Rzeczpospolita smogowa. Polskie miasta w czołówce najbardziej zanieczyszczonych [RAPORT]
Na 15 najbardziej zanieczyszczonych europejskich miast aż 3 leżą w Polsce. Gorszym wynikiem "pochwalić" się mogą tylko Bośnia i Hercegowina (pięć miast) i Macedonia (cztery miasta). To daje Polsce trzecie miejsce w Europie pod względem najniższej jakości powietrza. Mówi o tym "World Air Quality Report 2018"
Raport został przygotowany przez szwajcarską firmę IQAir we współpracy z Greenpeace. IQAir oferuje mierniki zanieczyszczenia powietrza, jest twórcą aplikacji pokazującej jakość powietrza. Prowadzi też internetową stronę AirVisual, na której znajduje się m.in. aktualizowana na bieżąco mapa zanieczyszczeń powietrza na całym świecie.
"World Air Quality Report 2018" powstał na podstawie danych pochodzących m.in. z aktualizowanych w czasie rzeczywistym oficjalnych danych krajowych i Europejskiej Agencji Środowiska.
"Raport agreguje ogromną liczbę danych z całego świata, dając nam w ten sposób przeglądową wiedzę o jakości powietrza w różnych miejscach na Ziemi i możliwość globalnych porównań" - mówi OKO.press Marek Józefiak z Greenpeace Polska.
Raport koncentruje się na cząsteczkach PM 2,5 jako - zdaniem jego autorów - „miarodajnej danej zanieczyszczenia powietrza". Te pyły zawieszone o średnicy nie większej niż 2,5 mikrometra (μm) są uznawane za najbardziej niebezpieczne dla ludzkiego zdrowia.
Ich mały rozmiar — dla porównania, średnica ludzkiego włosa to 60 μm — sprawia, że mogą dostawać się do płuc, a nawet do krwiobiegu.
Konsekwencje zdrowotne związane z wdychaniem PM 2,5 mogą być odłożone nawet o lata. W tym choroby układu oddechowego i układu krążenia.
"Zanieczyszczenie powietrza jest obecnie największym zagrożeniem dla zdrowia, które - jak się szacuje - odpowiada za 7 milionów przedwczesnych zgonów rocznie” - czytamy w raporcie. Obciąża globalną gospodarkę szacunkowym kosztem 225 mld USD rocznie.
Przeczytaj także:
Polska wysoko w "brudnej" klasyfikacji
„Niestety, raport pokazuje, że w Polsce oddychamy bardzo niezdrowym powietrzem. Pomimo tego, że oficjalnie od dwóch lat rząd walczy z zanieczyszczeniem powietrza” - mówi Józefiak.
Na 15 miast z najniższą jakością powietrza w Europie trzy leżą w Polsce:
- Jaworzno (woj. śląskie),
- Kraków (woj. małopolskie)
- Katowice (woj. śląskie).
Pierwsze z wymienionych znalazło się na piątym miejscu „brudnej” klasyfikacji. Dwa następne na dziewiątym i piętnastym miejscu. W Jaworznie uśredniony roczny poziom pyłów PM 2,5 wynosił 38,9 mikrograma na metr sześc., czyli niemal czterokrotnie więcej niż wynosi norma Światowej Organizacji Zdrowia.
„Wysoki poziom zanieczyszczeń w Polsce można przypisać przede wszystkim wysokiemu zużyciu węgla i drewna, które są spalane w gospodarstwach domowych i w przemyśle” - wskazano w raporcie.
Źródło: "World Air Quality Report 2018".
Po lewej lista europejskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Liczby przy nazwach miast oznaczają średnioroczny poziom pyłów PM 2,5 na metr sześc. Kraków został tu błędnie opisany ("Al Krasinskiego"). Obok, dla porównania, lista najczystszych miast Europy. Niestety, nie ma na niej żadnego miasta z Polski.
W tym niechlubnym rankingu Polska ustępuje jedynie Bośni i Hercegowinie oraz Macedonii. Pierwsze z państw ma na liście aż pięć państw, z czego trzy na „podium". Macedonia — cztery.
Zastanawiające jest to, że wyniki „World Air Quality Report 2018” różnią się od danych na ten sam temat, jakie w maju 2018 r. zaprezentowała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).
Zestawienie WHO mówiło bowiem, że z polskich miast w smogu najbardziej tonie Opoczno, a zaraz za nim Żywiec i Rybnik (kolejno — trzecie, czwarte i piąte miejsce na liście miast UE z najbrudniejszym powietrzem).
Natomiast Jaworzno w raporcie WHO ogóle nie występowało. Różnice biorą się stąd, że raport WHO zbiera dane z większej liczby europejskich miast (również polskich), są też odmienności metodologiczne między tymi opracowaniami.
Natomiast i "World Air Quality Report 2018", i raport WHO są jednomyślne co do jednego - że Polska jest w czołówce europejskiej pod względem liczby miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem.
Polska na tle świata
W omawianym raporcie w światowej klasyfikacji zanieczyszczenia powietrza, to Polska zajmuje 29 miejsce na 73 kraje. Na czele stawki państw z najbrudniejszym powietrzem są Bangladesz, Pakistan i Indie. Z kolei Islandia, Finlandia i Australia to kraje o najczystszym powietrzu na świecie.
„World Air Quality Report 2018” zawiera również światowy ranking czystości powietrza stolic. Warszawa lokuje się na 25 miejscu na 62 miasta stołeczne. Najlepsze powietrze ma Wellington w Nowej Zelandii (62 miejsce), a najgorsze — Delhi w Indiach (1 miejsce).
Marek Józefiak z Greenpeace podkreśla w rozmowie z OKO.press, że raport pokazuje również, jak bardzo kwestie zanieczyszczenia powietrza i globalnego ocieplenia są ze sobą powiązane.
„W Ameryce Północnej jest — patrząc generalnie — stosunkowo czyste powietrze. Ale w miesiącach letnich 2018 roku był tam z nim poważny problem, ze względu na ogromne pożary lasów będące efektem zmiany klimatu. Doszło nawet do tego, że w sierpniu pięć spośród 10 najbardziej zanieczyszczonych miast świata to były miasta położone w Ameryce Północnej" - mówi aktywista.
"Smog i zmiana klimatu są to dwa oblicza tego samego problemu - uzależnienia ludzkości od paliw kopalnych" - dodaje.
Udostępnij:
Dziennikarz i publicysta. W OKO.press pisze o ochronie przyrody, łowiectwie, prawach zwierząt, smogu i klimacie oraz dokonaniach komisji smoleńskiej. Stały współpracownik miesięcznika „Dzikie Życie”.
Dziennikarz i publicysta. W OKO.press pisze o ochronie przyrody, łowiectwie, prawach zwierząt, smogu i klimacie oraz dokonaniach komisji smoleńskiej. Stały współpracownik miesięcznika „Dzikie Życie”.
Komentarze