Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Amerykański sekretarz stanu Anthony Blinken i brytyjski minister spraw zagranicznych David Lammy wspólnie odwiedzają dzisiaj Kijów. Wczoraj wieczorem obaj dyplomacji ruszyli do Kijowa pociągiem z Przemyśla. To pierwsza wspólna wizyta brytyjskiego i amerykańskiego szefa dyplomacji od ponad 10 lat.

Blinken na wczorajszej konferencji prasowej w Londynie powiedział, że chce bezpośrednio od prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego usłyszeć, jakie są obecnie najważniejsze cele Ukrainy w wojnie i zapytać, co USA może zrobić, by pomóc je osiągnąć.

„Uważam, że to kluczowy moment dla Ukrainy w moencie gdy Rosja eskaluje swoją agresję” – mówił wczoraj Blinken w Londynie. Nie tracił jednak optymizmu:

„Ukraina przeżywa trudne dni, ale dalej dzielnie się broni. I wierzę, że ejst na dobrej drodze, by spokojnie stanąć na dwóch nogach – militarnie, gospodarczo, demokratycznie. Wierzę, że będzie dalej integrować się z Europą. A Putin dalej będzie odkrywał, czym jest strategiczna porażka w Ukrainie, natomiast Ukraińcy dalej będą budować silne, rozwijające się państwo”.

Obaj dyplomaci poruszyli też temat irańskiego wsparcia dla Rosji. Chociaż Iran oficjalnie temu zaprzecza, Blinken przekazał na konferencji, że Irańczycy przekazali Rosjanom swoje rakiety balistyczne i mają być gotowe do użycia w ciągu kilku tygodni. Z tego powodu Amerykanie ogłosili dalsze sankcje na Iran, dotyczące między innymi iraskich linii lotniczych Iran Air.

Tematem rozmów w Kijowie będzie też z pewnością atakowanie celów militarnych wewnątrz Rosji. Ukraina od dłuższego czasu domaga się wsparcia rakietami długiego zasięgu i zezwolenia na atakowanie rosyjskich lotnisk wojskowych. Blinken powiedział, że Ameryka nie wyklucza zezwolenia Ukrainie na użycie rakiet dalekiego zasięgu wewnątrz Rosji.

Od poniedziałku 16 września Niemcy wprowadzają kontrole na wszystkich granicach lądowych. Powód? Przeciwdziałanie nielegalnej migracji i zagrożeniu terrorystycznemu. Ale za naszą zachodnią granicą trwają także polityczne targi wokół polityki migracyjnej. Na zaostrzeniu retoryki najwięcej zyskuje dziś skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec (AfD), reszta partii próbuje gonić społeczne nastroje i słupki poparcia (szczególnie po ataku, do którego w sierpniu doszło w Solingen).

Premier Donald Tusk oburzył się zapowiedzią niemieckiego MSW. Stwierdził, że propozycja zamknięcia granic jest nie do zaakceptowania z punktu widzenia Polski.

I zaapelował o konsultacje w tej sprawie z innymi krajami UE.

Rząd Austrii już zapowiedział, że nie będzie przyjmował zwróconych przez Berlin migrantów. Holendrzy protestują, obawiając się ograniczenia ruchu przygranicznego. Wewnętrzne analizy niemieckiego MSW, do których dotarł dziennik der Spiegel, wskazują też na poważne wątpliwości prawne. Służby graniczne, odsyłając ludzi do sąsiednich krajów, powinny wykazać, że ich wpuszczenie zagrozi bezpieczeństwu państwa, instytucji lub obywateli.

Kontrole miałyby potrwać pół roku. O szczegółach Niemcy mają poinformować w środę, 11 września. Z przecieków medialnych wynika, że Niemcy będą chcieli odsyłać głównie migrantów zarejestrowanych na innych przejściach granicznych UE, np. w Polsce. Cała procedura odsyłania do sąsiednich krajów miałaby trwać nie dłużej niż pięć tygodni. W tym czasie migranci przebywaliby w aresztach.

Tusk podczas spotkania z konstytucjonalistami

Szef rządu, marszałkowie Sejmu i Senatu oraz minister sprawiedliwości spotkali się dziś z konstytucjonalistami, żeby rozmawiać o przywróceniu ładu prawnego w Polsce. Podczas wstępu, otwartego dla mediów, premier Donald Tusk przedstawił swoją, polityczno-pragmatyczną wizję dochodzenia do praworządności.

„Jeśli chcemy przywrócić ład konstytucyjny oraz fundamenty liberalnej demokracji, musimy działać w kategoriach demokracji walczącej. Oznacza to, że prawdopodobnie nieraz popełnimy błędy lub podejmiemy działania, które według niektórych autorytetów prawnych mogą być nie do końca zgodne z literą prawa. Ale nic nie zwalnia nas z obowiązku działania” – mówił Tusk.

Wnioski ze spotkania, które odbywało się za zamkniętymi drzwiami, mają zostać przedstawione w najbliższych dniach.

