Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Przy okazji obchodów 80. rocznicy Powstania Warszawskiego pracownia badawcza IBRiS przeprowadziła na zlecenie „Rzeczpospolitej” badanie opinii, w którym zapytała respondentów o to, jakie wydarzenia z historii Polski budzą w nich największą dumę.

Okazało się, że najczęściej wskazywanym wydarzeniem jest odzyskanie przez Polskę niepodległości w 2018 roku — na to wydarzenie wskazało aż 30,6 proc. badanych. Drugim najczęściej budzącym dumę wydarzeniem jest wybór Karola Wojtyły na papieża w 1978 r. (19,7 proc.).

Na kolejnych miejscach tej listy znalazło się wejście Polski do UE i NATO (16,2 proc.), transformacja ustrojowa po 1989 r. (12,2 proc.), powstanie Solidarności, w tym Porozumienia Sierpniowe 1980 r. (7,9 proc.) oraz bitwa pod Grunwaldem 1410 r. (5,7 proc.).

Odnotowano bardzo ciekawe różnice w elektoratach partyjnych.

Otóż wydarzeniem budzącym największą dumę wśród wyborców PiS i Konfederacji było odzyskanie niepodległości oraz wybór Karola Wojtyły na papieża, dla elektoratu obecnych partii rządzących dużo większe znaczenie ma wejście Polski do UE i NATO. Marcin Duma, prezes IBRiS, tak skomentował wyniki: „badanie pokazuje, że mamy dwie Polski w polityce historycznej”: obóz liberalno-demokratyczny oraz obóz konserwatywny, dla którego kluczowe jest „zespolenie z Kościołem katolickim”.

Co ciekawe, tylko 3,3 proc. badanych jako wydarzenie budzące największą dumę wskazało Powstanie Warszawskie z 1944 r. O interpretację tego wyniku „Rzeczpospolita” zapytała prof. Antoniego Dudka, politologa:

„Moim zdaniem ten sondaż pokazuje, że Polacy są świadomi tego, że politycy prezentują fałszywą wiedzę na temat powstania. Nie wymagajmy od ludzi, aby byli dumni z klęski. Ja uważam, że 1 sierpnia o godz. 17 syreny powinny wyć przede wszystkim z uwagi na pamięć o tych, którzy zginęli, bowiem polscy przywódcy nie zdali wtedy egzaminu” – powiedział politolog.

Od sześciu dni w kilku miastach Wielkiej Brytanii trwają brutalne zamieszki napędzane fałszywymi informacjami, jakoby nożownik, który w poniedziałek 29 lipca zamordował trójkę dzieci, a ośmioro i dwóch nauczycieli ranił, był imigrantem, który dopiero co przybył do Wielkiej Brytanii.

„To nie protesty, to skrajnie prawicowa bandyterka” – powiedział w niedzielę 4 sierpnia w wystąpieniu prasowym Keir Starmer, premier Wielkiej Brytanii. Brutalne zamieszki od wtorku 30 sierpnia przetaczają się przez kolejne miasta Wielkiej Brytanii: Londyn, Rotherham, Middlesbrough, Liverpool, Bolton oraz Belfast.

Zamieszki wybuchły po brutalnym ataku nożownika na szkołę tańca w małym miasteczku Merseyside obok Liverpoolu. 17-letni napastnik wtargnął do sali, w której odbywały się zajęcia z tańca dla dzieci. Trzy dziewczynki zginęły na miejscu, ośmioro dzieci oraz dwójka dorosłych zostali ciężko ranni.

Zamieszki wybuchły po tym, jak w mediach społecznościowych zaczęły rozprzestrzeniać się fałszywe informacje o tym, że napastnik jest imigrantem, który dopiero co przybył do Wielkiej Brytanii łodzią. Celem ataków stały się hotele dla uchodźców, meczety oraz biznesy osób, które wydają się być uchodźcami. Uczestnicy zamieszek podpalają samochody, demolują sklepy i lokale usługowe. W Rotherham i Tamworth zaatakowali hotele, w których mieszkają osoby ubiegające się azyl, w Middlesbrough oraz Southport meczety, w Merseyside podpalono bibliotekę. W Belfaście chcieli zaatakować Centrum Muzułmańskie, ale policja powstrzymała marsz.

Policja aresztowała już ponad 420 osób. W starciach z bojówkarzami rannych zostało już ponad 50 policjantów. Policja alarmuje, że uczestnicy zamieszek to głównie działacze i zwolennicy skrajnej prawicy, nacjonaliści i rasiści. W wielu miejscach bojówkarze napotykają na swojej drodze kontrmanifestacje w obronie imigrantów.

Aby uspokoić zamieszki, policja ujawniła dane 17-letniego sprawcy. To urodzony w Wielkiej Brytanii syn imigrantów z Rwandy.

