"Wzywamy PiS do natychmiastowego wycofania się z postępowań przeciw prof. Sadurskiemu i do skłonienia TVP do podjęcia takiego samego kroku". Już ponad setka profesorów prawa z najsłynniejszych uniwersytetów świata protestuje przeciw - jak piszą - próbie "uciszenia jednego z nas, a tym samym represjonowania całej społeczności naukowej"
"Mamy do czynienia ze skoordynowaną kampanią, prowadzoną przez rządzącą w Polsce partię. Ta kampania ma na celu prześladowanie znanego i szanowanego naukowca, którego przekonywująca krytyka sytuacji we własnym kraju rozdrażniła władze" - pisze światowa czołówka profesorów prawa i innych akademików z Harvardu, Yale, Oxfordu, Cambridge, uniwersytetów w Nowym Jorku, Berlinie, Paryżu, Kopenhadze, Barcelonie, Bukareszcie, Florencji, Singapurze, Sydney... w liście opublikowanym 6 maja 2019 na prestiżowej stronie debat europejskich prawników Verfassungsblog. Przedrukowała go także strona Rule of Law in Poland, najnowsza inicjatywa Archiwum Osiatyńskiego. Podpisują go kolejni akademicy.
"Czy polskie władze rzeczywiście chcą kontynuować tę niepotrzebną i kosztowną kampanię prześladowania za pomocą pozwów, przewlekłych postępowań sądowych, które będą prowadzić aż do trybunałów w Luksemburgu i Strasburgu? Doprowadzi to przecież do kolejnych głośnych i wiążących rozstrzygnięć przeciwko polskim władzom" - akademicy próbują też apelować władzom do rozsądku.
"Wolność wypowiedzi gwarantuje prawo do szczegółowej krytyki działań rządu i polityków - zwłaszcza w kontekście formułowanej przez niezależnych obserwatorów krytyki działań władz krajowych, które prowadzą do podważenia rządów prawa - stwierdzają.
Piszemy, aby otwarcie opowiedzieć się za tą wolnością".
(poniżej cały list ze 115 podpisami; cały czas dołączają kolejni uczeni)
Prof. Wojciech Sadurski to konstytucjonalista, profesor na Uniwersytecie w Sydney i w Centrum Europejskim Uniwersytetu Warszawskiego. Był rektorem Wydziału Prawa Europejskiego Instytut Uniwersyteckiego we Florencji. Zasiada w Radzie Programowej Archiwum Osiatyńskiego. Słynie z błyskotliwych wystąpień i artykułów naukowych.
Szerszemu gronu odbiorców w Polsce jest znany jako zaangażowany publicysta i śmiało korzystający z wolności słowa komentator na Twitterze. Nie stroni od zdecydowanych sądów, metafor i interakcji z innymi użytkownikami Twittera. W szybkim czasie zebrał kilkanaście tysięcy obserwujących, a wpisy w mediach społecznościowych często cytują polskie media.
Dwa tweety stały się podstawą do wytoczenia prof. Sadurskiemu procesów przez partię Prawo i Sprawiedliwość oraz Telewizję Publiczną.
W listopadzie 2018, w przeddzień Marszu Niepodległości, Sadurski nawoływał do jego bojkotu, określając marsz jako "ustawkę" , zorganizowaną przez "obrońców białej rasy" w zmowie z "zorganizowaną grupą przestępczą PiS". Za to określenie Prawo i Sprawiedliwość w styczniu 2019 roku wytoczyło Sadurskiemu pozew o naruszenie dóbr osobistych partii. Oskarżają też Sadurskiego o zniesławienie tysięcy członków partii. Pozew podpisał Jarosław Kaczyński.
PiS domaga się od Sadurskiego publicznych przeprosin w postaci tzw. „przypiętego tweetu”, wyrażającego ubolewania za naruszenie jej dobrego imienia, wpłacenia wysokiej kwoty na cel dobroczynny, a także zobowiązania się do zaniechania dalszych podobnych wypowiedzi na temat PiS.
