„Nie jestem kaleką. Nie przejmuję się moimi niesprawnymi nogami, tylko cellulitem na tyłku"

„Niepełnosprawność to jeden z aspektów Karoliny. A to nie cała ja. Jestem też kobietą, sportowcem, świadomą obywatelką zwolenniczką wolności wyboru i równouprawnienia kobiet. Jestem niepełnosprawna? Do głowy by mi to nie przyszło” - mówi OKO.press Karolina Hamer - paraolimpijka, multimedalistka w pływaniu, aktywistka, trenerka motywacyjna*.

Początek

Dziękuję protestującym w Sejmie, że rozpoczęli nowy rozdział w historii Polski. Maj 2018 będzie wpisywany w karty dobrej historii - zapamiętajmy tę datę.

Potencjał zmiany jest z jednej strony w solidarności, a z drugiej strony w samych osobach z niepełnosprawnościami. To jest sprawdzian dla nas wszystkich. To jest czas na przewrót, na pokazanie siostrzeństwa i braterstwa. Małe solidarności tworzą wielką solidarność. Podczas protestów na własnej skórze mogłam poczuć dobro Polaków. Po raz pierwszy w historii Polski tak dużo się mówi o niepełnosprawności.

Walczymy o prawo do wolności i życia w godności, nie walczymy o dodatek do torebki Prady. Ale to dopiero początek. To nie jest finał, to dopiero się zaczyna. Chcę, żebyśmy byli częścią społeczeństwa obywatelskiego.

Brałam udział w proteście prawie od samego początku. Mój poziom wkurwu i solidarności z osobami, które protestują w Sejmie sprawił, że ubrałam się, ruszyłam ze Śląska i jestem. Świeci mi się w głowie napis „Dosyć tego”. Ta sprawa dotyczy też mnie.

Kaleka

Jacka Żakowskiego szanuję. Ostatnio napisał tekst, w którym pada zdanie „Przez niespełna trzy lata Kaczyński i jego ludzie zrobili z Polski kalekę”. Zastanawiam się: jak to możliwe? Przywiązanie do takich słów jest aż tak głębokie? Skoro używa ich nawet Jacek Żakowski, to chyba głęboko to w nas siedzi.

Mamy tendencje do używania słów, na które ja się nie godzę. Te słowa nie powinny istnieć w przestrzeni publicznej.

Można używać innych sformułowań: osoby z niepełnosprawnościami, z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną. Nie mówić „ślepy”, tylko „niewidomy”.

Zawsze można używać sformułowań zabawnych. Ja jestem "osobą z permanentnie połamanymi nogami". To wywołuje uśmiech. To jakby powiedzieć o kimś „Jacek z dużym nosem”. Trzeba ćwiczyć giętkość i plastyczność języka publicznego.

Nie lubię, jak ktoś mówi o niepełnosprawności „nieszczęście”, a o osobach z niepełnosprawnościami, że to „ofiary” - każdy ma jakieś plusy i minusy, każdemu przydarzają się niedogodności.

Od początku akceptowałam to, że mam niepełnosprawność ruchową. To jest też fajne, bo wiecznie się spóźniam i mam usprawiedliwienie.

Ludzie czasem nie wiedzą, jak się do nas zwracać, odnosić, jak o nas mówić. Najprościej: nie wiesz, to zapytaj.

Pieniądze

Chodzi o to, żeby nie dopłacać do swojej niepełnosprawności. Od 20 lat łatam swój budżet z powodu niepełnosprawności -

Rząd zaproponował pomoc rzeczową. Ja odpowiadam: wypłaćmy pensję Jarosławowi Kaczyńskiemu w formie karmy dla kota, Elżbiecie Rafalskiej w formie okularów, Jackowi Kurskiemu w formie wejściówek na fest disco polo.

Są wypłaty w gotówce na dzieci [500 plus], będzie wyprawka szkolna, a tu ktoś chce decydować, na co wydam swoje pieniądze. To nie jest w porządku. To zakładanie, że osoby z niepełnosprawnością nie umieją decydować same o sobie.

Posiadanie w rodzinie osoby z niepełnosprawnością jest dużym wyzwaniem, nie tylko finansowym, ale też społecznym. Ale jest to do zrobienia.

Klasa

Urodziłam w 1981 roku. Kiedy miałam 6 lat, mama zapytała, czy chcę chodzić do normalnej szkoły. Odpowiedziałam: „Mamo, ja jestem normalna, to do jakiej mam chodzić?!”.

Byłam w klasie sportowej. Zaczęłam pływać, bo w wodzie miałam święty spokój.

Kiedy byłam w piątej klasie podstawówki, jechaliśmy w góry. Nauczycielka powiedziała, że zostanę, że to bez sensu, żebym jechała. Na to koleżanki i koledzy z klasy:

I pojechałam. Chciałabym, żebyśmy w Polsce odtworzyli taką klasę. Potrzeba tylko trochę wyobraźni, trochę empatii i trochę edukacji.

Samodzielność

Każdy chce być samodzielny i decydować o sobie.

Trzeba stworzyć możliwości, żeby każdy obywatel mógł wykazać swój potencjał. Mamy różne potencjały początkowe, pojawiają się bariery, które sprawiają, że nie wykorzystujemy ich w pełni. Ja na przykład nie jestem w stanie pracować w McDonaldzie, wykonywać prac na stojąco. Ale mam wiele innych umiejętności, np. motywacyjne. Od wielu lat prowadzę szkolenia motywacyjne.

Osoby z niepełnosprawnościami to często osoby ciepłe, mają za sobą ciekawe biografie, borykają się z różnymi ograniczeniami. Świetnie nadają się do motywowania innych. Jestem przekonana, że wśród osób z niepełnosprawnościami wiele tylko czeka, żeby je odkryć. Adrian i Jakub, którzy już dla nas są bohaterami, pokażą jeszcze więcej. Choć nie każdy będzie fizykiem albo matematykiem.

Nie wystarczy ratyfikowanie Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, trzeba ją wdrożyć i respektować. To kwestia zaproszenia osób niepełnosprawnych do bycia ważną częścią społeczeństwa.

Widoczność

Każdy z nas jest taki sam. Różnimy się kolorem oczu, włosów. Albo niepełnosprawnością.

Niepełnosprawność to jeden z aspektów Karoliny. A to nie cała ja. Jestem też kobietą, sportowcem, świadomą obywatelką zwolenniczką wolnością wyboru i równouprawnienia kobiet.

Jestem niepełnosprawna? Do głowy by mi to nie przyszło. Jestem osobą z niepełnosprawnością.

Ocenie może podlegać moje zachowanie, wypowiedzi, mój światopogląd jest do przegadania. Nie chcę, żeby moja specyficzność, niepełnosprawność była podstawą oceny.

Ja się nie przejmuję moimi niesprawnymi nogami, tylko cellulitem na tyłku.

Niepełnosprawność daje specyficzność i widoczność. Ja ją wykorzystuję - zrobiłam kilka kampanii społecznych. Walczyłam o to, żeby polski paraolimpijczyk był partnerem dla wielkich korporacji. Kiedy pojawiły się transmisje z paraolimpiady, Polacy byli z nami. Byliśmy częścią jednego teamu.

W tym roku byłam na mistrzostwach świata w Meksyku, a ponieważ kocham Fridę Kahlo, poszłam do muzeum, chodziłam po jej domu i płakałam. Podeszły do mnie dziewczyny, które tam pracowały i zaproponowały mi wolontariat. Bez namysłu się zgodziłam - od 10 lat nie miałam wakacji. Spędziłam tam trzy miesiące. Głównie prowadziłam warsztaty motywacyjno-artystyczne z dzieciakami.

W Polsce problemy osób z niepełnosprawnościami były dotąd pomijane. Teraz zaczynamy proces widoczności. Tak, jesteśmy częścią tego społeczeństwa. 12,2 proc. to osoby jest z niepełnosprawnością.

Najważniejsze, żeby zrozumieć i czuć, że świat jest różnorodny.

*Karolina Hamer (rocznik 1981) wybitna pływaczka, 16 medali mistrzostw Europy i świata, laureatka wielu nagród, m.in. Nagrody Najlepszego Sportowca z niepełnosprawnością ruchową w Polsce oraz Wyróżnienia Komitetu Paraolimpijskiego za łączenie działalności społecznej z uprawianiem sportu, pomysłodawczyni m.in. kampanii #TakdlaRio i Kalendarza Paraolimpijczycy 2015.