Dzień na żywo. Rosja atakuje Dniepr nowym pociskiem. Prawybory w KO – Sikorski czy Trzaskowski?

Podsumowujemy wydarzenia z poniedziałku 13 maja 2024.

Czworo nowych ministrów

Prezydent zaprzysiągł czwórkę nowych ministrów na wniosek premiera Donalda Tuska.

• nowym ministrem spraw wewnętrznych i administracji został Tomasz Siemoniak za Marcina Kierwińskiego,
• ministrem aktywów państwowych – Jakub Jaworowski za Borysa Budkę,
• ministrą kultury i dziedzictwa narodowego – Hanna Wróblewska za Bartłomieja Sienkiewicza,
• ministrem rozwoju i technologii – Krzysztof Paszyk za Krzysztofa Hetmana.

Wymienieni ministrowie pełnili swoje funkcje pięć miesięcy, od 13 grudnia 2023 roku. Cała czwórka startuje w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Uroczystość zaprzysiężenia nowych członków Rady Ministrów opóźniła się przez nieplanowaną wcześniej rozmowę prezydenta z premierem. Tematem rozmowy było m.in. CPK.

Polacy i Polki chcą CPK

Z sondażu IBRiS dla „Wydarzeń” Polsatu wynika, że zdecydowana większość Polek i Polaków uważa, że należy wybudować Centralny Port Komunikacyjny. Pytanie, jakie zadano grupie ankietowanych, było krótkie: „Czy Pana/i zdaniem Centralny Port Komunikacyjny (CPK) powinien zostać wybudowany?”. Wyniki prezentują się następująco:

• 61 proc. odpowiedziało twierdząco (w tym 29 proc. wybrało odpowiedź „zdecydowanie tak”, a 32 proc. „raczej tak”);
• 21 proc. odpowiedziało, że nie (opcję „raczej nie” wybrało 15 proc., a „zdecydowanie nie” – 6,4 proc.).

Odpowiedzi na zadane pytanie nie udzieliło 17,5 proc. badanych. Najwięcej zwolenników CPK ma wśród wyborców PiS (88 proc.), Konfederacji (78 proc.) i Trzeciej Drogi (65 proc.). Dużo mniej chętni tej inwestycji są wyborcy KO (45 proc.) i Lewicy (30 proc.).

Pawlak odmówił ślubowania

Mikołaj Pawlak odmówił dziś złożenia ślubowania przed komisją ds. Pegasusa.

„Nie uznaję dzisiejszego spotkania za posiedzenie komisji i w związku z tym proszę o możliwość wypowiedzenia się, uzasadnienia” – powiedział na posiedzeniu komisji były rzecznik praw dziecka. Posiedzenie komisji nazwał „spotkaniem publicystycznym”, nie chciał złożyć ślubowania. W końcu opuścił salę, odmawiając odpowiedzi na pytania.

Pawlak został wezwany przed komisję, ponieważ przed pełnieniem funkcji rzecznika praw dziecka był dyrektorem w Ministerstwie Finansów. Reakcja Pawlaka jest bezpośrednią konsekwencją postanowienia Trybunału Konstytucyjnego pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej, który próbuje zablokować prace komisji. Szefowa komisji Magdalena Sroka już wcześniej zapowiedziała, że komisja zamierza kontynuować pracę.

Marywilska 44 zostanie odbudowana

Zarząd firmy Mirbud – właściciela centrum handlowego Marywilska 44 – poinformował dziś, że spółka zamierza je odbudować po niedzielnym pożarze. Mimo wysiłków wielu zastępów straży pożarnej obecnie hale targowe są jedynie pogorzeliskiem. Działało tam 1400 punktów usługowych i sklepów.

Wciąż nie wiadomo, co zrobią lokalne władze, by pomóc kupcom – w większości narodowości wietnamskiej – którzy niejednokrotnie stracili cały dobytek oraz miejsce pracy. Wojewoda mazowiecki poinformował, że samorząd analizuje możliwości wsparcia dla przedsiębiorców. Jutro ponownie spotka się z władzami Warszawy i przedstawicielami spółek zarządzających targowiskiem.

UE przedłuża wolny handel z Ukrainą

W poniedziałek 13 maja państwa członkowskie UE podjęły decyzję o utrzymaniu wolnego handlu z Ukrainą i Mołdawią na kolejny rok. Oznacza to, że Ukraina nadal będzie mogła eksportować do Unii żywność na zliberalizowanych zasadach do 5 czerwca 2025 roku.