„Nie miejcie wątpliwości. Ci, którzy brali udział w tej przemocy, stawią czoła pełnej mocy prawa. Policja będzie dokonywać aresztowań, pojawią się zarzuty i wyroki skazujące. Gwarantuję, że ci, którzy brali udział w zamieszkach — czy to bezpośrednio, czy podżegając do przemocy w internecie, pożałują swoich działań” — powiedział w niedzielę 4 sierpnia w wystąpieniu prasowym Keir Starmer, premier Wielkiej Brytanii.

Premier podkreślił, że „wszyscy ludzie w tym kraju mają prawo do bezpieczeństwa”. Potępił „bezpodstawne ataki na społeczności muzułmańskie, meczety, nazistowskie saluty na ulicy, ataki na policję, bezmyślną przemoc i rasistowską retorykę”. Stramer podkreślił też, że nie będzie stronił od „nazywania tego tym, czym jest”: „To nie żadne protesty, to skrajnie prawicowy bandytyzm” – powiedział.

„Do tych, którzy czują się celem ataków ze względu na kolor skóry lub wiarę: wiem, jak przerażające to musi być. Chcę, abyście wiedzieli, że ten brutalny tłum nie reprezentuje naszego kraju (...). Przestępstwo to przestępstwo i ten rząd się z nim rozprawi” – powiedział Stramer.

Na poniedziałek premier oraz ministra spraw wewnętrznych Yvette Cooper zwołali nadzwyczajne spotkanie z szefami brytyjskiej policji — donosi Reuters. W wielu miastach działają też sztaby kryzysowe. Rząd rozważa zaangażowanie armii dla wsparcia sił policyjnych.

W ostatnich dniach z zajmowanych stanowisk zostali odwołani gen. Robert Głąb, gen. Ryszard Parafianowicz, gen. Roman Kopka, gen. Grzegorz Skorupski oraz gen. bryg. Artur Jakubczyk — donosi Onet. Jak wynika z ustaleń portalu, wszyscy to „ludzie Macierewicza”, awansowani na dowódców pomimo braku wcześniejszego doświadczenia, jedynie ze względu na lojalność partyjną.

Gen. Robert Głąb został odwołany ze stanowiska szefa Sztabu ds. Zarządzania Zasobami w Sojuszniczym Dowództwie Transformacyjnym w Norfolk po zakończeniu trzyletniej kadencji — informuje Onet. Na to wysokie stanowisko w wojskach sojuszniczych Głąb został powołany przez ministra Mariusza Błaszczaka. Wcześniej pełnił funkcję dowódcy Garnizonu Warszawa i jak przypomina Onet, zasłynął rozkazem wydanym dowódcom, kierownikom i komendantom podległych mu jednostek, by ci czerpali informacje tylko z TVP Info, czyli zupełnie upolitycznionych wówczas mediów publicznych.

Gen. Ryszard Parafinowicz został awansowany do stopnia generała przez ministra Antoniego Macierewicza po tym, gdy jako młodemu podpułkownikowi powierzono mu likwidację Akademii Obrony Narodowej i szefowanie powstającej wówczas Akademii Sztuki Wojennej. Podczas przekształcenia szkół decyzją Parafianowicza stanowiska straciło kilkudziesięciu doświadczonych pracowników naukowo-dydaktycznych, a nowy program kursów pułkownikowskich i generalskich znacząco okrojono, obniżając tym samym poziom kształcenia najwyższej kadry dowódczej polskiej armii.

Gen. Roman Kopka to kadrowiec, który — jak wynika z ustaleń Onetu — na zlecenie ministra Antoniego Macierewicza brał udział w procesie masowych zwolnień doświadczonych oficerów, do których doszło niedługo po objęciu przez Macierewicza funkcji w MON. Kopka dostał awans generalski i stanowisko dowódcy 7. Brygady Obrony Wybrzeża, pomimo że wcześniej nie dowodził żadną większą strukturą wojskową.

Gen. Grzegorz Skorupski to osoba blisko związana zawodowo z Bartoszem Kownackim, wiceministrem obrony do spraw przemysłu zbrojeniowego u Antoniego Macierewicza. Jak ustalił Onet. Skorupski był u Kownackiego oficerem od tzw. czarnej roboty. „Jeśli coś się ministrowi nie podobało, to właśnie on dzwonił z pogróżkami do żołnierzy, ale także do prezesów firm zbrojeniowych” – mówi rozmówca Onetu. Za Macierewicza Skorupski szybko awansował, mimo że nie miał żadnego doświadczenia wojskowego.

Onet dodaje także za Rzeczpospolitą, że trwa procedura odwołania gen. bryg. Artura Jakubczyka z Międzynarodowego Sztabu Wojskowego w Kwaterze Głównej NATO. Powodem jego odwołania mają być zarzuty niewłaściwego postępowania podczas konkursu na szefa oddziału ds. polityki wywiadowczej oraz oskarżenia o homofobiczne i rasistowskie zachowania.