W styczniu 2019 roku, krótko po tragicznej śmierci prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, Sadurski napisał, że polityk został zamordowany po zaszczuciu przez media rządowe. Dodał, że
żaden demokrata ani polityk opozycyjny nie powinien przekroczyć progu telewizji publicznej, którą określił jako "medium Goebbelsowskie".
TVP domaga się, żeby Sadurski zapłacił karę pieniężną, wpłacił pieniądze na cel charytatywny i publicznie przeprosił przez zamieszczenie kosztownego ogłoszenia w jednym z najbardziej poczytnych polskich portali internetowych.
Międzynarodowa społeczność akademicka już wcześniej publikowała głosy wsparcia dla prof. Wojciecha Sadurskiego i innych krytyków zmian w sądownictwie. W marcu 2019 roku guru prawa konstytucyjnego, prof. Armin von Bogdandy, dyrektor Instytutu Maxa Plancka w Heidelbergu, pisał, że działania "odwetowe" wobec prof. Wojciecha Sadurskiego, Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara i prof. Andrzeja Rzeplińskiego stanowią dowód na pogłębianie represji wobec społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Von Bogdandy zaznaczył, że ataki na prawników w Polsce są nie tylko wewnętrzną sprawą polską, ale kwestią o znaczeniu dla całej Unii Europejskiej - ponieważ podważają podstawy unijnego porządku prawnego, w tym zasadę praworządności, która obejmuje też prawa i wolności obywatelskie takie jak wolność słowa.
Majowy list w obronie prof. Sadurskiego został opublikowany po angielsku na prestiżowej stronie debat europejskich prawników Verfassungsblog, gdzie można dodać swój podpis. Przedrukowała go także strona Rule of Law in Poland, najnowsza inicjatywa Archiwum Osiatyńskiego.
Sygnatariusze Listu Otwartego wskazują, że choć wierzą, że sędziowie rozpatrujący sprawy Sadurskiego orzekną niezawiśle, to te wyroki zapadną w szerszym kontekście ataku na praworządność w Polsce, za pomocą m.in. ataków na niezawisłość sądów i próby uciszania sędziów przez postępowania dyscyplinarne.
Zagraniczni profesorowie prawa apelują do Prawa i Sprawiedliwości, aby wycofało swój pozew i nakłoniło podporządkowaną mu Telewizję Publiczną do wycofania także jej dwóch pozwów przeciwko Sadurskiemu.
Eksperci zwracają uwagę, że wycofanie się leży w interesie obozu rządzącego. Jeśli sprawy dotrą do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka lub Trybunału Sprawiedliwości UE, te, zgodnie z wypracowaną przez siebie doktryną, stwierdzą naruszenie wolności słowa. To będzie kolejna porażka PiS w sprawie, którą obserwuje cały świat.
"Publikujemy ten list nie tylko jako wyraz wsparcia dla naszego kolegi Wojciecha Sadurskiego, ale także, aby podkreślić, że jakiekolwiek kroki zmierzające do uciszenia jednego z nas, naukowców, zmierzają do uciszenia i represjonowania nas wszystkich, całej społeczności naukowej.
Wolność wypowiedzi gwarantuje prawo do szczegółowej krytyki działań rządu i polityków - zwłaszcza w kontekście formułowanej przez niezależnych obserwatorów krytyki działań władz krajowych, które prowadzą do podważenia rządów prawa.
Piszemy, aby otwarcie opowiedzieć się za tą wolnością" - zwracają się do polskich władz prawnicy z całego świata.
Oto cały dokument.
Dwa miesiące temu Armin von Bogdandy i Luke Dimitrios Spieker zwrócili uwagę na walkę naszego akademickiego kolegi Wojciecha Sadurskiego, wybitnego profesora prawa na Uniwersytetach w Sydney i w Warszawie, a wcześniej w Europejskim Instytucie Uniwersyteckim we Florencji.
Przeciwko Profesorowi Sadurskiemu toczą się w Polsce liczne postępowania sądowe w związku z jego otwartą krytyką działań rządzącego Prawa i Sprawiedliwości. Von Bogdandy i Spieker zauważyli, że stosowanie takich metod nie jest wyłącznie kwestią polskiego prawa, ale także prawa Unii Europejskiej i europejskiego prawa praw człowieka, zwłaszcza kontekście zastosowanie przeciwko Polsce Artykułu 7 Traktatu o Unii Europejskiej.
Sytuacja Sadurskiego od tego czasu uległa pogorszeniu.
Toczą się przeciwko niemu aż trzy postępowania sądowe, które mają na celu uciszenie go i ukaranie za publiczną krytykę obecnej władzy.
Nasz List Otwarty ma na celu zwrócenie uwagi na prawne prześladowanie Profesora Sadurskiego przez polskie władze i ich sprzymierzeńców, a także na prawo naukowców w całej Unii Europejskiej do wolności wypowiedzi i krytykowania władzy. Chcemy też publicznie wyrazić nasze poparcie dla Wojciech Sadurskiego.
Tło sprawy jest następujące.
10 listopada 2018 roku Wojciech Sadurski wezwał do bojkotu tzw. „Marszu Niepodległości”, mającego odbyć się w Warszawie. Napisał w tweecie: “Jeśli ktoś miał jeszcze jakieś wątpliwości, to po ustawce z ostatnich 2 dni powinno być jasne: żaden przyzwoity człowiek nie powinien iść w paradzie obrońców białej rasy, którzy na chwilę schowali swoje falangi i swastyki, w zmowie ze zorganizowaną grupą przestępczą PiS”.
13 stycznia 2019 roku, krótko po zamordowaniu Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, Sadurski napisał w tweecie, że polityk został zamordowany po zaszczuciu go przez media rządowe. Dodał, że żaden demokrata ani polityk opozycyjny nie powinien przekroczyć progu telewizji publicznej, którą określił jako "medium Goebbelsowskie".
Te dwa tweety stały się podstawą do wytoczenia prof. Wojciechowi Sadurskiemu trzech spraw.
W pierwszej sprawie, wytoczonej z powództwa cywilnego 21 stycznia 2019 roku przez Prawo i Sprawiedliwość (z podpisem przewodniczącego partii Jarosława Kaczyńskiego na pozwie), Sadurskiemu stawia się zarzuty, że naruszył dobra osobiste PiS przez określenie tej partii jako „zorganizowanej grupy przestępczej”. PiS ocenił także, że to określenie obraziło tysiące członków partii.
Prawo i Sprawiedliwości domaga się od Sadurskiego publicznych przeprosin w postaci tzw. „przypiętego tweetu”, wyrażającego ubolewania za naruszenie jej dobrego imienia, wpłacenia wysokiej kwoty na cel dobroczynny, a także zobowiązania się do zaniechania dalszych podobnych wypowiedzi na temat PiS.
Drugi tweet był podstawą do wniesienia przez telewizję publiczną TVP 21 stycznia 2019 roku oskarżenia prywatnego na gruncie prawa karnego i 20 marca 2019 roku powództwa cywilnego. W obu pozwach argumentowano, że tweet Sadurskiego stanowił świadome i celowe zniesławienie, a także naruszenie dóbr osobistych stacji telewizyjnej, ze względu na domniemany związek pomiędzy programami emitowanymi przez stację a morderstwem Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza. TVP twierdzi także, że tweet mógł mieć negatywny wpływ na reputację TVP oraz na działania komercyjnych partnerów TVP, w szczególności reklamodawców. TVP domaga się, żeby Sadurski zapłacił karę pieniężną, wpłacił pieniądze na cel charytatywny i publicznie przeprosił przez zamieszczenie kosztownego ogłoszenia w jednym z najbardziej poczytnych polskich portali internetowych.
Te trzy sprawy są w toku.
Szanujemy i wspieramy niezależność polskich sądów i mamy nadzieję, że będą one mogły wypełniać swoją funkcję swobodnie i bez nacisków. Jednak nasze zaniepokojenie budzi obecna sytuacja w Polsce - w której
podważa się niezależność sądownictwa i stosuje polityczną kontrolę nad sądami przez postępowania dyscyplinarne wobec sędziów.
Dla obserwatorów sytuacji w Polsce, mających choćby podstawową wiedzę w zakresie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i prawa UE,
jest oczywiste, że te trzy zarzuty przeciwko Profesorowi Sadurskiemu zostałyby ocenione negatywnie przez trybunał w Strasbourgu (Europejski Trybunał Praw Człowieka) lub w Luksemburgu (Trybunał Sprawiedliwości UE).
Mamy do czynienia ze skoordynowaną kampanią, prowadzoną przez rządzącą w Polsce partię. Ta kampania ma na celu prześladowanie znanego i szanowanego naukowca, którego przekonywująca krytyka sytuacji we własnym kraju rozdrażniła władze.
Czy polskie władze rzeczywiście chcą kontynuować tę niepotrzebną i kosztowną kampanię prześladowania za pomocą pozwów, przewlekłych postępowań sądowych, które będą prowadzić aż do trybunałów w Luksemburgu i Strasburgu? Doprowadzi to przecież do kolejnych głośnych i wiążących rozstrzygnięć przeciwko polskim władzom.
Mamy nadzieję, że tak nie jest. Że polskie władze postąpią rozsądnie - nawet dla własnego interesu.
Wzywamy PiS do ponownego przemyślenia swojego stanowiska i do natychmiastowego wycofania się z postępowań przeciwko Wojciechowi Sadurskiemu, a także do skłonienia telewizji publicznej TVP do podjęcia takiego samego kroku i wycofania dwóch spraw wytoczonych przez TVP przeciwko Profesorowi Sadurskiemu.
Publikujemy ten list nie tylko jako wyraz wsparcia dla naszego kolegi Wojciecha Sadurskiego, ale także, aby podkreślić, że jakiekolwiek kroki zmierzające do uciszenia jednego z nas, naukowców, zmierzają do uciszenia i represjonowania nas wszystkich, całej społeczności naukowej.
Wolność wypowiedzi gwarantuje prawo do szczegółowej krytyki działań rządu i polityków - zwłaszcza w kontekście formułowanej przez niezależnych obserwatorów krytyki działań władz krajowych, które prowadzą do podważenia rządów prawa.
Piszemy, aby otwarcie opowiedzieć się za tą wolnością.
Podpisali:
Floyd Abrams, Senior Counsel Cahill Gordon & Reindel LLP and Yale Law School
Bruce Ackerman, Sterling Professor of Law and Political Science, Yale University
Alberto Alemanno, HEC Paris
Philip Alston, New York University
Jack M. Balkin, Yale Law School
Petra Bárd, Central European University
Christine Bell, University of Edinburgh
Bojan Bugaric Professor of Law, Department of law, Sheffield University
Gráinne de Búrca, New York University
Daniela Caruso, Boston University
Sujit Choudhry, WZB Social Science Center, Center for Global Constitutionalism, Berlin
Paul Craig, University of Oxford
Deirdre Curtin, Professor of European Law, European University Institute Florence
Tom Gerald Daly, MLS Fellow, Melbourne Law School
Bruno De Witte, Professor of European Union law, Maastricht University
Oran Doyle, Trinity College Dublin
Cynthia Estlund, New York University
Owen Fiss, Yale Law School
Janneke Gerards, Professor of Fundamental Rights Law, Utrecht University
Laurence Gormley, University of Groningen
Samuel Issacharoff, New York University
Gábor Halmai, European University Institute
Aileen Kavanagh, Oxford University
Daniel Kelemen, Professor of Political Science and Law, Rutgers University
David Kenny, Assistant Professor Law, Trinity College Dublin
Tarun Khaitan, Associate Professor, University of Oxford/University of Melbourne
David Kinley, Professor of Human Rights Law, Sydney Law School
Claire Kilpatrick, Professor of International and European Labour and Social Law, Dean of Graduate Studies, European University Institute,Florence, Italy
Dimitry Kochenov, University of Groningen
Tomasz Koncewicz, University of Gdańsk
Kriszta Kovács, ELTE/WZB Berlin
Martin Krygier, Gordon Samuels Professor of Law and Social Theory, University of New South Wales
Mattias Kumm, Professor for Global Public Law, WZB Berlin & Humboldt University, Inge Rennert Professor of Law New York University
Christine Landfried, University of Hamburg
Rick Lawson, University of Leiden
Brian Leiter, Karl N. Llewellyn Professor of Jurisprudence, Director, Center for Law, Philosophy & Human Values, University of Chicago
Susanna Mancini, Full Professor and Chair of Comparative Constitutional Law, University of Bologna
Daniel Markovits, Guido Calabresi Professor of Law, Founding Director, Center for the Study of Private Law, Yale Law School
Frank Michelman, Robert Walmsley University Professor, Emeritus Harvard University
John Morijn, University of Groningen
Jan-Werner Mueller, Professor, Princeton University
Kalypso Nicolaïdis, Professor of International Relations, University of Oxford
Gianluigi Palombella, Professor of Applied Legal Theory and Philosophy of Law, Sant’Anna School of Advanced Studies, Pisa
Laurent Pech, Middlesex University
Richard H. Pildes, Sudler Family Professor of Constitutional Law, NYU School of Law
Gianfranco Poggi, Professor Emeritus of Sociology, University of Virginia
Robert Post, Sterling Professor of Law, Yale Law School
Judith Resnik, Yale Law School
Susan Rose-Ackerman, Henry R. Luce Professor of Law, Emeritus, and Professorial Lecturer, Yale Law School
Michel Rosenfeld, University Professor of Law and Comparative Democracy, Justice Sydney L. Robins Professor of Human Rights, Cardozo Law School
Ruth Rubio Marin, University of Sevilla and European University Institute, Florence
Ben Saul, Challis Chair of International Law, University of Sydney and Chair of Australian Studies, Harvard University
Joanne Scott, Professor of European Union Law, European University Institute, Florence, Italy
Kim Lane Scheppele, Princeton University
Michael Sevel, Senior Lecturer in Jurisprudence, Sydney Law School
Maximilian Steinbeis, Verfassungsblog
Alec Stone Sweet, Centennial Professor of Law, National University of Singapore
John Tasioulas, Director, Yeoh Tiong Lay Centre for Politics, Philosophy, and Law, the Dickson Poon School of Law, King’s College London
Gábor Attila Tóth, Humboldt University Berlin
Antoine Vauchez, Professor, Université de Paris 1-Sorbonne
Jeremy Waldron, New York University
Neil Walker, Edinburgh Law School
Kevin Walton, Director of the Julius Stone Institute of Jurisprudence, University of Sydney
Stephen Weatherill, Jacques Delors Professor of European Law Somerville College and Law Faculty University of Oxford
Jan Wouters, University of Leuven
Samuel Moyn, Yale University
Henri de Waele, Radboud University Nijmegen/University of Antwerp
Eva Julia Lohse, Lehrstuhl für Öffentliches Recht, Europarecht und Rechtsvergleichung, Universität Bayreuth
Raul Sanchez Urribarri, La Trobe University, Melbourne
Darinka Piqani, Leiden University
Steffen Ganghof, University of Potsdam
John Parkinson, Professor of Social & Political Philosophy, Maastricht
Massimo Fichera, Faculty of Law, University of Helsinki
Radosveta Vassileva, UCL
Ming-Sung Kuo, University of Warwick School of Law
Michael Waibel, University of Cambridge
Argelia Queralt-Jiménez, University of Barcelona
Adam Krzywoń, Constitutional Law Departement, University of Warsaw
Eduardo Vírgala-Foruria, Professor of Constitutional Law, University of the Basque Country, Spain
Susana de la Sierra, LL.M. (Bayreuth), Ph.D. (EUI, Florence), University of Castilla-La Mancha, Spain
Ioanna Tourkochoriti, Lecturer Above the Bar, School of Law NUI Galway
José Luis Martí, Associate Professor of Legal Philosophy at Pompeu Fabra University (Spain)
Andrew Drzemczewski, Visiting Professor School of Law Middlesex University London, former Head of the Secretariat of the Parliamentary Assembly’s Committee on Legal Affairs & Human Rights, Council of Europe, Strasbourg
Jernej Letnar Černič, Associate Professor of Constitutional and Human Rights Law, New university, Faculty of Government and European Studies, Slovenia.
Matej Avbelj, New University, Slovenia
Violeta Besirevic, Union University Law School Belgrade & CEU, CELABPeter Oliver
Faculty of Law, University of Ottawa
Marie-Laure Basilien-Gainche, Professor of Lax, University Jean Moulin Lyon 3, Honorarium member of the Institut Universitaire de France
Sébastien Platon, Professor of Public Law, University of Bordeaux
Saša Zagorc, University of Ljubljana
Jurij Toplak, University of Maribor and Alma Mater Europaea
Roxana Vornicu, Fellow, Centre for Good Governance Studies, Babes Bolyay University Cluj-Napoca, Romania
Jiří Přibáň, Cardiff University
Lilian Tsourdi, University of Oxford
Tom Theuns, Utrecht University, The Netherlands
Professor of Law and R. Gordon Butler Scholar in International Law
Kanstantsin Dzehtsiarou, University of Liverpool
Jaakko Husa, Professor in Law and Globalisation, University of Helsinki
Kai Purnhagen, Wageningen University and Erasmus University of Rotterdam
George A. Hay, Charles Frank Reavis Sr. Professor of Law and Professor of Economics Cornell University
Dennis Patterson, Board of Governors Professor of Law and Philosophy, Rutgers University
Jamie Glister, University of Cambridge
Paul James Cardwell, Professor of Law, University of Strathclyde, Glasgow
Mauro Gatti, The Hague University of Applied Sciences
Antoni Abat i Ninet, Prof. Comparative Constitutional Law, University of Copenhagen, Denmark
Jeffrey L. Dunoff, Professor of Law, Temple University Beasley School of Law
Julia Domnick, Kammergericht Berlin
Jo Shaw, University of Edinburgh/Tampere University
Frederick Schauer, David and Mary Harrison Distinguished Professor of Law, University of Virginia
Luis Arroyo Jiménez, Jean Monnet Chair of European Administrative Law, University of Castilla-La Mancha
Agata Fijalkowski, Lancaster University Law School
Antonia Baraggia, University of Milan
Clare Huntington, Joseph M. McLaughlin Professor of Law, Fordham Law School
Germán M. Teruel Lozano, University of Murcia
List sygnatariuszy wciąż rośnie.
Prawa człowieka
Jarosław Kaczyński
Jacek Kurski
Prawo i Sprawiedliwość
Telewizja Polska
List w obronie prof. Sadurskiego
Pisze o praworządności, demokracji, prawie praw człowieka. Współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i Rule of Law in Poland. Doktor nauk prawnych.
Pisze o praworządności, demokracji, prawie praw człowieka. Współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i Rule of Law in Poland. Doktor nauk prawnych.
Komentarze