Krwawy atak Izraela na uchodźców w Gazie

Co najmniej cztery izraelskie rakiety spadły na obóz namiotowy dla przesiedlonych Palestyńczyków w południowej Strefie Gazy. Chodzi o namioty rozbite w pobliżu Chan Junus w rejonie Al-Mawasi, który Izrael wyznaczył na bezpieczną strefę humanitarną.

Na terenie obozu schroniły się rodziny, którym izraelskie wojsko nakazało ucieczkę z innego miejsca na terytorium Gazy. Według palestyńskich służb ratunkowych, w wyniku ataku w ogniu stanęło co najmniej 20 namiotów. Uderzenie rakiet spowodowało także powstanie kraterów głębokich na dziewięć metrów.

Biuro prasowe rządu Gazy (zarządzane przez Hamas) poinformowało o ponad 40 ofiarach śmiertelnych, wśród których mają być kobiety i dzieci. Co najmniej 60 osób zostało rannych.

Michał K. nie wyjdzie z londyńskiego aresztu

Sąd w Londynie już drugi raz odrzucił wniosek obrońcy o zwolnienie Michała K. z aresztu za kaucją. Były szef Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych będzie czekał na ekstradycję do Polski w londyńskim areszcie.

Trybunał Julii Przyłębskiej o komisji śledczej ds. Pegasusa

Trybunał Julii Przyłębskiej w składzie Zbigniew Jędrzejewski, Stanisław Piotrowicz, Jarosław Wyrembak (sędzia-dubler) orzekli niezgodność art. 2 uchwały powołującej do życia komisję ds. Pegasusa z art. 2 polskiej Konstytucji, czyli zasadą demokratycznego państwa prawa.

“Jakie będzie orzeczenie trybunału JP wszyscy wiedzieliśmy już zanim ono zapadło. Oznacza to, że TK kolejny raz zrealizował polityczne zlecenie. Próba zablokowania prac komisji podyktowana jest strachem przed odpowiedzialnością. Orzeczenia z udziałem sędziów dublerów nie są wiążące” – komentowała na platformie X przewodnicząca komisji ds. Pegasusa, Magdalena Sroka.

Według ukraińskich służb za atak odpowiedzialny jest Siergiej Kobyłasz – generał, który wówczas służył jako dowódca lotnictwa dalekiego zasięgu Rosyjskich Sił Powietrzno-Kosmicznych. Jak zaznacza SBU, po ataku Kobyłasz awansował na dowódcę Rosyjskich Sił Powietrznych.

We wtorek, 10 września 2024 roku o nowych ustaleniach poinformował zastępca szefa SBU Serhii Naumiuk. Doszło do tego podczas spotkania z prokuratorem Międzynarodowego Trybunału Karnego Karimem Khanem oraz Andrijem Kostinem, prokuratorem generalnym Ukrainy.

Według śledztwa 8 lipca ok. 9:15 rosyjski bombowiec Tu-95MS wystrzelił pocisk Ch-101 w szpital dziecięcy. Rozkaz wykonali żołnierze 22 Gwardyjskiej Dywizji Ciężkiego Lotnictwa Bombowego Rosyjskich Sił Powietrzno-Kosmicznych. Wystrzelili rakietę nad obwodem saratowskim Federacji Rosyjskiej w odległości prawie 600 km od granicy z Ukrainą.

„Pociski tego typu są używane do rażenia celów naziemnych o znanych współrzędnych” – tłumaczy Biuro Prokuratora Generalnego Ukrainy.

Jak zaznacza SBU pocisk wszedł na terytorium Ukrainy w obwodzie czernihowskim na północy kraju. Stale zmieniał tor lotu, manewrując w czterech obwodach. Według służb ma to świadczyć o tym, że zaprogramowana w ten sposób rakieta miała obejść ukraińską obronę przeciwlotniczą. Około 10:45 trafiła w kijowski szpital.

W wyniku ataku zginęły dwie osoby, wśród nich lekarka. 35 osób zostało rannych, w tym 9 dzieci. Według dyrektora generalnego Ochmatdytu Wołodymyra Żownira w momencie wybuchu w szpitalu znajdowało się 670 dzieci.

Z fragmentów rakiety udało się ustalić, że została wyprodukowana w drugim kwartale 2024 roku.

Śledczy SBU doręczyli Kobyłaszowi zaoczne zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Naumiuk dodaje, że Kobyłasz jest obecnie podejrzany o inne zbrodnie wojenne w Ukrainie. Był odpowiedzialny m.in. za ostrzał cywilnej infrastruktury energetycznej w latach 2022-2023. W związku z tym w marcu tego roku MTK wydał nakaz aresztowania Kobyłasza.

Jak podaje Reuters, podobne nakazy zostały wydane wobec sześciu rosyjskich urzędników, w tym prezydenta Władimira Putina i rzeczniczki praw dziecka Mari Lwowej-Biełowej, którzy zostali oskarżeni o deportację ukraińskich dzieci z terytoriów tymczasowo okupowanych przez Federację Rosyjską.

