0:00
0:00

0:00

Do Sejmu, gdzie od ponad 30 dni protestują rodziny osób niepełnosprawnych z dziećmi, nie wpuszczono 91-letniej Wandy Traczyk-Stawskiej ani niepełnosprawnej szefowej Polskiej Akcji Humanitarnej Janiny Ochojskiej.

CBA zatrzymało pierwszego Komendanta Głównego Policji za rządów PiS Zbigniewa Maja. Prezydent Andrzej Duda podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych nie został przyjęty przez prezydenta Donalda Trumpa.

Ministerstwo kultury nie przyznało dotacji na 2018 rok tak zasłużonym dla kultury polskiej pismom, jak „Więź”, „Zeszyty Literackie” i „Znak”.

Jesienią 2015 roku życie publiczne w Polsce nabrało gwałtownego przyspieszenia. Zwycięski w wyborach obóz polityczny, choć realnie zdobył poparcie około 20 proc. obywateli i nie ma mandatu do zmian konstytucyjnych, rozpoczął z impetem gruntowną przebudowę państwa polskiego. Jej kierunek to cała wstecz w stosunku do przemian podjętych w 1989 roku. Z asystą prezydenta rząd PiS podjął energiczny marsz do tyłu.

Przekreśla zasadę podziału władz, dziesiątkuje armię i dyplomację, a z telewizji publicznej uczynił instrument propagandy. System szkolny cofa do epoki Edwarda Gierka, ingeruje w muzea i teatry, chce przejąć polityczną kontrolę nad sądami i ukrócić samodzielność samorządów.

Odrzuca reguły demokracji liberalnej wypracowane we wspólnocie euroatlantyckiej. W rezultacie odpycha Polskę od centrum cywilizacji Zachodu, kieruje nas na peryferie, do szarej strefy pomiędzy Europą a Rosją.

Bombardowani niemal codziennie informacjami o kolejnych ustawach podporządkowujących sądy władzy politycznej, dymisjach generałów i projektach „polonizacji”, czyli poddania kontroli rządu tej czy innej sfery życia publicznego, z trudem nadążamy za biegiem spraw, próbując zrozumieć dokąd to wszystko zmierza. Stąd pomysł kroniki mającej być kalendarium tzw. dobrej zmiany, lakonicznym zapisem podejmowanych przez rząd PiS działań i ich często równie bulwersujących uzasadnień.

Nie będzie to oczywiście zapis kompletny. Kronika to autorski wybór wydarzeń i opinii, które ilustrują wielkie przestawianie zwrotnicy na torze, po którym Polska poruszała się od 1989 roku. Obserwowany „na żywo” przebieg tej operacji uzupełniam sięgając do jej początku – wyborów parlamentarnych 2015.

Toteż mój kronikarski zapis składa się z dwóch ścieżek – współczesnej i historycznej, pokazującej na zasadzie retrospekcji minione etapy rozpoczętej po wyborach 2015 roku eskapady, o których często już nie pamiętamy.

W roli kronikarza wykorzystuję zarówno swoje doświadczenie dziennikarskie (w tym 12 lat pracy w „Rzeczpospolitej”), jak warsztat historyka. Sporo aspektów „dobrej zmiany” przypomina ludziom starszej daty realia życia w PRL.

Mam wszelako mocną nadzieję, że jeśli nawet historia się powtarza, to tylko jako farsa.

Jan Skórzyński

NOTA BIOGRAFICZNA

Jan Skórzyński (ur. 1954) jest historykiem i politologiem, profesorem Collegium Civitas, gdzie wykłada historię XX wieku.

Uczestnik ruchu opozycyjnego w PRL, był jednym z założycieli Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. 13 grudnia 1981 roku został internowany. Jako dziennikarz pracował w redakcjach „Przeglądu Katolickiego”, „Tygodnika Solidarność”, „Spotkań” i „Rzeczpospolitej”. W latach 2000-2006 był I zastępca redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” i szefem dodatku „Plus-Minus”.

