Ślepa miłość wyborców PiS

W czerwcu 2016 zadaliśmy w sondażu OKO.press serię pytań prosząc o porównanie rzadu PiS z poprzednim rządem PO-PSL. W czerwcu 2017 powtórzyliśmy je.

OKO.press przecierało oczy ze zdumienia czytając wyniki przedstawione na wykresie, bo są niemal identyczne jak w czerwcu 2016.

Odpowiedzi badanych układają się w dokładnie taki sam, spójny obraz. Najwyraźniej głównym źródłem poparcia PiS jest program socjalny i towarzysząca mu retoryka troski o zwykłych ludzi. W triumfalistycznym kongresie PiS 1 lipca 2017 ten wątek wielokrotnie powracał, wicepremier Morawiecki powiedział nawet, że nie zna przykładu takiego wyrównywania szans w najnowszej historiii.

W expose 18 listopada 2015 roku premier Szydło definiowała, że „[Dobra] zmiana będzie polegać na tym, by jak największa liczba Polaków mogła korzystać z owoców rozwoju”. Gigantyczny transfer pieniędzy z budżetu wprost do kieszeni ludzi, czyli 500 plus, dał zapowiadany efekt. Ten fundament władzy PiS wydaje się trwały.

Do tego dochodzi poczucie bezpieczeństwa, czyli przekonanie, że władza skuteczniej niż poprzednia ekipa zapewnia ład i porządek. W czerwcu 2016 tak sądziło 54 proc.badanych, obecnie 57 proc. Taka różnica może być przypadkowa, ale może też skutki przynosi zmasowana retoryka strachu, jaką propaguje PiS, powtarzając, że rząd i partia nie wpuszczając uchodźców gwarantują Polkom i Polakom bezpieczeństwo.

W czterech pozostałych kategoriach przeważają oceny krytyczne, przy czym przestrzeganie reguł demokracji i prawdomówność rządzących są kwestionowane w mniejszym stopniu niż budowanie prestiżu Polski zagranicą. Najgorzej wypadły oceny uprawianego przez PiS partyjniactwa.

Kadry to był zresztą główny - obok braku programu mieszkaniowego - wątek połajanki w wystąpieniu Kaczyńskiego, który narzekał, że wśród ludzi umieszczanych na posadach i stanowiskach zdarzają się osoby niekompetentne i/lub nieuczciwe.

W podgrupach różnice są uderzające: oceny rządów PiS były o kilka punktów procentowych niższe wśród kobiet, mężczyźni, którzy są w Polsce znacznie bardziej prawicowych poglądów, wyrażali więcej aprobaty. Zdecydowanie bardziej krytyczni byli ludzie najlepiej wykształceni i z większych miast. Kolejny sondaż pokazuje, że elektorat PiS jest wyraźnie "ludowy", a rządy Kaczyńskiego doceniają najbardziej ludzie najstarsi, najmniej wykształceni i mieszkańcy wsi.

"Fatalne zauroczenie"* wyborców PiS

Obserwatorów kongresu PiS w Przysusze uderzył doskonały nastrój samego Jarosława Kaczyńskiego i całej sali (za wyjątkiem kwaśnych min ministrów - Waszczykowskiego, gdy byli łajani za trzymanie w MSZ "złogów" czy Radziwiłła za kolejki).

Jedyny ślad wątpliwości dotyczy opinii, że PiS „kieruje się tylko interesem partyjnym” – tak sądzi 23 proc. wyborców tej partii. Należałoby to uznać za ogromny odsetek wątpliwości, ale przy tak silnej identyfikacji z własną partią, nepotyzm może wyborcom PiS nie przeszkadzać.

Ponadto 11 proc. zwolenników Kaczyńskiego dostrzegło, że rządy PiS nie owocują wzrostem prestiżu Polski za granicą.

Na wykresie poniżej przedstawiamy - dla większej jasności - wyłącznie odpowiedzi "bardziej", czyli pochwały pod adresem rządu PiS w porównaniu z rządami poprzedników.

Wśród wyborców innych ugrupowań najżyczliwsi są ludzie w Kukiz'15 i partii Korwin-Mikkego Wolność. Na przykład na pytanie, czy rząd PiS jest bardziej prawdomówny niż poprzednicy twierdząco odpowiada taki odsetek wyborców:

• PiS - 92 proc.;
• Kukiz 15 - 43 proc.;
• Wolność - 40 proc.;
• PSL - 19 proc.;
• Nowoczesna - 12 proc.;
• Razem - 9 proc.;
• PO - 7 proc.;
• SLD - 2 proc.

Wyborców .N i PSL a zwłaszcza Razem, Wolności i SLD, było jednak tak mało, że trudno wyniki tych elektoratów uważać za reprezentatywne.

*Takie określenie zaproponował p. Benedykt Olczak w komentarzu do tekstu. Dziękuję i korzystam P.P.

Badanie IPSOS dla „OKO.press” czerwca 2017 metodą CATI (telefonicznie), na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1001 osób