Ocalałe Ukrainki, ofiary tortur i wojennych gwałtów na konferencji w Lesznie

Dlaczego konferencja odbywa się w Polsce?

„Bo ta wojna toczy się tuż obok nas, na pełną skalę od dwóch strasznych lat. Bo pokazaliśmy światu, jak można pomagać sąsiadom, a dla wielu z Ukrainek i Ukraińców, którzy są w Polsce, gwałt wojenny to bliskie im doświadczenie, którego byli świadkiem lub dotknęło bliskie im osoby” – tłumaczy Joanna Lasserre z francusko-polskiego stowarzyszenia Défense de la Démocratie en Pologne (ADDP-France), które wspiera konferencję.

I wreszcie, my, Polki, jesteśmy szczególnie uczulone na przemoc wobec kobiet" – podkreśla Lasserre.

Trzeba o tym wreszcie zacząć głośno mówić

Do Leszna przyjedzie duża ukraińska delegacja, w niej dziesięć kobiet z SEMA Ukraine (patrz – dalej),

Iryna Dovgan, Liudmyla Huseinova i inne członkinie SEMA Ukraina, są dziś aktywistkami, wspierają ofiary, bronią m.in. Ukrainek przetrzymywanych w nieludzkich warunkach w rosyjskich więzieniach na terytoriach okupowanych i w Rosji.

Na konferencję przybędzie też kilkunastu psychoterapeutów pracujących w różnych regionach Ukrainy. A także osoby z Afryki i Bośni oraz delegacja z Kosowa, z dr Feride Rushiti, dyrektorką Centrum Rehabilitacji Ofiar Tortur. Będą też dziennikarki i dziennikarze z Francji, USA, Szwajcarii, Polski.

Adwokatka Aleksandra Nędzi-Marek z Polskiego Centrum Pomocy Ofiarom Tortur (Polish Center for Torture Survivors), organizatora konferencji, wspiera ocalałe Ukrainki od samego początku wojny w lutym 2022. Tłumaczy, że skala przemocy seksualnej związanej z konfliktami wojennymi (ang. CRSV, Conflict Related Sexual Violence) jest w Ukrainie ogromna.

„Trzeba o tym wreszcie zacząć głośno mówić” – mówi Nędzi-Marek.

Zachęca do udziału w konferencji także dziennikarki i dziennikarzy, „zwłaszcza, że będą też warsztaty, na których będziemy się zastanawiać, jak zachować wrażliwość mówiąc o tak trudnych tematach. Za wszelką cenę trzeba unikać sensacji”.

Zgromadzeni specjaliści, psychoterapeuci, prawniczki, dziennikarki omówią wyzwania medyczne, psychologiczne, prawne i społeczno-ekonomiczne. Panele i warsztaty, mają rozwijać podejście zorientowane na traumę, opierające się na zasadach Murad Code (patrz – dalej). Celem jest „opracowanie holistycznego, wielopoziomowego programu opieki i pomocy”.

Konferencja będzie wyjątkowym wydarzeniem, bo nie było jeszcze spotkania tak wszechstronnie analizującego problem gwałtu wojennego. Udział w konferencji to także akt solidarności i wsparcia kobiet z Ukrainy, które wykazują się prawdziwym bohaterstwem mówiąc o tym, co je spotkało" – dodaje Lasserre.

Jak się zgłosić? Najlepiej mailowo: [email protected]

Organizatorami konferencji są Polish Center for Torture Survivors, we współpracy z Fondation Médecins du Monde, SEMA Ukraina, Stowarzyszeniem WAPP Support Project Leszno, Stowarzyszeniem Nomada, UNHCR oraz Association Défense de la Démocratie en Pologne-ADDP France. Patronat medialny ma OKO.press.

SEMA Ukraine: zamienić traumę w „rozwój pourazowy”

Organizacja SEMA Ukraine istnieje od 2019 roku jako część globalnej SEMA NETWORK, założonej przez międzynarodową organizację Dr Denis Mukwege Foundation. To wspólnota kobiet, które

Co robią?

• Jednoczą i wspierają kobiety, które ocalały po przemocy seksualnej podczas wojny w Ukrainie;
• dokumentują zeznania oraz informują społeczeństwo o zbrodniach okupantów na poziomie krajowym i międzynarodowym, aby zapobiegać wykorzystywaniu seksualnej przemocy jako broni wojennej;
• podejmują działania mające na celu postawienie przed sądem osób odpowiedzialnych za przemoc seksualną podczas wojny;
• prowadzą działania uświadamiające i edukacyjne;
• poszukują i włączają do sieci nowe ocalałe kobiety;
• organizują pomoc dla osób, które przetrwały przemoc seksualną (wsparcie socjalne, prawne, medyczne i inne), a także działają na rzecz poprawy stanu zdrowia i wsparcia finansowego zarówno ocalałych, ich rodzin, w tym dzieci.

Udział kobiet w sieci daje każdej z nich możliwość:

• dzielenia się doświadczeniami w powracaniu do normalnego życia;
• poczucia wsparcia w społeczności;
• a także dodaje odwagi niezbędnej do zeznawania przeciwko Federacji Rosyjskiej w międzynarodowych instytucjach i organizacjach z obrony praw człowieka;
• podnosi świadomości prawną i uczy bronić swoich praw w Ukrainie.

Jakie jest ich misja?

• wyeliminować przemoc seksualną i przemoc ze względu na płeć jako broń wojenną
• bronić praw, wolności i interesów kobiet, które ucierpiały w wyniku przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć związanej z wojną
• pomoc w rozwiązywaniu ekonomicznych, społecznych, kulturowych, psychologicznych i innych problemów swoich członkiń.

(informacja za stroną fundacji UNAWEZA Martyny Wojciechowskiej).

Murad Code, 10 zasad. „Traktuj ich jak osoby”

Murad Code, został opracowany przez mieszkającą dziś w Niemczech obrończynię praw człowieka, jazydkę Nadię Murad Basee Taha (rocznik 1993), która w 2014 r. została brutalnie porwana i przez kilka miesięcy przetrzymywana przez bojowników Państwa Islamskiego.

Jest to dobrowolny Kodeks Postępowania, który opisuje „minimalne standardy bezpiecznego, skutecznego i etycznego gromadzenia i wykorzystywania informacji o ocalałych/ofiarach przemocy seksualnej związanej z konfliktami wojennymi. Jest skierowany do osób, które dokumentują, prowadzą dochodzenia, sporządzają raporty, prowadzą badania, monitorują i w inny sposób gromadzą i wykorzystują takie informacje, w tym ludzi mediów. Określenie ”osoby ocalałe„ (ocaleńcy, survivors) używane jest zamiennie z ”ofiarami" (victims).

Oto 10 zasad Murad Code:

1. Podchodź do ocaleńców zawsze jak do jednostek, osób.
2. Szanuj ich autonomię i prawo wyboru, nie wywierać presji, nie „kupuj informacji” itd.
3. Zachowuj się odpowiedzialnie. Wspieraj ocalałych z godnością, szacunkiem, człowieczeństwem, uprzejmością, uznaniem, zostawiając im kontrolę i wolny wybór.
4. Kieruj się wartościami albo ... nie zajmuj się takimi tematami.
5. Dobrze się przygotuj, zbierz informacje, jak pomóc ocalałej.
6. Poznaj i zrozum kontekst.
7. Twórz systemowe i kompetentne wsparcie.
8. Zbieraj informacje także z innych źródeł.
9. Bądź cierpliwa, „zostawiaj przestrzeń”.
10. Zapewnij bezpieczne i pełne szacunku interakcje.

Jak widać, poszczególne zasady nie są rozłączne, a każda z nich jest jeszcze rozwinięta w 7-10 podpunktach. Żeby wyrobić sobie pogląd, jaki jest ten przekaz trzeba przeczytać cały dokument (tutaj)