Ocena moralności skłoni nauczycieli do „niewychylania się”. Potulny nauczyciel ma wychować potulnych uczniów

Uderzające, że zapis gwarantujący niezależność nauczycieli zniknął z projektu rozporządzenia o ocenianiu, ale pozostał w niezmienionym kształcie w równoległym projekcie ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (na s. 101), któremu rozporządzenie towarzyszy.

Według projektu rozporządzenia o „kryteriach i trybie oceniania nauczycieli” ocena pracy nauczycieli – wśród kilkunastu kryteriów – ma dotyczyć także

•  kształtowania i rozwijania wśród uczniów prawidłowych postaw moralnych, społecznych i obywatelskich oraz
• prezentowanie postawy moralnej i etyczne postępowanie.

Jest to tym ważniejsze, że projekt ustawy o finansowaniu zadań oświatowych do Sejmu (w tym zmiany w Karcie Nauczyciela – biblii pracowników oświaty) zwiększa rangę takich ocen. Będą miały wpływ na tempo awansu zawodowego,  wysokość wynagrodzenia (w tym przyznanie dodatku tzw. 500 plus). Więcej o tym pisaliśmy tutaj.

Po publikacji tekstu „Straszak na nauczycieli” dostaliśmy komentarz od Anny Blumsztajn, socjolożki, doktorantki pedagogiki, byłej dyrektorki i nauczycielki Wiedzy o społeczeństwie w Wielokulturowym Liceum Humanistycznym im. Jacka Kuronia w Warszawie.

---

Anna Blumsztajn:  Postawa etyczna nauczyciela wymaga niezależności

---

Projekt oceniania etyki nauczycieli zastępuje rozporządzenie o zupełnie innym wydźwięku, które podpisała Pani Minister Zalewska w grudniu 2016 roku. W poprzednim rozporządzeniu znajdował się następujący zapis:

„Na ocenę pracy nauczyciela nie mogą mieć wpływu jego przekonania religijne i poglądy polityczne, a także fakt odmowy wykonania przez nauczyciela polecenia służbowego, gdy odmowa taka wynikała z uzasadnionego przekonania nauczyciela, że wydane polecenie było sprzeczne z dobrem ucznia, dobrem służby albo dobrem publicznym”.

Taki zapis, odziedziczony po aktach prawnych z ubiegłych lat (i nadal obecny w projekcie ustawy o finansowaniu  zadań oświatowych!) ma chronić niezależność zawodową nauczycieli i nauczycielek.
W projekcie nowego rozporządzenia, w którym tego zapisu już nie ma, znajduje się punkt o „prezentowaniu postawy moralnej i etyczne postępowanie nauczyciela (zapis skądinąd językowo niezbyt jasny i poprawny) oraz „kształtowanie wśród uczniów prawidłowych postaw moralnych”  w oczywisty sposób

tworzy klimat strachu i niepewności prowadzący do „niewychylania się”.

Pomysł, żeby szeroko rozumiana postawa moralna i etyczne postępowanie były częścią oceny pracy nauczyciela/ki jest oczywiście sprzeczny z jakkolwiek sensownym pojmowaniem stosunków pracy i zwierzchnictwa.

W każdym zawodzie, w którym ocenia się „etyczność” jego przedstawicieli robi to ciało kolektywne osób niebędących w bezpośredniej pozycji władzy wobec osoby ocenianej.

---