Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Co się wydarzyło?

Według prezydenta miasta Witalija Kłyczki w dzielnicy Swiatoszyńskiej wskutek uderzenia zawalił się blok mieszkalny. Na miejscu pracują służby ratunkowe. Ihor Kłymenko, minister spraw wewnętrznych Ukrainy poinformował, że ratownicy wśród gruzów znaleźli żywego mężczyznę. Przebywał pod gruzami budynku przez ponad pięć godzin.

„Przez ponad trzy godziny ratownicy utrzymywali z nim kontakt głosowy. Mężczyzna spadł z drugiego piętra na pierwsze i został uwięziony. Ważne było, aby nie stracić ani minuty” – powiedział Kłymenko.

W dzielnicy Słomiańskiej uszkodzone zostały mieszkania w kilku budynkach. Paliły się samochody. Doszło również do pożarów i uszkodzeń w kilku lokalizacjach budynków niemieszkalnych. W dzielnicy Holosijiwskiej uszkodzone zostały m.in. szkoła i przedszkole, w Szewczenkiwskiej fala uderzeniowa rozbiła okna na oddziale dziecięcym placówki medycznej.

Skutki ataku odnotowano w 27 lokalizacjach. Według Tymura Tkaczenki, szefa kijowskiej administracji wojskowej uszkodzonych zostało ponad sto obiektów: budynki mieszkalne, szkoły, przedszkola, placówki medyczne i uniwersytet – to cele rosyjskich ataków.

Ponad 80 osób potrzebowało pomocy medycznej, 44 z nich zostało hospitalizowanych. Wśród rannych jest 10 dzieci, pięcioro z nich trafiło do szpitala, w tym pięciomiesięczna dziewczynka.

„To największa liczba rannych dzieci w ciągu jednej nocy w Kijowie od początku wojny na pełną skalę” – mówi Kłyczko.

„W nocy liczymy eksplozje. W ciągu dnia liczymy zabitych i rannych. Ze strachem czekamy, aż lekarze napiszą +1, +2, dziecko zostało ranne, dziecko zmarło. Ile osób uratowano, ilu osobom udzielono pomocy, ilu hospitalizowano” – pisze Tkaczenko.

Prezydent Zełenski poinformował, że Rosjanie wystrzelili ponad 300 dronów i 8 pocisków rakietowych. Ukraińskiej obronie powietrznej udało się zneutralizować 288 dronów oraz trzy rakiety. Pięć rakiet i 21 dronów uderzyło w budynki w 12 lokalizacjach (jedna z rakiet w budynek mieszkalny w Kijowie).

Oprócz Kijowa, pod rosyjskim ostrzałem znalazły się obwody: dnipropietrowski, połtawski, sumski, mikołajowski i kijowski.

Aktualizacja 19:30. Zwiększyła się liczba ofiar. Według ostatnich informacji w Kijowie zginęło 15 osób, 145 zostało rannych, w tym 14 dzieci. Prace poszukiwawcze trwają.

Jaki jest kontekst?

„Dziś świat po raz kolejny zobaczył odpowiedź Rosji na nasze – z Ameryką i Europą – pragnienie pokoju. Nowe demonstracyjne zabójstwa. Dlatego pokój bez użycia siły jest niemożliwy. Nasi partnerzy mają wszystkie narzędzia, by zmusić Moskwę do pokoju, zmusić ich do negocjacji” – napisał w mediach społecznościowych Zełenski.

W połowie lipca Donald Trump zagroził Rosji „bardzo surowymi cłami”, jeśli porozumienie pokojowe nie zostanie osiągnięte w ciągu 50 dni. Za parę dni jednak skrócił ten termin, dając Władimirowi Putinowi 10-12 dni, żeby zakończyć wojnę. Natomiast widocznie Rosja nie zrezygnowała ze swoich celów, a ultimatum amerykańskiego prezydenta dla Putina nie jest przekonujące.

„Zeszłej nocy Rosja ponownie uderzyła w ludność cywilną. Na celowniku znalazły się budynki mieszkalne. Kolejna noc strachu, bólu i nieodwracalnych strat dla ukraińskich rodzin…” – pisze Państwowa Służba ds. Sytuacji Nadzwyczajnych Ukrainy.

Przeczytaj więcej w OKO.press:

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

Eksperci ONZ na podstawie najnowszych danych z IPC (zintegrowanej klasyfikacji fazy bezpieczeństwa żywnościowego) wydali ostrzeżenie o tym, że w Strefie Gazy trwa klęska głodu. Ostatnia aktualizacja, z maja 2025, zapowiadała, że jeśli Izrael nie skończy z blokowaniem dostaw żywności oraz nie przerwie działań wojennych, w Gazie rozegra się najgorszy scenariusz. I tak właśnie się dzieje.

Jak czytamy w stanowisku wydanym 29 lipca, dostępne dane dotyczące konsumpcji wskazują, że 39 proc. mieszkańców Strefy Gazy przeżywa całe dni bez jedzenia. Ponad pół miliona osób – prawie 1/4 część ludności enklawy – cierpi z powodu warunków zbliżonych do głodu, a cała reszta boryka się z głodem na poziomie kryzysowym.

Ostre niedożywienie, czyli drugi najważniejszy wskaźnik głodu, wzrosło w Strefie Gazy w bezprecedensowym tempie. Eksperci ONZ wyliczają, że do połowy lipca 20 tys. dzieci zostało przyjętych do szpitali z powodu ostrego niedożywienia. Wśród dzieci do piątego roku życia mieszkających w mieście Gaza poziom niedożywienia wynosi 16, 5 proc. – to cztery razy więcej niż przed dwoma miesiącami.

Eksperci wskazują, że doniesienia o zgonach spowodowanych głodem również są coraz powszechniejsze. Zastrzegają jednak, że w tym wypadku zebranie rzetelnych danych jest trudne, bo placówki medyczne funkcjonują w warunkach kryzysowych. Z informacji palestyńskiego ministerstwa zdrowia wiemy jednak, że

Eksperci ONZ wskazują, że nie można dalej czekać z działaniami na oficjalne potwierdzenie klęski głodu, co w warunkach wojny i izraelskiej blokady jest skrajnie trudne. "Ludzie już umierają z powodu niedożywienia, a im dłużej zwlekamy, tym większa będzie liczba ofiar śmiertelnych” – zaznacza Cindy McCain ze Światowego Programu Żywnościowego (WFP).

Tylko w lipcu z głodu w Strefie Gazy zmarły 63 osoby, w sumie już ponad 130, przy czym większość ofiary to dzieci.

„Potwierdza się to, czego się obawialiśmy. Palestyńczycy w Gazie mierzą się z katastrofą humanitarną epickich rozmiarów. To nie już nie jest ostrzeżenie, to rzeczywistość, która rozgrywa się na naszych oczach, fakty, którym nie można zaprzeczać” – mówił Antonio Guterres sekretarz generalny ONZ po publikacji stanowiska IPC.

Eksperci ostrzegają, że skala cierpienia wymaga rozejmu, a nie tylko doraźnych działań. „Konieczne jest przywrócenie podstawowych usług, stały napływ dóbr i zapewnienie bezpiecznego, nieograniczonego dostępu do ratującej życie pomocy – bez rozejmu nie ma na to szans” – czytamy.

Jaki jest kontekst

Izraelczycy wciąż podtrzymują, że w Strefie Gazy nie ma głodu, a za problemy z dostawami żywności odpowiada Hamas, a nie izraelska blokada. Jednak międzynarodowe oburzenie rośnie. Nieoczekiwanie dołączył do niego także Donald Trump. Po tym, jak Benjamin Netanjahu po raz kolejny powtórzył, że „w Gazie nie ma głodu", prezydent USA odpowiedział: „Owszem, jest głód, przecież widzę w telewizji dzieci, one wyglądają na głodne.

W niedzielę 27 lipca Izrael zobowiązał się, że codziennie będzie wpuszczać do odciętej od świata palestyńskiej enklawy ciężarówki ONZ z pomocą humanitarną. Nikt jednak nie wie, jaka jest rzeczywista skala tej pomocy. Obrazki i relacje, które docierają do mediów, wskazują, że potrzeby są ogromne.

Przypomnijmy, że w maju Izrael uznał, że nie wpuści więcej do Gazy oficjalnej pomocy ONZ, tylko sam zajmie się kierowaniem centrami dystrybucji żywności. Powód? Dotychczasową pomoc miał rozkradać Hamas (choć nie potwierdziły tego żadne, nawet izraelskie źródła). W wyrwę po doświadczonych organizacjach weszła prywatna amerykańska fundacja Gaza Humanitarian Foundation. Brak doświadczenia oraz zmilitaryzowanie działań doprowadziło do wielu tragedii. Prywatni ochroniarze i izraelskie wojsko, które wspólnie pilnują punktów dystrybucji, wielokrotnie otwierało ogień do Palestyńczyków czekających na żywność. Oficjalnie, żeby zapanować nad tłumem. Ci, którzy chcą otrzymać pomoc, muszą bowiem udać się do czterech odległych punktów (sieć pomocy ONZ liczyła setki mniejszych ośrodków). A to sprawia, że faktycznie gromadzą się tam tłumy, co jest zagrożeniem samym w sobie. Izraelska armia twierdzi, że otwiera ogień tylko ostrzegawczo, ale

Tragiczna sytuacja w Strefie Gazy sprawia, że coraz więcej głosów sprzeciwu płynie z samego Izraela. Pisaliśmy o tym więcej tutaj:

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

Premier Donald Tusk odwiedził Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie, gdzie tworzy i testuje się najnowocześniejszy sprzęt militarny. Chodzi m.in. o drony, systemy ochrony, czy technologie kompozytowe.

Dzień wcześniej, we wtorek 29 lipca, Tusk rozpoczął posiedzenie rządu nietypowo, bo od prezentacji atrap głowic produkowanych w całości w Polsce. Mówił, że to zapowiedź większego procesu repolonizacji zbrojeń. I w szczegółach opowiadał o uzbrojeniu tworzonym za pomocą drukarek 3D: „polskie części do polskich dronów”.

Podczas środowej wizyty w Instytucie premier przekonywał, że kluczem do sukcesu i gwarancji bezpieczeństwa jest posiadanie armii, która „technologicznie wyprzedza konkurentów”. Dlatego środki trzeba inwestować w krajowe firmy i „polskie umysły”.

„Te pieniądze muszą karmić polską gospodarkę, polską naukę. Dlatego zapowiadam, już dzisiaj, zasadniczą zmianę proporcji, jeśli chodzi o strumienie wydatków” – deklarował szef rządu.

Odnosząc się do sytuacji za wschodnią granicą, Tusk stwierdził, że Polska "nie może stracić ani godziny, ani dnia w wyścigu o nowoczesną armię”.

„Jest duża szansa, jest wiele znaków wskazujących na to, że być może wojna rosyjsko-ukraińska zostanie przynajmniej zawieszona w najbliższym czasie. Ale to w żadnym stopniu nie zmienia przecież naszej sytuacji” – dodał polski premier.

Jaki jest kontekst

Od czasu rekonstrukcji rządu premier Donald Tusk jeszcze mocniej koncentruje się na kwestiach dotyczących bezpieczeństwa, zarówno militarnego, jak i gospodarczego. O zbrojeniach, a także inwestycjach w polski przemysł słyszmy nieprzerwanie od tygodnia, co szybko zaowocowało kryzysem na innym polu.

Tusk publicznie zlekceważył własną obietnicę dotyczącą asystencji osobistej. Innymi słowy, próbował wycofać się z inwestycji w bezpieczeństwo socjalne obywateli i obywatelek. Doprowadził tym samym do poważnego zawirowania wizerunkowego i to w pierwszym tygodniu odświeżonego gabinetu.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

List opublikował brytyjski „The Guardian”. Wśród sygnatariuszy jest 31 izraelskich autorytetów życia publicznego, w tym:

• Awraham Burg, polityk, były przewodniczący izraelskiego Knesetu i były szef Agencji Żydowskiej (JAFI),
• Juwal Abraham, laureat Oscara za film dokumentalny o Izraelskich Siłach Obronnych,
• Szemu’el Ma’oz, laureat Złotego Lwa na 66. MFF w Wenecji za film „Liban”,
• poeta Aharon Szabtai,
• reżyser Ra’anan Alexandrowicz
• malarka Michal Na'aman,
• a także laureaci izraelskich państwowych odznaczeń kulturalnych.

„My, Izraelczycy, którzy pragniemy pokojowej przyszłości dla naszego kraju i naszych palestyńskich sąsiadów, piszemy to z ogromnym wstydem, gniewem i bólem. Nasz kraj głodzi mieszkańców Gazy na śmierć i rozważa przymusowe wysiedlenie milionów Palestyńczyków ze Strefy" – czytamy w apelu.

I dalej: „Społeczność międzynarodowa musi nałożyć na Izrael dotkliwe sankcje, dopóki nie zakończy on tej brutalnej kampanii i nie wprowadzi trwałego zawieszenia broni”.

Jaki jest kontekst

Jak podkreśla The Guardian, list ten jest wyjątkowy nie tylko ze względu na bezkompromisowy ton, ale także poparcie dla nałożenia sankcji na Izrael. Rosnące międzynarodowe oburzenie związane z przebiegiem wojny w Strefie Gazy coraz silniej rezonuje wewnątrz izraelskiego społeczeństwa. Zdjęcia głodujących dzieci, a także relacje z ostrzeliwań Palestyńczyków, którzy próbują dostać się do centrów dystrybucji żywności, wywołują coraz większe poruszenie.

