To koniec Platformy Obywatelskiej. Co zmieni oficjalne połączenie się partii Koalicji?

W sobotę 25 października o godz. 12:00 odbędzie się konwencja zjednoczeniowa Platformy Obywatelskiej, Inicjatywy Polskiej i Nowoczesnej. W miejscu partii współtworzących Koalicję Obywatelską pojawić ma się nowe ugrupowanie, które najprawdopodobniej pozostanie właśnie przy nazwie KO. Politycy formacji do końca nie chcą potwierdzić oficjalnie tej informacji. W wydarzeniu w warszawskim studiu ATM wziąć ma udział ponad tysiąc osób w tym liderzy formacji, czyli Donald Tusk, Adam Szłapka i Barbara Nowacka.

W niedzielę w Centrum Nauki Kopernik odbyć się mają panele z udziałem polityków i ekspertów, za których organizację odpowiedzialne było środowisko wiceprzewodniczącego PO Rafała Trzaskowskiego. Wiemy, że będą dotyczyć m.in. edukacji, transportu i energetyki, ale szczegóły nie zostały nadal podane do wiadomości publicznej.

Wydarzenie w oczywisty sposób zostało pomyślane jako konkurencja wobec konwencji programowej PiS, która od piątku trwa w Katowicach.

„Od dawna jeden organizm”

„To naturalna konsekwencja. Nowoczesna ma 10 lat, a właściwie od siedmiu, ośmiu lat współpracujemy z Platformą Obywatelską. Tworzymy wspólne listy, wspólnie startujemy w wyborach, popieramy wspólnych kandydatów. Teraz też tworzymy wspólny klub koalicyjny i wspólnie pracujemy w rządzie. Mamy wspólne programy wyborcze. Więc to zjednoczenie jest naturalne i chyba też potrzebne, żeby pokazać jedność i to, że idziemy razem do przodu” – mówi OKO.press Monika Rosa, wiceprzewodnicząca Nowoczesnej.

To koniec dziesięcioletniej historii partii, którą współtworzyła od samego początku, a którą zakładał Ryszard Petru, dziś polityk Polski 2050 Szymona Hołowni. Komentatorzy często zestawiają oba ugrupowania i porównują ich losy.

„Nowe partie opierają się zazwyczaj na jednej osobie, która zbiera ludzi wokół siebie. Większe partie mają bardziej rozbudowane struktury, są bardziej stabilne, przewidywalne” – mówi OKO.press Monika Rosa.

„Platforma, Nowoczesna i Inicjatywa Polska od dawna funkcjonowały jak jeden organizm. Gdyby spytała pani w klubie o to, czy poszczególne osoby są w Inicjatywie, czy już w Platformie, to wiele osób miałoby problem z poprawną odpowiedzią. To samo z wyborcami. Gdzie jest Darek Joński? Gdzie jest Kasia Piekarska? [oboje należą do IP – przyp.] Grzesiek Napieralski był w Inicjatywie, a jest już w Platformie” – komentuje polityk PO należący do rządu.

„Nie nazwałbym tego nowym otwarciem, to przypieczętowanie czegoś, co w opinii wielu powinno było być zrobione nawet wcześniej. To był nieunikniony ruch. Ale oczywiście istnieje też aspekt, że dla wielu osób oficjalne zmienienie się w Koalicję Obywatelską jest bardziej akceptowalne, niż sam szyld Platformy. To szersza formuła i z pewnością bardziej liberalna niż pierwotna PO, która była zdecydowanie bardziej centrowa, może nawet trochę prawicowa” – dodaje.

Podobnie uważa Monika Rosa: „W ciągu tych dziesięciu lat i .Nowoczesna i Platforma ewoluowały, zmieniał się świat, zmieniała się polska polityka. W KO są politycy należący do skrzydła bardziej liberalnego, jest trochę konserwatystów, ale cały program jest zdecydowanie bardziej nowoczesny, otwarty niż jeszcze kilka lat temu”.

Zieloni w klubie, ale poza partią KO

Zjednoczenie nie obejmuje partii Zielonych, którzy przed 2018 rokiem współpracowali z SLD i innymi lewicowymi ugrupowaniami, a od 2019 startują z list Koalicji Obywatelskiej. W obecnej kadencji Sejmu mają dwie posłanki – Urszulę Zielińską oraz Klaudię Jachirę. Posłanką jest także Małgorzata Tracz, ale jakiś czas temu wystąpiła z szeregów partii.

„Połączenie Platformy Obywatelskiej, Inicjatywy Polska i Nowoczesnej obserwujemy z zewnątrz i z życzliwością. Po weekendzie z pewnością jako nowo wybrane władze Zielonych wyślemy list gratulacyjny. I będziemy chcieli się spotkać, żeby porozmawiać o współpracy przez kolejne dwa lata. Ani klubu, ani koalicji nie opuszczamy; Urszula Zielińska ma przecież możliwość realizacji naszego programu jako wiceministra środowiska, a to jest dla nas najważniejsze" – mówi OKO.press przewodniczący Zielonych Michał Suchora.

„Ale to nie jest tak, że z naszej perspektywy nie zmienia się nic. W tym momencie parlamentarny klub KO będzie się składał z posłów i posłanek KO, Zielonych oraz niezrzeszonych. A co będzie w 2027 roku? Ze współprzewodniczącą Magdą Gałkiewicz na kongresie

bo jak każda partia polityczna dążymy do pełnej podmiotowości, czyli możliwości samodzielnego startu" – dodaje.

Jak wskazuje polityk – tematu dołączenia Zielonych do nowej partii nie było na stole.

„Donald Tusk spędził w Brukseli cztery lata i zobaczył, czym jest niepokorna i konsekwentna w dążeniu do realizacji swojego programu Europejska Partia Zielonych i polityka uprawiana przez takie postaci jak Terry Reintke czy Alice Bah Kuhnke. My jesteśmy częścią Zielonych, którzy w Parlamencie Europejskim są w opozycji, a nowa partia – tak jak Platforma Obywatelska – należeć będzie do Europejskiej Partii Ludowej, która tworzy rządzącą koalicję. Nie było planu połączenia Zielonych z KO. W ciągu ostatnich lat obserwowaliśmy wiele transferów z Nowoczesnej do PO. Z Zielonych ani jednego" – mówi polityk.

Jak wskazuje Suchora, do tej pory parlamentarzyści Nowoczesnej, Inicjatywy Polskiej i PO głosowali co do zasady ramię w ramię, choć posłankom Zielonych zdarzało się łamać dyscyplinę klubową, także w kwestiach praw migrantów.

„Te rozbieżności istnieją. Choćby ocena zablokowania ETS2, którym cieszy się obecnie Donald Tusk. My do tego podchodzimy sceptycznie, bo pierwszym i najważniejszym postulatem zielonych jest szybka i sprawiedliwa transformacja energetyczna, która zapewni Polsce suwerenność.

Nowe władze poznamy dopiero za kilka miesięcy

Nową partię czekają w najbliższych miesiącach wybory nowych władz. Na przełomie listopada i grudnia zaczną się głosowania w strukturach powiatowych, potem regionalnych.

„Poszczególni liderzy i liderki pewnie wejdą do poszczególnych organów na różnych szczeblach partii. Oczywiście tam, gdzie ci przedstawiciele są, bo nie ma co ukrywać, że w przypadku Nowoczesnej mówimy raczej o konkretnych bastionach, nie wspominając już o Inicjatywie Polskiej. Ale na poziomie krajowym, w Zarządzie Krajowym pewnie znajdą swoje miejsce. Z tego, co wiemy, punktem wyjścia ma być obecny statut" – mówi nam polityk PO.

W tym momencie w Zarządzie Krajowym jest 35 osób, to m.in.: przewodniczący (Donald Tusk), 10 wiceprzewodniczących (m.in. Rafał Trzaskowski, Borys Budka, Małgorzata Kidawa-Błońska, Izabela Leszczyna), przewodniczący regionów (m.in. Olgierd Geblewicz, Krzysztof Truskolaski, Aleksander Miszalski), Sekretarz Generalny (Marcin Kierwiński), Skarbnik Platformy (Jan Grabiec) tak zwani pozostali członkowie ZK (według statutu – w liczbie do 10).

Zgodnie ze statutem wiceprzewodniczący, Sekretarz Generalny i Skarbnik Platformy oraz pozostali członkowie Zarządu Krajowego wybierani są zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania. Głosy wstrzymujące nie są dopuszczalne.

Nasz rozmówca wskazuje, że szefowie regionów raczej „pozostaną platformowi”, ale nowi liderzy mogą wejść w „pozostałej części wybieralnej”.

Konsolidacja przed wyborami

Zjednoczenie Koalicji Obywatelskiej było także jednym z tematów najnowszego odcinka „Programu Politycznego”.

„Po stronie rządowej widać wyraźnie, że ten krok to zwieranie szeregów, zmniejszanie organizacyjnego chaosu i porządkowanie sceny politycznej z myślą o wyborach w 2027. Jarosław Kaczyński doszedł do tego wcześniej – kilka miesięcy temu wciągnął na pokład ziobrystów, a wcześniej jeszcze inne wolne elektrony krążące wokół Prawa i Sprawiedliwości. Donald Tusk robi teraz to samo" – mówi Agata Szczęśniak.

„Mam jeszcze taką intuicję, że chodzi nie tylko o wewnętrzne uporządkowanie się, ale także przygotowanie na to, co może się pojawić na scenie politycznej przed wyborami w 2027 roku. Cały czas krążą pogłoski o powstaniu nowej liberalnej partii, partii centrum. Nie mamy na myśli Wadima Tyszkiewicza i jego »partii dla ludzi młodych«, którą współtworzyć mają samorządowcy. Chodzi raczej o inicjatywy miliarderów – w tym kontekście mówi się najczęściej o Arkadiuszu Musiu, ale także o Rafale Brzosce. Powstać ma znowu coś, czego w polskiej polityce jeszcze nie było – liberalna partia, partia centrum" – żartuje Dominika Sitnicka.

Drugim aspektem zewnętrznym może być chęć ochrony przed procesami w Polsce 2050. Skonsolidowanie się Nowoczesnej, IP i Platformy blokuje drogę Polsce 2050 do dołączenia do list KO jako kolejna partia i będzie wymuszało mniej korzystne (na przykład przy negocjacjach w sprawie miejsc na listach) transfery indywidualne.