UNESCO do Polski: Nie ma zgody na dalszą eksploatację Puszczy Białowieskiej

Trwa szczyt UNESCO w Baku, stolicy Azerbejdżanu. Jednym z tematów jest ochrona Puszczy Białowieskiej i jej przyszłość na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. 3 lipca 2019 Komitet Unesco przyjął decyzję ws. Puszczy, całkowicie zgodną z wcześniejszym szkicem przygotowanym przez przyrodniczych ekspertów Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).

"Społeczność międzynarodowa podjęła decyzję wzywającą do skutecznej ochrony Puszczy Białowieskiej" - mówi OKO.press Tomasz Pezold-Knezevica z WWF. "Oznacza to, że plany urządzania lasu nie powinny być wdrażane w formie ostatnio przygotowanej przez Lasy Państwowe. UNESCO będzie monitorować wdrażanie podjętych decyzji i wzywa Polskę do sprawozdania z postępów tych prac na początku przyszłego roku".

Zgodnie z przewidywaniami Puszcza Białowieska nie została wpisana na listę Listę Światowego Dziedzictwa w Zagrożeniu, ale Komitet UNESCO explicite wskazał, że niezastosowanie się do jego zaleceń doprowadzi do wpisania Puszczy na tę listę.

Na Białorusi chronią lepiej

„W pierwszej kolejności, co ciekawe, w dokumencie chwali się Białoruś za efektywną ochronę tego wyjątkowego lasu. Przypomnę, że Puszcza Białowieska jest transgranicznym obiektem UNESCO, co oznacza, że wspólnie z Białorusią sprawujemy pieczę nad tym miejscem.

Najważniejsze pytanie brzmiało jednak: skoro UNESCO jest niezadowolone z tego, co się dzieje w Puszczy Białowieskiej, to czy i kiedy ten las trafi na Listę Światowego Dziedzictwa w Zagrożeniu? Nie byłoby to tożsame ze skreśleniem Puszczy z Listy Światowego Dziedzictwa, ale otwierałoby do tego drogę. W przyjętej dziś decyzji UNESCO ogranicza się do krytyki i wskazuje konkretne działania naprawcze.

Koalicja Kocham Puszczę: Cała Puszcza parkiem narodowym!

"Oczekujemy, że ministerstwo środowiska podejmie realne i zdecydowane kroki, by wcielić tę decyzję w życie" - pisze po decyzji Komitetu UNESCO Koalicja Kocham Puszczę (ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Dzika Polska, Greenmind, Greenpeace Polska, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, WWF Polska).

Co to oznacza? Przede wszystkim:

• Należy wstrzymać prace nad aneksami do PULi (dokumentów umożliwiających wycinkę) dla puszczańskich nadleśnictw. Na ich sprzeczność z wymogami UNESCO koalicja wskazywała w uwagach wysłanych w ramach konsultacji społecznych.
• Należy podjąć natychmiast szeroko zakrojone prace nad Zintegrowanym Planem Zarządzania dla Puszczy Białowieskiej jako obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron – w tym społecznej. To kluczowy dokument, stanowiący podstawę do podejmowania jakichkolwiek dalszych decyzji dotyczących zarządzania, w tym ewentualnych wycinek w Puszczy. "To, że ministerstwo środowiska od kilku lat wstrzymuje rozpoczęcie nad nim prac jest sytuacją budzącą najwyższe zaniepokojenie" - pisze Koalicja.

"Tylko wstrzymanie wycinek z lat 2016-2017 zapobiegło wpisaniu Puszczy Białowieskiej na Listę Dziedzictwa Zagrożonego" - wskazują obrońcy Puszczy.

Wcześniej legalność wycinki ocenił Trybunał Sprawiedliwości UE, który orzekł, że łamie ona prawo UE.

"Jako Koalicja uważamy, że po latach sporów i nieporozumień, kiedy mamy jednoznaczne stanowisko w zakresie ochrony Puszczy - decyzje UNESCO i wyrok Trybunału Sprawiedliwości, opinie przedstawicieli środowiska naukowego, organizacji pozarządowych oraz poparcie 84 proc. badanych Polek i Polaków i coraz liczniejszej grupy przedstawicieli lokalnych społeczności.

"Ułatwi to odpowiednią długofalową ochronę tego najcenniejszego lasu w Polsce i w Europie" - pisze Koalicja. "Trudno zrozumiałe jest to, że wciąż tylko 17 proc. jego obszaru objęte jest tą najwyższa formą prawnej ochrony w Polsce".

UNESCO wzywa do skutecznej ochrony Puszczy

Komentarz Tomasza Pezolda-Knezevica z WWF dla OKO.press: "Społeczność międzynarodowa podjęła decyzję wzywającą do skutecznej ochrony Puszczy Białowieskiej. Oznacza to, że plany urządzania lasu nie powinny być wdrażane w formie ostatnio przygotowanej przez Lasy Państwowe. UNESCO będzie monitorować wdrażanie podjętych decyzji i wzywa Polskę do sprawozdania z postępów tych prac na początku 2020 roku.

Przedstawiciele polskiej delegacji rządowej mieli okazję spotkać się z przedstawicielami Centrum Światowego Dziedzictwa, podczas którego omówiono interpretację zapisów decyzji raz wcześniejszego raportu UNESCO. Liczymy na to, że po tym spotkaniu Ministerstwo Środowiska wraz z zarządzającymi obszarem, zainicjują prace nad zintegrowanym planem zarządzania. Sporządzenie tego dokumentu przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron, w tym organizacji pozarządowych i społeczności lokalnych est jedyną szansą na rozwiązaniu konfliktu wokół Puszczy przy zapewnieniu właściwej ochrony i zrównoważonego rozwoju regionu".