Dla niektórych produktów obowiązywać będą jednak ograniczenia ilościowe, obliczane na podstawie średniej z lat 2023, 2022 i pierwszej połowy 2021 roku. Zwiększono też uprawnienia KE do ew. działań zaradczych, gdyby ukraiński import negatywnie wpłynął na rynek któregoś z państw Unii. Zmian w umowie domagali się uczestnicy rolniczych protestów, jakie przetoczyły się przez UE pod koniec tegorocznej zimy.

Nowy minister obrony Rosji

Nominowany na nowego ministra obrony Rosji Andriej Biełousow mówił dziś Dumie, jakie najważniejsze zadania przed nim stoją. Dzień wcześniej Władimir Putin odwołał z tego stanowiska Siergieja Szojgu.

W przeciwieństwie do Biełousowa – ekonomisty i byłego ministra gospodarki – Szojgu był generałem, ale tak naprawdę nigdy w armii nie służył. Putinowi podobał się jednak jako minister ds. sytuacji nadzwyczajnych, którym był do 2012 r. Wojna w Ukrainie przestała być jednak “sytuacją nadzwyczajną”. Jest obecnie częścią rosyjskiego państwa. Konieczne stało się więc zintegrowanie sektora wojennego z resztą gospodarki.

Biełousow był w przeszłości doradcą ekonomicznym Putina. W 2014 roku poparł aneksję Krymu.

Izrael kontynuuje operację w Rafah

Kolejni mieszkańcy Rafah otrzymali dziś ostrzeżenia o konieczności ewakuacji. W ostatnim tygodniu z tego powodu miejsce pobytu zmieniło około 350 tys. osób. W ostatnich dniach Izrael intensyfikuje swoje operacje w Rafah, największym mieście południowej Strefy Gazy.

Izraela nie interesuje to, że ich operacja w Rafah nie ma poparcia miedzynarodowego. Miasto, w którym mieszka dziś ponad milion Palestyńczyków jest na skraju katastrofy humanitarnej.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar wystąpił w „Gościu Wydarzeń” Polsat News 13 maja 2024 roku. Pytany był m.in. o plany rządu dotyczące wysłania listu gończego za sędzią Tomaszem Szmydtem, który w ubiegłym tygodniu uciekł do Białorusi.

„Ja myślę, że […] pewnie raczej dni, być może już jutro taka decyzja będzie wydana” – powiedział Bodnar.

„Zmieni [wydanie listu gończego – red.] to, że pan Szmydt nie będzie się już mógł tak swobodnie przemieszczać. Jeżeli miałby jakiś pomysł na to, żeby z tej Białorusi wyjechać, raczej wątpię, żeby chciał wracać do Polski, to chociażby mógłby być zatrzymany na lotnisku, mógłby być później przedmiotem różnych postępowań ekstradycyjnych i wtedy myślę, że ograniczenie jego możliwości przemieszczania się po świecie znacząco może wpłynąć na jego sytuację” – tłumaczył Bodnar.

„Jeżeli jest na listach Interpolu, to jest wydawana tzw. czerwona nota i wtedy w przypadku przekraczania granicy może być zatrzymany i wydany Polsce” – dodał minister.

Cytaty za portalem 300polityka.

W poniedziałek 13 maja państwa członkowskie UE podjęły decyzję o utrzymaniu wolnego handlu z Ukrainą i Mołdawią na kolejny rok. Oznacza to, że Ukraina nadal będzie mogła eksportować do Unii żywność na zliberalizowanych zasadach.

Dla niektórych produktów (jaj, drobiu, miodu, cukru, owsa, kukurydzy, kaszy) obowiązywać będą jednak ograniczenia ilościowe, obliczane na podstawie średniej z lat 2023, 2022 i pierwszej połowy 2021 roku. O to, by do średniej wliczane było także pół roku sprzed rosyjskiej napaści na Ukrainę, kiedy import był niewielki, walczyły w Radzie UE Polska i Francja.

Nowa umowa handlowa zakłada także, że Komisja Europejska będzie mogła podjąć szybkie działania i nałożyć „wszelkie środki, które uzna za konieczne”, jeśli import z Ukrainy doprowadzi do zakłóceń na unijnym rynku. Zapis dotyczący tego rozwiązania zmieniono tak, by KE miała prawo zareagować już w przypadku zakłóceń w jednym kraju UE. Obecnie może to zrobić, jeżeli zakłócenia dotyczą całej Unii.