Wydał szereg książek o najnowszej historii Polski, m.in. Ugoda i rewolucja. Władza i opozycja 1985–1989 (1996), System Rywina czyli druga strona III Rzeczpospolitej (red., 2003), Od Solidarności do wolności (2005), Rewolucja Okrągłego Stołu (2009), Zadra. Biografia Lecha Wałęsy (2009). Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników (2012), Krótka historia Solidarności 1980-1989 (2014). Redaktor naczelny pisma „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” oraz trzytomowego słownika biograficznego Opozycja w PRL. Jego książki były trzykrotnie nominowane do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Piątek 18 maja. 12 dni w szpitalu

Szef obozu rządzącego Jarosław Kaczyński od dwunastu dni jest leczony w szpitalu. „Przyczyną pobytu Prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego w szpitalu jest wyłącznie choroba kolana” – zapewniła 8 maja na Twitterze rzeczniczka PiS Beata Mazurek. Żadne inne informacje o stanie zdrowia Kaczyńskiego nie zostały przekazane opinii publicznej.

Piątek 18 maja. Sejm wciąż zamknięty

Wanda Traczyk-Stawska po raz trzeci nie została wpuszczona do Sejmu na spotkanie z protestującymi rodzicami i dziećmi niepełnosprawnymi.

Posłanka PiS Joanna Lichocka powiedziała w Wirtualnej Polsce, że pani Traczyk-Stawska była widziana na Marszu Wolności zorganizowanym przez PO w ostatnią sobotę. „Trudno być bardziej związanym z opozycją” – stwierdziła Lichocka.

Czwartek 17 maja. Morawiecki: Juncker zgadza się z oceną, że w Polsce zwiększyła się niezawisłość sądownictwa

„Powiedziałem dzisiaj przewodniczącemu Junckerowi bardzo wyraźnie to, że my poprzez wdrożenie pewnych nowych zasad od początku tego roku, które nie istniały wcześniej, mianowicie losowa dystrybucja spraw przez prezesów sądów wśród sędziów danego sądu oraz zakaz przesuwania sędziów pomiędzy wydziałami przez prezesów sądów, znacząco podnieśliśmy niezawisłość całego aparatu sądowego – oznajmił premier Mateusz Morawiecki w Sofii. – Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że przewodniczący Juncker jednoznacznie się ze mną zgodził. Cieszę się, że jakby dostrzegane są te bardzo pozytywne zmiany w polskim wymiarze sprawiedliwości, które zaprezentowaliśmy Komisji Europejskiej. Choć nie było jeszcze takiego bardzo głębokiego wejścia w temat” – powiedział Morawiecki, według portalu wPolityce.pl.

We wtorek 15 maja Juncker ocenił, że Polska dokonała postępu w sprawie praworządności, ale jest on jeszcze niewystarczający. „Moje stosunki z polskim premierem są tak dobre, jak to tylko możliwe. Uważam, że Polska poczyniła postęp, jeszcze niewystarczający, ale prowadzimy dyskusje i negocjacje, które muszą zakończyć się pod koniec czerwca lub na początku lipca. Jestem optymistą” – stwierdził przewodniczący Komisji Europejskiej.

Czwartek 17 maja. Zarzuty dla dziennikarza

Prokuratura Rejonowa Łódź-Śródmieście postawiła zarzut znieważenia narodu polskiego dziennikarzowi pisma „Angora” Antoniemu Szpakowi. Grozi za do trzech lat więzienia.

W felietonie opublikowanym w grudniu 2017 roku Szpak skrytykował huczne obchody 26. rocznicy powstania Radia Maryja, w których wzięło udział wielu ministrów rządu PiS, a listy okolicznościowe nadesłali prezydent, marszałek Sejmu, premier i Jarosław Kaczyński. „Jedynie w durnym, kołtuńskim kraju może dojść do takiej paranoi” – napisał felietonista. Prezydenta Dudę nazwał „Adrianem”. Donos na Szpaka złożył jeden z czytelników.