W poniedziałek 28 lipca dwie znane izraelskie organizacje praw człowieka, B’Tselem i Physicians for Human Rights Israel, opublikowały raporty, w których po raz pierwszy stwierdziły, że Izrael prowadzi politykę „ludobójczą” wobec Palestyńczyków w Strefie Gazy, łamiąc tym samym kolejne tabu.

Eksperci z obu organizacji przekonywali, że Izrael prowadząc wojnę w Strefie Gazy, bierze na cel cywilów wyłącznie powodu ich tożsamości – jako Palestyńczyków. Tym samym powoduje poważne, nieodwracalne niszczenie palestyńskiego społeczeństwa. A kluczowe jest dziś uznanie, iż w Gazie trwa ludobójstwo, bez czekania na orzeczenie międzynarodowych trybunałów.

Najnowsze dane palestyńskiego Ministerstwo Zdrowia pokazują, że od rozpoczęcia wojny zginęło już ponad 60 tys. Palestyńczyków. Ze względu na katastrofalną sytuację humanitarną, w ostatnim tygodniu mnożą się ofiary wśród osób oczekujących na żywność. Na śmierć z wygłodzenia najbardziej narażone są dzieci. Najwięcej osób ginie dziś próbując dostać się do centrów dystrybucji żywności. Tam izraelska armia otwiera ogień.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło

Rozpoczął się ostatni tydzień prezydentury Andrzeja Dudy. 6 sierpnia zaplanowane jest zaprzysiężenie Karola Nawrockiego.

29 lipca w Pałacu Prezydenckim zorganizowano uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych. Magdalena Ogórek otrzymała Złoty Krzyż Zasługi za działalność społeczną i wkład w zachowanie polskiego dziedzictwa narodowego. Za to Jacek i Michał Karnowscy zostali uhonorowani Krzyżami Oficerskimi Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne osiągnięcia” zawodowe i społeczne oraz zasługi dla wolnej Polski.

Założyciele telewizji wPolsce 24 i portalu wpolityce.pl dziękując za odznaczenie, mówili, że udało im się „wyrwać dziennikarstwo z getta III RP”. Za to Magdalena Ogórek stwierdziła, że jest wzruszona, bo ceremonia jest „ukoronowaniem wszystkich jej starań związanych z restytucją polskich dóbr kultury”.

Jaki jest kontekst

Magdalena Ogórek, prezenterka telewizyjna, gwiazda TVP Info w czasach rządów Zjednoczonej Prawicy, dziś współtworzy prawicową telewizję wPolsce24. Stacja jest konkurencją dla TV Republiki.

W styczniu 2024 prezydent Andrzej Duda ułaskawił Ogórek i Rafała Ziemkiewicza. Ikony prorządowych mediów zostały skazane za zniesławienie Elżbiety Podleśnej. W 2019 roku na antenie TVP podważali kompetencje zawodowe psychoterapeutki. Ogórek i Ziemkiewicz sugerowali, że Podleśna „manipuluje” i „pierze mózgi” swoim pacjentom. Decyzją sądu pracownicy mediów mieli zapłacić po 10 tys. złotych grzywny.

Odznaczenie, które Ogórek odebrała od prezydenta, ma być docenieniem jej działalności kulturalnej. Przypomnijmy, że prezenterka telewizyjna prowadzi fundację Polish Lost Art Foundation. W grudniu 2022 roku w OKO.press i FRONTSTORY.pl ujawniliśmy, że PLAF buduje na Dolnym Śląsku muzeum poświęcone utraconym przez Polskę dziełom sztuki. I że pieniądze na ten projekt wyłożyła Fundacja Lotos.

W sumie w latach 2021-2024 do fundacji Magdaleny Ogórek trafiło przynajmniej 2 mln 850 tys. zł państwowych pieniędzy. Największa dotacja przyszła od zależnej od BGK fundacji Most the Most, która na budowę prywatnego muzeum przekazała jej milion złotych. Pisały o tym w OKO.press Maria Pankowska i Anna Mierzyńska.

Magdalena Ogórek założyła Polish Lost Art Foundation w 2017 roku. Do rady fundacji zaprosiła m.in. polityka PiS Ryszarda Czarneckiego (zrezygnował na początku maja 2024). Tematyka sztuki utraconej, od której pochodzi nazwa fundacji, od lat jest pasją Ogórek. Prezenterka napisała o tym trzy książki.

Przeczytaj także: