Sąd uczy policję demokracji: nie można karać za hałasowanie na demonstracji. Umorzył sprawę protestujących przed siedzibą PiS

Anna Ziembińska, sędzia sądu rejonowego w Warszawie, umorzyła postępowanie przeciwko całej dziesiątce oskarżonej przez policję o zakłócanie porządku publicznego.

Sprawa dotyczyła demonstracji z 24 lipca 2017 roku. Tamtego dnia prezydent Andrzej Duda zapowiedział zawetowanie ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i o Sądzie Najwyższym, po czym kierownictwo PiS zwołało naradę w warszawskiej siedzibie partii przy ul. Nowogrodzkiej. W reakcji na tę informację grupa ok. 200 osób protestujący przeciwko ustawom sądowym pod Pałacem Prezydenckim przeszła na Nowogrodzką.

Na miejscu policjanci wyłowili z tłumu dziesięć osób, i odciągnęli na bok pod pretekstem wylegitymowania. Byli wśród nich członkowie Obywateli RP i Obywateli Solidarnie w Akcji, w tym Arkadiusz Szczurek z OSA, którego relację bezpośrednio z policyjnego wozu opisaliśmy tamtego dnia.

Legitymowanie trwało nawet do trzech godzin. Policjanci zarekwirowali protestującym megafony i głośniki i przesłali do sądu wnioski o ukaranie dziesięciu z nich z art. 51 par. 1 kodeksu wykroczeń, według którego “kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym”.

Protest był legalny

Wczoraj, 18 stycznia 2018, Anna Ziembińska, sędzia sądu rejonowego w Warszawie, umorzyła postępowanie przeciwko całej dziesiątce. I przy okazji przypomniała policjantom na czym polega zagwarantowana przez konstytucję wolność zgromadzeń. Całość postanowienia i jego uzasadnienie udostępniamy tutaj.

Sędzia Ziembińska podkreśliła, że obwinieni brali udział w legalnym zgromadzeniu spontanicznym. W odróżnieniu od zwykłego zgromadzenia nie musi ono być z wyprzedzeniem zgłaszane urzędowi gminy, ale musi spełniać określone kryteria (wymienione w art. 3 ust. 2. prawa o zgromadzeniach). Sędzia wykazała, że w tym przypadku zostały spełnione:

• demonstracja odbyła się “w związku z zaistniałym nagłym i niemożliwym do wcześniejszego przewidzenia wydarzeniem”, czyli niespodziewanym wetem prezydenta i zwołaniem pilnego spotkania PiS;
• była wydarzeniem “związanym ze sferą publiczną”, a dokładnie z ustrojem sądownictwa;
• zorganizowanie zgromadzenia “w innym terminie byłoby niecelowe lub mało istotne z punktu widzenia debaty publicznej” – jeśli protestujący chcieli zamanifestować swoje poglądy politykom obradujących przy Nowogrodzkiej, nie mogli przełożyć tego na inny dzień.

Co więcej, sami protestujący traktowali swoje zgromadzenie jako spontaniczne. Jeden z nich, Andrzej Brzozowski, poinformował o nim urząd miasta i policjantów.

Prawo do organizowania zgromadzeń spontanicznych nie jest nieograniczone. Policja może je rozwiązać w określonych przypadkach. M.in. gdy jego przebieg “powoduje poważne zagrożenia bezpieczeństwa lub porządku publicznego”.

Policja nie rozwiązała jednak zgromadzenia, a tylko zatrzymała część jego uczestników i tylko ich chciała ukarać. Sędzia Ziembińska zauważyła, że policjanci zachowali się absurdalnie lub złośliwie:

“Taki sposób postępowania wydaje się być nieracjonalny, a jednocześnie może stanowić próbę obejścia przepisów ustawy i ingerencji w wolność zgromadzeń” - zaznaczyła sędzia w uzasadnieniu.

W demonstracjach chodzi o hałas!

Na koniec sędzia jasno wyłożyła, że karanie demonstrantów za hałasowanie godzi w istotę wolności zgromadzeń. Skoro słownikowa i ustawowa definicja manifestacji określa ją jako ostentacyjne i obliczone na zwrócenie uwagi demonstrowanie poglądów w miejscu publicznym, to oczywiste jest, że manifestacja nastawiona jest na robienie hałasu - argumentowała sędzia.

Ewentualne wątpliwości powinna rozwiać opinia prawna opublikowana przez Kancelarię Sejmu, która rozstrzyga, że użycie sprzętu nagłaśniającego podczas demonstracji w miejscach, w których zbierają się politycy, nie może być uznane za naruszenie porządku publicznego.

Po wczorajszym posiedzeniu sądu rozmawialiśmy z Kingą Kamińską z Obywateli RP, jedną z obwinionych przez policję demonstrantek (i jedna z bohaterek naszej relacji z blokady Marszu Niepodległości). Była wyraźnie wzruszona: “Kiedy słuchałam tego uzasadnienia, nie mogłam opanować łez. Sędzia powoływała się na prawa człowieka i na konstytucję. Rewelacja, są jeszcze sędziowie!”