Sejm uczcił "Sokoła". Zapomniał o biciu socjalistów i antysemityzmie
10 lutego 2017 r. Sejm specjalną uchwałą uczcił 150 lat istnienia Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Najwyraźniej zapomniał o paru historycznych zasługach tej czcigodnej instytucji, jak np. bicie socjalistów walczących o wolność Polski w rewolucji 1905 r. i wykluczanie Żydów poza obszar polskości
"Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, najstarsza polska organizacja młodzieżowa, patriotyczna i sportowa, obchodzi w tym roku 150-lecie działalności" - napisali posłowie.
Przypomnieli też krótko jej historię . Powstała ona 7 lutego 1867 r. we Lwowie, a jej celem była popularyzacja sportu - ćwiczenia gimnastyczne stawały się wówczas modne wśród mieszczaństwa, a w dużych miastach powstawały "sale gimnastyczne" (moda ta, podobnie jak wiele innych, przyszła na ziemie polskie z Zachodu).
Posłowie pisali, że działacze "Sokoła" brali udział w walkach o niepodległość - m.in. w Legionach Polskich, "Błękitnej Armii" gen. Hallera, w powstaniach. Po II Wojnie Światowej władze komunistyczne odmówiły rejestracji "Sokoła", do 1989 r. działał więc na emigracji.
Sejm złożył hołd tej organizacji:
"Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 150. rocznicę powstania Towarzystwa Gimnastycznego Sokół wyraża szacunek dla wszystkich działaczy Sokolstwa Polskiego, którzy przyczynili się do wychowania wielu pokoleń polskiej młodzieży w duchu patriotyzmu i postaw obywatelskich".
OKO.press dostrzegło, że posłowie nie docenili wszystkich historycznych zasług "Sokoła". Organizacja była wprawdzie starsza od Narodowej Demokracji, ale szybko została opanowana przez jej zwolenników i już na przełomie XIX i XX w. pozostawała jedną ze społecznych "przybudówek" narodowców. W 1932 r. "Sokół" liczył 75 tys. członków w 883 "gniazdach".
Położyła też istotne zasługi w dwóch drogich sercu polskich narodowców kampaniach - biciu socjalistów oraz zwalczaniu Żydów.
Zacytujmy akapit poświęcony "Sokołowi" z popularnej książeczki zmarłego niedawno historyka prof. Feliksa Tycha o rewolucji 1905 r. ("Rok 1905", Warszawa 1990, s. 56): "W styczniu i lutym 1906 r. endecja rozbudowała organizację "Sokół" - stowarzyszenie gimnastyczne, działające legalnie na terenie Królestwa.
Członkowie tej organizacji byli często używani przez endecję do rozpędzania socjalistycznych zebrań i usuwania robotników-socjalistów z fabryk. Na wsi "Sokół" występował przeciw strajkom robotników rolnych.
Jesienią 1906 r. rząd carski, czując się dostatecznie silny, by walczyć samodzielnie z rewolucją, zaczął wycofywać się stopniowo z ustępstw uczynionych wobec endecji i zdelegalizował Sokoła".
Ten cytat domaga się przypisu. W czasie rewolucji 1905 r. to partie socjalistyczne - zwłaszcza PPS - walczyły z bronią w ręku o wyzwolenie Polski spod rosyjskiej władzy (a także równocześnie o rewolucję socjalistyczną). Narodowa Demokracja krytykowała represje carskie, ale zwalczała też niepodległościowych socjalistów zarówno piórem, jak i zbrojnie - czym jej spadkobiercy w dzisiejszej polityce nie lubią się chwalić i co zawsze warto przypomnieć.
W galicyjskim statucie z 1913 r. - jak pisze historyk "Sokoła" w Galicji Jan Snopko - wykluczono członkostwo osób narodowości niepolskiej. Paragraf 4 określał, że członkiem Sokoła może być "każdy Polak (Polka) czci nieposzlakowanej, który ukończył 18 lat życia". Niektóre placówki "Sokoła" zaczęły wymagać od nauczycieli gimnastyki pochodzenia polskiego i wyznania rzymskokatolickiego.
Teksty o nacjonalistycznej i antysemickiej wymowie można bez trudu znaleźć w wydawnictwach "Sokoła" - np. w miesięczniku "Przewodnik Gimnastyczny Sokół". Np. numer styczniowy z 1939 r. otwiera artykuł poświęcony pamięci Romana Dmowskiego, założyciela Narodowej Demokracji (zmarł 2 stycznia 1939 r.). Dmowski był członkiem "Sokoła" od 1895 r.
Sokolstwo szło od początku swego istnienia, od lat, w których Dmowski się urodził, po drodze, na której Bóg potem go postawił, aby naród nie błądził po bezdrożach politycznych i wszedł do Ziemi Wolności.
Potem autor pisał:
I w sprawie, równie bardzo trudnej, jak groźnej, sprawie żydowskiej, sokolstwo wciela program Dmowskiego: jest zamknięte dla żydów [!] i dla wszelkich ich wpływów duchowych, a nie głosząc żadnych haseł eksterminacyjnych, szerzy w społeczeństwie polskiem zrozumienie zasad życia obywatelskiego i państwowego, katolickich i narodowych.
Taką organizację polscy posłowie w 2017 r. chwalili za to, że "przyczyniła się wychowania wielu pokoleń polskiej młodzieży w duchu patriotyzmu i postaw obywatelskich"!
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Dziennikarz OKO.press, historyk i socjolog, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie.
Komentarze