Rodzina Tadeusza Mazowieckiego pozwała radną PiS z Lublina Annę Jaśkowską. W maju radna nazwała pierwszego premiera III RP „stalinowcem, agentem NKWD, kolaborantem okupacyjnej, bolszewickiej władzy”. To stare kłamstwa. Można w końcu przestać je powtarzać?
30 lipca 2018 radio TOK FM poinformowało, że rodzina Tadeusza Mazowieckiego pozwała radną PiS z Lublina Annę Jaśkowską. Rodzina żąda sprostowania „nieprawdziwych informacji” o byłym premierze, które radna Jaśkowiak wygłosiła na posiedzeniu Rady Miasta w maju.
Sprostowanie miałoby ukazać się m.in. w prasie, na profilu radnej na Facebooku oraz w tygodnikach opinii. Ponadto musiałaby zapłacić 20 tys. złotych zadośćuczynienia, wpłacając je na Towarzystwo „Więź”, wydające pismo katolickie, którego Tadeusz Mazowiecki przez trzy dekady był redaktorem naczelnym (1958-1981).
Radna Anna Jaśkowska jest emerytowaną wykładowczynią akademicką. Ma stopień doktora habilitowanego. W bazie danych „ludzie nauki” figuruje tytuł jej pracy doktorskiej z 1983 roku - „Dyfuzja rotacyjna molekuł białka w błonach biologicznych”.
Pracowała na Wydziale Inżynierii Środowiska w Instytucie Inżynierii Odnawialnych Źródeł Energii Politechniki Lubelskiej. Na emeryturze naukowczyni zajęła się polityką. Została radną PiS. Rozgłos zdobyła m.in. pytając na posiedzeniu komisji ds. rodziny w radzie miejskiej o to, czy miasto wie, który z dyrektorów placówek edukacyjnych w Lublinie jest homoseksualistą.
O Tadeuszu Mazowieckim na majowej radzie powiedziała: „stalinowiec, agent NKWD, kolaborował z okupacyjną bolszewicką władzą”.
Potraktujmy te stwierdzenia osobno.
* „Stalinowiec”. Tadeusz Mazowiecki nigdy nie należał do partii komunistycznej. W latach 1948-1955 działał w „Stowarzyszeniu Pax”, organizacji katolików współpracujących z władzami komunistycznymi i oficjalnie akceptującej „przemiany socjalistyczne” w Polsce, założonej przez Bolesława Piaseckiego, jednego z przywódców przedwojennej skrajnej prawicy.
„Pax” przez wielu katolików uważany był za organizację rozłamową - rodzaj „konia trojańskiego” władzy, dzięki któremu chciała ona rozbić i podporządkować sobie środowiska katolickie. W samej instytucji istniały jednak duże różnice poglądów, doszło w niej także do rozłamu - w ramach którego odszedł m.in. Mazowiecki.
Najbardziej obciążającym epizodem z czasów pracy Mazowieckiego w „Pax-ie” jest opublikowany przez niego w 1953 roku we „Wrocławskim Tygodniku Katolików” (piśmie „Pax-u”) artykuł, w którym potępiał skazanego wówczas przez władze w pokazowym procesie pod sfingowanymi zarzutami biskupa Czesława Kaczmarka. Mazowiecki wielokrotnie za to później przepraszał.
Swojemu biografowi, Andrzejowi Brzezieckiemu, mówił: „Byłem na tym procesie, miałem kartę prasową. Biskup obciążał siebie i wszystkich naokoło, i to mną wstrząsnęło. Nie spodziewałem się, że można siebie i innych tak dalece oskarżać. To było poniżające. Widziałem, że był nerwowy, ale nie przypuszczałem, że znajdował się na środkach farmaceutycznych. Niestety, uwierzyłem w prawdziwość stawianych mu zarzutów. Byłem przekonany, że Kościół w Polsce musi się odnaleźć. Dlatego po procesie napisałem artykuł, jaki napisałem”.
Warto przypomnieć, że od bp. Kaczmarka odciął się wówczas także Episkopat. Czy to znaczy, że Mazowiecki był „stalinistą”?
* „Agent NKWD”. To jest po prostu oszczerstwo. Nie ma na to cienia dowodu, że Mazowiecki był agentem, w tym zwłaszcza agentem NKWD.
* „Kolaborował z okupacyjną, bolszewicką władzą”. W tym zdaniu zawarta jest sugestia, że PRL była krajem okupowanym. To skrajna opinia, nawet wśród PiS. Nie podzielają jej także w przytłaczającej większości historycy, uznający PRL za kraj niesamodzielny i satelitę ZSRR, ale jednak nie kraj okupowany (z wyjątkiem krótkiego okresu bezpośrednio po wojnie, chociaż nawet wtedy działały polskie komunistyczne władze). Posądzenie Mazowieckiego o „kolaborację” z PRL jest oszczerstwem, niezależnie do tego co się myśli o naturze reżimu. Mazowiecki był posłem na Sejm PRL i działał w uznawanych przez ówczesne państwo organizacjach katolickich. Działał konsekwentnie na rzecz liberalizacji reżimu, w tym zwłaszcza lepszego traktowania przez władze ludzi wierzących.
Od lat 70. związał się z opozycją demokratyczną i stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych intelektualistów, którzy wystąpili przeciw systemowi komunistycznemu.
Kiedy radna Jaśkowska w czasie stanu wojennego broniła swojego doktoratu na peerelowskiej uczelni, Mazowiecki właśnie wyszedł z internowania (jako jeden z ostatnich zwolnionych).
Co ciekawe, niemal dokładnie tym samym sformułowaniem, którego użyła radna Jaskowska, posłużył się antysemicki blog „Racja Słowiańska” (nie będziemy go linkować, żeby go nie popularyzować). Oprócz tego zamieścił jeszcze szereg innych oszczerstw pod adresem jednego z najbardziej zasłużonych twórców III RP i zarazem jednej z najważniejszych osób w historii Polski XX w.
Blog nosi podtytuł „witryna dla wytrwałych” - i faktycznie potrzeba wytrwałości, żeby przeczytać te antysemickie fantazje. Jeśli to ten blog zainspirował radną, to wypada się tylko cieszyć, że nie starczyło jej wytrwałości i nie zacytowała wszystkiego.
Prawica oczywiście ma problem z Mazowieckim. Był katolikiem i nie podporządkował się władzy - ale zamiast walczyć w lesie, próbował działać politycznie. Współtworzył „Solidarność” w sierpniu 1980 roku jako szef zespołu doradców przy Komitecie Strajkowym w Stoczni Gdańskiej, potem jako doradca Lecha Wałęsy, i III RP jako jej pierwszy niekomunistyczny premier.
Nie był „żołnierzem wyklętym” i pozostaje w historii Polski nieskończenie ważniejszą postacią niż którykolwiek z braci Kaczyńskich. Nic dziwnego, że trzeba go spotwarzyć.
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Komentarze