"W Polsce dzieci traktujemy jak własność biologiczną" - ekspertka o przemocy w rodzinie

Prace nad wdrożeniem mechanizmu analizy śmiertelnych przypadków krzywdzenia dzieci (ang. Serious Case Review) trwają w Kancelarii Prezydenta. Ku zdumieniu wielu ekspertów przeciwnikiem tych nowych procedur jest Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak. Jego zdaniem, jak tłumaczył niedawno w Dzienniku Gazecie Prawnej, osobny system nie jest potrzebny, wystarczyłoby poszerzenie kompetencji RPD.

"To nie wystarczy" - stwierdza zdecydowanie Anna Krawczak, członkini Interdyscyplinarnego Zespołu Badań nad Dzieciństwem przy Uniwersytecie Warszawskim. "Cała idea tego mechanizmu opiera się na lokalności, samorządności i sieciowości. Na działaniu w miejscu, gdzie doszło do skrzywdzenia dziecka. Na zrozumieniu, co nie funkcjonuje i co poprawić. Z Warszawy nie da się zarządzać całą Polską".

"O 94 proc." - wylicza w "Powiększeniu" Anna Krawczak. "W Wielkiej Brytanii Serious Case Review pozwoliło zmniejszyć liczbę zabitych dzieci o 94 proc. Tam oczywiście wciąż giną dzieci, ale zmienił się całkowicie ich profil. Krzywdzone są przede wszystkim te w rodzinach migrantów, niedawno przybyłych na Wyspy albo w tzw. »dobrych rodzinach«. A nie te objęte systemową opieką. W Polsce natomiast przede wszystkim umierają dzieci w rodzinach, którymi teoretycznie zajmuje się kurator albo pomoc społeczna".

Jednocześnie nie wiadomo, jaka jest skala problemu. Sam Rzecznik Praw Dziecka szacuje ją na około 1000 poważnych przypadków rocznie. Krawczak: "Mamy 2021 rok, żyjemy w dużym europejskim kraju i nawet nie wiemy, ile jest takich spraw".

Tę lukę wypełniłby nowy mechanizm. "Analiza śmiertelnych przypadków krzywdzenia dzieci jest jak lustro. Jeśli powstanie, będziemy mogli... nie, będziemy musieli się w nim przejrzeć" - tłumaczy ekspertka. I co zobaczymy?

"Że wbrew naszym deklaracjom i wbrew temu, w co lubimy wierzyć, w Polsce traktujemy dzieci w sposób niezwykle przedmiotowy. Traktujemy je jako własność biologiczną" - mówi Anna Krawczak w rozmowie z Agatą Kowalską.

"Dzieci są takimi istotami, dla których państwo czasami stanowi jedyny ratunek. W Polsce mówimy o »odebraniu dziecka rodzicom«. Ja wolę mówić o zabezpieczaniu dzieci poza rodziną biologiczną. Jakie znaczenie ma ta różnica? To drugie określenie stawia dziecko w centrum, wskazuje, że chodzi o pomoc dziecku, a nie karę dla rodziców".

Więcej o skutecznych rozwiązaniach w najnowszym odcinku "Powiększenia". Posłuchaj!