Obrona przez insynuację. Ziobro: to przez Bodnara i Gersdorf w “rejestrze pedofilów” nie ma księży gwałcicieli

Zbigniew Ziobro ogłosił w piątek 7 września 2018, że pozywa “Gazetę Wyborczą” za artykuł, który ukazał się tego dnia na pierwszej stronie p.t. “Księża wyjęci z rejestru pedofilów. Dlaczego?”. Na konferencji prasowej minister sprawiedliwości nazwał artykuł “paszkwilanckim”, a zawartą w tytule sugestię, że ministerstwo celowo nie zamieściło w rejestrze księży skazanych za przestępstwa seksualne - “nikczemnym pomówieniem”. Miało ono uderzyć w Patryka Jakiego, który pracował nad przygotowaniem rejestru, a obecnie kandyduje na prezydenta Warszawy.

Marcin Kącki, autor tekstu, rzeczywiście popełnił błąd: pomylił paragraf, z którego skazano księdza Pawła Kanię. Jego przykład miał udowodnić tezę o "wyjmowaniu" księży z rejestru. Okazało się, że choć ks. Kania przez 10 lat molestował, a nawet gwałcił dzieci, zgodnie z prawem nie powinien znaleźć się w publicznym rejestrze sprawców przestępstw seksualnych. Przyznając się do pomyłki, Kącki komentował: "okazuje się, że wśród »bestii« są księża, ale nie można ich ujawnić, bo pokazałoby to prawdziwą skalę procederu w Kościele i naraziło PiS na gniew hierarchów".

Obrona przez insynuację

W komunikacie dotyczącym artykułu “Wyborczej” Ministerstwo Sprawiedliwości zasugerowało, że za nieobecność gwałcących dzieci księży w publicznym rejestrze powinno się obwiniać RPO Adama Bodnara, prof. Małgorzatę Gersdorf, poprzedni skład Krajowej Rady Sądownictwa i byłego Prokuratora Generalnego Andrzeja Seremeta, ponieważ to ich “opinie krytyczne wobec pierwotnego projektu” Ministerstwa Sprawiedliwości wpłynęły na decyzję parlamentu o ostatecznym kształcie ustawy.

Jeszcze dobitniej oskarżenie to wyraziły “Wiadomości” TVP, które w materiale o sporze ws. rejestru przestępców seksualnych stwierdziły, że “pomysłowi [rejestru] ostro sprzeciwiali się sprzymierzeni teraz z »Gazetą Wyborczą« przedstawiciele środowiska sędziowskiego”, czyli właśnie RPO Adam Bodnar, Pierwsza Prezes SN Małgorzata Gersdorf i były skład sędziowski Krajowej Rady Sądownictwa.

Opinie dotyczące projektu ustawy zgłoszone przez Sąd Najwyższy, RPO, KRS i Prokuraturę Generalną rzeczywiście były krytyczne wobec pomysłu udostępniania danych sprawców przestępstw seksualnych w domenie publicznej, choć nie potępiały idei stworzenia rejestru z dostępem ograniczonym m.in. dla policji i sądów.

Na przykład Rzecznik Praw Obywatelskich powoływał się na badania przeprowadzone w tych stanach USA, gdzie działały podobne rejestry publiczne. Wynika z nich, że publikowanie danych sprawców wcale nie zmniejsza liczby przestępstw seksualnych ani odsetka recydywy, za to prowadzi do samosądów, prześladowań rodzin sprawców oraz ich ofiar.

Nie jest jednak prawdą, że posłowie czy senatorowie PiS uznali te argumenty i ograniczyli zakres przestępstw kwalifikujących do znalezienia się w rejestrze publicznym. W projekcie ustawy przygotowanym przez Ministerstwo Sprawiedliwości mieli figurować w nim sprawcy skazani:

• za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (art. 197 par. 4. kk) wobec małoletniego poniżej 15 roku życia;
• oraz dopuszczający się przestępstw seksualnych wymienionych w ustawie w warunkach recydywy (określonych w art. 64 par. 1 lub 2 kk).

Oznacza to, że pierwotnie zakres przestępstw, za które można było trafić do publicznego rejestru był nawet węższy, bo obecnie obejmuje sprawców wszystkich, a nie tylko szczególnie okrutnych gwałtów na małoletnich poniżej 15. roku życia.

Ziobro ignoruje list chłopca

Ministerstwo Sprawiedliwości nie zgodziło się w 2016 roku z opiniami nawołującymi do rezygnacji z tworzenia ogólnodostępnego rejestru przestępców seksualnych ze względu na bezpieczeństwo ofiar i ich bliskich, którzy mogą zostać rozpoznani i prześladowani przez otoczenie. Na komisji sejmowej w marcu 2016 roku Patryk Jaki zapewniał jednak Michała Szczerbę z PO, że “wychodząc naprzeciw tego typu wątpliwościom” ministerstwo wprowadziło przepis pozwalający na wyłączenie przez sąd sprawcy z rejestru na jego wniosek, gdy uzasadni go m.in. dobrem ofiary.

“Czyli w naszej ocenie warunki, o których wspominał pan poseł, są spełnione” - uciął dyskusję Jaki.

Jak napisaliśmy wyżej, ta poprawka pozwoliła na usunięcie z rejestru 17 osób. Nie zagwarantowała jednak bezpieczeństwa wszystkim ofiarom. W lutym 2018 roku list do Rzecznika Praw Obywatelskich napisał chłopak, który wraz z siostrą przed kilkoma laty padł ofiarą przemocy ze strony ojca. Tuż po otwarciu rejestru zauważył na Facebooku popularny w jego miejscowości wpis, w którym udostępniono nazwiska i zdjęcia przestępców seksualnych, w tym jego ojca. “Wiem, że to kwestia czasu, kiedy ludzie zaczną się dopytywać, czy to mój ojciec” - napisał w liście do Rzecznika.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaapelował wtedy do ministra sprawiedliwości o przygotowanie przepisów, które umożliwiałyby członkom rodzin sprawców i ich ofiarom wnioskowanie o wykluczanie ich z publicznego rejestru. Obecna ustawa na to nie pozwala.

Zgodnie z ustawą o RPO Ziobro miał obowiązek odpowiedzieć na to wystąpienie w ciągu miesiąca. Nie mogąc doczekać się odpowiedzi, w czerwcu RPO upomniał się o to u premiera Mateusza Morawieckiego. “Do Rzecznika wpływają już kolejne takie skargi” - alarmował.

Premiera Morawieckiego i ministra Ziobry to nie przejęło. Jak informuje OKO.press Mirosław Wróblewski, Dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego Biura RPO, odpowiedź do tej pory nie nadeszła.