Przeniesiono spotkanie opłatkowe Rady Warszawy. Radny PiS: To walka z Kościołem jak w PRL

"To spotkanie opłatkowe zawsze nam wypadło na bardzo ciężkiej, ostatniej w grudniu sesji, podczas której debatowaliśmy o budżecie. W tym roku dodatkowo będzie omawiana sprawa odpadów. Jestem odpowiedzialna za organizację pracy rady. Wysłuchuję od radnych, że to nie fair, że muszą przerywać obrady, a nie dla wszystkich jest to ważne. W związku z tym uznałam, że zrobimy takie spotkanie opłatkowe poza sesją. Odbędzie się 17 grudnia. Kto będzie chciał, to przyjdzie", tłumaczyła "Gazecie Wyborczej" Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca rady miasta z PO (na zdjęciu).

Z powodu tej zmiany radni PiS i sprzyjające partii rządzącej media zaczęły mówić o “prześladowaniu” Kościoła i ludzi wierzących przez “skrajną lewicę”.

To ostatnie wyrażenie jest cytatem z wywiadu, którego udzielił portalowi wPolityce radny z PiS Piotr Mazurek. Zacytujmy:

- mówił Mazurek. Przypomniał również, że radna KO Agata Diduszko-Zyglewska protestowała przeciwko krzyżowi wiszącemu w Urzędzie Stanu Cywilnego w urzędzie dzielnicy Białołęka. Oto wywód radnego:

“To jest absolutny skandal i powrót do czasów komunistycznych, kiedy walczono z krzyżem i z Kościołem. Dzisiaj nie mamy do czynienia tak, jak w PRL z przemocą, ale występują pewne mechanizmy totalitarnego myślenia. (...) tylko nowoczesny, lewacki światopogląd może obowiązywać w przestrzeni publicznej. Widzimy pewną kalkę z czasów PRL. W PRL Milicja Obywatelska natychmiast usuwała krzyż z kwiatów układany na Placu Zwycięstwa przez warszawiaków na pamiątkę pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny. Nie wiem, czy świadomie, czy nieświadomie, ale pani Agata Diduszko-Zyglewska pośrednio odwołuje się swoimi działaniami do metod stosowanych przez komunistyczne państwo”.

Zaznaczmy od razu, że analogia użyta przez radnego jest całkowicie fałszywa.

OKO.press musi oddać sprawiedliwość radnemu Mazurkowi: zachował pewien kontakt z rzeczywistością. Zauważył bowiem, że tym razem “nie mamy do czynienia z przemocą”. To prawda - i zarazem jedyne prawdziwe zdanie w wypowiedzi radnego Mazurka.

Jak PRL prześladował Kościół?

Kościół katolicki ulegał w PRL represjom, chociaż przybierały one różne natężenie i formy. W pierwszych latach powojennych (1944-1948) władze Polski Ludowej dbały - przynajmniej oficjalnie - o poprawne stosunki z Kościołem. Np. 22 lipca 1945 roku, na rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN, w Warszawie odsłonięto ustawioną ponownie po Powstaniu figurę Chrystusa z kościoła św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu. Asystował temu komplet władz komunistycznych. Bolesław Bierut odśpiewał wtedy „Boże coś Polskę” i przeżegnał się.

Szybko jednak władze zaczęły atakować Kościół, który komuniści uważali za ostoję “reakcji” oraz politycznego oporu wobec ich władzy. Zamykano związane z Kościołem pisma (takie jak “Tygodnik Warszawski”, pismo katolickie o społeczno-politycznym charakterze), a ich autorzy trafiali do więzień. W czasach stalinizmu (1948-1956) aresztowano i skazywano w sfingowanych procesach politycznych samych księży. We wrześniu 1953 roku przed sądem stanął biskup kielecki Czesław Kaczmarek, oskarżony m.in. o szpiegostwo.

Przez cały czas, aż do 1961 roku, religii nauczano w szkołach publicznych - chociaż jej obecność była stale ograniczana.

Sytuacja uległa chwilowej poprawie po “odwilży” 1956 roku. Do kolejnej kampanii wymierzonej w Kościół doszło w połowie lat 60. Konflikt miał wiele przyczyn - jedną z nich był list biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 roku (“przepraszamy i prosimy o przebaczenie”), który wywołał furię władz PRL. Drugim - ideologiczna konkurencja pomiędzy Kościołem i władzami w czasie obchodów tysiąclecia chrztu Polski w 1966 roku. Wówczas SB prowadziła liczne działania wymierzone w Kościół: inwigilowała księży, werbowała wśród nich tajnych współpracowników, próbowała (z niewielkim skutkiem) wpływać na obsadę stanowisk kościelnych. Nieustająco dochodziło także do konfliktów wokół budowy kościołów w nowo powstających osiedlach. Do najgłośniejszych należały demonstracje w obronie krzyża w Nowej Hucie w 1960 roku - socjalistycznym mieście, w którym według planów władz miało nie być kościoła.

Przez cały czas ukazywały się wydawane przez Kościół pisma oraz funkcjonował Katolicki Uniwersytet Lubelski - kościelna, prywatna uczelnia. KUL podlegał rozmaitym szykanom, ale działał cały czas - i był to ewenement w “bloku” socjalistycznym.

Relacje władz PRL z Kościołem były skomplikowane - z jednej strony istniała Komisja Wspólna Rządu i Episkopatu, w której biskupi spotykali się z rządzącymi (komisja, pod inną nazwą, działa do dziś). Z drugiej strony - księża byli niekiedy szykanowani przez SB, a kilku z nich zostało zamordowanych. Najsławniejszą taką zbrodnią było zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki w październiku 1984 roku.

W jaki więc sposób w PRL represjonowano Kościół? W skrócie:

• władze inwigilowały księży, niektórych więziły, nieliczni zostali zamordowani;
• symbole religijne usuwano z przestrzeni publicznej;
• utrudniano budowę kościołów;
• utrudniano działanie instytucji katolickich (takich jak np. Caritas) czy seminariów duchownych (np. powołując kleryków do służby wojskowej).

Warto jednak pamiętać, że od lat 70. władze PRL porzuciły w praktyce plany wyeliminowania Kościoła z życia prywatnego Polaków.

Czy radna Diduszko-Zyglewska prześladuje Kościół?

Wróćmy teraz z PRL do III RP w 2019 roku oraz zarzutów o “powrót do czasów komunistycznych” wywołanych przeniesieniem spotkania opłatkowego w radzie Warszawy na inną datę.

OKO.press cieszy się z tego, że mogło przypomnieć radnym PiS, że przeniesienie spotkania o religijnym charakterze na inny termin - niekolidujący z posiedzeniem Rady Miasta - nie ma nic wspólnego z prześladowaniami księży i Kościoła. Nikt niczego ani Kościołowi, ani ludziom wierzącym nie zabrania. Co więcej, nikt nawet tego nie próbuje.

Krzyk, który temu towarzyszy pokazuje, że dla radnych PiS są to standardy nowe i przyzwyczajenie się do nich przychodzi im z trudem.