Cła i kontyngenty na ukraińskie produkty rolne pozostają zawieszone od czerwca 2022 roku. Celem była pomoc ukraińskim producentom poszkodowanym w wyniku ataku Rosji. Chodziło też o to, by zapobiec drastycznym spadkom wolumenu ukraińskiego handlu.

Wprowadzenia zmian w umowie domagali się uczestnicy rolniczych protestów, jakie przetoczyły się przez UE pod koniec tegorocznej zimy.

O decyzji rządu poinformował na portalu X Przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów Maciej Berek. „Kolejnych 29 pełnomocników zostanie zniesionych. Oczywiście mieli rangę ministrów (sekretarzy lub podsekretarzy stanu). Proszę się nie obawiać – wszystkie istotne zadania dotychczasowych pełnomocników będą dalej realizowane, ale po prostu przez właściwych ministrów” – napisał Berek.

Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie „zniesienia niektórych pełnomocników Rządu” pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji w marcu tego roku. Znosi on stanowiska pełnomocników do spraw:

1. Wspierania Reform na Ukrainie;
2. społeczeństwa obywatelskiego;
3. działań związanych z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4. Jednolitego Rynku Cyfrowego;
5. Małych i Średnich Przedsiębiorstw;
6. Współpracy z Samorządem Terytorialnym;
7. reformy funkcjonowania instytutów badawczych;
8. infrastruktury sportowej;
9. Państwowego Ratownictwa Medycznego;
10. Polityki Demograficznej;
11. praw człowieka;
12. Polonii i Polaków za Granicą;
13. Odnawialnych Źródeł Energii;
14. polityki młodzieżowej;
15. Leśnictwa i Łowiectwa;
16. Inicjatywy Trójmorza;
17. wspierania wychowawczej funkcji szkoły i placówki, edukacji włączającej oraz kształcenia zawodowego;
18. monitorowania wdrażania reformy szkolnictwa wyższego i nauki;
19. gospodarki wodą oraz inwestycji w gospodarce morskiej i wodnej;
20. Działalności Edukacyjnej oraz Analizowania Sposobu Realizacji Misji Publicznej w Środkach Masowego Przekazu;
21. Kształtowania Ustroju Rolnego;
22. uchodźców wojennych z Ukrainy;
23. Innowacyjności w Projektach Europejskich;
24. Rozwoju i Umiędzynarodowienia Edukacji i Nauki;
25. ekonomii społecznej;
26. Rozwoju Sportu Dzieci i Młodzieży;
27. Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich
28. Odszkodowań za Szkody Wyrządzone Agresją i Okupacją Niemiecką w latach 1939–1945
29. Strategicznych Inwestycji Zagranicznych Spółek z Udziałem Skarbu Państwa.

Oświadczenie ppłk Pękali opublikowano na stronie WOT w poniedziałek 13 maja 2024 po południu. Rzecznik dowódcy terytorialsów informuje, że zaginięcie karabinu stwierdzono 12 maja w Tczewie „po intensywnych ćwiczeniach dzienno-nocnych”

„Od momentu stwierdzenia zaginięcia żołnierze 7 Pomorskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej wzięli czynny udział w poszukiwaniach zagubionej broni w obszarze swoich działań z ostatnich godzin” – informuje Pękala.

W komunikacie czytamy, że Żandarmeria Wojskowa oraz Służba Kontrwywiadu Wojskowego prowadzą obecnie postępowanie wyjaśniające w tej sprawie.

„Badane są także wątki o charakterze kryminalno-przestępczym, w których nie wyklucza się celowego zaboru mienia. Dowódca WOT pozostaje w stałym kontakcie ze służbami. Zapowiedział także rozliczenie winnych niedopełnienia obowiązku właściwego nadzoru nad sprzętem i pociągnięcie ich do odpowiedzialności” – pisze rzecznik.

Jak informuje Onet, zajęcia, podczas których zaginął karabin, zaczęły się w sobotę wieczorem i zakończyły w niedzielny poranek. Do ćwiczeń wykorzystano m.in. polskie karabiny wyborowe BOR. Już po powrocie do jednostki żołnierze zorientowali się, że brakuje jednej sztuki broni. Z informacji Onetu wynika, że na ćwiczeniach nie był obecny dowódca kompanii. Zajęcia prowadził młodszy stopniem oficer.