Aż 51,4 proc. respondentów sondażu dla „Dziennika Gazety Prawnej” oraz radia RMF FM uważa, że głównym priorytetem rządu Donalda Tuska (na zdjęciu) powinna być walka z rosnącymi cenami i wysokimi kwotami rachunków. Pomimo spadku inflacji, wysokie koszty życia to wciąż ogromny problem dla wielu Polek i Polaków, przy czym częściej wskazują na niego wyborcy obecnej ekipy rządzącej (56,4 proc.), niż wyborcy opozycji — PiS i Konfederacji (37,2 proc.).

Kolejne na liście priorytetów znalazły się:

• wzmacnianie bezpieczeństwa państwa (28,4 proc.),
• poprawa ochrony zdrowia (25,7 proc.),
• budowa CPK (23,4 proc.),
• budowa elektrowni jądrowej (23,2 proc.).

Budowa CPK jest jednak szczególnie ważna dla wyborców PiS i Konfederacji — na to zagadnienie wskazało aż 62,2 proc. respondentów, którzy zadeklarowali się jako zwolennicy tych partii. Wśród wyborców partii obecnie rządzących ta kwestia jest ważna tylko dla 4,8 proc. respondentów.

Dalej na liście priorytetów znalazły się takie kwestie jak reforma wymiaru sprawiedliwości (16,5 proc.), rozliczenie poprzedniej władzy (16,4 proc.), ułatwienie dostępu do aborcji (13,4 proc.), poszerzenie dostępu do tanich mieszkań (9,6 proc.) oraz wprowadzanie związków partnerskich (6,4 proc.). Najmniejsza liczba respondentów wskazała, że rząd powinien zająć się ograniczaniem sprzedaży alkoholu (1,1 proc.).

Zeszłotygodniowe ataki w Teheranie, które doprowadziły do śmierci przywódcy Hamasu Ismaila Hanijego oraz ataki na Bejrut, w których zginął Faud Szukr, jeden z wysokich rangą dowódców Hezbollahu, doprowadziły do znacznej eskalacji napięcia w regionie. Obie grupy terrorystyczne są wspierane przez Iran i zapowiadają zemstę.

Stany Zjednoczone rozpoczęły kolejną rundę rozmów z przywódcami w regionie, mając nadzieję na obniżenie napięcia i powstrzymanie ewentualnego rozprzestrzeniania się konfliktu. W trakcie weekendu sekretarz stanu Anthony Blinken (na zdjęciu) rozmawiał m.in. z premierem Iraku Mohamedem Shia al-Sudanim, a sekretarz obrony Lloyd Austin z ministrem obrony Izraela Yoavem Gallantem.

Shia al-Sudani powiedział Blinkenowi, że „powstrzymanie rozprzestrzenienia się konfliktu jest możliwe tylko, jeśli Izrael powstrzyma się od agresji w Strefie Gazy” – cytuje Guardian.

Zarówno Hezbollah, jak i Huti w Jemenie oficjalnie ogłosili, że przeprowadzane przez nich ataki na Izrael są efektem ich solidarności z Gazą, gdzie w wyniku izraelskiej ofensywy zginęło już 40 tysięcy osób.

W poniedziałek prezydent Joe Biden ma rozmawiać z królem Jordanii Abdullahem II. W niedzielę 4 sierpnia minister spraw zagranicznych Jordanii Ayman Safadi udał się do Teheranu, gdzie rozmawiał z prezydentem Iranu Masudem Pezeszkianem. Celem spotkania było uspokojenie nastrojów, ale to się nie udało. Jak cytuje Guardian, Pezeszkian miał podkreślić w rozmowie z Safadim, że „zabicie Hanijego było poważnym błędem syjonistycznego reżimu [Izraela] i nie zostanie bez odpowiedzi”.

Tymczasem jak podaje amerykański portal Axios, źródła wywiadowcze informują, że Iran i libański Hezbollah są na etapie finalizowania planów militarnych ataków odwetowych. Nie wiadomo jednak, czy przeprowadzą je razem, czy też będą działać osobno. Jak wynika z doniesień portalu, sekretarz stanu Anthony Blinken miał poinformować w niedzielę liderów grupy G7, że ataki odwetowe Iranu i Hezbollahu mogą zacząć się już w poniedziałek 5 sierpnia.

Premier Izraela Benjamin Netanjahu mówił w niedzielę na spotkaniu rządu, że Izrael już toczy “wojnę z Iranem na kilku frontach” i jest gotowy na „każdy scenariusz”. Minister obrony Izraela Yoav Gallant podkreślił, że “jeśli [Iran i Hezbollah] odważą się nas zaatakować, zapłacą wysoką cenę”.