Organizacje żądają od rządu naprawy „błędu krytycznego KPO" i „odwróconego wysłuchania"

Organizacje społeczne (zwane kiedyś pozarządowymi) zabierają głos w sprawie Krajowego Planu Odbudowy - ogromnego zastrzyku "szybkich" pieniędzy na rozwój kraju (23 mld euro dotacji i 34 mld euro pożyczek w płatnościach do końca 2026 roku), które przypadną Polsce z Europejskiego Funduszu Odbudowy. Chcą dalej brać udział w jego naprawie i żądają, by rząd Mateusza Morawieckiego rozliczył się z społecznych postulatów, których nie uwzględnił.

Podkreślają, że KPO został w pewnym stopniu poprawiony przez rząd m. in. w wyniku ogromnej liczby uwag i sugestii, jakie zebrano w czasie wysłuchań publicznych 22-30 marca (413 społecznych i obywatelskich głosów). Ale tej poprawionej i wysłanej do Brukseli wersji rząd już nie skonsultował z organizacjami, a samorządom dał na nie jeden dzień.

Uwaga! Tutaj możesz przeczytać pełen zapis wysłuchań publicznych 22-30 marca 2021

Organizacje wyrażają obawy, czy rząd skutecznie usunie "błąd krytyczny" pierwotnej propozycji, czyli brak kontroli społecznej nad realizacją KPO. Kluczowe jest włączenie do Komitetu Monitorującego przedstawicieli samorządu, partnerów społeczno-gospodarczych i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego i danie Komitetowi odpowiednich kompetencji.

Żądają też tzw. odwróconego wysłuchania publicznego, podczas którego

W dyplomatycznym języku oznacza to żądanie, by rząd porzucił arogancką postawę wobec partnerów społecznych, a także samorządów i związków pracodawców, i poważnie potraktował dialog, jaki zaczął prowadzić. By władza przyjęła do wiadomości, że nie może realizować tak ogromnego projektu według swego widzimisię.

Poniżej całe oświadczenie z 3 maja 2021 roku Fundacji Stocznia i Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych zrzeszającej 150 organizacji od lokalnych stowarzyszeń i fundacji po federacje lokalne i regionalne oraz organizacje ogólnopolskie. Działa w nch ponad milion osób. Śródtytuły - od redakcji

Krajowy Plan Odbudowy - organizacje społeczne zabierają głos

30 kwietnia rząd przyjął Krajowy Plan Obudowy i Zwiększania Odporności (KPO) i przesłał go Komisji Europejskiej. Przekazanie dokumentu ma, jak zaznaczył wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda, charakter nieformalny. Termin wyznaczony przez Komisję upływa w połowie maja, co daje

Tekst KPO przyjęty przez rząd różni się od wersji pierwotnej, która była przedmiotem wysłuchań publicznych zorganizowanych 22-30 marca z inicjatywy przedstawicieli organizacji społecznych uczestniczących w pracach Podkomitetu do spraw Rozwoju Partnerstwa. Wysłuchania zorganizowały Fundacja Stocznia i Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej.

25 godzin, 413 społecznych głosów

Podczas 25 godzin wysłuchań swoje uwagi do KPO przedstawiło 413 przedstawicieli i przedstawicielek samorządów, partnerów społecznych i gospodarczych, organizacji pozarządowych, ruchów społecznych oraz osoby prywatne. W spotkaniach udział wzięło 1,6 tys. osób, a ponad 6 tys. obejrzało transmisję online. W każdym z wysłuchań uczestniczyło w roli słuchaczy kilkunastu przedstawicieli rządu (w tym kilku w randze ministerialnej).

Nagrania wideo oraz transkrypcje wypowiedzi dostępne są na stronie www.wysłuchaniapubliczne Zostały też wysłane po zakończeniu wysłuchań do wszystkich klubów parlamentarnych.

Obiecaliście naprawić „błąd krytyczny"

30 marca, podczas debaty podsumowującej wysłuchania odpowiedzialny za przygotowanie planu minister Waldemar Buda zapowiedział uwzględnienie wielu ze zgłaszanych propozycji, w tym naprawę „błędu krytycznego” tj. braku mechanizmu kontroli społecznej realizacji planowanych działań i włączenie do Komitetu Monitorującego przedstawicieli samorządu, partnerów społeczno-gospodarczych i podmiotów społeczeństwa obywatelskiego.

26 kwietnia w związku z brakiem informacji o postępach prac nad KPO przedstawiciele samorządu terytorialnego, przedsiębiorców i organizacji uczestniczących w wysłuchaniach publicznych wystosowali apel do premiera o przedstawienie przed wysłaniem do Komisji Europejskiej nowej wersji KPO i zgłosili ofertę współpracy przy tworzeniu ustawy wdrożeniowej zapewniającej efektywną społeczną kontrolę realizacji Planu.

W odpowiedzi na apel zwołane zostało 30 kwietnia posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, poświęcone rozmowie o nowej wersji KPO, przesłanej dzień wcześniej stronie samorządowej. W spotkaniu tym, z inicjatywy strony samorządowej, udział wzięła Karolina Dreszer-Smalec, przedstawicielka środowiska organizacji społecznych, prezeska zarządu współorganizującej proces wysłuchań Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych oraz Maciej Witucki, przedstawiciel środowiska przedsiębiorców, prezydent Konfederacji Lewiatan.

Mimo poprawek w KPO zasadnicze braki i błędy

Podczas spotkania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, przedstawiciele strony społecznej i samorządowej doceniając uwzględnienie części z prezentowanych w ramach konsultacji i wysłuchań opinii i postulatów, w tym włączenie samorządów i organizacji społecznych w jego realizację oraz poszerzenie składu Komitetu Monitorującego, zgłosili do nowej wersji KPO szereg krytycznych uwag.

Wskazali na konieczność wprowadzenia zasadniczych zmian i uzupełnień, zarówno w zakresie proponowanych reform i interwencji jak i sposobów realizacji zakładanych celów:

• budowy odporności społecznej i
• zdolności reagowania kryzysowego,
• redukcji emisji i osiągnięcia neutralności klimatycznej,
• cyfrowej i zielonej transformacja polskiej gospodarki.

Zwrócili uwagę na

W komunikacie z posiedzenia podsumowującym spotkanie przedstawiciele rządu i samorządu zadeklarowali dalszą współpracę nad KPO i powołanie zespołu roboczego, który pracować ma nad zasadami wdrażania KPO. Pierwsze spotkanie zespołu zaplanowane jest na 5 maja.

Odwrócone wysłuchanie publiczne

Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu przedstawicielka Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych zaapelowała o zorganizowanie tzw. odwróconego wysłuchania publicznego, podczas którego

Doprowadzenie do takiego wysłuchania, a także zaproponowanie skutecznych mechanizmów kontroli realizacji KPO, które dawałyby gwarancję zapewnienia przejrzystości podejmowanych działań oraz realnego monitorowania sposobu wdrażania KPO i osiągania jego głównych celów, staje się dziś priorytetem organizacji społecznych.

Mamy nadzieję, że w nadchodzących dwóch tygodniach, podczas których toczyć się mają prace zespołu roboczego powołanego przy Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu, uda się Plan poprawić. Wiele gotowych pomysłów i uwag na jego uzupełnienie i ulepszenie znajduje się w załączonej transkrypcji wysłuchań.

W imieniu organizatorów publicznych wysłuchań Krajowego Planu Odbudowy:

Kuba Wygnański, Fundacja Stocznia

Karolina Dreszer Smalec, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych