0:00
0:00

0:00

12 kwietnia 2017 Beata Kempa w programie Gość Poranka TVP info popisała się elokwencją omawiając przyjętą 10 czerwca 2016 roku ustawę antyterrorystyczną. Pretekstem do rozmowy o "polskim bezpieczeństwie" były niedawne zamachy.

Pani minister przytoczyła okoliczności wprowadzenia ustawy (Światowe Dni Młodzieży) i obywatelską "histerię", które jej towarzyszyła. Wraz z prezenterem na wyścigi przypominała rzekome inwektywy, którymi opinia publiczna komentowała nowe prawo: "zamach na prawa człowieka", "państwo policyjne", "kagańcowa ustawa", "Jarosław Kaczyński Kubą Rozpruwaczem Polski", "ograniczanie swobód obywatelskich".

Kempie puentującej cały wątek w jednym zdaniu udało się popełnić gafę dotyczącą praw człowieka i skłamać na temat konsekwencji wprowadzenia ustawy.

Te narzędzia są bezpieczne odpowiedzialne i w żaden sposób nie są zamachem na wolność człowieka, który zachowuje się poprawnie i zgodnie z przepisami. One są zamachem, ale na wolność terrorysty.

"Gość Poranka", TVP info ,12 kwietnia 2017

Sprawdziliśmy

Absurd. Nie ma rozróżnienia na prawa człowieka i prawa "terrorysty"

Kempa odrzuca koncepcję powszechnych i uniwersalnych praw człowieka. W ich miejsce proponuje autorskie - niemożliwe do zlokalizowania na gruncie prawa czy filozofii - rozróżnienie na wolność "człowieka, który przestrzega przepisów" i "wolność terrorysty".

Taka definicja zostawia duży margines interpretacyjny. Co to znaczy "niepoprawne zachowanie"? Gdzie w tej terminologii odnalazłyby się wolności osób, które nie przestrzegają wszystkich przepisów, ale nie są terrorystami? W jaki sposób należałoby ograniczyć wolność rzekomym "terrorystom"?

Kempa pochwala dehumanizację niektórych osób i odebranie im wolności ze względu na "zagrożenie" i konieczność zapewnienia fantazmatycznego "bezpieczeństwa".

Jednak przede wszystkim pani minister popisuje się nieznajomością podstawowych aktów prawnych i ignorancją w dziedzinie praw człowieka. Z tej okazji przypominamy Beacie Kempie treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 1948 roku.

Artykuł 1

Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.

Artykuł 2

Każdy człowiek posiada wszystkie prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji bez względu na jakiekolwiek różnice rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiegokolwiek innego stanu.

Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, prawnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy dany kraj lub obszar jest niepodległy, czy też podlega systemowi powiernictwa, nie rządzi się samodzielnie lub jest w jakikolwiek sposób ograniczony w swej niepodległości.

Artykuł 3

Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby.

Artykuł 4

Nie wolno nikogo czynić niewolnikiem ani nakładać na nikogo służebności; niewolnictwo i handel niewolnikami są zakazane we wszystkich swych postaciach.

Artykuł 5

Nie wolno nikogo torturować ani karać lub traktować w sposób okrutny, nieludzki lub poniżający.

Artykuł 6

Każdy człowiek ma prawo do uznawania wszędzie jego osobowości prawnej.

Artykuł 7

Wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo, bez jakiejkolwiek różnicy, do jednakowej ochrony prawnej. Wszyscy mają prawo do jednakowej ochrony przed jakąkolwiek dyskryminacją, będącą pogwałceniem niniejszej Deklaracji, i przed jakimkolwiek narażeniem na taką dyskryminację.

Artykuł 8

Każdy człowiek ma prawo do skutecznego odwoływania się do kompetentnych sądów krajowych przeciw czynom stanowiącym pogwałcenie podstawowych praw przyznanych mu przez konstytucję lub przez prawo.

Artykuł 9

Nikogo nie wolno samowolnie aresztować, zatrzymać lub wygnać z kraju.

Artykuł 10

Każdy człowiek ma na warunkach całkowitej równości prawo, aby przy rozstrzyganiu o jego prawach i zobowiązaniach lub o zasadności wysuwanego przeciw niemu oskarżenia o popełnienie przestępstwa być słuchanym sprawiedliwie i publicznie przez niezależny i bezstronny sąd.

Artykuł 11

  1. Każdy człowiek oskarżony o popełnienie przestępstwa ma prawo, aby uznawano go za niewinnego dopóty, dopóki nie udowodni mu się winy zgodnie z prawem podczas publicznego procesu, w którym zapewniono mu wszystkie konieczne środki obrony.
  2. Nikt nie może być skazany za przestępstwo z powodu działania lub zaniechania nie stanowiącego w chwili jego dokonania przestępstwa według prawa krajowego lub międzynarodowego. Nie wolno także wymierzać kary wyższej niż ta, która była przewidziana w chwili popełnienia przestępstwa.

Artykuł 12

Nie wolno ingerować samowolnie w czyjekolwiek życie prywatne, rodzinne, domowe, ani w jego korespondencję, ani też uwłaczać jego honorowi lub dobremu imieniu. Każdy człowiek ma prawo do ochrony prawnej przeciwko takiej ingerencji lub uwłaczaniu.

Artykuł 13

  1. Każdy człowiek ma prawo swobodnego poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania w granicach każdego Państwa.
  2. Każdy człowiek ma prawo opuścić jakikolwiek kraj, włączając w to swój własny, i powrócić do swego kraju.

Artykuł 14

1. Każdy człowiek ma prawo ubiegać się o azyl i korzystać z niego w innym kraju w razie prześladowania. 2. Nie można powoływać się na to prawo w przypadku ścigania wszczętego rzeczywiście z powodu popełnienia przestępstwa pospolitego lub czynu sprzecznego z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Artykuł 15

  1. Każdy człowiek ma prawo do posiadania obywatelstwa.
  2. Nie wolno nikogo pozbawiać samowolnie obywatelstwa ani nikomu odmawiać prawa do zmiany obywatelstwa.

Artykuł 16

  1. Mężczyźni i kobiety bez względu na jakiekolwiek róŜnice rasy, narodowości lub wyznania mają prawo po osiągnięciu pełnoletności do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Mają oni równe prawa w odniesieniu do zawierania małżeństwa, podczas jego trwania i po jego ustaniu.
  2. Małżeństwo może być zawarte jedynie za swobodnie wyrażoną pełną zgodą przyszłych małżonków.
  3. Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i ma prawo do ochrony ze strony społeczeństwa i Państwa.

Artykuł 17

  1. Każdy człowiek, zarówno sam jak i wespół z innymi, ma prawo do posiadania własności.
  2. Nie wolno nikogo samowolnie pozbawiać jego własności.

Artykuł 18

Każdy człowiek ma prawo wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje swobodę zmiany wyznania lub wiary oraz swobodę głoszenia swego wyznania lub wiary bądź indywidualnie, bądź wespół z innymi ludźmi, publicznie i prywatnie, poprzez nauczanie, praktykowanie, uprawianie kultu i przestrzeganie obyczajów.

Artykuł 19

Każdy człowiek ma prawo wolności opinii i wyrażania jej; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice.

Artykuł 20

  1. Każdy człowiek ma prawo spokojnego zgromadzania i stowarzyszania się.
  2. Nikogo nie można zmuszać do należenia do jakiegoś stowarzyszenia.

Artykuł 21

  1. Każdy człowiek ma prawo do uczestniczenia w rządzeniu swym krajem bezpośrednio lub poprzez swobodnie wybranych przedstawicieli.
  2. Każdy człowiek ma prawo równego dostępu do służby publicznej w swym kraju.
  3. Wola ludu jest podstawą władzy rządu; wola ta wyraża się w przeprowadzanych okresowo rzetelnych wyborach, opartych na zasadzie powszechności, równości i tajności, lub na innej równorzędnej procedurze, zapewniającej wolność wyborów.

Artykuł 22

Każdy człowiek ma jako członek społeczeństwa prawo do ubezpieczeń społecznych; ma również prawo do urzeczywistniania - poprzez wysiłek narodowy i współpracę międzynarodową oraz zgodnie z organizacją i zasobami każdego Państwa - swych praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, niezbędnych dla jego godności i swobodnego rozwoju jego osobowości.

Artykuł 23

  1. Każdy człowiek ma prawo do pracy, do swobodnego wyboru pracy, do odpowiednich i zadowalających warunków pracy oraz do ochrony przed bezrobociem.
  2. Każdy człowiek, bez względu na jakiekolwiek różnice, ma prawo do równej płacy za równą pracę.
  3. Każdy pracujący ma prawo do odpowiedniego i zadowalającego wynagrodzenia, zapewniającego jemu i jego rodzinie egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej i uzupełnianego w razie potrzeby innymi środkami pomocy społecznej.
  4. Każdy człowiek ma prawo do tworzenia związków zawodowych i do przystępowania do związków zawodowych dla ochrony swych interesów.

Artykuł 24

Każdy człowiek ma prawo do urlopu i wypoczynku, włączając w to rozsądne ograniczenie godzin pracy i okresowe płatne urlopy.

Artykuł 25

  1. Każdy człowiek ma prawo do stopy życiowej zapewniającej zdrowie i dobrobyt jego i jego rodziny, włączając w to wyżywienie, odzież, mieszkanie, opiekę lekarską i konieczne świadczenia socjalne, oraz prawo do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, choroby, niezdolności do pracy, wdowieństwa, starości lub utraty środków do życia w inny sposób od niego niezależny.
  2. Matka i dziecko mają prawo do specjalnej opieki i pomocy. Wszystkie dzieci, zarówno małżeńskie jak i pozamałżeńskie, korzystają z jednakowej ochrony społecznej.

Artykuł 26

  1. Każdy człowiek ma prawo do nauki. Nauka jest bezpłatna, przynajmniej na stopniu podstawowym. Nauka podstawowa jest obowiązkowa. Oświata techniczna i zawodowa jest powszechnie dostępna, a studia wyższe są dostępne dla wszystkich na zasadzie równości w zależności od zalet osobistych.
  2. Celem nauczania jest pełny rozwój osobowości ludzkiej i ugruntowanie poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności. Krzewi ono zrozumienie, tolerancję i przyjaźń między wszystkimi narodami, grupami rasowymi lub religijnymi; popiera działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzającą do utrzymania pokoju.
  3. Rodzice mają prawo pierwszeństwa w wyborze nauczania, które ma być dane ich dzieciom.

Artykuł 27

  1. Każdy człowiek ma prawo do swobodnego uczestniczenia w życiu kulturalnym społeczeństwa, do korzystania ze sztuki, do uczestniczenia w postępie nauki i korzystania z jego dobrodziejstw.
  2. Każdy człowiek ma prawo do ochrony moralnych i materialnych korzyści wynikających z jakiejkolwiek jego działalności naukowej, literackiej lub artystycznej.

Artykuł 28

Każdy człowiek ma prawo do takiego porządku społecznego i międzynarodowego, w którym prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji byłyby w pełni realizowane.

Artykuł 29

  1. Każdy człowiek ma obowiązki wobec społeczeństwa, bez którego niemożliwy jest swobodny i pełny rozwój jego osobowości.
  2. W korzystaniu ze swych praw i wolności każdy człowiek podlega jedynie takim ograniczeniom, które są ustalone przez prawo wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego uznania i poszanowania praw i wolności innych i w celu uczynienia zadość słusznym wymogom moralności, porządku publicznego i powszechnego dobrobytu demokratycznego społeczeństwa.
  3. Z niniejszych praw i wolności nie wolno w żadnym przypadku korzystać w sposób sprzeczny z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Artykuł 30

Żadnego z postanowień niniejszej Deklaracji nie można rozumieć jako udzielającego jakiemukolwiek Państwu, grupie lub osobie jakiegokolwiek prawa do podejmowania działalności lub wydawania aktów zmierzających do obalenia któregokolwiek z praw i wolności zawartych w niniejszej Deklaracji.