Czwartek 17 maja. Wanda Traczyk-Stawska po raz drugi nie wpuszczona do Sejmu

Mimo wcześniejszych zapewnień dyrektora Centrum Informacyjnego Sejmu Andrzeja Grzegrzółki, który tłumaczył, że w piątek doszło do nieporozumienia i że Wanda Traczyk-Stawska będzie mogła wejść do Sejmu, 91-letnia uczestniczka Powstania Warszawskiego po raz drugi nie została tam wpuszczona. Zgody odmówiła szefowa Kancelarii Sejmu Agnieszka Kaczmarska.

W piśmie skierowanym do posła PO Marcina Święcickiego, który starał się o przepustkę dla Wandy Traczyk-Stawskiej, szefowa sejmowej kancelarii stwierdziła, że brak dostępu do budynków sejmowych jest wynikiem protestu niepełnosprawnych i ich rodzin. „Miło byłoby gościć tak zasłużoną osobę. Z tym większą przykrością zwracam uwagę na ograniczenia w zakresie wstępu na teren Sejmu, jakie zostały wprowadzone w związku z istniejącą sytuacją. […] Rozumiem, że powyższe ograniczenia stanowią niedogodność zarówno dla Państwa Posłów, jak i odwiedzających gości, jednak są konieczne ze względu na powstałą sytuacją. Podobnie jak Pan Poseł, wyrażam nadzieję, że obecnie trwający protest uda się zakończyć w możliwie najkrótszym czasie, a tym samym możliwe będzie odwiedzanie Sejmu przez zaproszonych gości” – napisała Kaczmarska.

Środa 16 maja. Były szef Policji zatrzymany

Centralne Biuro Antykorupcyjne zatrzymało byłego komendanta głównego Policji Zbigniewa Maja oraz dwóch byłych dyrektorów delegatur CBA w Poznaniu i w Łodzi. Prokuratura Krajowa podała, że zatrzymanym zostaną przedstawione zarzuty dotyczące m.in. ujawniania informacji z prowadzonych postępowań karnych oraz na temat planowanych dopiero czynności operacyjno-rozpoznawczych, co naraziło na szkodę interes publiczny oraz interes prowadzonych postępowań karnych. Jak poinformowało Radio RMF FM agenci CBA weszli do domu Maja o 6.00 rano i dokonali rewizji.

Zbigniew Maj został powołany przez rząd PiS na szefa Policji w grudniu 2015 roku. Po dwóch miesiącach podał się do dymisji.

Środa 16 maja. Ochojska nie wpuszczona do Sejmu

Na polecenia marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego Straż Marszałkowska nie wpuściła do parlamentu Janiny Ochojskiej, szefowej Polskiej Akcji Humanitarnej. Ochojska, osoba niepełnosprawna, chciała spotkać się z protestującymi od wielu dni w Sejmie rodzinami osób niepełnosprawnych. Wcześniej, w piątek 11 maja, do Sejmu nie została wpuszczona 91-letnia Wanda Traczyk-Stawska, żołnierz AK, uczestniczka Powstania Warszawskiego i nauczycielka szkoły specjalnej. Spotkać się z protestującymi mógł jedynie kardynał Kazimierz Nycz.

Marszałek Kuchciński zakazał także wstępu do Sejmu dziennikarzom z jednorazowymi przepustkami i ekspertom, zapraszanym na posiedzenia komisji. Odwołał również doroczne spotkanie Sejmu Dzieci i Młodzieży, które miało się odbyć w parlamencie 1 czerwca.

Środa 16 maja. Prezydent Duda w Nowym Jorku i Jersey City

Prezydent USA Donald Trump nie spotkał się z prezydentem Polski Andrzejem Dudą, który przyjechał do Stanów Zjednoczonych w związku z objęciem przez Polskę przewodnictwa w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Trump przyjął natomiast w Białym Domu prezydenta Uzbekistanu Szawkata Mirzijojewa.

Duda spotkał się z burmistrzem Jersey City i złożył kwiaty pod pomnikiem katyńskim w tym mieście. W Nowym Jorku rozmawiał z przedstawicielami środowisk żydowskich. Zapowiadane jest także spotkanie z Polonią w Chicago.

Wtorek 15 maja. Kto nie dostanie dotacji od Ministerstwa Kultury?

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego z kilkumiesięcznym opóźnieniem ogłosiło listę dotacji dla czasopism w 2018 rok. Dotacji nie otrzymają w tym roku m.in.: „Ha!art”, „Kultura Liberalna”, „Midrasz”, „Przegląd Polityczny”, „Res Publica Nowa”, „Tygodnik Powszechny”, „Więź”, „Zagłada Żydów”, „Zeszyty Literackie” i „Znak”.

Redaktor naczelny „Więzi” Zbigniew Nosowski poinformował na swoim blogu, że pismo zostało przez ministerstwo ocenione najniżej w kategorii „ocena strategiczna". Kryteria „oceny strategicznej” to m.in.: „ugruntowana pozycja czasopisma o dużej tradycji i jego opiniotwórczy charakter”, „wyróżniający się na tle innych czasopism sposób prezentacji danej dziedziny”, „tworzenie platformy dialogu uwzględniającej różnorodność estetyczną i światopoglądową w danej dziedzinie”. „Więź”, która otrzymała mniej niż połowę punktów w tej kategorii, obchodzi w tym roku 60-lecie istnienia – została założona w 1958 roku przez Tadeusza Mazowieckiego. Również „Znak”, wydawany w Krakowie od 1946 roku, pod redakcją m.in. Hanny Malewskiej, Jacka Woźniakowskiego i Bohdana Cywińskiego, otrzymał poniżej połowy punktów w ramach „oceny strategicznej”.

Wtorek 15 maja. Gliński zapowiada racjonalne zmiany w PFN

Wicepremier i minister kultury Piotr Gliński w radio RMF FM na pytanie, czym zajmuje się Polska Fundacja Narodowa, odpowiedział: „Nie zajmuje się bieżącym PR-em, pisaniem tweetów i reagowaniem na to, co się dzieje w polityce aktualnie […], tylko ma za zadanie budowanie przychylnej atmosfery i wsparcia dla polskich interesów na całym świecie. […] Ona ma budować długofalowy, no w cudzysłowie, lobbing dla Polski. I robi to w taki sposób, lepiej jej to wychodzi, czasami gorzej”. Gliński zapowiedział „pewne racjonalne zmiany w funkcjonowaniu tej fundacji”. Na pytanie, czy będą to zmiany kadrowe, nie odpowiedział.

Poniedziałek 14 maja. Bielan: czekamy na ustępstwa ze strony KE

„Margines takich przyjaznych kroków wobec Komisji Europejskiej z naszej strony jest już wyczerpany. My oczekujemy w tej chwili wzajemności” – powiedział wicemarszałek Senatu z PiS Adam Bielan w Polsat News. „Kompromis zawsze polega na ustępstwach z obu stron. Ja takich ustępstw na razie ze strony Komisji Europejskiej nie widzę”.

Poniedziałek 14 maja. KE: nie ma porozumienia z rządem polskim w kwestii praworządności

Wiceszef Komisji Europejskiej Frans Timmermans oznajmił przed spotkaniem unijnych ministrów ds. europejskich, że na razie nie ma szans na wycofanie się z procedury art. 7 uruchomionego przez Komisję w związku z krytyczną oceną stanu praworządności w Polsce. Według niego, napisała „Rzeczpospolita”, zmiany w ustawach sądowych dokonane ostatnio przez obóz rządzący nie likwidują „systemowego zagrożenia dla praworządności”. Podczas konferencji prasowej Timmermans wyraził nadzieję, iż w najbliższych tygodniach uda się dojść do porozumienia z polskim rządem w sprawie praworządności. Ocenił, że osiągnięto pewne postępy, jednak wciąż niewystarczające. Konieczne są jeszcze zmiany zasad przechodzenia na emeryturę sędziów Sądu Najwyższego, odpolitycznienie Krajowej Rady Sądownictwa oraz ograniczenie zakresu skargi nadzwyczajnej.

