1% PIT, który dostaje fundacja Sakiewicza, trafia do związanych z nim firm i obsługujących je prawników

Fundację Niezależne Media założyli Tomasza Sakiewicz - prawicowy publicysta, redaktor naczelny „Gazety Polskiej” i „Gazety Polskiej Codziennie” oraz Sławomir Sawicki - prawnik, który reprezentuje media Sakiewicza przed sądami.

FNM nie ma statusu organizacji pożytku publicznego. Ale „patentem”, za pośrednictwem Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti (która jest OPP), od 2015 roku zbiera pieniądze z 1 proc. PIT.

Z tego:

• 244.363 zł trafiły do spółki Niezależne Wydawnictwo Polskie - wydawcy „Gazety Polskiej”. Jej głównym udziałowcem i prezesem jest Tomasz Sakiewicz. Pieniądze poszły głównie na wynagrodzenia prawników obsługujących redakcję „GP” (m.in. Sławomira Sawickiego);
• 132.594 zł otrzymało bezpośrednio z FNM troje bliskich współpracowników Sakiewicza, prawników świadczących od lat usługi na rzecz jego spółek (wśród nich znów m.in. Sławomir Sawicki);
• a 75 tys. zł przekazano spółce Rejtan należącej wówczas do teścia Sakiewicza, a dziś - do jego żony.

W tym roku na konto Fundacji Niezależne Media wpłyną kolejne pieniądze z 1 proc.

Fundacja Niezależne Media

Celem Fundacji Niezależne Media miało być „promowanie niezależności mediów we wszystkich formach (zwłaszcza wspieranie mediów propagujących wartości konserwatywne i liberalne)” oraz udzielanie dziennikarzom darmowej pomocy prawnej, w procesach związanych z ich publikacjami.

Wiosną 2009 roku - cztery miesiące po rozpoczęciu działalności - FNM wystąpiła do sądu o uznanie jej za organizację pożytku publicznego. Takie organizacje mają przywilej zbierania pieniędzy z 1 proc. odpisu podatkowego.

W piśmie do sądu Sławomir Sawicki przekonywał, że FNM działa równocześnie na rzecz ogółu - bo „przecież odbiorcami mediów jest ogół społeczeństwa”, jak i na rzecz grupy w szczególnie trudnej sytuacji - czyli dziennikarzy, którzy „choć istotnie nie są grupą upośledzoną materialnie, to są najbardziej chyba narażoną na odpowiedzialność” przed sądami.

Sąd odrzucił jednak wniosek fundacji uznając, że działa ona zbyt krótko i nie wykazała „tak intensywnej działalności statutowej”, by można ją było uznać za OPP.

W kolejnych latach okazało się, że Fundacja Niezależne Media wspiera głównie dziennikarzy z mediów związanych z Sakiewiczem. Statusu OPP nie ma do dziś. Ale mimo to, od kilku lat „sposobem” dostaje pieniądze z 1 proc. PIT.

Patent na 1 procent

W kwietniu 2019 roku media związane z Tomaszem Sakiewiczem wzywały: „Przekaż 1% podatku na rzecz Fundacji Niezależne Media”.

W artykule towarzyszącym apelowi można było przeczytać, że FNM wspiera „prawdziwie niezależne media skupione w Strefie Wolnego Słowa” (czyli „Gazetę Polską”, „Gazetę Polską Codziennie, portal Niezależna.pl, Telewizję Republika, „Nowe Państwo”). I że dzięki wpłatom czytelników zyskuje „środki na liczne procesy, którymi chciano zdławić autonomiczne dziennikarstwo”.

Dalej wzywano w stylu z głębokiego PRL: „Od trzech lat mamy dobrą zmianę sytuacji politycznej, czego niestety nie można powiedzieć o mediach. Agresywna retoryka publikatorów należących do zagranicznych wydawców jest obliczona na osłabianie polskich, niezależnych gazet, portali i telewizji.

Grafika ilustrująca apel informowała, jaki numer KRS należy wpisać w deklaracji podatkowej i przypominała by w rubryce „cel szczegółowy 1%” wpisywać: „Niezależne Media SWS”.

Podany numer KRS to numer Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti.

Organizacja ta - jak sama deklaruje - zajmuje się działalnością charytatywną (m.in. dożywianiem dzieci w krajach dotkniętych głodem), wspieraniem misjonarzy i wolontariuszy „w realizacji misji ewangelizacyjnej Kościoła katolickiego” oraz pomocą ofiarom katastrof i klęsk żywiołowych.

