Nauczyciele do Prymasa: Kościół podsyca pogardę, a nienawiść przedstawia jako obronę chrześcijaństwa

"Oczekujemy stanowczego głosu Kościoła odcinającego się od szerzących pogardę wypowiedzi hierarchów kościelnych, duchownych i ekspertów powołujących się na nauczanie Kościoła. Pragniemy również uznania autonomii szkoły w procesie wychowawczym, z poszanowaniem głosu rodziców, analogicznie do autonomii zagwarantowanej dla szkolnej katechezy" - piszą w liście do prymasa abp Wojciecha Polaka nauczyciele i nauczycielki z całego kraju.

To pierwszy tak stanowczy głos środowiska oświaty w sprawie roli jaką Kościół Katolicki odgrywa w życiu społecznym i politycznym. "Katecheza dla dzieci i młodzieży odbywa się w wymiarze dwóch godzin tygodniowo przez wszystkie lata edukacji. (...) W sprawach treści nauczania i wychowania religijnego nauczyciele religii podlegają wyłącznie władzy kościelnej.

Kościół ma znacznie więcej możliwości społecznego oddziaływania, od homilii podczas niedzielnych Mszy świętych, przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne takie jak Radio Maryja czy Telewizja Trwam, po publiczne wypowiedzi wielu hierarchów i osób związanych z Kościołem. Z tych powodów chcielibyśmy widzieć w Kościele partnera, który wspiera polską edukację, nie ingerując bezpośrednio w jej kształt i dużo szerzej rozumie spoczywającą na nim szczególną odpowiedzialność.

To Kościół wprowadza ideologię do szkół

Sygnatariusze listu wśród nagannych wypowiedzi i stanowisk przedstawicieli Kościoła wymieniają te podważające pozycję nauczycieli i przenoszące na pole szkoły wojnę ideologiczną, m.in.:

• oskarżenia bp. jasnogórskiego, który pedagogom przypisuje „zalew profanacji, bezczeszczenie świętości”;
• Oświadczenie Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Świeckich, w którym czytamy, że nauczyciele "z godną napiętnowania beztroską zadają podczas lekcji gwałt poczuciu przyzwoitości i intymności swych niepełnoletnich uczniów".

Nauczyciele potępiają też słowa abp. Jędraszewskiego o "tęczowej zarazie". "Podobne a nawet ostrzejsze słowa z ust ośmielonych takim przyzwoleniem duchownych padają teraz w różnych miejscach Polski. Podsycają pogardę wobec naznaczonych osób, a dla niektórych wiernych stanowią usprawiedliwienie czy wręcz zachętę do stosowania przemocy.

"Wzywamy też do czytelnego odcięcia się od grup, formacji i instytucji, które niosą na ustach i sztandarach chrześcijańskie hasła i symbole, działając jednocześnie w jawnej sprzeczności z zasadami i wartościami, które głosi Kościół Katolicki. Apelujemy o postawy i czyny spójne z kierunkiem wyznaczanym przez zwierzchnika Kościoła, Papieża Franciszka".

Pełna treść listu niżej.

Wasza Ekscelencjo, Księże Prymasie! Zwracamy się do Waszej Ekscelencji w imieniu nauczycieli i nauczycielek zaniepokojonych rozgrywającym się konfliktem społecznym. Nie możemy i nie chcemy pozostać obojętni wobec nienawiści, destrukcji relacji międzyludzkich i zerwania więzi społecznych, których symptomy obserwujemy w ostatnim czasie, a które odciskają też swoje piętno na najmłodszym pokoleniu. Powoduje nami troska o uczniów i uczennice.

Przyglądając się uważnie sytuacji w naszym kraju, zdecydowaliśmy się zwrócić właśnie do Księdza Prymasa jako przedstawiciela Kościoła Katolickiego w Polsce, honorowego przewodniczącego polskiego episkopatu. Ufamy, że Ksiądz Prymas mocą swojego urzędu i autorytetu wpłynie na zajęcie jednoznacznego stanowiska w sprawach, które nas nurtują i niepokoją. Zdajemy sobie sprawę, że wiara zajmuje ważne miejsce w sercach i umysłach wielu Polaków, w tym również naszych uczniów i uczennic oraz ich rodziców. Kościół ma w naszym państwie zagwarantowaną uprzywilejowaną pozycję, co znajduje odzwierciedlenie między innymi w zasadach obowiązujących w publicznych szkołach i przedszkolach.

Katecheza dla dzieci i młodzieży odbywa się w wymiarze dwóch godzin tygodniowo przez wszystkie lata edukacji. Warto dodać, że w sprawach treści nauczania i wychowania religijnego nauczyciele religii podlegają wyłącznie władzy kościelnej. Kościół ma znacznie więcej możliwości społecznego oddziaływania, od homilii podczas niedzielnych Mszy świętych, przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne takie jak Radio Maryja czy Telewizja Trwam, po publiczne wypowiedzi wielu hierarchów i osób związanych z Kościołem. Z tych powodów chcielibyśmy widzieć w Kościele partnera, który wspiera polską edukację, nie ingerując bezpośrednio w jej kształt i dużo szerzej rozumie spoczywającą na nim szczególną odpowiedzialność. Tymczasem możemy dziś mnożyć przykłady działań i wypowiedzi, które stawiają Kościół Katolicki w Polsce w złym świetle. Z niepokojem obserwujemy, jak przedstawiciele Kościoła roszczą sobie prawo do ingerowania w całość procesu edukacyjnego i wychowawczego w polskich szkołach i przedszkolach, podważając przy tym kompetencje moralne nauczycieli i nauczycielek oraz podając w wątpliwość ich intencje.

Przykładem jest zawarty w zaleceniach Kurii Metropolitalnej Szczecińsko-Kamieńskiej załącznik dla rodziców - oświadczenie niezgody na uczestnictwo dziecka w organizowanych przez szkołę zajęciach uczących postaw tolerancji i pokazujących różnorodność. Z kolei w Oświadczeniu Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Świeckich czytamy: „Nie mniej niepokoi zachowanie wielu nauczycieli wobec dzieci i młodzieży”, którzy „z godną napiętnowania beztroską zadają podczas lekcji gwałt poczuciu przyzwoitości i intymności swych niepełnoletnich uczniów”.

Podobne oskarżenia pod adresem nauczycieli i nauczycielek pojawiły się w wystąpieniu biskupa Edwarda Frankowskiego na Jasnej Górze. Ksiądz biskup piętnował rzekomy „zalew profanacji, bezczeszczenia świętości” idący przez szkoły i przedszkola.

Wasza Ekscelencjo, czujemy się skrzywdzeni niesprawiedliwymi i bezpodstawnymi oskarżeniami. Odczuwamy je również jako zagrożenie dla autonomii szkoły. Nie potrafimy zrozumieć, dlaczego Kościół ostrzega rodziców przed zajęciami przeciwdziałającymi przemocy i uczącymi tolerancji. Obawiamy się, że jątrzące słowa i działania, zgodnie z zapowiedzianym przez biskupa Frankowskiego „czasem walki”, przenoszą na grunt szkoły podziały ideologiczne. Konsekwencje podjętej przez przedstawicieli Kościoła postawy widoczne są już teraz. W Białymstoku doszło do brutalnej przemocy wobec osób korzystających z konstytucyjnego prawa do wolności zgromadzeń. Choć rzecznik Konferencji Episkopatu Polski wyraził „jednoznaczną dezaprobatę wobec aktów agresji”, to nie możemy też zapomnieć o postawie arcybiskupa Tadeusza Wojdy nawołującego do czynnego sprzeciwu wobec planowanej legalnej demonstracji.

Z przykrością odnotowujemy również słowa o „tęczowej zarazie” w kazaniu metropolity krakowskiego arcybiskupa Marka Jędraszewskiego. To przejaw stygmatyzacji i dehumanizacjii osób, których przyrodzoną godność należy uszanować nie tylko zgodnie z duchem praw człowieka, ale i nauki społecznej Kościoła. Podobne a nawet ostrzejsze słowa z ust ośmielonych takim przyzwoleniem duchownych padają teraz w różnych miejscach Polski. Podsycają pogardę wobec naznaczonych osób, a dla niektórych wiernych stanowią usprawiedliwienie czy wręcz zachętę do stosowania przemocy. Nienawiść, najpierw werbalna, uzyskuje akceptację i przedstawiana jest jako obrona chrześcijaństwa. Religia staje się uzasadnieniem aktów agresji. Naszym zdaniem szansą na przywrócenie pokoju społecznego jest edukacja przeciwdziałająca dyskryminacji i wykluczeniu kogokolwiek ze wspólnoty. Pragniemy tworzyć dla naszych uczniów i uczennic przyjazne, tolerancyjne środowisko wychowawcze, a edukację antydyskryminacyjną uważamy, w obliczu ostatnich wydarzeń, za najpilniejsze zadanie polskiej szkoły. Wierzymy, że Kościół w Polsce w imię godności każdej osoby może być sojusznikiem tych dążeń.