Deklaracja - w przeciwieństwie do pani minister - nie rozgranicza osób, dla których prawa człowieka są zagwarantowane i tych, którym wolności należy odebrać. Ostatni punkt stanowi, że nie można podejmować działalności lub wydawać aktów zmierzających do obalenia któregokolwiek z praw i wolności w niej zawartych.

Jeśli przyjąć interpretację Beaty Kempy, to wprowadzenie przez PiS ustawy antyterrorystycznej, która ma służyć swoistej segregacji, może być odbierana jako działanie, który stoi w sprzeczności z zapisami deklaracji.

Przeczytaj także:

Kempa: ustawa antyterrorystyczna odpowiedzialna i bezpieczna

Także nieprawdziwa jest teza Beaty Kempy jakoby narzędzia, które wprowadziła nowa ustawa, były bezpieczne i odpowiedzialne. Od jej przedłożenia (21 kwietnia 2016 roku) spotkała się z głośnym sprzeciwem. Przeciwnicy wskazywali, że zapisy godzą w wolności wszystkich obywateli i obywatelek. Wśród niebezpiecznych propozycji aktywiści i prawnicy wymieniali:

  • zasadę zgodnie, z którą wszyscy nie-Polacy będą podejrzani;
  • szersze uprawnienia służb - dostęp do danych;
  • ograniczenie wolności zgromadzeń;
  • ograniczenie swobody komunikacji.

Bardzo szybko ustawa zyskała drugie imię - "ustawa inwigilacyjna". Fundacja Panoptykon w styczniu 2017 przygotowała wstępne podsumowanie stosowania nowego prawa. Najważniejszy wniosek nie ma nic wspólnego z bezpieczeństwem czy odpowiedzialnością, o której wspomina Kempa. Z raportu wynika, że nie da się określić skali inwigilacji, bo nikt nie ma nad tym kontroli.

Co to dla nas oznacza? Służby mogą gromadzić dane na nasz temat awansem - przepisy są tak ogólne, że zbieranie informacji nie musi być poprzedzone dowodami. Również rodzaje naszej aktywności internetowej, które mogą gromadzić służby, jest niejasny określony. Np. choć maile powinny być wyłączone z kontroli, to w praktyce wszystkie dane internetowe są przetrzymywane w tym samym miejscu i trudno je odróżnić. To może prowadzić do nadużyć.

Przepisy łamią też prawo do informacji publicznej i pozbawiają nas kontroli społecznej. Dzięki wprowadzeniu przepisu „o ochronie danych niejawnych” można wyobrazić sobie sytuację, w której nakazane przez ustawę sprawozdanie służb przesyłane do sądu co sześć miesięcy o pozyskiwaniu danych internetowych, będzie uznane za informację niejawną. I jako takie nie będzie w ogóle podawane do informacji publicznej.

Większość Komend Policji oraz ABW i CBA odmówiły Panoptykonowi udostępnienia sprawozdań z pozyskiwania danych internetowych. Przed wejściem w życie ustawy ABW udostępniała takie informacje.

Również coroczny raport Amnesty International monitorujący sytuację praw człowieka na świecie, przytacza ustawę antyterrorystyczną jako jedno z źródeł złej kondycji swobód i wolności w Polsce.

W raporcie AI czytamy m.in., że wraz z rozszerzeniem kompetencji ABW nie zagwarantowano zewnętrznej kontroli działań służb.

Ustawa dopuszcza też szeroką definicję „zagrożenia terrorystycznego”, która godzi przede wszystkim w cudzoziemców.

A podstawą do niejawnej inwigilacji – zakładania podsłuchu, monitoring komunikacji online, sieci i urządzeń telekomunikacyjnych bez autoryzacji sądu przez trzy miesiące – może być niczym nieuzasadniona „obawa”.

;
Na zdjęciu Anton Ambroziak
Anton Ambroziak

Dziennikarz i reporter. Uhonorowany nagrodami: Amnesty International „Pióro Nadziei” (2018), Kampanii Przeciw Homofobii “Korony Równości” (2019). W OKO.press pisze o prawach człowieka, społeczeństwie obywatelskim i usługach publicznych.

Komentarze