Salvatti od lat ma status organizacji pożytku publicznego i zbiera pieniądze z 1 proc. odpisu podatkowego. Od kilku lat jedną z jej głównych „działalności nieodpłatnych pożytku publicznego”, jest wspomaganie finansowe organizacji pozarządowych, które nie są OPP.

Jednym z największych beneficjentów tej pomocy jest Fundacja Niezależne Media. Jak wynika ze sprawozdań, które Salvatti składa co roku jako organizacja pożytku publicznego i odpowiedzi, których udzieliła OKO.press,

• w 2015 roku przekazała ona FNM dokładnie 200.003 zł,
• w 2016 roku - 168.537 zł,
• w 2017 - 81.325 zł
• i w 2018 - 49.549 zł.

Nie będąc organizacją pożytku publicznego, fundacja Sakiewicza dostała więc w latach 2015-2018 z 1 proc. PIT łącznie 496.414 zł.

Samo-pomoc Sakiewicza

Pieniądze z 1 proc. odpisu podatkowego to środki publiczne i organizacje, które je otrzymują muszą przedstawiać szczegółowe sprawozdania, na co je wydały. Wystąpiliśmy więc do władz Pallotyńskiej Fundacji Misyjnej Salvatti o udostępnienie rozliczeń wydatków z 1 proc. PIT, które przedstawiła jej Fundacja Niezależne Media.

W ubiegłym roku PFM Salvatti udostępniła nam tylko jedno sprawozdanie - za 2015 rok. Szef pallotyńskiej fundacji - ks. Jerzy Limanówka tłumaczył nam wówczas, że rozmawiał z kimś z FNM i nie chce ona, by udostępniono nam rozliczenie za 2016 rok, bo "mogą one zawierać wrażliwe dane".

W tym roku Salvatti udostępniła nam jednak sprawozdanie, które przedłożyła jej FNM i za 2016 i za 2017 rok (na rozliczenie środków z 2018 roku fundacja Sakiewicza ma czas do września 2019).

Z zestawień wynika, że największa część z kwoty, którą FNM otrzymała z 1 proc. PIT, poszła na regulowanie rachunków spółki Niezależne Wydawnictwo Polskie, wydawcy „Gazety Polskiej”. Jej głównym udziałowcem i prezesem jest Tomasz Sakiewicz. Udziały w NWP ma też spółka Słowo Niezależne, której głównymi właścicielami są Sakiewicz i spółka Srebrna.

Od początku rządów PiS Niezależne Wydawnictwo Polskie, podobnie jak spółki wydające inne media związane z Sakiewiczem, jest pompowane finansowo dzięki reklamom państwowych spółek i instytucji.

• W 2015 roku miało ponad 7,7 mln zł przychodu i 173 tys. zł zysku,
• w 2016 roku - ponad 13,1 mln zł przychodu i blisko 1,4 mln zł zysku,

• a w 2017 roku - blisko 15,1 mln zł przychodu i ponad 0,5 mln zł straty (jak wynika ze sprawozdania, miała ona być skutkiem m.in. zwiększonych kosztów związanych ze zmianą formy z gazetowej na magazynową).

Za 2018 rok spółka nie złożyła jeszcze sprawozdania.

Fundacja Niezależne Media z 1 proc. PIT zwróciła Niezależnemu Wydawnictwu Polskiemu pieniądze, które spółka zapłaciła za usługi prawników:

• Sławomira Sawickiego (współzałożyciela Fundacji Niezależne Media, byłego prokurenta spółki Forum) - 49.815 zł,
• Andrzeja Lwa - Mirskiego (adwokata, który od lat reprezentuje przed sądami Antoniego Macierewicza, a gdy ten był ministrem obrony - reprezentował również MON) - 91.500 zł,
• oraz Elżbiety Gajewskiej - która świadczyła na rzecz NWP "pomoc prawną w zakresie wykonania orzeczenia" - 96.048 zł.

Fundacja Sakiewicza płaciła za usługi prawników również bezpośrednio.

• 93.234 zł otrzymał adwokat Piotr Kwiecień, wieloletni współpracownik Sakiewicza, członek rady nadzorczej Telewizji Republika, były członek rady nadzorczej spółki Forum (za rządów „dobrej zmiany” Kwiecień został także członkiem rad nadzorczych dwóch spółek - córek PKO BP i członkiem rady nadzorczej Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu).
• 27.060 zł wypłacono prawniczce Agnieszce Zdanowskiej, byłej prokurentkce spółek związanych z Sakiewiczem (Forum i Słowa Niezależnego), od jesieni 2015 roku przewodniczącej warszawskiego Klubu Gazety Polskiej.
• a 12.300 zł - znów Sławomirowi Sawickiemu.