Wasza Ekscelencjo, Księże Prymasie, oczekujemy stanowczego głosu Kościoła odcinającego się od szerzących pogardę wypowiedzi hierarchów kościelnych, duchownych i ekspertów powołujących się na nauczanie Kościoła. Pragniemy również uznania autonomii szkoły w procesie wychowawczym, z poszanowaniem głosu rodziców, analogicznie do autonomii zagwarantowanej dla szkolnej katechezy.

Apelujemy też z całą mocą o powstrzymanie się od ingerencji w społeczną aktywność grup zabiegających o swoje prawa i korzystających z wolności obywatelskich w ramach demokratycznego państwa prawa. Apelujemy o zobowiązanie do tego każdego duchownego oraz każdej osoby pozostającej w strukturalnej podległości wobec władzy zwierzchniej Kościoła. Chcemy usłyszeć wezwanie do powściągliwości wszystkich wiernych, a także grup, organizacji i instytucji działających w imieniu Kościoła.

Wzywamy też do czytelnego odcięcia się od grup, formacji i instytucji, które niosą na ustach i sztandarach chrześcijańskie hasła i symbole, działając jednocześnie w jawnej sprzeczności z zasadami i wartościami, które głosi Kościół Katolicki. Apelujemy o postawy i czyny spójne z kierunkiem wyznaczanym przez zwierzchnika Kościoła, Papieża Franciszka.

Z wyrazami szacunku,

Nauczyciele i Nauczycielki

Protest z Wykrzyknikiem My, nauczyciele NIE dla chaosu w szkole Obywatele dla Edukacji

Krystyna Starczewska Bogumiła Bąk, Nauczyciel Roku 2003 Agnieszka Bilska, laureatka nagrody Pearson ELT Teacher Award 2017, Superbelfrzy RP Marta Florkiewicz-Borkowska, Nauczyciel Roku 2017, Superbelfrzy RP Danuta Konatkiewicz, Nauczyciel Roku 2006 Grzegorz Lorek, Nauczyciel Roku 2002 Katarzyna Nowak-Zawadzka, Nauczyciel Roku 2015, Przemysław Staroń, Nauczyciel Roku 2018, Superbelfrzy RP Marcin Zaród, Nauczyciel Roku 2013, Superbelfrzy RP Katarzyna Baczyk Bogumiła Bielak Agnieszka Chinalska Bartosz Chyś, Superbelfrzy RP Zofia Cisiak Renata Czaja-Zajder Aleksandra Droździk Dobrosława Enger, Superbelfrzy RP Agnieszka Gabryelska Ewa Gajowiak Patrycja Gałązka Wojciech Gawlik, Edu-klaster Zofia Grudzińska, koordynatorka RS Obywatele dla Edukacji Anna Helmin Zdzisław Hofman Agnieszka Jankowiak - Maik, “Babka od histy” Aleksandra Jankowska Paweł Lęcki Dawid Łasiński, Superbelfrzy RP Dr hab. Lech Mankiewicz, Superbelfrzy RP Marta Młyńska Leszek Olpiński Justyna Paszek Agnieszka Paździor Monika Rokicka Anna Schmidt-Fic Anna Słapik Rafał Sobczyk Marcin Stiburski, Szkoła minimalna Jarosław Szulski Marta Szymczyk, “Nieszablonowa pedagożka” Sylwia Trzcińska-Pydyś Emilia Wallheim Monika Walkowiak, Superbelfrzy RP Paweł Włoczewski Grażyna Zagórny Anna Zając Beata Zwierzyńska, Edukacja w działaniu