Ukraińska prokuratura generalna zarejestrowała ponad 140 tys. zbrodni wojennych popełnionych przez Rosjan po inwazji Rosji na pełną skalę.

„Policjanci ciągnęli ludzi po ziemi, bili pałkami na oślep, strzelali gazem, wciągali za kordon. Podeszłam do nich z legitymacją poselską. Prosiłam, by nie używali siły. W tym momencie policjant strzelił mi gazem w twarz” – tak o zdarzeniach, do których doszło 18 listopada 2020 roku na pl. Powstańców Warszawy, opowiadała OKO.press posłanka Lewicy Magdalena Biejat.

Polityczka tłumaczyła, że tego dnia była na proteście Strajku Kobiet w ramach interwencji poselskiej. Prokuratura ustaliła, że osobą, która prysnęła gazem pieprzowym w twarz pokrzywdzonej, był nieumundurowany policjant, który „następnie ukrył się za szpalerem umundurowanych funkcjonariuszy”.

Poinformował o tym rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie Piotr Skiba. Podejrzanymi byli funkcjonariusze Centralnego Pododdziału Kontrterrorystycznego Policji BOA, którzy brali wówczas udział w „łapance” aktywistów.

Zebrany materiał dowodowy, przesłuchania pokrzywdzonej i świadków nie były jednak wystarczające, by postawić zarzuty przekroczenia uprawnień. „Wytypowano prawdopodobnego sprawcę, jednakże zarówno opinia z zakresu antropologii, jak i rozpoznanie przez świadka, nie nosiły znamion kategoryczności, a tożsamość sprawcy nie została ustalona w sposób niebudzący wątpliwości – co jest przesłankami koniecznymi dla postawienia zarzutów” – tłumaczył Skiba.

Postanowienie jest nieprawomocne, posłance przysługuje zażalenie.

W poniedziałek 9 września 2024 roku ministra spraw wewnętrznych Niemiec Nancy Faeser na konferencji prasowej poinformowała, że od 16 września ruszą tymczasowe kontrole na wszystkich granicach lądowych Niemiec. Takie działania mają potrwać pół roku. Według niemieckiego MSW ich celem jest wzmocnienie bezpieczeństwa wewnętrznego. „Służy to dalszemu ograniczaniu nielegalnej migracji i poważnych zagrożeń stwarzanych przez islamistyczny terror” – cytuje Faeser Onet.

„Tego typu działania są z polskiego punktu widzenia nie do zaakceptowania, bo przecież ja nie mam żadnych wątpliwości, że to sytuacja wewnętrzna polityczna niemiecka powoduje zaostrzenie tych kroków, a nie nasza polityka wobec nielegalnej migracji na naszych granicach” – odniósł się do słów Faeser premier Donald Tusk podczas Narady Kierowników Placówek Zagranicznych RP. Ostateczna decyzja w tej sprawie ma pojawić się jutro.

Tusk dodał, że Polska potrzebuje wsparcia ze strony Niemiec i całej Unii Europejskiej w kwestii finansowania i uzbrajania wschodniej granicy, również w kontekście nielegalnej migracji.

„Polska dzisiaj nie potrzebuje nikogo, kto by nas miał pouczać w tej kwestii” – stwierdził szef rządu. „Byliśmy najbardziej konsekwentnym państwem, jeśli chodzi o ostrzeganie przed nierozważnymi decyzjami dotyczącymi zarówno Ukrainy, Rosji, interesów z Rosją, jak i polityki migracyjnej”.

Tusk zapowiedział, że Polska zwróci się do innych państw, które zostaną dotknięte decyzją Niemiec o pilne konsultacje w tej kwestii na forum Unii Europejskiej.

W połowie października 2023 roku Niemcy ogłosiły kontrole na granicach z krajami sąsiednimi – Polską, Czechami i Szwajcarią. Od tej pory, jak podaje PAP, według danych Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych zawrócono ponad 30 tys. osób.

Decyzje MSW Niemiec są związane z ostatnimi wydarzeniami w kraju, m.in. atakiem w Solingen w Nadrenii-Północnej Westfalii (NRW). 23 sierpnia na „Festiwalu Różnorodności” 26-letni Syryjczyk miał zaatakować nożem uczestników święta. Zginęły trzy osoby, a osiem zostało rannych. Policja zatrzymała sprawcę następnego dnia. Do organizacji ataku przyznało się Państwo Islamskie.

Niemieckie władze zaostrzają swoją politykę wobec migrantów również z powodów politycznych. W Niemczech rośnie poparcie dla AfD, Alternatywy dla Niemiec, skrajnie prawicowej partii, która szerzy antymigracyjne poglądy. Obecna władza, skręcając w antymigracyjną politykę, próbuje odzyskać wyborców.

Dokładniej o problemach związanych z migracją w Niemczech w OKO.press pisała Marta Kozłowska: