, że „wyborcy PiS-u artykułują to w sposób najbardziej jednoznaczny. Ich idealna Polska przyszłości to Polska rozwinięta, mocna, suwerenna, samowystarczalna. Jest w Unii Europejskiej, ale jest na tyle mocnym graczem, że może po partnersku rozmawiać z Niemcami, Francuzami etc. A podstawą tego rozwoju są duże inwestycje takie jak CPK, budowa elektrowni atomowych itd.”

Jednak projekt CPK cieszy się popularnością również wśród wyborców Konfederacji i Trzeciej Drogi (PSL i Polska 2050). A to są właśnie te grupy, o które będzie zabiegać w kampanii Rafał Trzaskowski.

Sondaż Ibris dla Polsatu pokazał, że 61,1 proc. ankietowanych jest za budową nowego portu lotniczego. „Zdecydowanie za” budową nowej infrastruktury lotniczo-kolejowej opowiedziało się 62 proc. wyborców PiS-u. Budowę wspiera również 78 proc. wyborców Konfederacji i 65 proc. wyborców Trzeciej Drogi (odpowiedzi łącznie: „zdecydowanie za” i „raczej za”).

O CPK mówił w Telewizji Republika kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki. Stwierdził, że dzięki budowie portu „możemy dokonać ostatecznej unifikacji Polski”. Dodał: Powinny być rzeczy, które rozbudzają nasze aspiracje. Chcemy mieć najlepsze lotnisko w Europie. Nasze aspiracje i plany powinny uwzględniać przyszłe pokolenia. Chcemy być pierwszą gospodarką w Europie”.

Inne teksty OKO.press na temat budowy CPK

Co się wydarzyło?

W nocy rosyjska armia przeprowadziła zmasowany atak dronowy na Ukrainę. Wśród 188 dronów były również drony uderzeniowe typu Shahed oraz bezzałogowe statki powietrzne innych typów. Oprócz tego terytorium Ukrainy miało być zaatakowane czterema rakietami balistycznymi Iskander-M.

Według informacji Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Ukrainy obronie przeciwlotniczej udało się zestrzelić 76 dronów w obwodzie kijowskim, czerkaskim, kirowohradzkim, czernihowskim, sumskim, charkowskim, połtawskim, żytomierskim, chmielnickim, winnickim, tarnopolskim, rówieńskim, zaporoskim, dniepropetrowskim, odeskim oraz mikołajowskim.

95 bezzałogowców miało stracić cel, prawdopodobnie w związku ze skutecznymi działaniami ukraińskim Sił Obrony. Kolejne pięć – poleciało w kierunku Białorusi.

Sztab Generalny zaznacza, że informacje będą aktualizowane.

Według ukraińskich sił powietrznych w wyniku masowego ataku w kilku regionach uszkodzone zostały obiekty infrastruktury krytycznej, a w kilku regionach zniszczone zostały budynki prywatne i wielomieszkaniowe.

Na razie nie ma informacji o ofiarach.

Jak informuje kijowska policja, w obwodzie wskutek ataku zostały uszkodzone cztery prywatne domy, dwa bloki mieszkaniowe, dwa garaże, pomieszczenie gospodarcze oraz samochód. W jednej miejscowości uszkodzona została także linia energetyczna.

W niektórych miastach są problemy z elektrycznością oraz dostawą wody.

„W Tarnopolu i innych miejscowościach obwodu nie ma stabilnych dostaw energii elektrycznej. Odpowiednie służby pracują nad rozwiązaniem problemu” – informuje Wiaczesław Nehoda, szef tarnopolskiej administracji wojskowej. Wskutek ataku uszkodzono obiekt infrastruktury elektrycznej zasilającej Tarnopol. W mieście nie kursują trolejbusy. Władze lokalne uruchomiły punkty ogrzewania, ponieważ w części domów są również problemy z dostawą ciepła.

Mer miasta Serhij Nadal poinformował, że większość miejskich kotłowni funkcjonuje, a w razie potrzeby ich pracę wspomagać będą agregaty prądotwórcze. Szkoły i przedszkola powinny być czynne. Te, które nie mają scentralizowanego zasilania, również będą korzystać z generatorów.

Ponad tysiąc dni wojny

Federacja Rosyjska od ponad tysiąc dni prowadzi pełnoskalową wojnę przeciwko Ukrainie. Niemal codziennie przeprowadza ataki na ukraińskie miasta, terroryzując cywili. Regiony przyfrontowe są kilka razy dziennie ostrzeliwane z artylerii i bombardowane. Oficjalnie Rosja zaprzecza temu, że celem jej ataku jest infrastruktura cywilna. A niedawno armia rosyjska zaatakowała Ukrainę hipersoniczną rakietą nowego typu – Oriesznik.

Na zdjęciu u góry wczorajszy atak na Odessę. Zostało rannych 10 osób. Uszkodzeniu uległ nieczynny budynek administracyjny banku, 8 budynków mieszkalnych i 8 samochodów. Fot. Państwowa Służba ds. Sytuacji Nadzwyczajnych Ukrainy.

Inne teksty w OKO.press na ten temat:

Co się wydarzyło

Jak w amerykańskim serwisie Axios pisze izraelski dziennikarz Barak Rawid, Amerykanie są przekonani, że porozumienie w sprawie zawieszenia broni między Izraelem a Hezbollahem zostało osiągnięte. Jego zdaniem izraelski rząd ma zatwierdzić umowę już jutro. Izraelski ambasador przy ONZ Danny Danon pytany o porozumienie powiedział, że „nie podpisaliśmy jeszcze umowy, ale idziemy do przodu”. Ważny libański urzędnik powiedział dziś Reutersowi, że obie strony doszły do porozumienia.

Umowa zakłada 60-dniowy okres przejściowy. W tym czasie izraelska armia wycofa się z południowego Libanu, a w obszarze przygranicznym swoje oddziały rozmieści armia libańska. Hezbollah ma natomiast wycofać swoje ciężkie uzbrojenie na północ od rzeki Litani. Rzeka znajduje się 20-25 km w linii prostej od granicy z Izraelem.

„Zrobimy wszystko, by mieć możliwość zneutralizowania jakiegokolwiek zagrożenia z południowego Libanu. Mam nadzieję, że w przyszłości zajmie się tym libańska armia. Ale jeśli znów sobie nie poradzą, zrobimy to my” – komentował dla Reutersa warunki porozumienia ambasador Danon.

Implementację porozumienia ma nadzorować komitet kierowany przez amerykańskich dyplomatów. Izrael w umowie zastrzega sobie prawo do reakcji, gdyby Hezbollah ponownie rozmieszczał swoje wojska blisko izraelskiej granicy.

Porozumienie było już niemal gotowe w zeszły czwartek 21 listopada. Wówczas jednak Międzynarodowy Trybunał Karny wydał nakaz aresztowania izraelskiego premiera Benjamina Netanjahu i byłego ministra obrony kraju, Joawa Galanta. MTK zarzuca obu politykom zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciw ludzkości podczas trwającej od ponad roku izraelskiej inwazji na Gazę. Francuskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych ogłosiło, że gdyby Netanjahu pojawił się we Francji, kraj ten zamierza wykonać postanowienie MTK i aresztuje izraelskiego premiera.

To spowodowało problem w negocjacjach, ponieważ Liban chciał, by Francuzi byli częścią komitetu nadzorującego implementację porozumienia. Po kilku dniach udało się jednak doprowadzić do porozumienia w tej kwestii. Zdaniem Axios Francuzi zapewnili, że podejmą kroki w celu poprawy relacji z Izraelem, a Izrael zgodził się, by Francuzi odegrali rolę w procesie nadzorowania porozumienia.

Jaki jest kontekst

Od 8 października 2023 roku trwa nieustanna wymiana ognia między Izraelem a operującym na terenie Libanu Hezbollahem. Hezbollah to organizacja polityczna i paramilitarna, przez część krajów uznawana za terrorystyczną. Jej najważniejszym sojusznikiem międzynarodowym i ideologicznym jest Iran. Dzięki temu, że Liban jest państwem słabym i dysfunkcyjnym, Hezbollah może prowadzić własną agresywną politykę zagraniczną, sprzeczną z interesem Libanu. Przez lata południe kraju było w dużej mierze zdominowane przez Hezbollah.

Od końca września tego roku Izrael eskalował konflikt ze swoim libańskim wrogiem. Izraelscy żołnierze wkroczyli na teren Libanu, a naloty zintensyfikowały się. 27 września w nalocie na południowe przedmieścia Bejrutu zginął przewodniczący Hezbollahowi przez ostatnie 32 lata Hassan Nasrallah.

W obecnej odsłonie konfliktu zginęło około 3,5 tys. Libańczyków, ponad 15 tys. zostało rannych. Około miliona Libańczyków (szacunki wahają się między 840 tys. a ponad 1,4 mln; w Libanie mieszka nieco ponad 5 mln osób) i około 100 tys. Izraelczyków zostało zmuszonych do przesiedlenia. 19 października „Times of Israel” podawał, że po stronie izraelskiej od października 2023 roku zginęło 44 cywili i 70 żołnierzy.

Liban przez lata nie był w stanie ograniczyć agresywnej działalności Hezbollahu, która sprowokowała Izrael do wojny. Izrael z kolei prowadzi wojnę z Hezbollahem w sposób podobny do inwazji w Gazie. Poziom zniszczeń jest wysoki. Pod koniec października analiza dziennikarzy „The Washington Post” wykazała, że co czwarty budynek w 25 przygranicznych jednostkach administracyjnych został zniszczony lub uszkodzony. Rozmowy pokojowe nie zatrzymały walk i wymiany ognia. Tylko w niedzielę 24 listopada Hezbollah wystrzelił w stronę Izraela ponad 200 rakiet. Tego samego dnia Izrael przeprowadził intensywne naloty na południowe dzielnice Bejrutu.

Przeczytaj inne teksty w OKO.press na ten temat