Sędzia Biernat odpowiada na atak Dudy: Prezydent odreagowuje własną porażkę z 2014 roku?

„A może to składanie przez prezydenta Dudę obietnic przedwyborczych [m.in. obniżenie wieku emerytalnego - red.] było w interesie wąskiej kasty?” - konkluduje b. wiceprzewodniczący TK.

Sędzia Stanisław Biernat, wybitny prawnik, b. sędzia NSA i TK, zareagował ostrym publicznym oświadczeniem na atak prezydenta Andrzeja Dudy na poprzedni Trybunał Konstytucyjny, który w 2014 roku uznał za konstytucyjne przepisy wprowadzające stopniowe podwyższanie wieku emerytalnego - do 67 lat dla kobiet i mężczyzn, rozłożone na 27 lat (dla kobiet). Przepisy zaskarżył wówczas opozycyjny PiS i przegrał. Jednym ze skarżących był poseł Andrzej Duda, który zresztą nie pojawił się na ogłoszeniu wyroku.

Cofnięcie reformy emerytalnej było jednym z haseł w kampanii wyborczej Dudy i PiS w 2015 roku.

Atak na poprzedni TK był swoistą obroną przez Dudę obecnego TK, w pełni podporządkowanego PiS i bez wahania podżyrowującego wszystkie niekonstytucyjne działania PiS i prezydenta Dudy.

Profesor Stanisław Biernat był w latach 2008-2017 sędzią Trybunału Konstytucyjnego, a od 2010 był jego wiceprezesem.

Poniżej całe oświadczenie prof. Biernata. Źródło: http://monitorkonstytucyjny.eu/archiwa/9704

Odpowiadam, bo to mój obowiązek

Oświadczenie Stanisława Biernata

Prezydent Andrzej Duda powiedział 3 lipca 2019 roku podczas spotkania w Lwówku Śląskim: „Nie mam żadnych wątpliwości, że naruszono konstytucję także w działalności Trybunału Konstytucyjnego, kiedy orzekał, że podwyższenie wszystkim Polakom wieku emerytalnego wbrew ich woli jest zgodne z Konstytucją, bo tak orzekł.

Czy to był Trybunał, który działał dla polskiego społeczeństwa i dla polskiego państwa? Czy dla jakiejś wąskiej kasty rządzącej, która wtedy akurat miała taki interes? To ja już myślę, że każdy sam sobie odpowie na to pytanie".

Odpowiadam zatem, ale nie tylko sobie, ale publicznie. Uważam to wręcz za swój moralny obowiązek, ponieważ byłem członkiem pełnego składu orzekającego Trybunału, który, w wyroku z 7 maja 2014 roku w sprawie K 43/12 orzekł o zgodności z Konstytucją niemal wszystkich zaskarżonych przepisów ustawy z dnia 11 maja 2012 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Moja odpowiedź będzie o tyle nietypowa, że będzie się składać z kilku pytań do Prezydenta.

Po pierwsze, jaki ma tytuł Prezydent Rzeczypospolitej do stanowczego stwierdzania, do tego bez żadnego uzasadnienia, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego jest niezgodny z Konstytucją? Czy upoważnia go do tego jego pozycja w świetle Konstytucji, jak również pozycja Trybunału Konstytucyjnego?

Po drugie, jak pogodzić przyznanie sobie przez Prezydenta prawa do dokonywania publicznie takiej radykalnej oceny z jego rolą w postępowaniach przed Trybunałem, m.in. polegającą na kierowaniu wniosków o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy przed jej podpisaniem, z czego Prezydent skorzystał m.in. kilka dni temu w odniesieniu do ustawy nowelizującej Kodeks karny? Czy Prezydent zastosuje się do wyroku Trybunału w zależności o tego, czy uzna go za zgodny z Konstytucją, czy nie?

Po trzecie, czy Prezydent, krytykując ostro, zresztą nie po raz pierwszy, wyrok Trybunału w sprawie podniesienia wieku emerytalnego, nie powinien ujawnić publicznie, że w tamtej sprawie był przedstawicielem wnioskodawców – grupy posłów PiS – czyli inicjatorów postępowania.

Jak wynika zresztą ze stenogramu, na rozprawie „pan poseł Andrzej Duda nie stawił się”*.

Czy obecne wypowiedzi nie są przejawem mocno spóźnionego odreagowania tego, że Trybunał nie zgodził się ze zdaniem wnioskodawców i przejawem mylenia roli, w jakiej ówczesny przedstawiciel wnioskodawców znajduje się obecnie jako głowa państwa?

Po czwarte, czy Prezydent zanim zdecydował się na obrażanie Trybunału zapoznał się i przemyślał uzasadnienie wyroku w sprawie K 43/12, liczące 98 stron, jak również stenogram rozprawy, w której miał uczestniczyć, liczący 143 strony?

Po piąte, czy Prezydent ma świadomość, że w ślad za omawianym wyrokiem Trybunał Konstytucyjny wydał 17 lipca 2014 roku postanowienie sygnalizacyjne (S 3/14), w którym przedstawił Sejmowi uwagi dotyczące niezbędności podjęcia systemowych działań wspierających decyzję o podwyższaniu i zrównaniu wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn?

[To już druga sygnalizacja Trybunału w sprawie zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. Z tą pierwszą (S 2/10) można się zapoznać w artykule Piotra Rachtana w Obserwatorze Konstytucyjnym (Prezydent, wiek emerytalny kobiet i mężczyzn oraz dwa wyroki Trybunału i jedna sygnalizacja).]

Postanowienie to nie zostało wzięte pod uwagę zarówno przez Sejm ówczesnej, jak i obecnej kadencji. Czy Prezydent podejmował jakieś kroki w tym kierunku?

Po szóste, czy Prezydent mógłby wyjaśnić swoje szokujące oskarżenie, że Trybunał nie działał dla polskiego społeczeństwa i dla polskiego państwa?

Co to znaczy „wtedy” w odniesieniu do systemowej reformy emerytalnej rozłożonej na wiele lat; warto przypomnieć, że stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego kobiet było przewidziane na 27 lat, a więc na całe pokolenie.

A może to składanie przez niego obietnic przedwyborczych było w interesie wąskiej kasty?

Kraków, 5 lipca 2019 r.

Profesor Biernat przytoczył także początek stenogramu z posiedzenia TK 6 i 7 maja 2014 roku

Stenogram rozprawy z dni 6 i 7 maja 2014 r. w sprawie o sygn. K 43/12

Rozprawie przewodniczy Prezes TK Andrzej Rzepliński

Przewodniczący: Otwieram rozprawę przed Trybunałem Konstytucyjnym, w składzie tu obecnym, w sprawie połączonych wniosków: 1) Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” o zbadanie zgodności: a) art. 1 pkt 5 lit. b, art. 1 pkt 8 i art. 12 pkt 1 lit. c i d ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w zakresie, w jakim przewidują podwyższenie wieku uprawniającego do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz emerytury dożywotniej dla kobiet i mężczyzn powyżej 65 roku życia – z art. 26 ust. 2 Konwencji nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjętej w Genewie dnia 28 czerwca 1952 r., b) art. 1 pkt 5 lit. b ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim przewiduje zrównanie wieku uprawniającego do emerytury z tego funduszu dla kobiet i mężczyzn – z art. 32 i art. 33 Konstytucji, c) […] art. 1 pkt 7 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS z art. 32 i art. 33 Konstytucji; 2) wniosek grupy posłów o zbadanie zgodności: a) art. 1, art. 24, art. 27 i art. 183 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, b) art. 24 i art. 62a ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze, c) art. 19 i art. 19a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, d) art. 10 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, e) art. 69 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, f) art. 30 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym – w brzmieniu nadanym powołanym przepisom ustawą z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z art. 2, art. 9, art. 18, art. 20, art. 23, art. 32, art. 33 i art. 67 Konstytucji Rzeczypospolitej; 3) połączony wniosek Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych o zbadanie zgodności: a) art. 1 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej, b) art. 24 ust. 1, 1a, 1b oraz art. 27 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu nadanym ustawą z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS – z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej, c) art. 26b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, w brzmieniu nadanym ustawą z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS – z art. 2, art. 32 i art. 33 Konstytucji Rzeczypospolitej.

Na rozprawę stawili się: w imieniu Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” – pan [Marcin] Zieleniecki, w imieniu grupy posłów – pani poseł Józefa Hrynkiewicz, pan poseł Andrzej Duda nie stawił się, w imieniu Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych – pan Andrzej Strębski radca Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych i pan Paweł Galec radca Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, w imieniu Sejmu – poseł Borys Budka, w imieniu Prokuratora Generalnego – pan Robert Hernand, Zastępca Prokuratora Generalnego oraz z upoważnienia Prokuratora Generalnego pan Andrzej Stankowski, prokurator Prokuratury Generalnej. Pełnomocnictwa w aktach. Rozprawa jest protokołowana w pomieszczeniu technicznym oraz transmitowana online w internecie.