Wszyscy troje często reprezentują lub reprezentowali w sądach dziennikarzy mediów Sakiewicza.

Ochrona dziedzictwa

W sprawozdaniu z wykorzystania 1 proc. PIT w 2015 roku Fundacja Niezależne Media pisała, że wydała pieniądze m.in. „na realizację celów statutowych fundacji, tj. ochronę kultury, sztuki, dziedzictwa narodowego oraz zabytków”.

To firma, której właścicielami byli kiedyś Sakiewicz i jego teść - Ryszard Gitis, później (w czasie gdy FNM przekazywał Rejtanowi 75 tys. złotych darowizny) udziałowcem był sam Gitis. Dziś spółka należy formalnie do Joanny Dagny Sakiewicz – drugiej żony Sakiewicza, z zawodu ginekolożki.

O spółce Rejtan było głośno w 2012 roku. Jak pisał wówczas „Newsweek”, sprzedawała po 65 złotych za sztukę publikację „28 miesięcy po Smoleńsku”, z wynikami prac zespołu parlamentarnego ds. katastrofy smoleńskiej (czyli zespołu Macierewicza), które zostały sfinansowane z pieniędzy publicznych i powinny być dostępne za darmo.

Szukając informacji o wydanych przez Rejtana „dziełach”, na które dostał 75 tys. zł darowizny, znaleźliśmy kolejne publikacje badań zespołu Macierewicza - z 2013, 2014 i 2015 roku. Ale ani śladu „dzieł związanych z kulturą”, na które dostała pieniądze od Fundacji Niezależne Media .

Jak ujawniliśmy w kwietniu 2017 roku, imprezę sfinansowało głównie Narodowe Centrum Kultury, wykładając 241,7 tys. złotych. Z pieniędzy od Salvatti fundacja Sakiewicza zapłaciła:

• 7 tys. zł wspomnianej już wcześniej spółce Niezależne Wydawnictwo Polskie za reklamę koncertu;
• 9,2 tys. zł spółce Forum, wydawcy „Gazety Polskiej Codziennie”, za wydruk śpiewnika dołączonego do tej gazety;
• ponad 6,1 tys. zł za ochronę firmie Grom Group (jej głównym klientem jest PiS, a głównym ochranianym - Jarosław Kaczyński)
• i ponad 17,5 tys. zł za reklamę festynu z Polskim Radiu.

Cała impreza majowa stała się okazją do promocji mediów ze „Strefy Wolnego Słowa” i samego Sakiewicza. Odbywała się także w kolejnych latach.

Salvatti: nie gromadzimy pieniędzy na działalność biznesową

Jak wspomnieliśmy na początku, 1 proc. PIT miał trafiać do organizacji pożytku publicznego, prowadzących działalność non-profit. I działających na rzecz ogółu społeczności lub na rzecz określonej grupy społecznej - wyodrębnionej ze względu na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną.

Tymczasem Fundacja Niezależne Media nie tylko nie ma statusu OPP, ale w dodatku pieniądze, które przekazuje jej PFM Salvatti, przeznaczane są de facto na wsparcie prywatnych wydawnictw - spółek związanych z Tomaszem Sakiewiczem, które co roku mają wielomilionowe przychody.

Pokrywając koszty ich obsługi prawnej, FNM zmniejsza ich obciążenia, czyli zwiększa dochody. Zyski z wydawania mediów trafiają do kieszeni prywatnych właścicieli. Ale koszty związane z obsługą prawną są „uspołecznione”.

Pytaliśmy władze FNM, czy zbieranie za pośrednictwem misyjnej fundacji pieniędzy z 1 proc. PIT, które miały być przeznaczane na działalność OPP, na wsparcie działalności prywatnych mediów, nie jest nadużyciem instytucji 1 procenta. Nie dostaliśmy odpowiedzi.

Szef PFM Salvatti ks. Jerzy Limanówka, pytany przez nas dlaczego pieniądze z 1 proc. z PIT idą na „wsparcie” mediów należących do prywatnych właścicieli, zapewnia, że Salvatti „nie gromadzi” pieniędzy na działalność podmiotów prowadzących działalność biznesową.