0:00
0:00

0:00

W poprzednich latach Sejm Dzieci i Młodzieży stawiał młodym ludziom pytania, np. w 2015 r.: "Miejsca młodych - jakiej przestrzeni publicznej potrzebuje młodzież?". Teraz organizatorzy odpowiadają za młodzież i wciągają ją do akcji zaplanowanej i koordynowanej przez IPN.

Trwa rekrutacja. Dwuosobowe zespoły (w wieku 13-17 lat) mają wynaleźć komunistyczne nazwy, "nagłośnić i przeprowadzić działania mające na celu zmianę obowiązującej nazwy (...) a także zaproponować nową nazwę odwołującą się do pamięci o bohaterze lokalnym (...) wejdźcie we współpracę z samorządem terytorialnym. Poszukajcie sojuszników (...) stopień realizacji [waszych zamierzeń] będzie miał wpływ na ocenę projektu".

Najlepsze zespoły (230 par) przyjadą na sesję Sejmu 1 czerwca 2017, a szczególnie wyróżniające się w dekomunizacyjnej pracy spotkają się już w maju na posiedzeniu "komisji problemowej" (po dwa zespoły na województwo).

Do dyspozycji ustawa i Kodeks karny

Organizatorzy przypominają, że zgodnie z Ustawą o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego "nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, nadawane przez jednostki samorządu terytorialnego, nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny ani w inny sposób takiego ustroju propagować. Za propagujące komunizm uważa się także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944–1989".

Dają młodzieży dodatkowy argument.

Pamiętajcie, że kodeks karny (Art. 256. § 1 i 2) przewiduje karę do dwóch lat więzienia dla tego, kto "publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa".

Grobów nie niszczcie, wystarczy tablica

Organizatorzy nie namawią do usuwania cmentarzy. Tłumaczą, że "są obiekty w przestrzeni publicznej, które odwołują się do wydarzeń związanych z systemem totalitarnym, a których usunięcie nie byłoby moralnie właściwe (np. groby żołnierzy radzieckich)".

Coś jednak zrobić trzeba - umieścić tablice informacyjną.

"Możecie sprawić, aby to miejsce zostało opatrzone rzetelną wiedzą historyczną, która będzie informowała mieszkańców o minionych czasach, jednocześnie nie naruszając ludzkiej godności".

Wystarczy przy grobach napisać o pakcie Ribbentrop-Mołotow, Katyniu i okupacji Polski przez ZSRR w latach 1945-1989 (ew. z zaznaczeniem okresu postkomunistycznego).

Szukajcie sojuszników, wywierajcie wpływ

Organizatorzy podsuwają młodym jak mają działać:

  • Zmieńcie lub nadajcie nazwę ulicy, placu, ronda, mostu. Decyduje o tym władza lokalna w drodze uchwały,
  • Ten zamiar powinien być skonsultowany z lokalną społecznością,
  • Sprawdźcie, jakie macie możliwości wpływu na decyzje rady gminy/dzielnicy,
  • Jeżeli chcecie umieścić tablicę, musicie sprawdzić, kto jest właścicielem terenu oraz uzyskać jego zgodę,
  • Zbudujcie pomnik, umieśćcie tablicę pamiątkową. Musicie zaplanować, skąd i w jaki sposób pozyskacie pieniądze.

Wsparcia uczniom ma udzielić IPN. Tak jak przewidywał program PiS.

Wychowanie według PiS

Program PiS (z 2014 r.) stwierdzał jasno: "historia szkół III RP może być opisana jako stopniowy i coraz szybszy proces rezygnacji z celów wychowawczych". I zapowiadał sanację. "Wychowanie obejmie także aspekt patriotyczno-obywatelski. Jego podstawą będzie przywrócenie odpowiedniej rangi nauczania historii i literatury, ze szczególnym uwzględnieniem historii i literatury polskiej".

"Elementem wychowania patriotyczno-obywatelskiego będzie korzystanie z możliwości, jakie dają instytucje historyczno-edukacyjne o dużych ofertach popularyzatorskich, takie jak Instytut Pamięci Narodowej, czy muzea.

Szkoły zostaną też zobowiązane do stałej opieki nad pobliskimi miejscami pamięci narodowej, a także do zachęcania uczniów do korzystania z różnych inicjatyw – na przykład, konkursów – organizowanych przez Ministerstwo czy IPN".

  • "Bezpośrednia akcja informacyjna". Musicie przygotować ulotki, plakaty, naklejki informacyjne. Rozdawajcie wasze materiały wśród przechodniów, organizując spotkanie informacyjne w najbliższej bibliotece, na placu, ulicy, w siedzibie urzędu lub w lokalnym ośrodku kultury,
  • Pamiętajcie o sojusznikach – ktoś może wam bezpłatnie wydrukować materiały, udostępnić miejsce na spotkanie. Może ktoś z osób publicznych, znanych postaci z waszej okolicy wesprze projekt jako jego ambasador?
  • Poszukajcie sojuszników wśród mediów lokalnych. Może uda Wam się namówić lokalnego dziennikarza, żeby przeprowadził z Wami wywiad, w którym tłumaczycie, dlaczego Wasza akcja jest ważna, co chcecie osiągnąć,
  • Gra miejska. Przygotujcie mapę, na której uwzględnicie miejsca związane z bohaterem lub wydarzeniem lokalnym i wymyślcie zadania, które w tych miejscach będą musieli przejść gracze.
  • Miniwystawa. Zbierzcie informacje o osobie lub wydarzeniu, którymi chcecie się zająć w projekcie. Miniwystawę możecie powiesić nie tylko w bibliotece czy urzędzie, ale też w aptece, przychodni czy nawet w osiedlowym sklepie spożywczym albo punkcie ksero.
  • Stwórzcie quest, czyli coś w rodzaju "bezobsługowej" gry miejskiej. Zaplanujcie szlak edukacyjny na temat osoby lub wydarzenia, którymi chcecie się zająć w projekcie.

Poprzednie Sejmy raczej stawiały pytania

Już w 2016 r. temat Sejmu Dzieci i Młodzieży był zgodny z duchem dobrej zmiany: "Miejsca Pamięci - materialne świadectwo wydarzeń szczególnych dla lokalnej i narodowej społeczności".

W poprzednich latach Sejm stawiał raczej młodym ludziom pytania: "Miejsca młodych - jakiej przestrzeni publicznej potrzebuje młodzież?". "Co zrobić, żeby młodzież brała udział w wyborach?"

Dużo było o samorządności szkolnej ("założenia a rzeczywistość") i w ogóle o szkole, a także o reformie oświaty ("twoje oczekiwania") o ekologii, globalizacji, dialogu kultur, europejskości i patriotyzmie, kilka tematów o demokracji.

Tematy zachęcały do refleksji, czasem krytycznej np. w 2003:

"Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym – czy ten konstytucyjny zapis realizowany jest w codziennym życiu?"

Także poprzednie Sejmy proponowały młodym działania, ale innego typu: organizowanie szkolnych debat, wystaw, prezentacji, podejmowanie wolontariatu.

Nawet w latach "pierwszego PiS" tematy były zupełnie nie-pisowskie: "Ekologia – wybór przyszłości" (2006), "Moja ojczyzna wobec procesów globalizacyjnych" (2007).

2017

Przestrzeń publiczna jako miejsce wolne od symboli propagujących systemy totalitarne.

Lokalni bohaterowie w przestrzeni publicznej

2016

Miejsca Pamięci - materialne świadectwo wydarzeń szczególnych dla lokalnej i narodowej społeczności

  1. Jak dbać o miejsca pamięci, jak je oznaczać i jak zachęcać do poznawania historii lokalnej i tworzenia nowych miejsc pamięci?
  2. Jak upowszechniać wiedzę o miejscach pamięci?

2015

Miejsca młodych – Jakiej przestrzeni publicznej potrzebuje młodzież

2014

Wybory parlamentarne

Opublikowanie na platformie SDiM relacji z przeprowadzenia debaty na jeden z poniższych tematów:

1. Młodzi aktywni? Co zrobić, żeby młodzież brała udział w wyborach i życiu społecznym? 2. Jak wykorzystywać możliwości, które daje nam członkostwo w Unii Europejskiej? 3. Nie tylko wybory – jak młodzi mogą wpływać na rzeczywistość i aktywnie uczestniczyć w demokracji?

2013

Lokalny ekorozwój

Opublikowanie w Internecie relacji z wykonania zadania:

– Jak było do tej pory? – ocena działań. – Transport – jak się poruszasz? – Przestrzeń wokół nas – Zakupy

2012

Samorządność i demokracja w szkole

Opublikowanie w Internecie relacji z wykonania zadania: zorganizowanie szkolnej debaty dotyczącej demokracji i samorządności

2011

Wolontariat na rzecz aktywności obywatelskiej

Opublikowanie w Internecie relacji z wykonania zadania:

– znalezienie 5 pomysłów na działania wolontariackie lub społeczne, wskazanie jak inne osoby ze szkoły lub miejscowości mogą się w te działania włączyć

– publiczna prezentacja/promocja min. jednego z pomysłów, forma promocji jest dowolna, celem było rozszerzenie wiedzy o ciekawych formach wolontariatu i zachęcenie innych do włączenia się w działanie

2010

Nasz samorząd uczniowski

Sprawozdanie z zorganizowanej debaty na jeden z tematów:

1. Jakie działania szkolne i lokalne są warte zrealizowania przez samorząd uczniowski – nasze pomysły i dobre praktyki?

2. Jak zorganizować pracę samorządu, żeby włączyć w jego działania jak największą liczbę uczniów?

3. Jak przygotować i zorganizować wybory do władz samorządu uczniowskiego, żeby były świętem demokracji w szkole?

4. Jakie wsparcie dyrekcji szkoły, nauczycieli i innych dorosłych jest potrzebne uczniom chcącym rozwijać samorządy w swoich szkołach?

2009

Młodzi wobec wydarzeń roku 1989

1. Jak wydarzenia roku 1989 pamiętają nasze rodziny? Co wiem o pokoleniach młodzieży, która przez 70 lat działała na rzecz demokracji i niepodległości? Co my możemy zrobić dla pomyślności Polski, żeby żyło się lepiej i sprawiedliwiej nam i pokoleniom, które przyjdą po nas?

2. Co możemy jeszcze zrobić, żeby Polska była silna i bezpieczna? W jaki sposób demokracja wpływa na umocnienie pokoju na świecie? Jak ważne są dla pokoju prawa człowieka i wzajemny szacunek? Co ja mogę zrobić dla pokoju w świecie – czy mogę cokolwiek?

3. Co znaczą dziś słowa Jana Pawła II, że nie ma wolności bez solidarności, kiedy myślę o Polsce, a co znaczą kiedy myślę o świecie? Czym się chwalę, a czego się wstydzę, kiedy rozmawiam o Polsce z kolegami z innych krajów – jak mogę to zmienić? Czy są Polacy za granicą, którym powinniśmy pomagać; na czym ta pomoc ma polegać?

2008

Poseł naszych marzeń – szkic do portretu

1. Poseł w wybranym okresie historycznym i współcześnie. 2. Kryteria, które powinien spełniać kandydat na posła. 3. Twoje wystąpienie poselskie w sprawie dla Ciebie najważniejszej.

2007

Moja ojczyzna wobec procesów globalizacyjnych

1a. Pozytywne i negatywne skutki globalizacji we współczesnym świecie. 1b. Ja wobec procesów globalizacji 2. Ochrona wartości narodowych i kulturowych w dobie globalizacji 3. Rola edukacji w globalizującym się świecie

2006

Ekologia – wybór przyszłości

1. Ekologia w polityce i gospodarce. 2. Człowiek w zgodzie z naturą. 3. Moje działania na rzecz ochrony przyrody i środowiska.

2005

Demokracja – warunki jej umacniania

1. Poszanowanie prawa oraz aktywne uczestnictwo w życiu publicznym (wybory, referenda, konsultacje) podstawowymi obowiązkami obywatela demokratycznego państwa. 2. Tolerancja – gwarantem demokracji. 3. Postawy destrukcyjne: brutalizacja życia, nieuczciwość, terroryzm... – zagrożeniem dla demokracji.

2004

Dobro Rzeczypospolitej – najwyższym prawem

1. Jestem cząstką społeczeństwa, więc mam prawo i obowiązek tworzenia właściwego wizerunku Polski. 2. Polacy w Unii Europejskiej. Jakie znaczenie będzie miał patriotyzm po integracji z Unią Europejską? 3. Co to znaczy być dobrym obywatelem?

2003

Moja Ojczyzna – państwem demokratycznym

1. Rzeczpospolita Polska państwem demokratycznym – moje oczekiwania a rzeczywistość. 2. Uczeń, rodzic i nauczyciel w demokratycznej szkole. 3. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym – czy ten konstytucyjny zapis realizowany jest w codziennym życiu?

2002

Europa – dialog kultur

1a. Polska w Europie – wspólne tradycje – różna tożsamość. 1b. Polska w Europie – różnić się pięknie we wspólnym domu. 2. Moja droga do zjednoczonej Europy. 3. Europa z perspektywy polskiego gościńca.

2001

Szkoła – przyjaznym i bezpiecznym środowiskiem

1. Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom w szkolnym środowisku (przemoc, alkoholizm, narkomania). 2. Sieć informatyczna zbliża ludzi, czy niesie zagrożenia? 3. Samorządność szkolna – założenia a rzeczywistość.

2000

Reforma edukacji

1a. Zbliża się rok 2000. Jak wyobrażam sobie szkołę XXI w.? 1b. Wiedza, samodzielność, aktywność, odpowiedzialność – te cechy będą Tobie potrzebne w dorosłym życiu. Jak Twoja szkoła pomaga Ci w ich zdobywaniu? 1c. Twoje oczekiwania związane z wprowadzoną w Polsce reformą oświaty. 2. Polskę obowiązuje uchwalona przed 10 laty Konwencja o Prawach Dziecka – czy Twoim zdaniem prawa w niej zawarte są w naszym kraju przestrzegane? 3. Jak Twoim zdaniem powinna w przyszłości wyglądać ordynacja wyborcza do Sejmu Dzieci i Młodzieży?

1998

Wspólna Europa i nasze, Polski, dążenie do członkostwa w niej

1. Polska – moją Ojczyzną, wspólnym domem – Europa. 2. Moje miejsce w zjednoczonej Europie. 3. Europa moich marzeń.

1997

Samorządność dzieci i młodzieży w szkole i w miejscu zamieszkania

1. Czy my, dzieci i młodzież, powinniśmy też "rządzić"? 2. Opisz znany Tobie samorząd i swój w nim udział. 3. Twój największy problem – jak go rozwiązać?

1996

Jaka powinna być moja szkoła?

1. Czego się boję i co mnie cieszy? 2. Jaka powinna być moja szkoła? 3. Jakie zmiany należy wprowadzić w polskich szkołach? 4. Co zagraża młodzieży i jak temu przeciwdziałać?

1995

Prawa dziecka zawarte w ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o Prawach Dziecka

;
Na zdjęciu Piotr Pacewicz
Piotr Pacewicz

Założyciel i redaktor naczelny OKO.press (2016-2024), od czerwca 2024 redaktor i prezes zarządu Fundacji Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO. Redaktor podziemnego „Tygodnika Mazowsze” (1982–1989), przy Okrągłym Stole sekretarz Bronisława Geremka. Współzakładał „Wyborczą”, jej wicenaczelny (1995–2010). Współtworzył akcje: „Rodzić po ludzku”, „Szkoła z klasą”, „Polska biega”. Autor książek "Psychologiczna analiza rewolucji społecznej", "Zakazane miłości. Seksualność i inne tabu" (z Martą Konarzewską); "Pociąg osobowy".

Komentarze