Poniedziałek 14 maja. Cmentarz w stanie oblężenia

Wicemarszałek Senatu z PO Bogdan Borusewicz nie został wpuszczony na cmentarz w Gdańsku, gdy chciał złożyć kwiaty na grobie swojej żony Aliny Pieńkowskiej. Cmentarz był otoczony kordonem policji i żandarmerii wojskowej z powodu ekshumacji ciała Arkadiusza Rybickiego, który zginął w katastrofie smoleńskiej. Rodzina Rybickiego – żona i rodzeństwo – sprzeciwiała się ekshumacji, jednak prowadząc śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej Prokuratura Krajowa przeprowadziła ją pomimo protestów.

Poniedziałek 14 maja. Policja na uniwersytecie

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Joachim Brudziński przeprosił władze Uniwersytetu Szczecińskiego za piątkowe wejście policji na teren uniwersyteckiego ośrodka w Pobierowie. Odbywała się tam doroczna konferencja z cyklu „Filozoficzne źródła nowoczesnej Europy”. W tym roku jej tematem był: „Karol Marks 1818-2018”. Brali w niej udział naukowcy i studenci z uniwersytetów warszawskiego i szczecińskiego.

Policjanci pojawili się na spotkaniu naukowym na polecenie Prokuratury Okręgowej w Szczecinie. Rozmawiali z organizatorami konferencji i sfotografowali wystawione książki i pismo „Nowa Krytyka” – informowała „Rzeczpospolita”. Rzeczniczka prokuratury oświadczyła, że policjantów skierowano tam z powodu pisemnego zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa w postaci „publicznego propagowania treści totalitarnych”.

Poniedziałek 14 maja. PFN, czyli gang Olsena

Łukasz Warzecha ocenił w „Do Rzeczy”, że Polska Fundacja Narodowa to „wizerunkowy gang Olsena”. „III RP nie widziała jeszcze tak groteskowej, spektakularnej i całkowitej klęski wizerunkowej jak działalność Polskiej Fundacji Narodowej” – napisał publicysta. „[…] PFN pod obecnym zarządem w sensie wizerunkowym jest już martwa. Gdyby nawet zainicjowała najsłuszniejszy, najlepszy projekt – i tak zostanie wykpiony. Tutaj nie ma czego ratować. Chyba że Piotr Gliński zamierza zapisać się w historii jako reżyser nowej serii przygód Egona i jego kolegów”.

Minister kultury Gliński uznał w radio RMF FM tekst Warzechy za „szczególnie ohydny”.

Poniedziałek 14 maja. Świrski: chodzi o wyłuskanie Polski z NATO

Wiceprezes Polskiej Fundacji Narodowej Maciej Świrski powiedział w „Sieciach”: „[…] Każdy już chyba widzi, że na Polskę został przypuszczony generalny atak dezinformacyjny, mający na celu wyłuskanie Polski z NATO, bo o to naprawdę tu chodzi. […] Czy Polska Fundacja Narodowa jest narzędziem odpowiednim do walki z obcymi państwami, bo z tym mamy w rzeczywistości do czynienia”. Prezes PFN Cezary Jurkiewicz pytany o działania fundacji podsumował je następująco: „Ciężko pracujemy, rozpędzamy ten projekt, owoce będą i już są – np. jeśli chodzi o nasze działania w USA, tylko ze zrozumiałych względów nie możemy o nich mówić”.

;
Na zdjęciu Jan Skórzyński
Jan Skórzyński

Historyk i politolog, wykładowca Collegium Civitas. W PRL uczestnik ruchu opozycyjnego, jeden z założycieli Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. Pracował w redakcjach „Przeglądu Katolickiego”, „Tygodnika Solidarność”, „Spotkań”, był zastępcą redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej” i szefem dodatku „Plus-Minus” (2000-2006). Jest redaktorem naczelnym pisma naukowego „Wolność i Solidarność”. Napisał m.in. „Rewolucję Okrągłego Stołu”, biografię Lecha Wałęsy, historię Komitetu Obrony Robotników, „Krótką historię Solidarności 1980-1989”. Ostatnio wydał „Nie ma chleba bez wolności. Polski sprzeciw wobec komunizmu 1956-1980”. Jego książki były trzykrotnie nominowane do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Komentarze